Συγκλονιστική είνε η συγκίνησις και απερίγραπτος η αγανάκτησις ήτις συμπνίγει την λαϊκήν ψυχήν επί τη ειδήσει ότι τα Ιταλικά στρατεύματα προελάσαντα κατέλαβον τα Ιωάννινα, πρόκειται δε να επεκταθούν και εις όλην την άλλην Ήπειρον [1] μέχρι των παλαιών συνόρων. Η κατάληψις συνετελέσθη υπό τας εξής περιστάσεις.
Αι πρώται προ μεσημβρίας της χθες τηλεγραφικαί ειδήσεις εξ Ιωαννίνων ανήγγειλαν προς την κυβέρνησιν την εμφάνισιν Ιταλικών στρατευμάτων εις την θέσιν Λυκόστομον 10 χιλιόμετρα μακράν της της Ηπειρωτικής πρωτευούσης . Ενώ συγχρόνως μετεδίδετο η πληροφορία ότι η Ιταλική δύναμις ήτις διελθούσα τον Καλαμάν προήλαυνε προς τα Ιωάννινα, απετελείτο εκ συντάγματος ιππικού και αναλόγου δυνάμεως πεζικού και πυροβολικού[2].
Ενώ συνεχίζετο η προέλασις , Ιταλοί αξιωματικοί προπορευθέντες εισήλθον εις την πόλιν και ηξίωσαν όπως αποσυρθή αμέσως ο στρατός και αι λοιπαί αρχαί , διότι η πόλις ήθελε καταληφθή αφεύκτως υπό των Ιταλικών στρατευμάτων. Αι αρχαί της πόλεως , εν αις ο υποστράτηγος κ. Μαυραγάνης απήντησαν ότι στερούμενι οδηγιών δεν θα ηδύναντο να αποχωρήσωσιν άνευ ρητής διαταγής της κυβερνήσεως. Εκ μέρους των Ιταλών τότε εδόθη εξάωρος προθεσμία , δηλωθέντος ότι μέχρι της 6ης ώρας της εσπέρας ο Ιταλικός στρατός θα κατελάμβανε την πόλιν.
Εν τω μεταξύ και καθ' ον χρόνον αι αρχαί Ιωαννίνων ανέμενον οδηγίας περί του πρακτέου εξ Αθηνών , η φρουρά Ιωαννίνων μη υπερβαίνουσα τους 600 άνδρας [3], εξήλθε της πόλεως και παρετάχθη προς άμυναν μετά του στρατού δε και πλείστοι εκ του μαχίμου πληθυσμού των Ιωαννίνων [4].
Άμα τη αγγελία της Ιταλικής προελάσεως και του δηλωθέντος σκοπού αυτής πρς κατάληψιν των Ιωαννίνων ο κ. υπουργός των Στρατιωτικών μετέβη παρά τω κ.πρωθυπουργώ παρά τω οποίω προσήλθεν επίσης και ο κ. υπουργός των Εσωτερικών. Αποτέλεσμα της συσκέψεως ταύτης υπήρξεν η απόφασις της κυβερνήσεως όπως μη αντιταχθή αντίστασις εις την κατάληψιν της πόλεως και συμφώνως προς την απόφασιν ταύτην διεβιβάσθησαν αμέσως διαταγαί προς τας εν Ιωαννίνοις στρατιωτικάς και διοικητικάς αρχάς όπως αποχωρήσωσι της πόλεως η φρουρά και αι λοιπαί αρχαί , αφίνουσαι ακώλυτον την είσοδον των Ιταλικών στρατευμάτων.
Ο Νομάρχης Ιωαννίνων δι' άλλου τηλεγραφήματος του ανέφερε ότι κατ' ανακοίνωσιν του Ιταλού προξένου η κατοχή της πόλεως υπό των Ιταλών θα είνε προσωρινή. Υπάρχουν εν τούτοις θετικαι πληροφορίαι , καθ' ας υπό Ιταλών αξιωματικών εδηλώθη ότι τα Ιταλικά στρατεύματα δεν θα περιορισθούν μόνον εις τα Ιωάννινα αλλά θα επεκτείνουν την κατοχήν των καταλαμβάνοντα όλην την άλλην Ήπειρον μέχρι των παλαιών συνόρων και Πρεβέζης (γραμμής Αράχθου -Άρτης ).
Νεώτερον τηλεγράφημα ανήγγειλεν ότι αποσυρθέντος του Ελληνικού στρατού και των αρχών ο Ιταλικός στρατός εισήλθεν εις τα Ιωάννινα την 6ην ώραν της εσπέρας[5].
(Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ Σάββατο 27 Μαίου 1917 )
Υποσημειώσεις:
[1] Από τα χρόνια εκείνα η Ιταλία φιλοδοξούσε να εδραιώσει τον έλεγχό της στην Αδριατική και στη μετατροπή της Αλβανίας σε προτεκτοράτο. Το εγχείρημα πραγματοποιήθηκε ύστερα από έγκριση του Στρατηγού Σαράϊγ.
[2] Υπό τη διοίκηση του στρατηγού Ντελιπόντι
[3] Ύστερα από τη μεταστάθμευση του στρατού στη Πελοπόννησο στην Ήπειρο είχαν παραμείνει μικρά μόνο τμήματα της 9ης Μεραρχίας του Ε Σώματος Στρατού υπό τη διοίκηση του υποστράτηγου Μαυρογένη. Τα τμήματα αυτά βρίσκονταν διασκορπισμένα σε Πρέβεζα , Άρτα ,και Ιωάννινα και προορίζονταν για τη διασφάλιση της τάξης .
[4] Οι Ιταλοί προωθήθηκαν μέχρι το Χάνι Μπιζάνι και εκεί αναχαιτίστηκαν από τμήματα του 13ου Συντάγματος Αμύνης.
[3] Ύστερα από τη μεταστάθμευση του στρατού στη Πελοπόννησο στην Ήπειρο είχαν παραμείνει μικρά μόνο τμήματα της 9ης Μεραρχίας του Ε Σώματος Στρατού υπό τη διοίκηση του υποστράτηγου Μαυρογένη. Τα τμήματα αυτά βρίσκονταν διασκορπισμένα σε Πρέβεζα , Άρτα ,και Ιωάννινα και προορίζονταν για τη διασφάλιση της τάξης .
[4] Οι Ιταλοί προωθήθηκαν μέχρι το Χάνι Μπιζάνι και εκεί αναχαιτίστηκαν από τμήματα του 13ου Συντάγματος Αμύνης.
[5] Εν τω μεταξύ και από της 27 Μαίου/9 Ιουνίου, τα Ιταλικά στρατεύματα είχον επεκτείνει την κατοχήν των εις Μέτσοβον και Παραμυθιάν. νοτίως όμως των Ιωαννίνων δεν επεχείρησαν να προελάσωσι.
Η Ιταλική προέλαση εις Ήπειρον ανεστάτωσε τας Κυβερνήσεις της Μεγάλης Βρεττανίας και Γαλλίας, αίτινες μη επιθυμούσαι να επεκταθή αύτη νοτίως των Ιωαννίνων, απεφάσισαν όπως το τμήμα τούτο της Ηπείρου καταληφθή υπό Γαλλικών στρατευμάτων. Την 30 Μαΐου/12 Ιουνίου, κατέπλευσεν εις Πρέβεζαν Γαλλικόν αντιτορπιλλικόν, εξ ου απεβιβάσθη Γάλλος υποπλοίαρχος, προτιθέμενος να καταλάβη την πόλιν. Συγχρόνως όμως, αφίκετο εξ Ιωαννίνων Ιταλός αξιωματικός μετά τίνων στρατιωτών, οίτινες απεπειράθησαν να καταλάβωσι το φρούριον του Αγίου Ανδρέου. Επήλθε τότε διένεξις μεταξύ των ανωτέρω, εξ ης επωφλούμενος ο Έλλην Φρούραρχος της πόλεως, εδήλωσεν αυτοίς ότι μέχρις ότου διευθετήσωσι το ζήτημα, εν Πρεβέζη θα κυματίζη μόνη η Ελληνική σημαία. Κατόπιν τούτου, το Γαλλικόν αντιτορπιλλικόν απέπλευσεν, ενώ συνάμα το Ιτα-λικόν τμήμα απεσύρετο εκ του φρουρίου του Αγίου Ανδρέου. Την 3/16 Ιουνίου, Γαλλικόν πολεμικόν απεβίβασεν εις Πρέβεζαν απόσπασμα 100 περίπου ανδρών, όπερ προέβη εις την κατάληψιν της πόλεως. Εις την Ελληνικήν φρουράν ετάχθη δίωρος προθεσμία, όπως αποχωρήση της πόλεως ή προσχωρήση εις τον Στρατόν της Εθνικής Αμύνης.Κατόπιν διαταγής του Υπουργείου Στρατιωτικών, ηή φρουρά εγκατέλειψε την Πρέβεζαν, αποσυρθείσα εις Άρταν. Την επομένην 4/17 Ιουνίου, oι Γάλλοι, δι' αποσταλέντος αποσπάσματος, κατέλαβον την Φιλιτπτιάδα.
Εν τω μεταξύ οι Ιταλοί, θέλοντες να επισημοποιήσωσι την κατοχήν της Βορείου Ηπείρου, προς πρόληψιν πάσης αποφάσεως των Συμμάχων των, επί της τύχης της περιοχής ταύτης, προέβησαν εις επίσημον εκδήλωσιν, προδικάζουσαν την τύχην αυτής. Την 3/16 Ιουνίου, ο εν Αργυροκάστρω Στρατιωτικός Διοικητής της Ηπείρου, Ιταλός Στρατηγός Φερρέρο, δι' εκδοθείσης προς τον Αλβανικόν λαόν προκηρύξεως, ανεκήρυξεν εν ονόματι του Βασιλέως της Ιταλίας την ένωσιν και ανεξαρτησίαν ολοκλήρου της Αλβανίας, υπό την αιγίδα και προστασίαν του Ιταλικού Βασιλείου. Οι Αλβανοί εκαλούντο να οργανώσωσι πολιτικήν διοίκησιν, δικαστήρια, σχολεία και έθνοφρουράν, αναλαμβάνοντες ελευθέρως την πλήρη διαχείρισιν των περιουσιών των. Η ενέργεια αύτη υπήρξεν η αφορμή μακρών διενέξεων και προστριβών, μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδος, δημιουργήσασα εις τον Έλευθέριον Βενιζέλον, άμα τη παρ' αυτού αναλήψει της αρχής εν ' Αθήναις, μεγάλας φροντίδας επί του ζητήματος. (ΓΕΣ/ΔΙΣ Η ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΙΣ ΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ Τόμος Α σελ 264-65) .Η Ιταλική κατοχή των Ιωαννίνων διήρκεσε μέχρι 28 Σεπτεμβρίου 1917.
Η Ιταλική προέλαση εις Ήπειρον ανεστάτωσε τας Κυβερνήσεις της Μεγάλης Βρεττανίας και Γαλλίας, αίτινες μη επιθυμούσαι να επεκταθή αύτη νοτίως των Ιωαννίνων, απεφάσισαν όπως το τμήμα τούτο της Ηπείρου καταληφθή υπό Γαλλικών στρατευμάτων. Την 30 Μαΐου/12 Ιουνίου, κατέπλευσεν εις Πρέβεζαν Γαλλικόν αντιτορπιλλικόν, εξ ου απεβιβάσθη Γάλλος υποπλοίαρχος, προτιθέμενος να καταλάβη την πόλιν. Συγχρόνως όμως, αφίκετο εξ Ιωαννίνων Ιταλός αξιωματικός μετά τίνων στρατιωτών, οίτινες απεπειράθησαν να καταλάβωσι το φρούριον του Αγίου Ανδρέου. Επήλθε τότε διένεξις μεταξύ των ανωτέρω, εξ ης επωφλούμενος ο Έλλην Φρούραρχος της πόλεως, εδήλωσεν αυτοίς ότι μέχρις ότου διευθετήσωσι το ζήτημα, εν Πρεβέζη θα κυματίζη μόνη η Ελληνική σημαία. Κατόπιν τούτου, το Γαλλικόν αντιτορπιλλικόν απέπλευσεν, ενώ συνάμα το Ιτα-λικόν τμήμα απεσύρετο εκ του φρουρίου του Αγίου Ανδρέου. Την 3/16 Ιουνίου, Γαλλικόν πολεμικόν απεβίβασεν εις Πρέβεζαν απόσπασμα 100 περίπου ανδρών, όπερ προέβη εις την κατάληψιν της πόλεως. Εις την Ελληνικήν φρουράν ετάχθη δίωρος προθεσμία, όπως αποχωρήση της πόλεως ή προσχωρήση εις τον Στρατόν της Εθνικής Αμύνης.Κατόπιν διαταγής του Υπουργείου Στρατιωτικών, ηή φρουρά εγκατέλειψε την Πρέβεζαν, αποσυρθείσα εις Άρταν. Την επομένην 4/17 Ιουνίου, oι Γάλλοι, δι' αποσταλέντος αποσπάσματος, κατέλαβον την Φιλιτπτιάδα.
Εν τω μεταξύ οι Ιταλοί, θέλοντες να επισημοποιήσωσι την κατοχήν της Βορείου Ηπείρου, προς πρόληψιν πάσης αποφάσεως των Συμμάχων των, επί της τύχης της περιοχής ταύτης, προέβησαν εις επίσημον εκδήλωσιν, προδικάζουσαν την τύχην αυτής. Την 3/16 Ιουνίου, ο εν Αργυροκάστρω Στρατιωτικός Διοικητής της Ηπείρου, Ιταλός Στρατηγός Φερρέρο, δι' εκδοθείσης προς τον Αλβανικόν λαόν προκηρύξεως, ανεκήρυξεν εν ονόματι του Βασιλέως της Ιταλίας την ένωσιν και ανεξαρτησίαν ολοκλήρου της Αλβανίας, υπό την αιγίδα και προστασίαν του Ιταλικού Βασιλείου. Οι Αλβανοί εκαλούντο να οργανώσωσι πολιτικήν διοίκησιν, δικαστήρια, σχολεία και έθνοφρουράν, αναλαμβάνοντες ελευθέρως την πλήρη διαχείρισιν των περιουσιών των. Η ενέργεια αύτη υπήρξεν η αφορμή μακρών διενέξεων και προστριβών, μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδος, δημιουργήσασα εις τον Έλευθέριον Βενιζέλον, άμα τη παρ' αυτού αναλήψει της αρχής εν ' Αθήναις, μεγάλας φροντίδας επί του ζητήματος. (ΓΕΣ/ΔΙΣ Η ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΙΣ ΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ Τόμος Α σελ 264-65) .Η Ιταλική κατοχή των Ιωαννίνων διήρκεσε μέχρι 28 Σεπτεμβρίου 1917.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου