ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΝ ΚΑΙ ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟΝ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ I. Β. ΣΤΑΛΙΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΝ κ. ΟΥΙΝΣΤΟΝ ΤΣΩΡΤΣΙΛ (
Η Σοβιετική Κυβέρνησις θεωρεί την συμπεριφοράν της Πολωνικής Κυβερνήσεως έναντι της ΕΣΣΔ εντελώς ανάρμοστον και παραβαίνουσαν όλους τους κανόνας και τους τύπους των αμοιβαίων σχέσεων μεταξύ δύο συμμαχικών κρατών. Η εχθρική έναντι της Σοβιετικής Ενώσεως συκοφαντική εκστρατεία, που είχαν αρχίσει οι γερμανοί φασίσται εξ αφορμής των δολοφονημένων από αυτούς τους ιδίους πολωνών αξιωματικών εις την περιοχήν του Σμολένσκ, εις το κατεχόμενον από τα γερμανικά στρατεύματα έδαφος, υιοθετήθη αμέσως από την κυβέρνησιν του κ. Σικόρσκη και με κάθε τρόπον διογκώνεται από τον επίσημον πολωνικόν τύπον. Η κυβέρνησις του κ. Σικόρσκη όχι μόνον δεν απέκρουσε την άτιμον φασιστικήν συκοφαντίαν εναντίον της ΕΣΣΔ, αλλ' ούτε καν εθεώρησε αναγκαίον να απευθύνη προς την Σοβιετικήν Κυβέρνησιν οποιανδήποτε επερώτησιν ή να ζητήση παρ' αυτής διευκρινίσεις επί του θέματος τούτου.
Αι χιτλερικαί αρχαί, αφού διέπραξαν το θηριώδες έγκλημα εναντίον των πολωνών αξιωματικών, παίζουν ανακριτικήν κωμωδίαν, δια την σκηνοθεσίαν της οποίας έχουν χρησιμοποιήσει μερικά διαλεγμένα από αυτούς τους ιδίους πολωνικά φιλοφασιστικά στοιχεία από την κατεχομένην Πολωνίαν, όπου τα πάντα ευρίσκονται υπό το πέλμα του Χίτλερ και όπου ένας τίμιος Πολωνός δεν ημπορεί να προφέρη ελεύθερα ούτε μίαν λέξιν ιδικήν του·
Διά την «έρευναν» έχει κληθή τόσον από την κυβέρνησιν του κ. Σικόρσκη όσον και από την χιτλερικήν κυβέρνησιν ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός, ο οποίος αναγκάζεται, υπό συνθήκας καθεστώτος τρομοκρατίας με τας αγχόνας και την μαζικήν εξόντωσιν του αμάχου πληθυσμού, να λάβη μέρος εις αυτήν την ανακριτικήν κωμωδίαν, σκηνοθέτης της οποίας είναι ο Χίτλερ. Εννοείται ότι μία τοιαύτη «έρευνα», που μάλιστα πραγματοποιείται πίσω από την ράχην της Σοβιετικής Κυβερνήσεως, δεν ημπορεί να κερδίση την εμπιστοσύνην των κάπως εντίμων ανθρώπων.
Το γεγονός ότι η εχθρική εκστρατεία εναντίον της Σοβιετικής Ενώσεως έχει αρχίσει ταυτοχρόνως εις τον γερμανικόν και τον πολωνικόν τύπον και διεξάγεται συμφώνως προς ένα και το αυτό σχέδιον, το γεγονός αυτό δεν αφήνει αμφιβολίας περί του ότι μεταξύ του εχθρού των συμμάχων Χίτλερ και της κυβερνήσεως του κ. Σικόρσκη υπάρχει επαφή και συμφωνία δια την διεξαγωγήν αυτής της εχθρικής εκστρατείας.
Ενώ οι λαοί της Σοβιετικής Ενώσεως, χύνοντες ποταμούς αίματος εις τον σκληρόν αγώνα εναντίον της χιτλερικής Γερμανίας, υπερεντείνουν τας δυνάμεις τους δια να συντρίψουν τον κοινόν εχθρόν των φιλελευθέρων δημοκρατικών χωρών, η κυβέρνησις του κ. Σικόρσκη, ικανοποιούσα την τυραννίαν του Χίτλερ, καταφέρει δόλιον κτύπημα κατά της Σοβιετικής Ενώσεως.
Όλα αυτά τα περιστατικά αναγκάζουν την Σοβιετικήν Κυβέρνησιν να αναγνωρίση ότι η σημερινή κυβέρνησις της Πολωνίας, αφού εκυλίσθη εις την οδόν της συνωμοσίας με την Χιτλερικήν κυβέρνησιν, διέκοψε κατ' ουσίαν τας συμμαχικάς της σχέσεις με την ΕΣΣΔ και έλαβε θέσιν εχθρικών έναντι της Σοβιετικής Ενώσεως σχέσεων.
Κατόπιν όλων αυτών η Σοβιετική Κυβέρνησις κατέληξεν εις το συμπέρασμα ότι παρίσταται ανάγκη να διακόψη τας σχέσεις της με αυτήν την κυβέρνησιν.
Θεωρώ ορθόν να σας ενημερώσω επί τα ανωτέρω και ελπίζω ότι η Βρεταννική Κυβέρνησις θα αντιληφθή ότι το αναγκαστικόν τούτο διάβημα της Σοβιετικής Κυβερνήσεως ήτο αναπόφευκτον.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΝ ΚΑΙ ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟΝ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ κ. ΟΥΙΝΣΤΟΝ ΤΣΩΡΤΣΙΛ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΑΡΧΗΝ ΣΤΑΛΙΝ (24 Απριλίου 1943)
1. Ο Πρέσβυς Μαΐσκη μου επέδωσε χθες το βράδυ το μήνυμά Σας. Εμείς, φυσικά, θ' αντιταχθώμεν ενεργώς εις οποιανδήποτε "έρευναν" από τον Διεθνή Ερυθρόν Σταυρόν ή από οποιοδήποτε άλλο όργανον επί οποιουδήποτε εδάφους, τελούντος υπό την εξουσίαν των Γερμανών. Πάσα τοιούτου είδους έρευνα θα αποτελούσε απάτην, και τα συμπεράσματά της θα ήσαν αποτέλεσμα κατατρομοκρατήσεως. Ο κ. Ήντεν θα συναντηθή σήμερα με τον κ. Σικόρσκη και θα τον παρακαλέση με τον πλέον επίμονον δυνατόν τρόπον, όπως ούτος παραιτηθή από κάθε ηθικήν υποστήριξιν οποιασδήποτε ερεύνης υπό την προστασίαν των ναζιστών. Επίσης, εμείς ποτέ δεν θα επιδοκιμάζαμε οποιασδήποτε διαπραγματεύσεις με τους Γερμανούς ή οποιασδήποτε φύσεως επαφήν μαζί τους , και θα επιμείνωμεν επ΄αυτού έναντι των Πολωνών συμμάχων μας.
