Ενώ θα ήτο αδικαιολόγητον και επιπόλαιον να συναγάγη κανείς ωρισμένα συμπεράσματα από τας κινήσεις των αμερικανικών και αγγλικών ναυτικών και αεροπορικών δυνάμεων εις τον Ειρηνικόν ωκεανόν , ουχ' ήττον δεν είνε δυνατόν να αγνοήση κανείς την πιθανήν σημασίαν των.
Αι ασκήσεις -επιδείξεις της Σιγκαπούρης αι οποίαι αρχίζουν την Τετάρτην .(Σημ. "Ακροπόλεως ".-Πρόκειται περί των μεγάλων ναυτικών αεροπορικών και στρατιωτικών αγγλικών γυμνασίων , τα οποία ήρχισαν χθες εις την Σιγκαπούρην) πιθανόν να μη έχουν σχέσιν με τα γεγονότα τα εξελισσόμενα εις τα βορειότερα σημεία της Ασίας. Η ενίσχυσις της αεροπορικής αγγλικής δυνάμεως εις το Χόγκ-Κογκ υπό τας βροντάς των ιαπωνικών βομβών πρέπει να έχη κάποιαν σχέσιν με την κινεζοϊαπωνικήν σύρραξιν.
Η αναχώρησις μιάς τεραστίας μοίρας μεγάλων θωρηκτών μάχης εξ Αγγλίας δια το Γιβραλτάρ , είνε δυνατόν να σχετίζεται κάπως με το γεγονός ότι τα στενά του Γιβραλταρ εξακολουθούν να αποτελούν μίαν διάβασιν της απευθείας οδού προς την Ανατολήν.
ΑΙ ΑΠΕΙΛΑΙ ΤΟΥ ΝΑΥΑΡΧΟΥ ΣΟΥΓΙΕΤΣΟΓΚΟΥ
Η υπό του Ιάπωνος ναυάρχου Σουγιετσόγκου κήρυξις πολέμου εναντίον των λευκών φυλών , δεν ήχησεν εις ώτα μη ακουόντων.
Ο ναύαρχος δεν είνε κανείς κομπαστής φωνασκος του είδους εκείνου , που εκτρέφεται συνήθως εις την ηλεκτρισμένην και φλογεράν ατμόσφαιραν των κατακτητικών πολέμων. Ο ναύαρχος κατέχει θέσιν ανωτάτην, και δύναμιν πολύ ανωτέραν μεταξύ εκείνων που διευθύνουν την πορείαν των ορμητικών πολεμιστών της Ιαπωνίας. Ούτε η Αμερική, ούτε η Ευρώπη είνε δυνατόν να θελήσουν να τον θεωρήσουν ως άνθρωπον του οποίου οι λόγοι αποτελούν φλυαρίας εξημμένης κεφαλής.
Το επεισόδιον της κανονιοφόρου "Πανάυ" είνε η εις έργα φρίκης μετάφρασις των καχυπόπτων αποφθεγμάτων του υποψηφίου τούτου διαδόχου του Ταμερλάνου. Αι εκφράσεις του είναι αρκετά σοβαραί , λαμβανόμεναι εν συσχετισμώ με την αδιαφορίαν την επιδειχθείσαν υπό των Ιαπώνων προς τας αμερικανικάς και ευρωπαικάς διαμαρτυρίας δια τας επιθετικάς ενεργείας του στρατού και του ναυτικού της Ιαπωνιάς. Με πολλήν προχειρολόγον σπουδήν εκείνοι οι οποίοι τρέμουν ενδεχομένην αποφασιστικήν δράσιν, απεφάνθησαν ότι η Αμερική δεν είναι αρκετά ισχυρά ώστε μόνη να επαναφέρη εις την τάξιν την Ιαπωνίαν , και ότι η Αγγλία δεν ημπορεί να βοηθήση προς τούτο, επειδή ολόκληρος ο στόλος της , είνε υποχρεωμένος , εξ αιτίας του ιταλικού στόλου , να παραμένη εις την Μεσόγειον. Πως θα αστιεύονται και θα ειρωνεύονται οι ναύται που έκαμαν τον παγκόσμιον πόλεμον , με την κομπαστικήν αυτήν αντίληψιν, ότι ολόκληρος ο βρεττανικός στόλος μόλις και μετά βίας είνε αρκετός δια ν΄αντιμετωπίση ένα μικρότερον αριθμόν ιταλικών σκαφών εις την Μεσόγειον. Και όμως οι απλοϊκοί πολίται έχουν πεισθή περί της ανοήτου αυτής εκδοχής .Και η πεποίθησις των αυτή είνε εκείνη που τους κάμνει να πληρώνουν τόσον προθύμως δια τον επανεξοπλισμόν.Διότι πιστεύουν τυφλώς εις τους εθνικούς ηγέτας.
Δεδομένου ότι αι ναυπηγήσεις δεν πρόκειται , επί μίαν διετίαν να παρουσιάσουν καμμίαν διαφοράν των ναυτικών δυνάμεων , εκτός μόνον όσον αφορά τα μικρά πολεμικά σκάφη-εν τω μεταξύ, εις το διάστημα της διετίας αυτής η Κίνα θα έχη συμπεριληφθή εις την ιαπωνικήν αυτοκρατορίαν - επιβάλλεται να εξετάση κανείς την σημερινήν κατάστασιν των πραγμάτων.
ΠΟΙΑΙ ΑΙ ΣΗΜΕΡΙΝΑΙ ΝΑΥΤΙΚΑΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ
Εάν η Ιαπωνία , η Γαλλία και η Γερμανία διακινδυνεύσουν ελαφρά τη καρδία όλας τας δυνάμεις των δια να πολεμήσουν τας άλλας δυνάμεις , ποία θα ήτο η κατάστασις; Και τα τρία αυτά κράτη θα έχουν εν συνόλω 16 μεγάλα πολεμικά, εις τα οποία, εννοείται συμπεριλαμβάνονται και τα "θωρηκτά της τσέπης" της Γερμανίας. Αι τρεις δημοκρατικαί δυνάμες -η Αμερική , η Αγγλία και η Γαλλία - θα έχουν 37. Η αντιπαραβολή αύτη εγένετο με βάσιν συνασπισμού των λεγομένων κυριαρχικών δυνάμεων , εις τας οποίας συμπεριλαμβάνεται και η Γερμανία. Αλλά ο Χίτλερ είναι άνθρωπος αγχινούστατος-και παρ ΄όλην την ορμητικότητά του υπερβολικά προσεκτικός άνθρωπος- ώστε να μη διακινδυνεύση την αυξάνουσαν δύναμιν της χώρας του με μίαν επίθεσιν κατά της Αγγλίας , της Γαλλίας και της Αμερικής.
Παραλλήλως αι ουσιώδεις αρχαί της πολιτικής του πίστεως τον καθιστούν εχθρικόν προς τον θρίαμβον της κιτρίνης φυλής επί της λευκής φυλής .Ως εκ τούτου ημπορεί κανείς με πεποίθησιν να τον υπολογίση ως παραμένοντα αμέτοχον μιάς τοιαύτης κοινοπραξίας. Χωρίς την Γερμανίαν, αι ναυτικαί δυνάμεις των δύο αντιπάλων θα είναι 37 ντρέντνωτ έναντι 13. Εις τον υπολογισμόν των εν τω Ειρηνικό πιθανών δυνάμεων πρέπει ν αφαιρέση κανείς απ' αυτώ ένα αριθμόν αγγλικών και γαλλικών θωρηκτών και καταδρομικών, αριθμόν επαρκή όχι μόνον δια ν΄ αντιμετωπίσουν τα ιταλικά εν τη Μεσογείω αλλά και να υπερισχύσουν αυτών.
Και εν τοιαύτη περιπτώσει ποία θα ήτο η κατάστασις εις την Μεσόγειον; Οι ηνωμένοι στόλοι Ιταλίας και Γερμανίας θα ημπορούσαν να παρατάξουν τέσσαρα μεγάλα θωρηκτά και 3 "θωρηκτά της τσέπης| ". Εάν αποσταλούν 7 αγγλικά θωρηκτά εις τον Ειρηνικόν, τότε τα αγγλικά και τα γαλλικά θωρηκτά ηνωμένα θα ημπορέσουν να παρατάξουν 15 μεγάλα σκάφη εις την Μεσόγειον, εναντίον των 7 γερμανικών και ιταλικών (μεγάλων και της τσέπης). Εις τον Ειρηνικόν θα υπάρχουν 22 αμερικανικά και αγγλικά μεγάλα σκάφη εναντίον 9 ιαπωνικών μεγάλα σκάφη εναντίον 9 ιαπωνικών θωρηκτών . Όσον αφορά τα μικρότερα σκάφη , η υπεροχή των ναυτικών δυνάμεων θα είνε συντριπτική και εις την Μεσόγειον και εις τον Ειρηνικόν.
Η συνδρομή την οποίαν θα ημπορούσε να συνεισφέρη η Ρωσσία εις μίαν ναυτικήν σύρραξιν, θα συνίστατο εις υποβρύχια και αεροπλάνα. Αλλά και αν αφήσωμεν εκτός του υπολογισμού τούτου την Ρωσσίαν- η Ιαπωνία δεν ημπορεί να υπολογίζη εις εξαίρεσιν της Ρωσσίας - οι ανωτέρω παρατεθέντες αριθμοί αποδεικνύουν ποίαν ανοησίαν λέγουν εκείνοι οι οποίοι με ευχαρίστησιν πιστεύουν ότι είναι αδύνατος πάσα πολεμική δράσις , επειδή αι αντίπαλαι δυνάμεις είναι δήθεν ανίκανοι να επιβάλουν και να τηρήσουν υπεροχην κατά θάλασσαν ταυτοχρόνως εις την Μεσόγειον και εις τον Ειρηνικόν. Λέγεται, όμως , ότι η Ιταλία και η Ιαπωνία ναυπηγούν νέα μεγάλα σκάφη. Και αν ακόμη είχον αποπερατωθή τα σκάφη ταύτα- τα οποία όμως δεν είνε , και δεν θα είνε δια πολύν καιρόν ακόμη- η υπεροχή θα ήτο και πάλιν αποφασιστικώς με το μέρος των δυτικών δυνάμεων. Και αι τρεις δυνάμεις, η Αμερική, η Αγγλία και η Γαλλία ναυπηγούν επίσης. Εκείνο το οποίον επιβεβαιοί αποφασιστικώς την υπεροχήν εις τον Ειρηνικόν είνε η εις την είσοδόν του κατασκευή μιάς τεραστίας ναυτικής βάσεως. Η Σιγκαπούρη είνε προφανώς σήμερον το ισχυρότερον και το πλέον απόρθητον φρούριον της υφηλίου, κυρίως ως εκ της θαυμασίας γεωγραφικής της θέσεως. Εκεί θα υπάρχη η ευκολία δια την επισκευήν βλαβέντων πλοίων και του μεγαλυτέρου ακόμη εκτοπίσματος. Η ναυτική αύτη βάσις , ως εστί και ερίσκεται σήμερον, είνε ετοίμη δι' ενεργόν δράσιν , αν παραστή ανάγκη, και ημπορεί να θεωρηθή ως ασφαλής κατά οιασδήποτε επιθέσεως η οποία ήθελε γίνει ενεντίον της. Η κατασκευή της έχει μεταβάλει την όλην στρατηγικήν θέσιν εις τον Ειρηνικόν. Η απόφασις περί κατασκευής της βάσεως της Σιγκαπούρης είχε ληφθή το 1921 υπό της κυβερνήσεως της οποίας ήμην πρόεδρος , και τότε είχον καταρτισθή τα σχετικά σχέδια. Ατυχώς όταν η κυβέρνησις μου παρέδωσε την αρχήν, τα σχέδια αφέθησαν κατά μέρος επί πολλά έτη , ούτως ώστε ,όταν προέκυψεν η πρώτη ιαπωνική κρίσις , με την ουσιαστικήν υπαγωγήν της Μαντζουρίας εις την Ιαπωνικήν Αυτοκρατορίαν , παρά τας διαμαρτυρίας όλων των μεγάλων δυνάμεων της υφηλίου, οι στόλοι της Αγγλίας , της Αμερικής και της Γαλλίας δεν είχαν καμμίαν κατάλληλον ναυτικήν βάσιν εις την Μεσόγειον. Δεν συμβαίνει όμως πλέον το ίδιον.Τούτο είνε ένα γεγονός το οποίον βαρύνει εις τας δοσοληψίας μετά του στρατιωτικού συνδέσμου ο οποίος διευθύνει την πολιτικήν της Ιαπωνίας.
ΕΑΝ ΕΠΙΤΕΘΗ Ο ΜΟΥΣΣΟΛΙΝΙ
Και γεννάται το ζήτημα του κατά πόσον - εάν ένα μέρος του αγγλικού στόλου μετασταθμεύση εις τον Ειρηνικόν- θα επωφεληθή του γεγονότος τούτου ο Μουσσολίνι δια να επιχειρήση επίθεσιν η οποία να τον καταστήση κυρίαρχον της Μεσογείου. Παρέθεσα αριθμούς οι οποίοι αποδεικνύουν ότι και αν ακόμη ο Μουσσολίνι περιήρχετο εις τόσην απόγνωσιν ώστε να διακινδυνεύση ένα τοιούτον εγχείρημα, θα αντιμετώπιζε ένα συνησπισμένον αγγλογαλλικόν στόλον , ο οποίος θα τον έθετεν εις θέσιν σταθεράς μειονεκτικότητος. Δια τούτο μέχρι τούδε δεν επεχείρησε τίποτε, το οποίον με προσεκτικήν και οξυδερκή μελέτην των εκατέρωθεν πιθανοτήτων , δεν θα κατώρθωνε να το φέρη εις αίσιον πέρας. Έπαιξε με την αδυναμίαν των κυβερνήσεων Αγγλίας και Γαλλίας , και με την τελείαν έλλειψιν αρχηγίας εις αυτάς.
Ο Μπάλνουιν υπήρξε το μεγαλύτερον κομματι που η τύχη ημπορούσε να ρίψη εις τον κλήρον των ενεργών δικτατοριών της Ανατολής και της Ευρώπης. Είχεν εκλέξει ως υπουργούς του ανθρώπους οι οποίοι από πάσης απόψεως ήσαν κατάλληλοι δια να ερμηνεύουν την πλαδαρότητα και την νωθρότητά του. Όσον αφορά τον διάδοχον του, ούτος δεν είναι ο Ιωσήφ , αλλά ο Νέβιλλ Τσάμπερλαιν. Η μέθοδος αυτή δεν είνε η καταλληλοτέρα δια την εξασφάλισιν μιας εντίμου και σταθεράς ειρήνης. Δεν πρέπει να επιδιώκωμεν την ειρήνην προδίδοντες την ελευθερίαν και τα διεθνή δίκαια εις τους αμειλίκτους εχθρούς των. Εάν το κάμωμεν αυτό θα στερηθώμεν του σεβασμού του κόσμου. Και όπερ χειρότερον , θα χάσωμεν τον σεβασμόν του εαυτού μας. Υπάρχουν πολυάριθμοι ενδείξεις , ότι το πρώτον συνετελέσθη. Εις την Ευρώπην , το ένα έθνος μετά το άλλο , παλαιοί φίλοι και υποστηρικταί μας, μεταπηδούν παρά το πλευρόν των δύο άλλων δυνάμεων. Εις την Ανατολήν, η Ιαπωνία κατακτά μίαν φιλικήν μας χώραν χωρίς ν' αποδώση την παραμικράν σημασίαν εις τας διαμαρτυρίας μας. Παντού τα ολοκληρωτικά κράτη αγνοούν την στρατιωτικήν μας δύναμιν , και επωφελούνται πλήρως της διπλωματικής μας αδυναμίας."