Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ: ΔΕΥΤΕΡΑ 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1945

Πρώτ

(επιστροφή)

Πρώτος σταθμός του Κeitel μέσα στη νύχτα είναι το στρατηγείο του ΧΧ Σώματος στο Wiesenburg 50 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Potsdam και 30 μόλις χιλιόμετρα Β.A από το αμερικανικό προγεφύρωμα στο Zerbst στον Έλβα. Εκεί έχει την ευκαιρία να διαμορφώσει προσωπική αντίληψη για το βαθμό ετοιμότητας των υπό αναδιοργάνωση Μεραρχιών.[1] O στρατηγός Carl-Erik Köhler [2] παρουσιάζεται αισιόδοξος. Διαβεβαιώνει το Στρατάρχη ότι το φρόνημα αξιωματικών και οπλιτών είναι υψηλό, ότι οι Μεραρχίες έχουν καλύψει σε μεγάλο βαθμό τα κενά τους με καινούριο αίμα και η εκπαίδευσή τους συνεχίζεται με έντονους ρυθμούς. Λιγότερο από 10 χιλιόμετρα μακριά βρίσκεται η έδρα της 12ης Στρατιάς του Στρατηγού Wenck[3] Μια ανάσα από τους σοβιετικούς σχηματισμούς που προελαύνουν νότια της πρωτεύουσας μέσα σε μια αγροικία που κάποτε φιλοξενούσε την οικογένεια ενός δασοφύλακα και άγνωστο γιατί όλοι αποκαλούσαν Alte Hölle (Παλαιά Κόλαση) ο Στρατάρχης συναντά το Wenck και τον Επιτελάρχη του συνταγματάρχη Reichhelm [4].

Σάξoνας από το Wittenberg ο μόλις 45 χρόνων στρατηγός περισσότερο από Διοικητής Στρατιάς νοιώθει σαν Στρατοπεδάρχης η καλύτερα σαν πιστός υπηρέτης του υψίστου μέσα σε ένα απέραντο στρατόπεδο προσφύγων. Σ αυτό το ελεύθερο κομμάτι της Γερμανίας με τη μορφή ακανόνιστου τετραπλεύρου συρρέουν καθημερινά χιλιάδες πρόσφυγες κύρια από την Ανατολή κουβαλώντας μαζί φόβο ανασφάλεια και ανείπωτες ιστορίες φρίκης και καταστροφής. Όλοι αυτοί οι πρόσφυγες βρίσκονται κάτω από τη προστασία και τη πρόνοια της επιμελητείας της Στρατιάς που λειτουργεί κάτω από ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες .Τα μαγειρεία εκστρατείας παρασκευάζουν καθημερινά για τον άμαχο πληθυσμό περισσότερες από 500.000 μερίδες φαγητού . Με διαταγή του Wenck επιτάσσονται σπίτια, αποθήκες ακόμα και εκκλησίες για να στεγαστούν άρρωστοι, τραυματίες και γυναικόπαιδα .[5] 

Ο Κeitel συνοδεύεται από τον Επιτελάρχη του Schlottmann[6]. Πάνω στον ανοιγμένο στρατιωτικό χάρτη η κατάσταση φαντάζει ζοφερή. Οι σοβιετικές λαβίδες κλείνουν γύρω από το Βερολίνο τόσο από Βορρά όσο και από Νότο.... Με το δείκτη του χεριού του πάνω στη πρωτεύουσα ο Κeitel συνοψίζει το πρόβλημα με μία φράση: 

-Πρέπει να σώσουμε το Führer. 
 Ο Wenck περιγράφει στη κατάσταση της Στρατιάς με εκφράσεις συγκρατημένης αισιοδοξίας . Ο εχθρός έχει δημιουργήσει ισχυρά προγεφυρώματα στον Έλβα αλλά παρόλα αυτά δεν δείχνει διάθεση για ευρείας κλίμακας επιχειρήσεις προς το Βερολίνο. Αυτό θεωρητικά επιτρέπει στη Στρατιά τη δυνατότητα να κινηθεί με μέρος των δυνάμεών της βορειοανατολικά αλλά τα μέσα που έχει στη διάθεσή της δεν της επιτρέπουν μια αποτελεσματική δράση. Η Στρατιά μπορεί να κολυμπά στη βενζίνη αλλά δεν διαθέτει ούτε άρματα ούτε κανόνια για να απελευθερώσει το Βερολίνο. Κάτω από αυτές τις συνθήκες οι πιθανότητες επιτυχίας του εγχειρήματος είναι ελάχιστες.. Ο Κeitel μεταφέρει στο Wenck  τη δραματική κατάσταση που βασιλεύει στο Βερολίνο και η οποία θα χειροτερέψει αν η Στρατιά δεν κινηθεί με γρήγορους ρυθμούς.[7] Ο Χίτλερ έχει πια εξαντληθεί. Χειρότερα ακόμα, έχει χάσει το κουράγιο του .Καταλήγει:
-Εξαιτίας όλων αυτών οφείλετε επικεφαλής των στρατευμάτων σας να βαδίσετε προς το Βερολίνο μαζί με την 9η Στρατιά του Μπούσε., Η μάχη για το Βερολίνο έχει αρχίσει. Διακυβεύεται το πεπρωμένο της Γερμανίας και του Χίτλερ. Είναι χρέος σας να επιτεθείτε για να σωθεί ο Führer, 
Γραμμή εξόρμησης της Στρατιάς προς τη Πρωτεύουσα ο Στρατάρχης ορίζει το τομέα Βelzig-Treuenbrietzen (δύο πόλεις 18 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της γραμμής της Στρατιάς).
Ο Wenck εκφράζει αντιρρήσεις. Επισημαίνει τα προβλήματα που θα προκύψουν από τη μορφολογία του εδάφους τις λίμνες και τα ποτάμια που βρίσκονται μπροστά τους. . Αντιπροτείνει πορεία βόρεια των λιμνών μέσω Nauen και Spandau.
-Υπολογίζω να είμαι έτοιμος για επίθεση σε δύο ημέρες....δηλώνει.
-Δεν μπορούμε να περιμένουμε δύο μέρες. τον διακόπτει ο Κeitel. Η επίθεση πρέπει να αρχίσει αμέσως.
-Βεβαίως Στρατάρχα. Θα κάνουμε όπως μας διατάζετε είναι η απάντηση.[8] 
Ο Κeitel φεύγει από το στρατηγείο του Wenck αισιόδοξος.
Δεν γνωρίζει. ότι αμέσως μετά την αναχώρηση του ο Wenck θα μιλήσει στους συγκεντρωμένους επιτελείς του με αυτά τα λόγια:
«- Και τώρα, να τι θα κάνουμε. Θα πλησιάσουμε στο Βερολίνο όσο γίνεται περισσότερο αλλά δίχως να εγκαταλείψουμε τις θέσεις μας στον Έλβα. Έχοντας τις πτέρυγες σε επαφή με το ποτάμι θα κρατήσουμε ανοικτό ένα δρόμο διαφυγής με δυτική κατεύθυνση. Δεν έχει νόημα να κατευθυνθούμε στο Βερολίνο για να κυκλωθούμε από τούς Ρώσους. Θα προσπαθήσουμε να φθάσουμε την 9η Στρατιά και έπειτα θα αφήσουμε κάθε στρατιώτη και κάθε πολίτη να φύγει προς την Δύση.»[9]
Όσο για το Führer: Το πεπρωμένο ενός και μόνον ατόμου πλέον δεν μετρά καθόλου.......
Πριν ακόμα ξημερώσει ο Στρατάρχης παίρνει το δρόμο για το Κράμπνιτς έδρα της Ανώτατης Διοίκησης.  Ο Jodl είναι ήδη εκεί και τον περιμένει για να επιστρέψουν μαζί στο Βερολίνο.

(Συνέχεια)

Υποσημειώσεις:

[1] 
[2] Πριν από τρεις εβδομάδες είχε αντικαταστήσει στη Διοίκηση του Σώματος Στρατού τo Rudolf Freiherr von Roman
[3] 
[4]
[5] Τις τελευταίες εβδομάδες ο Wenck είχε δει περισσότερο πόνο, στέρηση και ταλαιπωρία από ό, τι είχε δει ποτέ στον πόλεμο. Καθώς τα σύνορα της Γερμανίας μειώνονταν, ο τομέας του είχε μεταβληθεί σε ένα τεράστιο στρατόπεδο προσφύγων. Οι Γερμανοί δίχως στέγη ήταν παντού: στους δρόμους, στους αγρούς στα χωριά, τα δάση, και κοιμόταν σε τροχοφόρα σε σκηνές, σε σπασμένα φορτηγά, βαγόνια και εξωτερικούς χώρους.Ο Βένκ είχε μετασχηματίσει  κάθε κατοικήσιμο οίκημα στη περιοχή -σπίτια εκκλησίες  ακόμα και τις αίθουσες χορού των χωριών   σε καταφύγια για πρόσφυγες. "Είχα την εντύπωση" είπε αργότερα  ότι ήμουν ένα είδος κληρικού . Κάθε μέρα έπαιρνα τους δρόμους  για να κάνω κάθε τι το δυνατό για τους πρόσφυγες  ιδιαίτερα για τα μωρά και τους άρρωστους .Και στο μεταξύ δεν παύαμε ν' αναρωτιόμαστε πότε θα εξορμούσαν οι Αμερικανοί από τα προγεφυρώματα ανατολικά του Έλβα Η στρατιά του προμήθευε τροφή  σε περισσότερο από μισό εκατομμύριο την ημέρα.Τα τραίνα που έφθαναν από ολόκληρο το Ράιχ σ΄αυτή τη μικρή περιοχή από τον Ελβα στο Βερολίνο δεν μπορούσαν να προχωρήσουν περισσότερο .Το φορτίο που μετέφεραν ήταν πρόνοια και βάρος για τη 12 Στρατιά.Στα τραίνα βρέθηκαν εμπορεύματα κάθε είδους , από ανταλλακτικά αεροπλάνων μέχρι ολόκληρα βαγόνια με βούτυρο. Λίγα χιλιόμετρα μακρύτερα , στο ανατολικό μέτωπο τα άρματα του φον Μαντόυφελ ήταν ακινητοποιημένα από έλλειψη καυσίμων.(Ryan)
[6]
[7] In a tête à tête with General Wenck, I outlined the situation that had developed

during the previous afternoon in the Reich Chancellery, and made it clear to him that my last hope of fetching the Fuhrer out of Berlin rested solely on the success of his breaking through to the capital and linking up with the Ninth Army. I was thinking in terms of nothing less than abducting the Fuhrer ñ if necessary by force ñ from the Reich Chancellery if we were unable to bring him to his senses ñ something I hardly dared to hope after his calamitous performance during the previous afternoon. Everything depended, I told him, on the success of our operation, whatever the cost.(Keitel σελ 239)

[8]
[9]