Τρίτη 13 Μαρτίου 2018

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1945


To απόγευμα της 19 Απριλίου, οι Σοβιετικοί καταφέρνουν να διασπάσουν το γερμανικό μέτωπο σε δύο επιπλέον σημεία: Στο Müncheberg, ανατολικά του Βερολίνου, και στο Wriezen, ακόμα βορειότερα. Από τα δύο αυτά ρήγματα τα τεθωρακισμένα του εχθρού παρά τη λυσσαλέα αντίσταση που συναντούν [1] ανοίγουν το δρόμο προς τη Δύση. «Η μάχη», ανέφερε η Ομάδα Στρατιών του Heinrici, «έχει τώρα σχεδόν κριθεί».[2]
Λίγη ώρα αργότερα μια καινούρια διάσπαση καταγράφεται , περισσότερο επικίνδυνη, στο τομέα ευθύνης του Schörner[3] κι από τις δυο πλευρές του Σπρέμπεργκ (Spremberg). Το επικίνδυνο κενό ανάμεσα στην 4η Στρατιά Panzer δεξιά και την 9η Στρατιά αριστερά,διευρύνεται . Για να σφραγιστεί το ρήγμα και να αποφευχθεί η κύκλωση της 9ης Στρατιάς ο Schörner φαίνεται πρόθυμος να επιχειρήσει μια αντεπίθεση προς Βορρά[4]. Ο Führer  τηλεφωνεί στο Στρατηγό  Heinrici και του ζητά να βοηθήσει τη προσπάθεια του Schörner στρέφοντας μέρος των δυνάμεων του Theodor Busse προς νότο. Το σχέδιο μοιάζει εφικτό ο Heinrici όμως έχει διαφορετική γνώμη. Επιμένει στην ανάγκη αναδίπλωσης της 9ης Στρατιάς . Δεν έχει εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του Schörner και προβλέπει πως αν η 9η Στρατιά εξακολουθήσει να παραμένει στις θέσεις της θα οδηγηθεί σε κύκλωση και αφανισμό[5].

Ο Heinrici τηλεφώνησε στο Γενικό Επιτελείο Στρατού μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα, για να διαμαρτυρηθεί για τη διαταγή του Χίτλερ λέγοντας ότι ήταν «μη πραγ­ματοποιήσιμη και χωρίς ελπίδα». «Οφείλω να δηλώσω: Φύρερ μου, καθώς η διαταγή είναι ενάντια στα συμφέροντά σας, ζητώ να με απαλλάξετε από τα καθήκοντά μου... Μετά, θα πάω στη μάχη σαν απλός στρατιώτης του Λαϊκού Στρατού, με ένα όπλο στο χέρι!» Ο στρατηγός Krebs του απάντησε στεγνά: «Ο Φύρερ περιμένει από σας να καταβάλετε μια υπέρτατη προσπάθεια για να καλύψετε τα κενά όσο γίνεται πιο ανατολικά, χρησιμοποιώντας όσες δυνάμεις μπορείτε να συγκεντρώσετε, άσχετα από την κατοπινή άμυνα του Βερολίνου».[6] 
Ο Κόνιεφ εκμεταλλεύεται άριστα τη γερμανική αδράνεια.Μέσα στη τη νύχτα τα τεθωρακισμένα του Rybalko κινούνται δίχως να συναντούν αντίσταση προς το Baruth που απέχει μόλις 20 χιλιόμετρα από το Zossen έδρα της Ανωτάτης διοικήσεως της Βέρμαχτ [7] . Νοτιότερα ακόμη η 4η Στρατιά Αρμάτων του Lelyushenko σημαδεύει το Potsdam
μέσω Juterborg. 

Χαράματα το μέχρι τότε ανενεργό μέτωπο του 2ου Λευκορωσικού Μέτωπου[8] απέναντι στη 3η Στρατιά Αρμάτων ξεκινά την επίθεση με σφοδρή προπαρασκευή του πυροβολικού. Από το Κάρινχολλ[9]  ο Reichsmarsal Goering σίγουρος ότι η 3η  Στρατιά Αρμάτων του Hasso von Manteuffel δεν θα καταφέρει τελικά να συγκρατήσει το Ροκοσσόφσκι προετοιμάζεται να φύγει με προορισμό την ελεύθερη ακόμα Βαυαρία.24 φορτηγά της Λουφτβάφφε γεμάτα με τους αμύθητους θησαυρούς του Κάρινχολ είναι έτοιμα να τον ακολουθήσουν.
Μια  ανάσα από το Zossen  τα τεθωρακισμένα του  Rybalco έχουν φτάσει τελικά στο Baruth . Κάθε σκέψη για στρατιωτική αντίσταση είναι έξω από κάθε συζήτηση μια που η δύναμη στο Zossen δεν ξεπερνά τους 250 στρατιώτες δίχως άρματα και βαρύ οπλισμό. Ο Κρεμπς διστάζει να εγκρίνει την εκκένωση αυτής της τόσο νευραλγικής περιοχής. Ζητά  πίστωση χρόνου  για να συνεννοηθεί πρώτα με το Φύρερ. Μέχρι να δοθούν οι διαταγές προληπτικά  τα αρχεία της Διοίκησης συσκευάζονται πρόχειρα και μεταφέρονται πάνω σε φορτηγά.[10]  Μέχρι τελευταία στιγμή το  μεγάλο  τηλεφωνικό κέντρο 500, ένα από τα μεγαλύτερα της Γερμανίας εξακολουθεί να λειτουργεί. Τα περισσότερα μηνύματα που φθάνουν  έχουν τον χαρακτήρα  «επείγον». Προέρχονται από κάθε γωνιά της Ευρώπης. Φωνές νευρικές και βιαστικές που ζητούν γραμμή με το Όσλο ,την Πράγα ή το  Βερολίνο. Στις 6 το πρωί καινούρια τηλεφωνική κλίση ενημερώνει το Κρεμπς ότι  40 περίπου τεθωρακισμένα του εχθρού περνούν σχεδόν μπροστά από τα μάτια μας . Θα επιτεθούμε στις 7. Στις 9 τρίτο τηλεφώνημα αναφέρει στον Κρεμπς την αποτυχία της επιθέσεως.  Ο στρατηγός σπεύδει αμέσως στο Zossen για να  σταθμίσει προσωπικά τη κατάσταση. 
«... στο επιτελείο, βρήκε να τον περιμένει ο λοχαγός πού είχε διευθύνει την επίθεση. Μαζί μ’ αυτόν ήσαν 20 στρατιώτες. τόσοι είχαν σωθεί από τούς 250 πού είχαν ξεκινήσει από το επιτελείο εκείνο το πρωί. Το χειρότερο όμως ήταν ότι οι Ρώσοι είχαν καταλάβει το Μπάρουτ μόλις 25 χλμ από το Zossen και είχαν προωθηθεί σε ένα σημείο το οποίο απείχε μόλις 11 χμ νότια  του Γενικού Επιτελείου.» [11]
Η εντολή για την εγκατάλειψη της περιοχής φτάνει τελικά στις 1 το μεσημέρι.  Στο τηλεφωνικό κέντρο τα μηχανήματα εγκαταλείπονται ανέπαφα. Διάσπαρτες επιγραφές στη ρωσική γλώσσα προειδοποιούν:«Στρατιώτες. Μην καταστρέψετε αυτά τα μηχανήματα. Μπορούν να χρησιμεύσουν στον Ερυθρό στρατό».

Πάνω από τα χαλάσματα του Βερολίνου οι σημαίες κυματίζουν. Στους μισογκρεμισμένους τοίχους τα συνθήματα πληθαίνουν. Σε ένα ετοιμόρροπο  κτήριο της Λύτσοβπλάτς ένα τεράστιο πανό με την υπογραφή του Γκαίμπελς αναφέρει:¨Ευχαριστούμε το Φύρερ μας για όλα .»

Οι πολίτες σχηματίζουν ουρές μπροστά από τα καταστήματα τροφίμων οπλισμένοι με θάρρος και υπομονή. .Τα αυτοκίνητα πού κινούνται στους δρόμους είναι ελάχιστα , οι σταθμοί ελέγχου πολλοί. Κάποιοι από τους κινηματογράφους ακόμα λειτουργούν και στις περισσότερες αίθουσες προβάλλεται η επική ταινία Κολμπεργκ.  Οι ειδήσεις που κυκλοφορούν ανεξέλεγκτες μεγαλώνουν τη σύγχυση. Φήμες ότι Σοβιετικοί έχουν εμφανιστεί και στα νότια της πόλης δεν απέχουν πολύ από την αλήθεια. Στην περιοχή των υπουργείων γέροι της οργανώσεως στρατολογούν αδιακρίτως γυναίκες και άνδρες για να ενισχύσουν την άμυνα των κυβερνητικών κτιρίων. Από τις 11 το πρωί ξεκινούν παρατεταμένες διακοπές ηλεκτρικού ρεύματος. Δίχως ρεύμα τα μηχανήματα για την άντληση του ύδατος νεκρώνουν. Ο Δήμαρχος του Βερολίνου Julius Lippert [12]  σε ευρεία σύσκεψη με τους υφισταμένους του δίνει συγκεκριμένες οδηγίες σε ότι έχει να κάνει με το μετρό, τις τηλεπικοινωνίες και τις άλλες δημόσιες υπηρεσίες «στην περίπτωση πού οι Ρώσοι θα φθάσουν πριν από τούς Αμερικανούς». «Ότι μπορεί να καταστραφεί πρέπει να καταστραφεί[13]».Εκείνη την ημέρα κλείνει τις πύλες του για το κοινό ο Ζωολογικός κήπος. 


Πίσω στο Μπούνκερ της Καγκελαρίας η κίνηση είναι ασυνήθιστη.
Στα γερμανικά ημερολόγια η 20η Απριλίου χαρακτηρίζεται με παχιά κόκκινα γράμματα.Hitlersgeburtstag (γενέθλια του Χίτλερ ) Το μεσημέρι ο Φύρερ δέχεται τις ευχές των στενών συνεργατών του ανάμεσα στους οποίους ο Τζόσεφ Γκαίμπελς, ο Μάρτιν Μπόρμαν, ο Ιωακείμ φον Ρίμπεντροπ, ο Άλμπερτ Σπέερ , οι στρατιωτικοί ηγέτες Καρλ Νταίνιτς, Βίλχελμ Κάιτελ , Άλφρεντ Γιόντλ , Χανς Κρεμπς και Χάινριχ Χίμλερ. Ακολουθούν στη συνέχεια εκπρόσωποι της πολιτικής ηγεσίας και υψηλόβαθμοι κρατικοί υπάλληλοι .Στρατηγοί και υπουργοί, παλιοί συναγωνιστές από τα χρόνια του σκληρού αγώνα συγκεντρώνονται για τελευταία φορά γύρω από τον αρχηγό τους. Μια κίνηση που επιβάλλεται περισσότερο από συνήθεια παρά από πίστη. Παρόλα αυτά το σύνθημα: Νίκη - πίστη - αποφασιστικότητα, ακούγεται για τελευταία φορά μέσα στα υπόγεια της Καγκελαρίας.[17] Ο Χίτλερ τούς ευχαριστεί τον καθένα χωριστά. Προσπαθεί να φανεί αισιόδοξος: «Θα μετατρέψουμε το Βερολίνο σε ένα απέραντο νεκροταφείο Pωσικών τεθωρακισμένων», υπόσχεται. 

Στην επιφάνεια της καινούργιας Καγκελαρίας μία αντιπροσωπεία της Χιτλερικής νεολαίας περίμενε ακρόαση από τον Φύρερ. « Η καγκελαρία είχε βομβαρδιστεί πολλές φορές και το μεγαλύτερο μέρος της είχε κριθεί ακατοίκητο. Παρ΄ όλα αυτά ένα πλήθος από το προσωπικό αγωνιζόταν για να βάλει σε μία τάξη την αίθουσα των συσκέψεων.  Εκείνα τα παιδιά πού ή ηλικία τους κυμαινόταν από 12 - 16 χρόνια κάθονταν αμήχανα στις άκρες των καθισμάτων, με τα μάτια ορθάνοιχτα ενώ γαντοφορεμένοι σερβιτόροι με λιβρέες τούς προσέφεραν ζεστή σοκολάτα. Γύρω τους νεαροί αξιωματικοί των SS μέσα στις κομψές στολές τους. Μερικοί από αυτούς κρατούσαν στα χέρια ποτήρια με σαμπάνια. Εδώ και εκεί μία γυναίκα με τα μπράτσα γυμνά σήκωνε το ποτήρι ψηλά κάνοντας προπόσεις. Μία από αυτές ήταν ή κομψή Βαρόνη νοη Varo. Λίγο αργότερα ήλθε ο αρχηγός τους , Αρθούρος  Άξμαν o oποίος τους οδήγησε έξω στον κήπο της Καγκελαρίας... Οι πόρτες του Μπούνκερ άνοιξαν και ο Φύρερ βγήκε κουτσαίνοντας ελαφρά σαν να είχε το ένα πόδι κοντύτερο από το άλλο. με βλέμμα γυάλινο. Στα μάτια εκείνων των παιδιών ο Φύρερ ήταν μια μυθική μορφή... . Ο Χίτλερ επιθεώρησε τα παρατεταγμένα παιδιά χαϊδεύοντας πότε ένα κεφάλι. πότε ένα μάγουλο και τους ευχαρίστησε με δυνατή φωνή για την πίστη που έδειξαν προς την πατρίδα..[18]
-HeiI HitIer τον αποχαιρέτησαν τα παιδιά. 
-Ζήτω σας απάντησε ο Χίτλερ.


Για αρκετή ώρα ο Φύρερ δεν θέλησε να μιλήσει με κανένα. Εκείνα τα παιδιά, εκείνα τα βλέμματα, εκείνα τα ασχημάτιστα ακόμα κορμιά που σήκωναν ένα μεγάλο βάρος της άμυνας πρέπει να έκαναν βαθύτατη εντύπωση στον άνδρα, που στο παρελθόν είχε επιθεωρήσει τα καλύτερα στρατεύματα της Ευρώπης. Ίσως αυτή η επιθεώρηση να ενδυνάμωσε περισσότερο την απόφασή του να μην εγκαταλείψει το Βερολίνο.