2. Θα Σας τηλεγραφήσω δια το πως ο Σικόρσκη θα αντίδραση εις τας ανωτέρω σκέψεις μας. Η θέσις του είναι εξαιρετικώς δυσχερής. Ενώ είναι, ξένος προς κάθε φιλογερμανικήν διάθεσιν ή συννεννόησιν με τους Γερμανούς, ευρίσκεται υπό την απειλήν ανατροπής του από τους Πολωνούς, οι οποίοι θεωρούν ότι αυτός δεν υπερήσπισε επαρκώς τον λαόν του από τα Σοβιέτ. Αν φύγη αυτός, θα έχωμεν κάποιον άλλον χειρότερον. Δια τον λόγον αυτόν, ελπίζω ότι την απόφασίν Σας « να διακόψετε » τας σχέσεις θα. πρέπει να την θεωρή κανείς μάλλον ως εχουσαν την έννοιαν της τελευταίας προειδοποιήσεως παρά την έννοιαν της διακοπής, ως επίσης, ότι αυτή δεν θα κοινολογηθή, τουλάχιστον μέχρι της στιγμής που θα έχουν δοκιμασθή όλα τα άλλα σχέδια. Η δημοσία ανακοίνωσις περί της διακοπής των σχέσεων θα επροξενούσε την μεγαλυτέραν ζημίαν που είναι δυνατόν να γίνη μέσα εις τας Ην. Πολιτείας, όπου οι Πολωνοί είναι πολυάριθμοι και έχουν επιρροήν.
3. Χθες συνέταξα σχέδιον τηλεγραφήματος, απευθυνόμενου προς Σας, με την παράκλησιν να εξετάσετε το ζήτημα της αδείας δια να μεταβή εις το Ιράν συμπληρωματικός αριθμός Πολωνών και μελών των οικογενειών τους. Αυτό θα εμείωνε την αυξανομένην δυσαρέσκειαν του πολωνικού στρατού, που έχει συγκροτηθή εκεί και εις εμέ θα έδιδε την δυνατότητα να επηρεάσω την Πολωνικήν Κυβέρνησιν προς την κατεύθυνσιν ώστε αι ενέργειαί της να εναρμονίζωνται με τα κοινά μας συμφέροντα και εναντίον του κοινού εχθρού. Ανέβαλα την αποστολήν του τηλεγραφήματος τούτου κατόπιν της λήψεως του ειδικού Σας τηλεγραφήματος, με την ελπίδα ότι η κατάστασις δυνατόν να αιθριάση.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΝ ΚΑΙ ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟΝ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ I. Β. ΣΤΑΛΙΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΝ κ. ΟΥΙΝΣΤΟΝ ΤΣΩΡΤΣΙΛ (25 Απριλίου 1943)
Έλαβα το μήνυμα Σας σχετικώς με τας πολωνικάς υποθέσεις. Σας ευχαριστώ δια την μεσολάβησιν που ανελάβατε εις την υπόθεσιν αυτήν. Αλλά οφείλω να Σας πληροφορήσω ότι το ζήτημα της διακοπής των σχέσεων με την Πολωνικήν Κυβέρνησιν αποτελεί ήδη υπόθεσιν που έχει λυθή, και σήμερα ο Β. Μ. Μολότωφ ευρέθη εις την ανάγκην να επιδώση την διακοίνωσιν περί της διακοπής των σχέσεων με την Πολωνικήν Κυβέρνησιν. Αυτό απαιτούσαν όλοι οι συνάδελφοι μου, επειδή ο πολωνικός επίσημος τύπος δεν σταματά ουδέ στιγμήν την εχθρικήν εκστρατείαν του, αλλ' αντιθέτως την ενισχύει από ημέρας εις ημέραν. Ήμουν επίσης αναγκασμένος να λάβω υπ' όψιν μου και την κοινήν γνώμην της Σοβιετικής Ενώσεως, η οποία αισθάνεται αγανάκτησιν, έως τα βάθη της ψυχής, διά την αχαριστίαν και την δολιότητα της Πολωνικής Κυβερνήσεως.Όσον αφορά το ζήτημα της δημοσιεύσεως του σοβιετικού εγγράφου περί της διακοπής των σχέσεων με την Πολωνικήν Κυβέρνησιν, δυστυχώς, είναι αδύνατον να αποφευχθή η δημοσίευσίς του.
Έλαβα το μήνυμα Σας σχετικώς με τας πολωνικάς υποθέσεις. Σας ευχαριστώ δια την μεσολάβησιν που ανελάβατε εις την υπόθεσιν αυτήν. Αλλά οφείλω να Σας πληροφορήσω ότι το ζήτημα της διακοπής των σχέσεων με την Πολωνικήν Κυβέρνησιν αποτελεί ήδη υπόθεσιν που έχει λυθή, και σήμερα ο Β. Μ. Μολότωφ ευρέθη εις την ανάγκην να επιδώση την διακοίνωσιν περί της διακοπής των σχέσεων με την Πολωνικήν Κυβέρνησιν. Αυτό απαιτούσαν όλοι οι συνάδελφοι μου, επειδή ο πολωνικός επίσημος τύπος δεν σταματά ουδέ στιγμήν την εχθρικήν εκστρατείαν του, αλλ' αντιθέτως την ενισχύει από ημέρας εις ημέραν. Ήμουν επίσης αναγκασμένος να λάβω υπ' όψιν μου και την κοινήν γνώμην της Σοβιετικής Ενώσεως, η οποία αισθάνεται αγανάκτησιν, έως τα βάθη της ψυχής, διά την αχαριστίαν και την δολιότητα της Πολωνικής Κυβερνήσεως.Όσον αφορά το ζήτημα της δημοσιεύσεως του σοβιετικού εγγράφου περί της διακοπής των σχέσεων με την Πολωνικήν Κυβέρνησιν, δυστυχώς, είναι αδύνατον να αποφευχθή η δημοσίευσίς του.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΝ ΚΑΙ ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟΝ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ κ. ΟΥΙΝΣΤΟΝ ΤΣΩΡΤΣΙΛ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΑΡΧΗΝ ΣΤΑΛΙΝ (25 Απριλίου 1943)
Ο κ. Ήντεν συνηντήθη με τον στρατηγόν Σικόρσκη χθες βράδυ. Ο Σικόρσκη εδήλωσε ότι η Κυβέρνησις του, χωρίς καθόλου να εναρμονίζη το διάβημα της προς τον Ερυθρόν Σταυρόν με το διάβημα των Γερμανών, ανέλαβε την πρωτοβουλίαν, χωρίς να γνωρίζη ποίαν γραμμήν θα ακολουθήσουν οι Γερμανοί. Εις την πραγματικότητα οι Γερμανοί ήρχισαν να ενεργούν, αφού ήκουσαν την πολωνικήν δήλωσιν εις το ραδιόφωνον. Ο Σικόρσκη ειδοποίησε επίσης τον κ. Ήντεν ότι η Κυβέρνησίς του απηυθύνθη ταυτοχρόνως και προς τον κ. Μπογκομόλωφ επ' αυτού του ζητήματος. Ο Σικόρσκη ετόνισε ότι προηγουμένως έθεσε επανειλημμένως το εν λόγω ζήτημα περί των απολεσθέντων αξιωματικών ενώπιον της Σοβιετικής Κυβερνήσεως και μίαν φοράν και ενώπιον Σας. Κατόπιν υποδείξεων του, ο Πολωνός Υπουργός πληροφοριών ωμίλησεν με έντονον ύφος από ραδιοφώνου εναντίον της γερμανικής προπαγάνδας, και τούτο επροκάλεσε την έντονον απάντησιν των Γερμανών. Κατόπιν του εντόνου διαβήματος του κ. Ήντεν ο Σικόρσκη υπεχρεώθη να μη επιμείνη εις την παράκλησίν του περί ερεύνης από τον Ερυθρόν Σταυρόν και ούτος θα πληροφορήση σχετικώς τα όργανα του Ερυθρού Σταυρού εις την Βέρνην. Ο ίδιος επίσης θα αναχαιτίση και τον πολωνικόν τύπον εις την πολεμικήν του. Σχετικώς προς τούτο μελετώ την δυνατότητα να εξαναγκάσω να σιωπήσουν αι πολωνικαί εφημερίδες της Αγγλίας, που έκαμναν επιθέσεις εναντίον της Σοβιετικής Κυβερνήσεως και ταυτοχρόνως επετίθεντο εναντίον του Σικόρσκη, δια την προσπάθειάν του να συνεργάζεται με την Σοβιετικήν Κυβέρνησιν. Έχων υπ' όψιν μου την υποχρέωσιν που ανέλαβε ο Σικόρσκη, θα ήθελα τώρα να Σας παρακαλέσω να εγκαταλείψετε την σκέψιν οποιασδήποτε διακοπής των σχέσεων. To ζήτημα τo έχω εξετάσει συμπληρωματικώς και είμαι περισσότερον ή άλλοτε βέβαιος ότι εις την περίπτωσιν που τυχόν θα διακοπούν αι μεταξύ Σοβιετικής και Πολωνικής Κυβερνήσεως σχέσεις, τούτο είναι δυνατόν να βοηθήση μόνον τους εχθρούς μας. Η γερμανική προπαγάνδα εδημιούργησε την ιστορίαν αυτήν ακριβώς δια να προκαλέση ρήγμα εις τας τάξεις των Ηνωμένων Εθνών και να προσδώση κάποιαν εντύπωσιν αληθείας εις τας νέας προσπάθειας της να πείση τον κόσμον ότι τα συμφέροντα της Ευρώπης και των μικρών εθνών προστατεύονται υπό της Γερμανίας έναντι των μεγάλων εξωευρωπαϊκών δυνάμεων και συγκεκριμένως της Ενώσεως των Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βρεταννικής Αυτοκρατορίας. Γνωρίζω καλώς τον στρατηγόν Σικόρσκη και είμαι βέβαιος ότι δεν είναι δυνατόν να υπήρχε καμία επαφή ούτε συμφωνία μεταξύ αυτού ή της Κυβερνήσεως του και του κοινού μας εχθρού, εναντίον του οποίου αυτός οδηγεί τους Πολωνούς εις την σκληράν και ακλόνητον αντίστασιν. Το διάβημα του προς τον Διεθνή Ερυθρόν Σταυρόν υπήρξε πραγματικά σφάλμα, αν και είμαι βέβαιος ότι τούτο είχε γίνει χωρίς συνεννόησιν με τους Γερμανούς. Τώρα που εμείς, ως ελπίζω, διευκρινίσαμε το ζήτημα που εθέσατε εις το τηλεγράφημα Σας προς εμέ, επιθυμώ να επανέλθω εις τας προτάσεις που περιέχονται εις το σχέδιον του τηλεγραφήματος μου, περί του οποίου ανέφερα εις το μήνυμα μου της 24 Απριλίου. Ως εκ τούτου, συντόμως θα Σας απευθύνω αυτό το προγενεστέρως γραφέν μήνυμα μου, εις την πρωταρχικήν του μορφήν. Εάν εμείς οι δύο κατωρθώναμεν να ρυθμίσωμεν το ζήτημα της αναχωρήσεως των Πολωνών αυτών από την Σοβιετικήν Ένωσιν, τότε θα ήτο ευκολώτερον εις τον Σικόρσκη να εγκαταλείψη πλήρως την θέσιν που τον υπεχρέωσε να λάβη η ιδική του κοινή γνώμη. Ελπίζω ότι θα με βοηθήσετε να πραγματοποιήσω τούτο.
Ο κ. Ήντεν συνηντήθη με τον στρατηγόν Σικόρσκη χθες βράδυ. Ο Σικόρσκη εδήλωσε ότι η Κυβέρνησις του, χωρίς καθόλου να εναρμονίζη το διάβημα της προς τον Ερυθρόν Σταυρόν με το διάβημα των Γερμανών, ανέλαβε την πρωτοβουλίαν, χωρίς να γνωρίζη ποίαν γραμμήν θα ακολουθήσουν οι Γερμανοί. Εις την πραγματικότητα οι Γερμανοί ήρχισαν να ενεργούν, αφού ήκουσαν την πολωνικήν δήλωσιν εις το ραδιόφωνον. Ο Σικόρσκη ειδοποίησε επίσης τον κ. Ήντεν ότι η Κυβέρνησίς του απηυθύνθη ταυτοχρόνως και προς τον κ. Μπογκομόλωφ επ' αυτού του ζητήματος. Ο Σικόρσκη ετόνισε ότι προηγουμένως έθεσε επανειλημμένως το εν λόγω ζήτημα περί των απολεσθέντων αξιωματικών ενώπιον της Σοβιετικής Κυβερνήσεως και μίαν φοράν και ενώπιον Σας. Κατόπιν υποδείξεων του, ο Πολωνός Υπουργός πληροφοριών ωμίλησεν με έντονον ύφος από ραδιοφώνου εναντίον της γερμανικής προπαγάνδας, και τούτο επροκάλεσε την έντονον απάντησιν των Γερμανών. Κατόπιν του εντόνου διαβήματος του κ. Ήντεν ο Σικόρσκη υπεχρεώθη να μη επιμείνη εις την παράκλησίν του περί ερεύνης από τον Ερυθρόν Σταυρόν και ούτος θα πληροφορήση σχετικώς τα όργανα του Ερυθρού Σταυρού εις την Βέρνην. Ο ίδιος επίσης θα αναχαιτίση και τον πολωνικόν τύπον εις την πολεμικήν του. Σχετικώς προς τούτο μελετώ την δυνατότητα να εξαναγκάσω να σιωπήσουν αι πολωνικαί εφημερίδες της Αγγλίας, που έκαμναν επιθέσεις εναντίον της Σοβιετικής Κυβερνήσεως και ταυτοχρόνως επετίθεντο εναντίον του Σικόρσκη, δια την προσπάθειάν του να συνεργάζεται με την Σοβιετικήν Κυβέρνησιν. Έχων υπ' όψιν μου την υποχρέωσιν που ανέλαβε ο Σικόρσκη, θα ήθελα τώρα να Σας παρακαλέσω να εγκαταλείψετε την σκέψιν οποιασδήποτε διακοπής των σχέσεων. To ζήτημα τo έχω εξετάσει συμπληρωματικώς και είμαι περισσότερον ή άλλοτε βέβαιος ότι εις την περίπτωσιν που τυχόν θα διακοπούν αι μεταξύ Σοβιετικής και Πολωνικής Κυβερνήσεως σχέσεις, τούτο είναι δυνατόν να βοηθήση μόνον τους εχθρούς μας. Η γερμανική προπαγάνδα εδημιούργησε την ιστορίαν αυτήν ακριβώς δια να προκαλέση ρήγμα εις τας τάξεις των Ηνωμένων Εθνών και να προσδώση κάποιαν εντύπωσιν αληθείας εις τας νέας προσπάθειας της να πείση τον κόσμον ότι τα συμφέροντα της Ευρώπης και των μικρών εθνών προστατεύονται υπό της Γερμανίας έναντι των μεγάλων εξωευρωπαϊκών δυνάμεων και συγκεκριμένως της Ενώσεως των Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βρεταννικής Αυτοκρατορίας. Γνωρίζω καλώς τον στρατηγόν Σικόρσκη και είμαι βέβαιος ότι δεν είναι δυνατόν να υπήρχε καμία επαφή ούτε συμφωνία μεταξύ αυτού ή της Κυβερνήσεως του και του κοινού μας εχθρού, εναντίον του οποίου αυτός οδηγεί τους Πολωνούς εις την σκληράν και ακλόνητον αντίστασιν. Το διάβημα του προς τον Διεθνή Ερυθρόν Σταυρόν υπήρξε πραγματικά σφάλμα, αν και είμαι βέβαιος ότι τούτο είχε γίνει χωρίς συνεννόησιν με τους Γερμανούς. Τώρα που εμείς, ως ελπίζω, διευκρινίσαμε το ζήτημα που εθέσατε εις το τηλεγράφημα Σας προς εμέ, επιθυμώ να επανέλθω εις τας προτάσεις που περιέχονται εις το σχέδιον του τηλεγραφήματος μου, περί του οποίου ανέφερα εις το μήνυμα μου της 24 Απριλίου. Ως εκ τούτου, συντόμως θα Σας απευθύνω αυτό το προγενεστέρως γραφέν μήνυμα μου, εις την πρωταρχικήν του μορφήν. Εάν εμείς οι δύο κατωρθώναμεν να ρυθμίσωμεν το ζήτημα της αναχωρήσεως των Πολωνών αυτών από την Σοβιετικήν Ένωσιν, τότε θα ήτο ευκολώτερον εις τον Σικόρσκη να εγκαταλείψη πλήρως την θέσιν που τον υπεχρέωσε να λάβη η ιδική του κοινή γνώμη. Ελπίζω ότι θα με βοηθήσετε να πραγματοποιήσω τούτο.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΝ ΚΑΙ ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟΝ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ κ. ΟΥΙΝΣΤΟΝ ΤΣΩΡΤΣΙΛ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΑΡΧΗΝ ΣΤΑΛΙΝ (30 Απριλίου 1943)
1. Μου είναι αδύνατον να συγκρατήσω την έκφρασιν της απογοητεύσεώς μου, διότι εκρίνατε απαραίτητον να πραγματοποιήσετε την διακοπήν των σχέσεων με τους Πολωνούς, χωρίς να μου δώσετε τον χρόνον να Σας ειδοποιήσω περί των αποτελεσμάτων του διαβήματος μου προς τον στρατηγόν Σικόρσκη, περι του οποίου Σας είχα τηλεγραφήσει την 24 Απριλίου. Εγώ ήλπιζα ότι υπό το πνεύμα της συνθήκης μας, που υπεγράφη το παρελθόν έτος, θα εσυμβουλευόμεθα πάντοτε ο ένας τον άλλον επί τόσον σπουδαίων ζητημάτων, προπάντων όταν αυτά θίγουν την ηνωμένην δύναμιν των Ηνωμένων Εθνών.
2. Ο κ. Ήντεν και εγώ είχαμε υποδείξει εις την Πολωνικήν Κυβέρνησιν ότι καμία ανανέωσις, ούτε των σχέσεων φιλίας ούτε της συνεργασίας με τα Σοβιέτ, είναι δυνατή, εφ' όσον αυτή προβαίνει εις εκδηλώσεις εναντίον της Σοβιετικής Κυβερνήσεως, με κατηγορίας προσβλητικού χαρακτήρος, και ούτω δημιουργεί την εντύπωσιν ότι ακολουθεί την έχθρικήν ναζιστικήν προπαγάνδαν. Ακόμη περισσότερον, κανείς από μας δεν είναι δυνατόν να ανεχθή την έρευναν του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, υπό την προστασίαν των ναζιστών και υπό την επίδρασιν του τρόμου που ασκείται από μέρους των ναζιστών. Χαίρω διότι ημπορώ να Σας πληροφορήσω ότι η Πολωνική Κυβέρνησις εσυμφώνησε με τας απόψεις μας και επιθυμεί να συνεργασθή μαζί Σας ειλικρινώς. Η παράκλησίς της σήμερα είναι όπως τα άτομα που ανήκουν εις οικογενείας στρατιωτικών του πολωνικού στρατού, που ευρίσκονται εις Ιράν, και οι πολωνοί στρατιωτικοί που ευρίσκονται εις την Σοβιετικήν Ένωσιν, αναχωρήσουν από την Σοβιετικήν Ένωσιν, διά να ενωθούν με τας ενόπλους δυνάμεις, εις τας οποίας είχε ήδη επιτραπή προηγουμένως να αναχωρήσουν διά το Ιράν. Τούτο, βεβαίως, είναι ζήτημα, που ημπορούμε να το εξετάσωμεν με υπομονήν. Υποθέτομεν ότι η παράκλησης αυτή ημπορεί να γίνη δεκτή, εάν διατυπωθή με ανάλογον μορφήν και εις κατάλληλον στιγμήν, και είμαι εντελώς βέβαιος ότι και ο Πρόεδρος σκέπτεται κατά τον ίδιον τρόπον. Ελπίζομεν σοβαρώς ότι Σεις, αναλογιζόμενος τας δυσχερείας εις τας οποίας μας έχει παρασύρει όλους η σκληρή ναζιστική επίθεσις, θα εξετάσετε το ζήτημα τούτο με πνεύμα συνεργασίας.
3. Η Βρεταννική Κυβέρνησις είναι αποφασισμένη πλήρως να αποκαταστήση την πρέπουσαν πειθαρχίαν εις τον πολωνικόν τύπον εν Βρετανviα. Θλιθεροί σκανδαλοποιοί που επιτίθενται εναντίον του Σικόρσκη είναι δυνατόν να λέγουν πράγματα, που το γερμανικόν ραδιόφωνον τα επαναλαμβάνει εντόνως εις όλον τον κόσμον, και τούτο προξενεί ζημίαν εις όλους μας. Αυτό πρέπει να σταματήση και θα σταματήση.
4. Προς το παρόν η υπόθεσις αυτή απετέλεσε θρίαμβον του Γκαίμπελς. Τώρα αυτός προσπαθεί επιμελώς να εμπνεύση την σκέψιν ότι η ΕΣΣΔ θα επιχειρήση να οργανώση Πολωνικήν Κυβέρνησιν επί ρωσικού εδάφους και ότι η ΕΣΣΔ θα έχη σχέσεις μόνον με αυτήν την Κυβέρνησιν. Εμείς, βεβαίως, δεν θα ημπορούσαμε να αναγνωρίσωμεν τοιαύτην κυβέρνησιν και θα εξακολουθούσαμε τας σχέσεις μας με τον Σικόρσκη, ο οποίος είναι ο πλέον ωφέλιμος άνθρωπος από όσους Σεις ή εμείς θα ημπορούσαμε να εύρωμεν δια τους σκοπούς της κοινής μας υποθέσεως. Υπολογίζω ότι παρόμοια θα είναι και η αμερικανική άποψις.
5. Προσωπικώς νομίζω ότι αυτοί εδέχθησαν πλήγμα και ότι υστέρα από κάποιο χρονικόν διάστημα, που θα θεωρηθή επαρκές, αι σχέσεις που υφίσταντο την 30 Ιουνίου 1941 θα πρέπει να αποκατασταθούν. Αυτό, περισσότερον εις τον Χίτλερ παρά εις οποιονδήποτε άλλον, δεν θα αρέση και ό,τι δεν αρέσει εις αυτόν περισσότερον παρά εις οποιονδήποτε άλλον είναι λογικόν εμείς να το κάμνωμεν.
6. Το καθήκον μας ενώπιον των στρατιών που σήμερα διεξάγουν μάχας και πού μετ' ολίγον θα διεξάγουν ακόμη περισσότερον σκληράς μάχας, είναι να διατηρώμεν καλήν την κατάστασιν εις τα μετόπισθεν. Εγώ και οι συνάδελφοι μου ελπίζομεν εις στενωτέραν συνεργασίαν και κατανόησιν μεταξύ της ΕΣΣΔ, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βρεταννικής Κοινοπολιτείας και Αυτοκρατορίας, όχι μόνον εις τον εντεινόμενον πολεμικόν αγώνα, αλλά και μετά τον πόλεμον. Ποία άλλη ελπίς ημπορεί να υπάρχη, πλην αυτής, διά τον βασανισμένον κόσμον;
1. Μου είναι αδύνατον να συγκρατήσω την έκφρασιν της απογοητεύσεώς μου, διότι εκρίνατε απαραίτητον να πραγματοποιήσετε την διακοπήν των σχέσεων με τους Πολωνούς, χωρίς να μου δώσετε τον χρόνον να Σας ειδοποιήσω περί των αποτελεσμάτων του διαβήματος μου προς τον στρατηγόν Σικόρσκη, περι του οποίου Σας είχα τηλεγραφήσει την 24 Απριλίου. Εγώ ήλπιζα ότι υπό το πνεύμα της συνθήκης μας, που υπεγράφη το παρελθόν έτος, θα εσυμβουλευόμεθα πάντοτε ο ένας τον άλλον επί τόσον σπουδαίων ζητημάτων, προπάντων όταν αυτά θίγουν την ηνωμένην δύναμιν των Ηνωμένων Εθνών.
2. Ο κ. Ήντεν και εγώ είχαμε υποδείξει εις την Πολωνικήν Κυβέρνησιν ότι καμία ανανέωσις, ούτε των σχέσεων φιλίας ούτε της συνεργασίας με τα Σοβιέτ, είναι δυνατή, εφ' όσον αυτή προβαίνει εις εκδηλώσεις εναντίον της Σοβιετικής Κυβερνήσεως, με κατηγορίας προσβλητικού χαρακτήρος, και ούτω δημιουργεί την εντύπωσιν ότι ακολουθεί την έχθρικήν ναζιστικήν προπαγάνδαν. Ακόμη περισσότερον, κανείς από μας δεν είναι δυνατόν να ανεχθή την έρευναν του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, υπό την προστασίαν των ναζιστών και υπό την επίδρασιν του τρόμου που ασκείται από μέρους των ναζιστών. Χαίρω διότι ημπορώ να Σας πληροφορήσω ότι η Πολωνική Κυβέρνησις εσυμφώνησε με τας απόψεις μας και επιθυμεί να συνεργασθή μαζί Σας ειλικρινώς. Η παράκλησίς της σήμερα είναι όπως τα άτομα που ανήκουν εις οικογενείας στρατιωτικών του πολωνικού στρατού, που ευρίσκονται εις Ιράν, και οι πολωνοί στρατιωτικοί που ευρίσκονται εις την Σοβιετικήν Ένωσιν, αναχωρήσουν από την Σοβιετικήν Ένωσιν, διά να ενωθούν με τας ενόπλους δυνάμεις, εις τας οποίας είχε ήδη επιτραπή προηγουμένως να αναχωρήσουν διά το Ιράν. Τούτο, βεβαίως, είναι ζήτημα, που ημπορούμε να το εξετάσωμεν με υπομονήν. Υποθέτομεν ότι η παράκλησης αυτή ημπορεί να γίνη δεκτή, εάν διατυπωθή με ανάλογον μορφήν και εις κατάλληλον στιγμήν, και είμαι εντελώς βέβαιος ότι και ο Πρόεδρος σκέπτεται κατά τον ίδιον τρόπον. Ελπίζομεν σοβαρώς ότι Σεις, αναλογιζόμενος τας δυσχερείας εις τας οποίας μας έχει παρασύρει όλους η σκληρή ναζιστική επίθεσις, θα εξετάσετε το ζήτημα τούτο με πνεύμα συνεργασίας.
3. Η Βρεταννική Κυβέρνησις είναι αποφασισμένη πλήρως να αποκαταστήση την πρέπουσαν πειθαρχίαν εις τον πολωνικόν τύπον εν Βρετανviα. Θλιθεροί σκανδαλοποιοί που επιτίθενται εναντίον του Σικόρσκη είναι δυνατόν να λέγουν πράγματα, που το γερμανικόν ραδιόφωνον τα επαναλαμβάνει εντόνως εις όλον τον κόσμον, και τούτο προξενεί ζημίαν εις όλους μας. Αυτό πρέπει να σταματήση και θα σταματήση.
4. Προς το παρόν η υπόθεσις αυτή απετέλεσε θρίαμβον του Γκαίμπελς. Τώρα αυτός προσπαθεί επιμελώς να εμπνεύση την σκέψιν ότι η ΕΣΣΔ θα επιχειρήση να οργανώση Πολωνικήν Κυβέρνησιν επί ρωσικού εδάφους και ότι η ΕΣΣΔ θα έχη σχέσεις μόνον με αυτήν την Κυβέρνησιν. Εμείς, βεβαίως, δεν θα ημπορούσαμε να αναγνωρίσωμεν τοιαύτην κυβέρνησιν και θα εξακολουθούσαμε τας σχέσεις μας με τον Σικόρσκη, ο οποίος είναι ο πλέον ωφέλιμος άνθρωπος από όσους Σεις ή εμείς θα ημπορούσαμε να εύρωμεν δια τους σκοπούς της κοινής μας υποθέσεως. Υπολογίζω ότι παρόμοια θα είναι και η αμερικανική άποψις.
5. Προσωπικώς νομίζω ότι αυτοί εδέχθησαν πλήγμα και ότι υστέρα από κάποιο χρονικόν διάστημα, που θα θεωρηθή επαρκές, αι σχέσεις που υφίσταντο την 30 Ιουνίου 1941 θα πρέπει να αποκατασταθούν. Αυτό, περισσότερον εις τον Χίτλερ παρά εις οποιονδήποτε άλλον, δεν θα αρέση και ό,τι δεν αρέσει εις αυτόν περισσότερον παρά εις οποιονδήποτε άλλον είναι λογικόν εμείς να το κάμνωμεν.
6. Το καθήκον μας ενώπιον των στρατιών που σήμερα διεξάγουν μάχας και πού μετ' ολίγον θα διεξάγουν ακόμη περισσότερον σκληράς μάχας, είναι να διατηρώμεν καλήν την κατάστασιν εις τα μετόπισθεν. Εγώ και οι συνάδελφοι μου ελπίζομεν εις στενωτέραν συνεργασίαν και κατανόησιν μεταξύ της ΕΣΣΔ, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βρεταννικής Κοινοπολιτείας και Αυτοκρατορίας, όχι μόνον εις τον εντεινόμενον πολεμικόν αγώνα, αλλά και μετά τον πόλεμον. Ποία άλλη ελπίς ημπορεί να υπάρχη, πλην αυτής, διά τον βασανισμένον κόσμον;
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΝ ΚΑΙ ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟΝ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ I. Β. ΣΤΑΛΙΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΝ κ. ΟΥΙΝΣΤΟΝ ΤΣΩΡΤΣΙΛ (4 Μαίου 1943)
1. Κατά την αποστολήν προς Σας του μηνύματος μου της 21 Απριλίου περί διακοπής των σχέσεων με την Πολωνικήν Κυβέρνησιν, είχα ως αφετηρίαν το γεγονός ότι η γνωστή πολωνική αντισοβιετική εκστρατεία εις τον τύπον, που είχε αρχίσει ήδη την 15 Απριλίου, ενισχυμένη, αρχικώς, από την δήλωσιν του πολωνικού υπουργείου Εθνικής Αμύνης και, εν συνεχεία, από την δήλωσιν της Πολωνικής Κυβερνήσεως της 17 Απριλίου, δεν συνήντησε καμίαν από πουθενά αντίδρασιν εις το Λονδίνον και, μάλιστα, η Σοβιετική Κυβέρνησις δεν είχε προειδοποιηθή δια την προετοιμαζομένην αντισοβιετικήν εκστρατείαν από μέρους των Πολωνών, μολονότι, ήταν δύσκολον να φαντασθή κανείς ότι η Βρεταννική Κυβέρνησις δεν ήτο ενήμερος της σχεδιαζομένης εκστρατείας. Νομίζω ότι από την άποψιν του πνεύματος της συνθήκης μας θα ήτο εντελώς φυσικόν να συγκρατήση κανείς έναν από τους συμμάχους από του να καταφέρη κτύπημα εναντίον άλλου συμμάχου, ιδίως όταν το κτύπημα αυτό βοηθεί αμέσως τον κοινόν μας εχθρόν. Πάντως εγώ κατ' αυτόν τον τρόπον αντιλαμβάνομαι τας υποχρεώσεις του συμμάχου. Εν τούτοις εθεώρησα αναγκαίον να Σας ενημερώσω περί των απόψεων της Σοβιετικής Κυβερνήσεως, ως προς το ζήτημα των πολωνό - σοβιετικών σχέσεων. Εφ' όσον οι Πολωνοί εξακολουθούσαν, ολοέν και περισσότερον, να διογκώνουν την συκοφαντικήν των αντισοβιετικήν εκστρατείαν, χωρίς να συναντούν αντίδρασιν εις το Λονδΐνον, δεν ήτο δυνατόν να περιμένη κανείς ότι η υπομονή της Σοβιετικής Κυβερνήσεως θα ήτο απεριόριστος.
Με πληροφορείτε ότι θα αποκαταστήσετε την πρέπουσαν πειθαρχίαν εις τον πολωνικόν τύπον. Σας εκφράζω δια τούτο τας ευχαριστίας μου, αλλ' αμφιβάλλω ότι είναι τόσον εύκολον να ανακαλέση κανείς εις την πειθαρχίαν την σημερινήν Πολωνικήν Κυβέρνησιν, που το περιβάλλον της αποτελείται, από φιλοχιτλερικούς φωνακλάδες, και τον αχαλίνωτον τύπον της. Παρά την ειδοποίησίν Σας ότι η Πολωνική Κυβέρνησις είναι ετοίμη να εργασθή ειλικρινώς με την Σοβιετικήν Κυβέρνησιν, εγώ αμφιβάλλω ότι αυτή θα ηδύνατο να τηρήση τον λόγον της. Εις το περιβάλλον της Πολωνικής Κυβερνήσεως υπάρχουν τόσα πολλά φιλοχιτλερικά στοιχεία και ο Σικόρσκη είναι τόσον αδύναμος ενώπιον τους και τρομαγμένος από αυτάς, ώστε να μη υπάρχη καμία βεβαιότης ότι ο Σικόρσκη θα αποδειχθή ικανός να τηρήση ειλικρίνειαν εις τας σχέσεις με την Σοβιετικήν Κυβέρνησιν, έστω και αν ακόμη υποθέση κανείς ότι αυτός πραγματικά επιθυμεί να είναι ειλικρινής. Όσον αφορά τας φήμας που έθεσαν εις κυκλοφορίαν οι χιτλερικοί, ότι δήθεν εις την ΕΣΣΔ συγκροτείται νέα Πολωνική Κυβέρνησις, είναι ζήτημα αν αι τοιαύται επινοήσεις έχουν ανάγκην διαψεύσεως. Ο πρέσβυς μας Σας έχει ήδη ομιλήσει επ' αυτού. Τούτο δεν αποκλείει την περίπτωσιν, η Μεγάλη Βρεταννία, η ΕΣΣΔ και αι Ηνωμέναι Πολιτείαι να λάβουν μέτρα ώστε να βελτιωθή η σύνθεσις της παρούσης Πολωνικής Κυβερνήσεως, από την άποψιν της ενισχύσεως του ενιαίου μετώπου των συμμάχων εναντίον του Χίτλερ. Και όσον ταχύτερα γίνη τούτο τόσον καλύτερα. Ο κ. Ήντεν, επιστρέφων από τας ΗΠΑ, ανεκοίνωσε, κατά την συνομιλίαν του με τον Μαΐσκη. ότι οι οπαδοί του Προέδρου Ρούζβελτ εις τας ΗΠΑ, έχουν την γνώμην ότι δεν υπάρχουν ευνοϊκαί προοπτικαί δια την σημερινήν Πολωνικήν Κυβέρνησιν και αμφιβάλλουν αν αυτή έχη πιθανότητας να επιστρέψη εις την Πολωνίαν και να παραμείνη εις την εξουσίαν, μολονότι επιθυμούν να διατηρηθή προσωπικώς ο Σικόρσκη. Νομίζω ότι σχετικώς προς τας προοπτικάς δια την παρούσαν Πολωνικήν Κυβέρνησιν οι Αμερικανοί προσεγγίζουν την αλήθειαν.
Όσον αφορά, τέλος, τους Πολωνούς υπηκόους εις την ΕΣΣΔ, ο αριθμός των οποίων είναι μικρός, και τα μέλη των οικογενειών των Πολωνών στρατιωτικών που μετεφέρθησαν εις το Ιράν, η Σοβιετική Κυβέρνησις και άλλοτε δεν προέβαλε εμπόδια δια την αναχώρησίν τους από την ΕΣΣΔ.
2. Έλαβα το μήνυμα Σας δια τα τελευταία γεγονότα εις την Τυνησίαν. Σας ευχαριστώ διά την ενημέρωσιν. Χαίρω δια τας επιτυχίας των αγγλο-αμερικανικών στρατευμάτων και εύχομαι εις αυτά ακόμη μεγαλυτέρας επιτυχίας.
1. Κατά την αποστολήν προς Σας του μηνύματος μου της 21 Απριλίου περί διακοπής των σχέσεων με την Πολωνικήν Κυβέρνησιν, είχα ως αφετηρίαν το γεγονός ότι η γνωστή πολωνική αντισοβιετική εκστρατεία εις τον τύπον, που είχε αρχίσει ήδη την 15 Απριλίου, ενισχυμένη, αρχικώς, από την δήλωσιν του πολωνικού υπουργείου Εθνικής Αμύνης και, εν συνεχεία, από την δήλωσιν της Πολωνικής Κυβερνήσεως της 17 Απριλίου, δεν συνήντησε καμίαν από πουθενά αντίδρασιν εις το Λονδίνον και, μάλιστα, η Σοβιετική Κυβέρνησις δεν είχε προειδοποιηθή δια την προετοιμαζομένην αντισοβιετικήν εκστρατείαν από μέρους των Πολωνών, μολονότι, ήταν δύσκολον να φαντασθή κανείς ότι η Βρεταννική Κυβέρνησις δεν ήτο ενήμερος της σχεδιαζομένης εκστρατείας. Νομίζω ότι από την άποψιν του πνεύματος της συνθήκης μας θα ήτο εντελώς φυσικόν να συγκρατήση κανείς έναν από τους συμμάχους από του να καταφέρη κτύπημα εναντίον άλλου συμμάχου, ιδίως όταν το κτύπημα αυτό βοηθεί αμέσως τον κοινόν μας εχθρόν. Πάντως εγώ κατ' αυτόν τον τρόπον αντιλαμβάνομαι τας υποχρεώσεις του συμμάχου. Εν τούτοις εθεώρησα αναγκαίον να Σας ενημερώσω περί των απόψεων της Σοβιετικής Κυβερνήσεως, ως προς το ζήτημα των πολωνό - σοβιετικών σχέσεων. Εφ' όσον οι Πολωνοί εξακολουθούσαν, ολοέν και περισσότερον, να διογκώνουν την συκοφαντικήν των αντισοβιετικήν εκστρατείαν, χωρίς να συναντούν αντίδρασιν εις το Λονδΐνον, δεν ήτο δυνατόν να περιμένη κανείς ότι η υπομονή της Σοβιετικής Κυβερνήσεως θα ήτο απεριόριστος.
Με πληροφορείτε ότι θα αποκαταστήσετε την πρέπουσαν πειθαρχίαν εις τον πολωνικόν τύπον. Σας εκφράζω δια τούτο τας ευχαριστίας μου, αλλ' αμφιβάλλω ότι είναι τόσον εύκολον να ανακαλέση κανείς εις την πειθαρχίαν την σημερινήν Πολωνικήν Κυβέρνησιν, που το περιβάλλον της αποτελείται, από φιλοχιτλερικούς φωνακλάδες, και τον αχαλίνωτον τύπον της. Παρά την ειδοποίησίν Σας ότι η Πολωνική Κυβέρνησις είναι ετοίμη να εργασθή ειλικρινώς με την Σοβιετικήν Κυβέρνησιν, εγώ αμφιβάλλω ότι αυτή θα ηδύνατο να τηρήση τον λόγον της. Εις το περιβάλλον της Πολωνικής Κυβερνήσεως υπάρχουν τόσα πολλά φιλοχιτλερικά στοιχεία και ο Σικόρσκη είναι τόσον αδύναμος ενώπιον τους και τρομαγμένος από αυτάς, ώστε να μη υπάρχη καμία βεβαιότης ότι ο Σικόρσκη θα αποδειχθή ικανός να τηρήση ειλικρίνειαν εις τας σχέσεις με την Σοβιετικήν Κυβέρνησιν, έστω και αν ακόμη υποθέση κανείς ότι αυτός πραγματικά επιθυμεί να είναι ειλικρινής. Όσον αφορά τας φήμας που έθεσαν εις κυκλοφορίαν οι χιτλερικοί, ότι δήθεν εις την ΕΣΣΔ συγκροτείται νέα Πολωνική Κυβέρνησις, είναι ζήτημα αν αι τοιαύται επινοήσεις έχουν ανάγκην διαψεύσεως. Ο πρέσβυς μας Σας έχει ήδη ομιλήσει επ' αυτού. Τούτο δεν αποκλείει την περίπτωσιν, η Μεγάλη Βρεταννία, η ΕΣΣΔ και αι Ηνωμέναι Πολιτείαι να λάβουν μέτρα ώστε να βελτιωθή η σύνθεσις της παρούσης Πολωνικής Κυβερνήσεως, από την άποψιν της ενισχύσεως του ενιαίου μετώπου των συμμάχων εναντίον του Χίτλερ. Και όσον ταχύτερα γίνη τούτο τόσον καλύτερα. Ο κ. Ήντεν, επιστρέφων από τας ΗΠΑ, ανεκοίνωσε, κατά την συνομιλίαν του με τον Μαΐσκη. ότι οι οπαδοί του Προέδρου Ρούζβελτ εις τας ΗΠΑ, έχουν την γνώμην ότι δεν υπάρχουν ευνοϊκαί προοπτικαί δια την σημερινήν Πολωνικήν Κυβέρνησιν και αμφιβάλλουν αν αυτή έχη πιθανότητας να επιστρέψη εις την Πολωνίαν και να παραμείνη εις την εξουσίαν, μολονότι επιθυμούν να διατηρηθή προσωπικώς ο Σικόρσκη. Νομίζω ότι σχετικώς προς τας προοπτικάς δια την παρούσαν Πολωνικήν Κυβέρνησιν οι Αμερικανοί προσεγγίζουν την αλήθειαν.
Όσον αφορά, τέλος, τους Πολωνούς υπηκόους εις την ΕΣΣΔ, ο αριθμός των οποίων είναι μικρός, και τα μέλη των οικογενειών των Πολωνών στρατιωτικών που μετεφέρθησαν εις το Ιράν, η Σοβιετική Κυβέρνησις και άλλοτε δεν προέβαλε εμπόδια δια την αναχώρησίν τους από την ΕΣΣΔ.
2. Έλαβα το μήνυμα Σας δια τα τελευταία γεγονότα εις την Τυνησίαν. Σας ευχαριστώ διά την ενημέρωσιν. Χαίρω δια τας επιτυχίας των αγγλο-αμερικανικών στρατευμάτων και εύχομαι εις αυτά ακόμη μεγαλυτέρας επιτυχίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου