ΥΠΟΘΕΣΙΣ ΣΑΜΣΟΝΩΦ. Το θάρρος μιάς γυναίκας.

Πίστευε ότι ο άντρας της συνελήφθη αιχμάλωτος από τους Γερμανούς [1] και ότι για τον ένα ή τον άλλον λόγο , δεν απεκάλυψε την ταυτότητα του. Εν πάση περιπτώσει είναι απολύτως βεβαία ότι ο άνδρας της ζη.

Στους αριστοκρατικούς κύκλους της Πετρουπόλεως ψιθυρίζεται ότι η Σαμσόνοβα τρελλάθηκε. Θέλει να μεταβή, ενόσω ακόμη διαρκεί ο πόλεμος στην Γερμανία. Θέλει να επισκεφθή τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως των αιχμαλώτων. Θέλει να ερευνήση τα δάση. ακόμη και το πεδίον της μάχης του Τάννεμπεργ.

—Είτε νεκρό, είτε ζωντανό, θα τον εύρω τον άνδρα μου, λέγει συνέχως η σύζυγος του Σαμσόνωφ. 

—Μα αυτό είναι αδύνατον, της απαντούν. Είσθε ρωσσίς υπήκοος και δεν μπορείτε να μεταβήτε τώρα στην Γερμανία με την οποία ευρισκόμεθα εις εμπόλεμον κατάστασιν. Ακόμη και αν μεταβήτε εκεί μέσω ενός ουδετέ­ρου κράτους μόλις πατήσετε επί γερμανικού εδάφους θα κλεισθείτε σε στρατόπεδο ως έχθρικώς διακειμένη προς την Γερμανία ξένη υπήκοος.

—Θα εύρω κάποιο τρόπο να μεταβώ στήν Γερμανία, επιμένει η κυρία Σαμσόνωφ.

Μέρα και νύκτα, μελετά επί εβδομάδες και επί μήνες τους χάρτες του Τάννεμπεργ και της περιοχής του. Τελικά γνωρίζει κάθε μονοπάτι και κά­θε χιλιομετρικό ορόσημο. Ταξιδεύει σε ολόκληρη την Ρωσσία. Αναζητεί επιζώντας, ομιλεί με διασωθέντας και αποκτά βαθμηδόν και κατ' ολίγον μια όλο και σαφεστέρα εικόνα. 

Αι ρωσσικαί αρχαί της προβάλλουν συνεχώς εμπόδια. Επιθυμία των είναι να λησμονηθούν όσο το δυνατόν γρηγορώτερα το Τάνεμπεργ και ο Σαμσόνωφ. Η δραστήρια αυτή γυναίκα με τις δυσάρεστες ερωτήσεις και τις έρευνες της προκαλεί δυσφορία στις ρωσσικές υπηρεσίες. 

Τελικά όμως η κυρία Σαμσόνωφ νικά.

Στον στρατό ο άνδρας της παραμένει αλησμόνητος και η αποφασιστι­κότης αυτής της γυναίκας προκαλεί παντού τον θαυμασμό. Όλοι οι φίλοι βοηθούν. Το Γενικό Επιτελείο συγκινείται. Ένας διοικητής μονάδος λαμβάνει μια παράξενη διαταγή και κατά το τέλος του Δεκεμβρίου του 1914 οι σκοποί του τμήματος του γερμανικού ανατολικού μετώπου ευρίσκον­ται προ μιας εκπλήξεως. 

Από την ρωσσική πλευρά υψώνεται μια λευκή σημαία. 

—Παύσατε πυρ!

Δύο γερμανοί αξιωματικοί βγαίνουν από το χαράκωμα και διευθύ­νονται προς τα συρματοπλέγματα. Δύο Ρώσσοι αξιωματικοί προχωρούν από την άλλη πλευρά με την λευκή σημαία.

Οι κύριοι χαιρετούν ενώ εκατοντάδες οφθαλμών στρατιωτών και από τα δύο μέρη παρακολουθούν με περιέργεια το θέαμα. Μήπως τελειώνει ο πόλεμος; Μήπως τελειώνουν τα δεινά του και πρόκειται να συναφθή ειρήνη;

Οι Ρώσσοι αξιωματικοί ερωτούν αν από της γερμανικής πλευράς ύυπάρχει διάθεσις να παραληφθή μία επιστολή.

Οι Γερμανοί αξιωματικοί απαντούν ότι πρέπει πρώτα να ερωτήσουν τους προϊσταμένους των.

Οι κύριοι χαιρετούν κάμνουν μεταβολήν και επιστρέφουν στις θέσεις των. Η ερώτησις των Ρώσσων μεταβιβάζεται στο επιτελείο. Μετά τρεις ώρες έρχεται μια καταπληκτική απάντησις.

Αυτήν την φοράν οι Γερμανοί είναι εκείνοι που υψώνουν λευκή ση­μαία. Και πάλι οι δυο αξιωματικοί προχωρούν στην νεκρή ζώνη μέχρι του συρματοπλέγματος.

" Η γερμανική Ανωτάτη στρατιωτική ηγεσία, λέγει ο ένας από τους δυο Γερμανούς αξιωματικούς είναι έτοιμη να παραλαβή μια επιστολή από γερμανικής πλευράς".

Ο Ρώσσος αξιωματικός ευχαριστεί, βγάζει μια επιστολή από τον μαν­δύα του και την εγχειρίζει μεταξύ του συρματοπλέγματος. Ο Γερμανός αξιωματικός παίρνει τον φάκελλο και τον βάζει στο γύρισμα του μανικιού του μανδύου του.

Οι κύριοι χαιρετούν κάμνουν και πάλιν μεταβολή και η ρωσσική αποστολή επιστρέφει  στις θέσεις της, "Ύστερα από λίγο βάλλουν τα μυδραλιοβόλα.

Η επιστολή πού εδόθη στους Γερμανούς προέρχεται απο τον Ρώσσο βουλευτή Γκούτσκωφ. Με συγκινητικάς εκφράσεις α­ποτείνεται στις γερμανι­κές αρχές, εξιστορεί την αγωνία της κυρίας Σαμ­σόνωφ και τις παρακαλεί, παρά τον πόλεμο, να της επιτρέψουν να έλθη στην Γερμανία και να κάμη έρευνες σχετικές με την τύχη του ανδρός της. 

Περνούν ατελείωτοι μήνες. 

Το θέρος του 1915 δίδεται μέσω Γενεύης η άδεια σε μια ομάδα ρωσσίδων αδελφών του Ερυ­θρού Σταυρού να επισκεφθούν ρωσσικά Στρατόπεδα αιχμαλώτων στην Γερμανία. Αι γερμανικαί αρχαί έδωσαν αυτήν την άδεια με την ρητήν δήλωσι , ότι δεν έχουν καμμίαν αντίρρησιν αν εις την ομάδα αυτή περιληφθή και η κυρία Σαμσόνωφ. 

Έτσι υπό την αιγίδα του Ερυθρού Σταυρού η θαρραλέα γυναίκα επιτυγχάνει ό,τι ήθελε. 

Αι γερμανικαι αρχαί της παρέχουν αμέσως κάθε βοήθεια. Η κυρία Σαμ­σόνωφ περιέρχεται τα διάφορα στρατόπεδα συγκεντρώσεως αιχμαλώτων. Εξετάζει χιλιάδας απο αυτούς. Σε όλους απευθύνει το ίδιο ερώτημα. Όλοι κουνούν αρνητικά το κεφάλι των. Μερικοί έχουν δάκρυα στα μάτια . Άλλοι φιλούν με ευλάβεια το φόρεμα της. Όχι, όχι δεν είδαμε την εξοχοτητά του! 

Η Σαμσόνοβα! Σε όλα τα στρατόπεδα των αιχμάλωτων μεταβάλλεται σε θρυλική φυσιογνωμία. Η ερευνά της όμως είναι μάταια. 

—Θέλω να επισκεφθώ τα δάση και το πεδίο της μάχης του Τάννεμπεργ, λέγει τελικά η κυρία Σαμσόνωφ.

Οι Γερμανοί θέτουν στην διάθεσί της ένα στρατιωτικό αυτοκίνητο και της δίδουν ως οδηγό ένα αξιωματικό που γνωρίζει καλά τα μέρη. 

Και ή γενναία αυτή γυναίκα με την μαύρη στολή της αδελφής περιέρ­χεται το πεδίο της μάχης, τα έλη και τα σιωπηλά δάση της περιοχής του Τάννεμπεργ. 

—Κύριε, υπάρχουν εδώ πολλοί τάφοι αγνώστων Ρώσσων στρατιωτών; 

Οι δήμαρχοι εκφράζουν την λύπη τους, ότι δεν ημπορούν να της δώ­σουν καμιά άλλη πληροφορία. Οί χωρικοί σηκώνουν τους ώμους. Έθα­ψαν εδώ και εκεί πολλούς σε ομαδικούς τάφους. Όλοι έμοιαζαν αναμεταξύ των. Μήπως θυμούνται κανένα πτώμα με γενειάδα και με διακριτικά στρα­τηγού; Πολλοί είχαν γένια και διακριτικά στρατηγού,. Επέρασε όμως τό­σος καιρός από τότε που δεν μπορούν να θυμηθούν καμιά άλλη λεπτομέ­ρεια.

Δεν ευρήκαν πράγματα άξιας ή διάφορα άλλα αναγνωριστικά της ταυ­τότητος των νεκρών; 

— Όλα αυτά παρεδόθησαν στις αρχές, λέγει ο συνοδός αξιωματικός. 
—Ο άνδρας μου είχε ένα χρυσό μεδαγιόν με την εικόνα μου. 

— Αν ευρέθη κάτι τέτοιο θα παρεδόθη κανονικά όπου δει. Η παράδοσις του χρυσού είναι υποχρεωτική. Έχομε πόλεμο κυρία". 

Η κυρία Σαμσόνωφ δεν απελπίζεται . Κτυπά την θύρα κάθε σπιτιού χωρικών και ερωτά τους ενοίκους του αν τυχόν εβοήθησαν στην ταφή των πεσόντων. 

—Ίσως θα μάθατε κάτι στο Κλάιν Πίβνιτς της λέγει μια χωρική που την λυπήθηκε. Εκεί στο δάσος υπάρχουν πολλοί τάφοι .                                                                                    Αποκαλύψεις ενός χωρικού.

Στο σπίτι του χωρικού Μιχαήλ Γιεδάμσκι στο Κλάιν — Πίβνιτς η κυ­ρία Σαμσόνωφ πληροφορείται ότι ο χωρικός αυτός μαζί  με ένα ξυλοκόπο έθαψαν στο δάσος ένα γενειοφόρο Ρώσσο.

Ο Ρώσσος αυτός φορούσε μια καταξεσχισμένη στολή, δεν έφερε κανένα άλλο διακριτικό.

—Τίποτε, τίποτε·

Η κυρία Σαμσόνωφ παρακαλεί γαλλιστί τον συνοδό της να την αφήση μια στιγμή μόνη με τον Γιερδάμσκι. Ίσως ο χωρικός δεν θα ήθελε να μιλήση παρουσία ενός αξιωματικού. Ο συνοδός της κυρίας Σαμσόνωφ δείχνει κατανόησι και την αφήνει μόνη με τον Γιερδάμσκι.

-Αλήθεια δεν βρήκατε τίποτε άλλο, τον ερωτά ή κυρία Σαμσόνωφ με δάκρυα στα μάτια;

Ο Γιερδάμσκι κοιτάζει προς την θύρα. Ύστερα πηγαίνει σε ένα ερμά­ριο και βγάζει από αυτό ένα φάκελλο.

—Ευρήκα αυτό εδώ λέγει με σιγανή φωνή. Και από τον φάκελλο πέφτει απάνω στο τραπέζι το περιεχόμενο του:

Με μια κραυγή η κυρία Σαμσόνωφ γέρνει προς το τραπέζι τα χέρια της και πιάνει το μενταγιόν .

Και πάλι αι γερμανικαί αρχαί δείχνουν πλήρη κατανόησι και τάκτ. Το μενταγιόν, η φωτογραφία που ήταν μέσα του και η κατάθεσις του Γιερδάμ­σκι δεν αφήνουν καμμιά αμφιβολία ως προς την ταυτότητα του νεκρού. Τον Οκτώβριο του 1915 παρουσία ενός αξιωματικού, ενός χωροφύλακος και ενός δικαστού ανοίγεται ο τάφος που υπέδειξε ο Γιερδάμσκι.

Σιωπηλοί σκάπτουν οι χωρικοί ενώ η κυρία Σαμσόνωφ πηγαινοέρχε­ται εκεί κοντά με ένα μανδήλι στο στόμα, Την φωνάζουν τότε μόνο όταν το αποσυντεθειμένο πτώμα εξετάφη και εσκεπάσθη με ένα πανί.

Οι χωρικοί με τους πλατείς ώμους των τοποθετούνται   μπροστά  για να μη αντικρύση η κυρία Σαμ­σόνωφ το φρι­κτό θέαμα. Δια­πιστούται επι­σήμως η ταυτότης του νεκρού και με πολλή διακριτικότητα οι σύνοδοι της απομακρύνουν , την κυρία Σαμ­σόνωφ από το τραγικό αυτό μέρος.

Αι γερμανικαι αρχαί έκα­μαν και κάτι άλ­λο ακόμη. Παρήγγειλαν ένα φέρετρο, εναπέθεσαν σ^' αυτό ό,τι απέμεινε α­πό τον στρατη­γό Σαμσόνωφ και με ένα κάρρο το μετέφεραν στον σιδηροδρομικό σταθμό του Γκρός Ντανχάιμ όπου επερίμενε ήδη ένα σιδηροδρομικό βαγόνι.

Και πάλι σε ένα μικρό τμήμα του μετώπου σταματά ο πόλεμος για να περάση από εκεί ο νεκρός στρατιωτικός ηγέτης.

Στο νεκροταφείο του χωρίου Ακιμόβκα στο ρωσσικό διαμέρισμα της Χερσώνος ευρήκε την τελευταία κατοικία του ο Αλέξανδρος Βασιλίεβιτς Σαμσόνωφ.

Υποσημειώσεις:
[1]Ο στρατηγός  Samsonov αφού είδε τη στρατιά του να κυκλώνεται και να καταστρέφεται από τον εχθρό, αυτοκτόνησε στις 30 Αυγούστου 1914 κοντά στο Willenberg.