Στήν στρατιωτική σύσκεψη του απογεύματος στην οποία συμμετέχουν ανάμεσα στους άλλους  ο Γκαίριγκ  , ο Χίμλερ , ο Ρίμπεντροπ και άλλα ηγετικά στελέχη  του Ναζιστικού Κόμματος, ο Κρέμπς ανακεφαλαιώνει την κατάσταση. 
 Πάνω στο χάρτη η μεγαλύτερη απειλή προέρχεται από το μέτωπο του Κόνιεφ. Η ανάλυση της κατάστασης που επιχειρεί ο Κρεμπς είναι απαισιόδοξη. Οι ώρες που πέρασαν δίχως να ληφθούν άμεσα μέτρα έχουν διογκώσει το πρόβλημα. Το Zossen έχει εγκαταλειφθεί ,οι δρόμοι που οδηγούν στο νότο κλείνουν ο ένας μετά τον άλλο. Η κύκλωση της πρωτεύουσας είναι υπόθεση λίγων ημερών ή λίγων ωρών. Για την εξουδετέρωση του επικίνδυνου βραχίονα ο Φύρερ επιμένει και ζητά από το Κrebs το αυτονόητο. Πάνω στο χάρτη τη λύση καλείται να δώσει η Μεραρχία Φρήντριχ Λούντβιχ Γιαν.[19] Η αναχαίτηση όμως δύο Στρατιών από τις οποίες η μία Αρμάτων  είναι μια δύσκολη υπόθεση. Ο Νicolaus von Below θυμάται:
Ο Χίτλερ διαβεβαίωσε ότι η μάχη του Βερολίνου συνιστούσε τη μοναδική ευκαιρία για να αποφευχθεί η τελική ήττα."[20]
Μια μόνο παραχώρηση Στη περίπτωση που Ρώσοι και Αμερικανοί φτάσουν στον Έλβα , τη διοίκηση του Ράιχ θα αναλάμβαναν στο Βορρά ο Ναύαρχος Νταίνιτς και στο Νότο εφόσον τούτο θα ήταν δυνατό o Στρατάρχης Καίσερλιγκ. Διάφορα κυβερνητικά όργανα παίρνουν το πράσινο φως να φύγουν εκείνη την ίδια ημέρα.
Στο μεταξύ και αφού προηγούνται πολύωρες αναζητήσεις το Στρατηγείο της Μεραρχίας Φρήντριχ Λούντβιχ Γιαν [21] ανακαλύπτεται τελικά σε ένα μικρό χωριό βόρεια του Τρέμπιν και οι διαταγές διαβιβάζονται αμέσως στο διοικητή της.


Η απογευματινή σύσκεψη που ακολουθεί είναι η τελευταία στην οποία λαμβάνουν μέρος ο Γκαίρινγκ, ο Χίμλερ , ο Ρίμπεντροπ, ο Νταινιτς και μια ολόκληρη σειρά από ηγετικά στελέχη του Ναζιστικού Κόμματος γιατί αμέσως μετά , ο ένας μετά τον άλλο, εγκαταλείπουν το Βερολίνο μάλλον βιαστικά. Ο Γκαίριγκ αναχωρεί για το Μπέρχτεσγκάντεν, ο Σπέερ παίρνει το αεροπλάνο για το Αμβούργο, και ο Χίμλερ συνοδευόμενος από το Μπραντ κατευθύνονται προς το Βούστρωφ όπου τους περιμένει ο SS-Brigadeführer Walter Schellenberg [22].
Προορισμός τους το Χαρισβαλντ, το κτήμα του Κέρστεν όπου ο Norbert Masur[23] εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Εβραικού Συνεδρίου είναι ήδη εκεί και περιμένει υπομονετικά, μέσα στη νύχτα, την άφιξή τους.




Υποσημειώσεις  
[ 1] Στο Müncheberg μόνο, αντιαρματικές μονάδες και αεροπλάνα είχαν καταστρέψει 60 σοβιετικά άρματα μάχης μέσα στις επόμενες λίγες ώρες, ενώ η 9η Στρατιά συνολικά είχε καταστρέψει 22.
[  2]David Irving Ο πόλεμος του Χίτλερ σελ1007
[  3]
[  4]
[  5]
[  6]David Irving Ο πόλεμος του Χίτλερ σελ1010
[  7]
[  8]
[  8]
[  9]
[10]
[11] Αndrew Τully:Leultime ore di Berlino σελ 139
[12]Julius Lippert (9 Ιουλίου 1895 – 30 Ιουνίου 1956) Γερμανός πολιτικός,ένθερμος εθνικοσοσιαλιστής και Δήμαρχος του Βερολίνου την τετραετία 1936-1940.
[13]
[14]
[15]
[16]
[17]Οι περισσότερες από τις προσωπικότητες που ευχήθηκαν στο Χίτλερ εκείνη την ημέρα σκέφτηκαν ότι έμοιαζε τουλάχιστον είκοσι χρόνια  μεγαλύτερος. Προέτρεψαν τον ηγέτη τους να φύγει για τη Βαυαρία  όσο ήταν ακόμα καιρός. Ο Χίτλερ δήλωσε με βεβαιότητα ότι  οι Ρώσοι θα ζούσαν στο Βερολίνο την πιο αιματηρή ήττα τους. Αποχαιρέτησε εγκάρδια τον Νταίνιτς, τον οποίο είχε διατάξει να αναλάβει τη διοίκηση της άμυνας στη βόρεια Γερμανία. Αλλά στο Γκαίρινγκ, ο οποίος υποστήριξε ότι θα οργάνωνε αντίσταση στη Βαυαρία, φέρθηκε αρκετά ψυχρά. Ο Speer ανέφερε στους Αμερικανούς ανακριτές του, λιγότερο από ένα μήνα αργότερα, ότι ο Χίτλερ είχε «απογοητευθεί από τη δειλία του Γκαίρινγκ και των άλλων». Είχε πιστέψει βαθιά ότι οι στενότεροι συνεργάτες του ήταν γενναίοι.
[18]Αndrew Τully:Le ultime ore di Berlino σελ 140
[19]Infanteriedivision „Friedrich Ludwig Jahn“.O Refior θα θυμηθεί: Αργά τη νύχτα της 20ής Απριλίου, ο Στρατηγός Κρέμπς μας τηλεφώνησε την ακόλουθη διαταγή: «Μαζί με τη Μεραρχία Φρήντριχ Λούντβιχ Γιαν και το νέο Σχηματισμό Βύνσντορφ Πάντσερ (μια ομάδα από έξι ως οκτώ τανκς από τη Σχο­λή Τανκς του Βύνσντορφ, που αχρηστεύθηκαν αμέσως από τα εχθρικά πυρά) θα επιτεθήτε κατά της εμπροσθοφυλακής των εχθρικών τανκς και θα την απωθήσετε προς Νότον». Του αναφέ­ραμε ότι η Μεραρχία δεν ήταν σε θέση ν' αναλάβει ενεργό στρα­τιωτική δράση, αλλά δεν έδωσε καμιά σημασία ούτε σ' αυτό, ούτε και σ' όλες τις άλλες αντιρρήσεις μας. Την «εχθρική εμπρο­σθοφυλακή των τανκς» αποδείχθηκε ότι αποτελούσαν «μόνο» δυο Ρωσικές Στρατιές τανκς, η μια από τις οποίες προχωρούσε προς το Βερολίνο από το συντομότερο δρόμο μέσω του Μπάρουτ και του Γιόσσεν, ενώ η άλλη είχε στραφεί προς την περιοχή Βραδεμβούργου — Χάβελ περνώντας μέσα από το Λουκενβάλντε και το Μπέελιτς. Τα ίδια γεγονότα μας απήλλαξαν από την υποχρέωση να εφαρμόσουμε τη διαταγή του Κρέμπς.Η Μεραρχία πολέμησε νότια του Βερολίνου  στις γραμμές της  Ομάδας Στρατιών  Spree (Ομάδα Στρατιών Reymann). Ύστερα από τη διάσπαση στη περιοχή του Πότσδαμ ενσωματώθηκε στη 12η Στρατιά.
[20] Cornelius Ryan: L' ultima battaglia. σελ 318
[21]
[22] Walter Schellenberg (16 Ιανουαρίου 1910-31 Μαρτίου 1952) 
[23] Norbert Masur (Mazur) (1901–1971) Γερμανοεβραίος από το Friedrichstadt .Μετανάστευσε οικογενειακά στη Στοκχόλμη. Ηγετικό στέλεχος του Παγκόσμιου Εβραϊκού Συνεδρίου (WJC) που ιδρύθηκε στα 1936 στη Γενεύη που φιλοδοξούσε από τη μια να συσπειρώσει τους Εβραίους και από την άλλη να στρέψει τη παγκόσμια κοινή γνώμη εναντίον των Εθνικοσοσιαλιστών.       

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου