Στις 22 Οκτωβρίου 1938 πέθανε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος Παπαδόπουλος και τον χηρεύοντα θρόνο διεκδικούσαν δύο υποψήφιοι: ο Τραπεζούντος Χρύσανθος Φιλιππίδης και ο Κορινθίας Δαμασκηνός. Ο Χρύσανθος ήταν άνθρωπος με ευρύτατη μόρφωση και πλούσιο συγγραφικό έργο, που παρέμενε επί πολλά χρόνια στην Αθήνα ως αποκρισάριος του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Πολιτικά ήταν φανατικός αντιβενιζελικός καί ήταν προσανατολισμένος στη γνώμη ότι η Ελλάδα έπρεπε να εγκαταλείψει τη Μεγάλη Ιδέα και να συμβιώσει με τους Τούρκους για να αποτραπεί ο σλαβικός κίνδυνος.
Η εκλογή έχει προσδιορισθεί για τις 5 Νοεμβρίου 1938. Οι πληροφορίες δείχνουν ότι οι δύο υποψήφιοι διαθέτουν ισοδύναμη υποστήριξη, ενώ για ελάχιστους ιεράρχες δεν έχει γίνει γνωστό ποιόν θα ψηφίσουν. Είναι οι ψήφοι που θα κρίνουν την εκλογή. Ένας από τους γνωστούς υποστηρικτές του Δαμασκηνού είναι και ο Μητροπολίτης Δρυινουπόλεως και Κονίτσης Ιωάννης, ο οποίος έχει καταδικασθεί από πρωτοβάθμιο συνοδικό δικαστήριο, αλλά εκκρεμεί έφεσή του.
Παρασκηνιακά ο πρωθυπουργός Μεταξάς και μερικοί από τους υπουργούς του έχουν ταχθεί υπέρ του Χρύσανθου, ενώ άλλοι - εξ ίσου αθόρυβα και παρασκηνιακά - υπέρ του Δαμασκηνού. Ο Μεταξάς καθοδηγεί τον υπουργό Παιδείας Κων. Γεωργακόπουλο, ο οποίος όμως ως φίλος του Δαμασκηνού είναι υπέρ της εκλογής του, να ενεργήσει για να μη ψηφίσει ο Μητρ. Δρυινουπόλεως ως καταδικασθείς. Το ερώτημα τίθεται στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, το οποίο όμως αποφαίνεται ότι εφ' όσον εκκρεμεί έφεση δεν πρέπει να αποκλεισθεί από την ψηφοφορία, διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να ακυρωθεί η εκλογή. Ο Γεωργακόπουλος ενημερώνεται για την απόφαση του Νομικού Συμβουλίου, αλλά την κρατάει μυστική από τον Μεταξά. Ο Δρυινουπόλεως προσέρχεται στην ψηφοφορία και ψηφίζει.
Το αποτέλεσμα είναι 31 ψήφοι υπέρ του Δαμασκηνού και 30 υπέρ του Χρύσανθου, οπότε εκλέγεται Αρχιεπίσκοπος ο Δαμασκηνός. Ο Μεταξάς αιφνιδιάζεται, διότι αν - χωρίς την ψήφο του Δρυινουπόλεως - υπήρχε ισοψηφία θα μπορούσε να επηρεάσει στην επαναληπτική εκλογή υπέρ του Χρύσανθου στα παρασκήνια.
Σημειωτέον ότι στην εκλογή η ψηφοφορία επαναλήφθηκε τρεις φορές, επειδή δεν υπήρξε απόλυτη ψηφοφορία και μόνο στην τρίτη εξελέγη ο Δαμασκηνός με το προαναφερθέν αποτέλεσμα. Δεν υποβλήθηκε καμία ένσταση, υπογράφηκε το Πρακτικό από όλους τους μητροπολίτες και από τον υπουργό Παιδείας Κ. Γεωργακόπουλο, που εκπροσωπούσε την Πολιτεία. Έγινε στη συνέχεια το μικρό και το μεγάλο μήνυμα και ψάλθηκε το «Πάντα χορηγεί το Πνεύμα το άγιον... . Ο νέος ! Αρχιεπίσκοπος φόρεσε τον αρχιερατικό μανδύα, το επιτραχήλιο και το ωμοφόριο και από την Ωραία Πύλη είπε: «Επειδή δια ψήφου των Θεόθεν οδηγηθέντων αγίων Αρχιερέων, των συγκροτούντων την Ιεράν Σύνοδον της Ιεραρχίας της Εκκλησίας τηε Ελλάδος, εψηφίσθην ο ελάχιστος εγώ , όπως καταστώ θείω βουλήματι {..} δέχομαι την ποιμαντορίαν της Αρχιεπισκοπής. Απέμενε πλέον μόνο το τυπικό διάταγμα της κυβερνήσεως...... (Όμως ο Μεταξάς σκευτόταν διαφορετικά..)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου