Κ. ΛΟΓΟΘΕΤΟΠΟΥΛΟΣ: ΛOΓΟΙ ΕΠΙΒΑΛΛΟΝΤΕΣ ΤΟΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΝ (ΚΑΤΟΧΙΚΗΣ) ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ.

Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος

Εφρόνουν τινές ότι θα ήρκει επιτροπή εξ ανωτέρων υπαλλήλων του Κράτους προς αντιμετώπισιν της δημιουργηθείσης τότε καταστάσεως. Τοιούτον τι τουλάχιστον υπεστηρίχθη υπό τίνων κατά την διεξαχθείσαν κατά των Κατοχικών Κυβερνήσεων δίκην, ότι δηλαδή δεν έπρεπε να σχηματισθή Κυβέρνησις, αλλά να αφεθή η Διοίκησις εις ανωτέρους δημοσίους υπαλλήλους υπό τον άμεσον έλεγχον και την διακυβέρνησιν Γερμανού ή Ιταλού Gauleiter ή Προτέκτορος [1]. Aλλά η γνώμη αύτη είναι, αν μη τι άλλο, τουλάχιστον αφελής, διότι ποιος υπάλληλος θα είχε την τόλμην και το κύρος να διεξάγη εκ του συστάδην τραχείς και οξείς αγώνας προς τους αγέρωχους κατακτητάς, να αντιμετωπίζη σθεναρώς και αποφασιστικώς τα καθημερινώς αναφυόμενα περίπλοκα ζητήματα και να ανθίσταται τελεσφόρως εις τας πιεστικάς ποικίλας απαιτήσεις των κάλλιον ημών και εις μείζονα βαθμόν ; Άλλοι εφρόνουν ότι δεν έπρεπε να γίνη Κυβέρνησις δια να μείνη ακεραία δήθεν η ευθύνη του επισιτισμού της χώρας εις τους Κατακτητάς.

ΕπΙ τούτου παρατηρούμεν τα εξής :

Ο α ή β τρόπος διοικήσεως χώρας τινός υπό Κατοχήν δεν απαλλάσσει τον κατέχοντα των ευθυνών διατροφής του πληθυσμού κατά τα διεθνώς ισχύοντα. Εν προκειμένω οι Ιταλο - Γερμανοί ευρίσκοντο εις αδυναμίαν πλήρους και κανονικού επισιτισμού της χώρας δι' εισαγωγών εκ του Εξωτερικού, καθώς το ίδιον αυτών συμφέρον προφανώς επέβαλεν δια λόγους τάξεως, ασφαλείας και προπαγάνδας, είτε ένεκα ελλείψεως διαθεσίμων τροφίμων εις τας ιδίας αυτών χώρας, είτε δι' έλλειψιν μεταφορικών μέσων.^.

Καθ' ημάς η κατάστασις θα ήτο απείρως χείρων υπό την διακυβέρνησιν Γκαουλάϊτερ, καθ' ότι ουδέποτε, το οιονδήποτε ενδιαφέρον τούτου και αν δεχθώμεν υπέρ του Ελληνικού λαού, θα έφθανε ποτέ το των Ελλήνων κυβερνητών τοιούτον.

Άλλως τε ποίου είδους ευθύνην, ως έξειλίχθησαν τα γεγονότα, θα ηδύνατό τις σήμερον να ζητήση είτε από την Ιταλίαν είτε από την Γερμανίαν;

Μήπως τυχόν τότε εγειρόμεναι αγωγαί κατά των δικτατόρων Μουσσολίνι και Χίτλερ θα ανέσταινον τους εκ της πείνης νεκρούς ως γράφει εις άρθρον του εις τον «Εθν. Κήρυκα» της 5-9-48 και ο βουλευτής κ. Βαμβέτσος [2]

Η κρισολογία όμως αύτη έχει καθαρώς φιλολογικήν σημασίαν, καθόσον το σχήμα του τρόπου της διοικήσεως της Χώρας υπό κατοχήν δεν είναι ποσώς της αρμοδιότητος του Κατεχομένου, αλλά ipso jure  του Κατέχοντος, όστις εν προκειμένω κατά μοναδικήν εξαίρεσιν από όλα τα μέχρι τότε καταληφθέντα Κράτη έκρινε σκόπιμον, ως κατωτέρω, να σχηματισθή Ελληνική Κυβέρνησις και επί της συγκεκριμένης ταύτης ευμενούς δια την Χώραν προτάσεως έδει να απαντήσωμεν. Η απροθυμία προς σχηματισμόν Ελληνικής Κυβερνήσεως θα ωδήγει τότε ευθέως εις Ιταλικόν Προτεκτοράτον. Προς αποφυγήν δε του κινδύνου τούτου, πράγμα όπερ θα υπέθαλπε και θα διηυκόλυνε τα ματαιόδοξα όνειρα του Μουσσολίνι προς αναγέννησιν της παλαιάς Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, οι Γερμανοί αντιδρώντες συνίστων επιμόνως τον σχηματισμόν Κυβερνήσεως μέχρι σημείου μάλιστα να προβούν εις δεδομένην στιγμήν δισταγμού του Στρατηγού Τσολάκογλου εις ψυχογογικόν εκβιασμόν δια της απειλής ότι αν δεν εδέχετο, δεν θα άπελευθερούντο οι μέχρι τότε ακόμη κρατούμενοι 300.000 Έλληνες αιχμάλωτοι. Και η Ιδέα αύτη του να μην αφεθώσι ελεύθερα το άνθος του Έθνους και τα παιδιά του Ελληνικού Λαού με τας λόγχας των οποίων έγραψε το νεώτερον Ελληνικόν Έπος εις τα Αλβανικά βουνά επέδρασεν αποφασιστικώς εις την ψυχήν του τετιμημένου και γενναίου εκείνου Στρατιώτου, εις το να δεχθή τελικώς, χάριν Εκείνων και του Ελληνικού Λαού, να άρη τον Σταυρόν του Μαρτυρίου του.

Δέον να σημειωθή ενταύθα ότι εις την Γιουγκοσλαυΐαν οι αιχμάλωτοι δεν αφέθησαν ποσώς ελεύθεροι καίτοι εσχηματίσθη βραδύτερον και εκεί Κυβέρνησις υπό τον Στρατηγόν Νέντιτς. Εκρατούντο δε καθ' όλην την διάρκειαν του πολέμου εις Γερμανίαν μεν 12.000 αξιωματικοί και 380.000 οπλίται, άπαντες Παλαιοσέρβοι, καθόσον οι Κροάται έμειναν ελεύθεροι.

Είναι δεδομένον και αναμφισβήτητον ήδη ότι όπου εις τας καταληφθείσας υπό των Γερμανών χώρας της Ευρώπης δεν υπήρξε Κυβέρνησις, υπήρξε Gauleiter . Και εις το Βέλγιον και εις την Ολλανδίαν και εις την Πολωνίαν, όπου δεν υπήρξαν Κυβερνήσεις, υπήρξαν Gauleiter, οίτινες ήσκουν την εξουσίαν των τρομοκρατικές και κατά τρόπον απομυζητικόν δια τας υπ' αυτών καταδυναστευομένας χώρας. Και είναι γνωστά τα δεινά, τα οποία υπέστη ο Πολωνικός λαός, και δεν είναι άγνωστοι πλέον αι στερήσεις των λαών του Βελγίου και της Ολλανδίας, παρ' όλον τον πλούτον των χωρών αυτών, καθ' όλην την διάρκειαν της Γερμανικής κατοχής. Αλλά δεν είναι άγνωστοι πλέον σήμερον ούτε αι ασκηθείσαι τρομοκρατία και βία εκ μέρους του Γερμανού Gauleiter εις τους πληθυσμούς των Κρατών αυτών.

Ουδείς άλλως τε εξ ημών είχε τότε την εντύπωσιν ότι η συμμετοχή του εις Κυβέρνησιν προς εξυπηρέτησιν της Πατρίδος του θα απετέλει αδίκημα, καθόσον ουδείς νόμος απηγόρευε τούτο, αλλ' ούτε και οι Σύμμαχοι μας Άγγλοι ούτε η αναχωρήσασα τότε δια Κρήτην Ελληνική Κυβέρνησις είχον ποτέ εκδώσει απαγορευτικήν σχετικήν τινα διαταγήν ή δια του ραδιοφώνου είχον προανακοινώσει τι το σχετικόν.

Αλλά θα ήτο, άραγε, συμφερώτερον εις τον Ελληνικόν Λαόν να μη σχηματισθή Ελληνική Κυβέρνησις, αλλά να συναντά ούτος εις τα Υπουργεία και εις τα διάφορα δημόσια γραφεία Ιταλούς βαθμοφόρους προϊσταμένους των Υπουργείων, αντί Ελλήνων συμπονούντων μετ' αυτού ; Και θα ενδιεφέροντο περισσότερον οι ξένοι διακυβερνώντες τότε την Χώραν αμέσως, από τους ομαίμονας των γνωστούς Έλληνας Πατριώτας οίτινες είχον επί μακράς δεκαετηρίδας αναλωθεί εν τη εξυπηρετήσει των Κρατικών συμφερόντων είτε εις τον Στρατόν, είτε εις ανώτερα πνευματικά ιδρύματα είτε εις τον Δημόσιον βίον;

Αλλά και o Άγγλος συγγραφεύς Richard Cappel,όστις παρηκολούθησε την δίκην των Κυβερνήσεων κατοχής, εις το βιβλίον του «Simiomata» (Α Greek Notebook 1944— 45) σελ, 203, δέχεται τούτο και γράφει σχετικώς τα εξής :

«Αρμόζει άραγε οι άνδρες οι κατέχοντες σήμερον το εδώλιον του κατηγορουμένου να καλούνται Quisling; Όχι.—Διότι ουδείς εκ των εις το εδώλιον του κατηγορουμένου είνε κάτι όμοιον προς ένα Quisling ή Laval. Με την κατοχήν αντεμετώπισαν ούτοι εν εθνικόν ζήτημα, το οποίον επιπίπτον και ακόμη εφ' ημών των Άγγλων απαρασκεύων όντων, θα ηδύνατο να μας ταράξη. Διότι ούτε αι δέκα εντολαί του Μωϋσέως παρείχον ούδεμίαν σχετικήν οδηγίαν ούτε η κατήχησις της εκκλησίας. Τις εξ ημών προ του πολέμου είχε σκεφθή και αποφανθή περί του ορθού ή μη δια την παροχήν βοηθείας εις την πολιτικήν διοίκησιν χώρας τινός δια την ατυχή περίπτωσιν της καταλήψεως ταύτης υπό του εχθρού ; Τίνος η συνείδησις θα ηδύνατο να δώση μίαν σαφή απάντησιν, ότι τοιαύτη παροχή βοηθείας θα ήτο προδοσία ; Το αδίκημα όμως ήτο όπως δήποτε τόσον πολύ απρόβλεπτον, και από τον ελληνικόν ποινικόν κώδικα ακόμη, ώστε η Κυβέρνησις Πλαστήρα υπεχρεώθη να νομοθετήση εν σπουδή και να χαρακτηρίση ως έγκλημα εκ των υστέρων την αποδοχήν υπουργικού αξιώματος υπό εχθρικήν κατοχήν. Άλλως (άνευ δηλαδή της εκ των υστέρων νομοθεσίας ταύτης με αναδρομικήν ισχύν) δεν θα ήτο δυνατόν να απαγγελθή το μακρόν κατηγορητήριον». Και περαιτέρω :
«Ένας υπουργός υπό κατοχήν δεν ήτο κατ' ανάγκην περισσότερον προδότης από οιονδήποτε άλλον δημόσιον υπάλληλον, ο οποίος παραμένει εις την θέσιν του εκτελών το κεκανονισμένον του καθήκον, και ότι μία γραμμή συμπεριφοράς μη αποδοκιμαζομένη ούτε από τον ποινικόν κώδικα ούτε από την συνείδησιν δεν γίνεται εγκληματική δια της βίας και δια νομοθετικού μέτρου εκ των υστέρων και μετά την πράξιν» !! Σχετικώς με την προσωνυμίαν «Κουΐσλιγκ» ο άλλοτε αρχηγός της Συμμαχικής αποστολής  εις τα Ελληνικά βουνά Άγγλος Συνταγματάρχης Κρις Γουντχάουζ γράφει εις το κυκλοφορήσαν βιβλίον του «Το μήλον της Έριδος» και εις το κεφάλαιον του σχημα­τισμού Κυβερνήσεων Κατοχής, ότι «ουδείς Έλλην καταλαβών ανώτερον αξίωμα υπήρξε «Κουΐσλιγκ». Ο όρος ούτος αρμόζει μόνον εις εκείνους οι οποίοι συνώμωσαν με τον εχθρόν προ της Κατοχής», πράγμα το οποίον ως γνω­στόν, δεν συνέβη εις την Ελλάδα, ένθα ομαδική και καθο­λική υπήρξε η αντίστασις κατά των επιδρομέων κατακτη­τών (ίδε και εφημερίδα «Ελευθερία» 22-6-48).
Αλλά το επίμαχον τούτο ζήτημα, αν θα έπρεπε δη­λαδή ή δεν θα έπρεπε, αν θα ωφέλει ή δεν θα ωφέλει την Χώραν ο σχηματισμός Ελληνικής Κυβερνήσεως, ζήτημα περί το οποίον είτε εκ πλάνης είτε εκ πείσματος είτε εκ κακοβουλίας ακούονται συγκρουόμεναι γνώμαι και σήμε­ρον ακόμη, παρά τα διαρρεύσαντα τραγικά γεγονότα, τα οποία απέδειξαν ήδη περιτράνως ότι αν δεν υπήρχον αι Κυβερνήσεις κατοχής και αν δεν υπεστήριζον την νόμιμον τάξιν και τας Αθήνας τα υπό τούτων συγκροτηθέντα τάγματα ασφαλείας (καίτοι ως πρωθυπουργός είχον αντίθετον γνώμην) και το Σύνταγμα Χωροφυλακής με την ηρωϊκήν και μνημειώδη άμυνάν του κατά την εξαήμερον σκληράν και πεισματώδη αντίστασίν του εις τους στρατώνας Μακρυγιάννη κατά την Δεκεμβριανήν κομμουνιστικήν στάσιν του 1944, θα είχε ήδη έκτοτε ασφαλώς και βεβαίως εγκατασταθή ο Βελουχιώτης ως Τίτο της Ελλάδος εν μέσω αιμάτων, ερειπίων και φλογών' εις το ζήτημα τούτο λέγω της ωφελιμότητος ή μη του σχηματισμού Ελληνικής Κυβερνήσεως κατά την κατοχήν, την απάντησιν, και δη κατά τρόπον καταπελτώδη έδωσεν έκτοτε αυτός ούτος ο εχθρός της Ελλάδος, ο εχθρός της Πατρίδος μας, δύναταί τις ειπείν, τότε υπουργός των εξωτερικών του Μου­σολίνι, ο πολύς και ανεκδιήγητος Ciano , εIς ον κυρίως οφείλεται και η κατά της Ελλάδος εκστρατεία.

Υποσημειώσεις:

[1]
[2] Ούτος εις το άνω άρθρον του «Καχυποψίαι», γράφει εις την 6ην παράγραφον τα εξής:

«Ακόμη προκειμένου περί της ζωής του Ελληνικού λαού, ο οποίος εκινδύνευε να αποθάνη εκ πείνης, αντί αμέσως να σπεύση (η Αγγλία) εις βοήθειάν του, έξήντλησεν όλα τα δικολαβικά επιχειρήματα περί της διεθνούς ευθύνης του κατακτητού δια την συντήρησιν του πληθυσμού της κατακτηθείσης χώρας, τα οποία θα επέτρεπον εις τους νεκρούς Έλληνας και την υποσιτιζομένην νέαν γενεάν μας να κάμη αγωγήν εναντίον των κακής μοίρας δικτατόρων ».

(Επόμενο)