ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ: Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

 H εκθρόνισις του Βασιλέως Κωνσταντίνου και η αναχώρησις αυτού  εξ Ελλάδος αφήκε πλέον ολόκληρον την χώραν υπό την εξουσίαν του Ελευθερίου Βενιζέλου.

Η εξουσία αύτη απέβη ουσιαστικώς δικτατορική, μολονότι δια την τήρησιν των προσχημάτων ανεκλήθη εις την ζωήν η αντισυνταγματικώς διαλυθείσα τον Οκτώβριον του 1915 Βουλή της 31ης Μαΐου ιδίου έτους.

Ήτο προφανές ότι το κόμμα των φιλελευθέρων μετά την επιστράτευσιν του 1915 και την δράσιν των επιστρατικών συνδέσμων του 1916, δεν ηδύνατο να στηριχθή επί της εμπιστοσύνης του Ελλη­νικού λαού. Αν εκράτει σήμερον την εξουσίαν, δεν την εκράτει δια της κοινής γνώμης, αλλά διά των λογχών του Στρατού της Εθνικής Αμύ­νης.  Άνευ αυτών ουδ' επί στιγμήν θα ηδύνατο να παραμείνη εις Αθή­νας η κυβέρνησις των φιλελευθέρων.

Η Βουλή της 31ης Μαΐου δεν ωφέλησε ποσώς τον εθνικόν αγώ­να, τουναντίον ανερρίπισε τα κομματικά πάθη και παρημπόδισε την ψυχικήν του λαού Ένωσιν.

Μολαταύτα είναι αναμφισβήτητον ότι η επιτυχία του Εθνικού κινήματος Θεσσαλονίκης, η ταχεία οργάνωσις του Στρατού της Εθνι­κής Αμύνης και η γενομένη επιτυχής απαρχή της πολεμικής αυτού δράσεως περιέβαλον τον Ελευθέριον Βενιζέλον με νέον γόητρον και τω περιεποίησαν δύναμιν μεγάλην.

Εκ της καλής ή κακής χρήσεως της δυνάμεως ταύτης εξηρτάτο η  περαιτέρω εξέλιξις της εθνικής υποθέσεως. Δυστυχώς εις την Ελλάδα δεν συμβαίνει ό,τι εις τας πολιτικώς προοδευμένας χώρας της Δυτικής Ευρώπης, ιδία εις την Αγγλίαν και την Γαλλίαν, όπου υπάρχει μια διανοουμένη τάξις πραγματικώς ιθύνουσα, ελέγχουσα τους κυβερνήτας και επιβάλλουσα. εν ανάγκη, εκάστοτε διά της υγιούς γνώμης της, τους καταλλήλους άνδρας.

Εν Ελλάδι τάξις iθύνουσα δεν υφίστατο ποτέ και δια τούτο η επιρροή του αρχηγού απέβη αείποτε τεραστία.

Δια τούτο ουσιαστικώς κατά την κρίσιμον περίοδον, της οποίας την Ιστορίαν πραγματευόμεθα, δεν βλέπομεν παρά δύο άρχοντας πανισχύρους, αλληλλοδιαδεχομένους εν τη ενασκήσει μιας εξουσίας παντοδυνάμου, τον Βασιλέα Κωνσταντίνον και τον Ελευθέριον Βενιζέλον.

Η απεριόριστος και μέχρι δουλοφροσύνης εξικνουμένη αφοσίωσις των οπαδών προς εκάτερον τούτων είχε την φυσικήν συνέπειαν να τους καταστήση εγωϊστικωτέρους και αυτογνωμονεστέρους.

Δια τούτο είπομεν ότι το παν εξηρτάτο κατά την κρίσιμον εκείνην στιγμήν της εθνικής Ιστορίας μας από την χρήσιν, την οποίαν θα έκαμνεν ο Ελευθέριος Βενιζέλος της απεριορίστου εξουσίας, δι' ης περιεβλήθη.

Άνδρες βεβαίως σκεπτόμενοι τα δέοντα γενέσθαι και διορώντες τα συμπορευόμενα λάθη δεν έλλειπον, αλλά πάσα υπόδειξίς των απέ­βαινε ματαία και ενίοτε επικίνδυνος. Η  δίωξις επί δυσμενεία κατά του καθεστώτος, περί ης περαιτέρω θα γίνη λόγος, δεν εστρέφετο μόνον κατά των αντιπάλων, εστρέφετο και κατά των φανατικωτέρων της εθνικής πολιτικής οπαδών, οσάκις ούτοι δεν έστεργον να διακηρύτ­τουν τυφλώς καί δουλοφρόνως εν παντί καί πάντοτε το αλάθητον του αρχηγού.

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος έλαβε τοιαύτην ανύψωσιν δια του κινήματος τής Θεσσαλονίκης, ώστε δεν ήτο δυνατόν να μην υποστή και αυτός την επίδρασιν του μεγαλείου, την οποίαν υπέστησαν και άν­δρες πραγματικώς μεγάλοι κατά την μαρτυρίαν της Ιστορίας. Ένας στρατός ολόκληρος, τον οποίον ο μεγαλουργός πατριωτισμός του Ελληνικού λαού έστησεν εντός ολίγων μηνών εις το Μακεδονικόν μέτωπον, εκαλείτο « Στρατός Βενιζελικός » ( « ARMEE VENIΖELISTE » ), ουχί Ελληνικός. Μια χώρα ολόκληρος αποσχισθεΪσα του Ελληνικού Βασιλείου ωνομάζετο «Ελλάς Βενιζελική ». Τα πυροβόλα του Στρατού της Αμύνης ακόμη έφερον επιγραφήν αντί «Ελληνικός Στρατός», «ARMEE VENIZELISTE ». Οι Έλληνες πολεμισταί εις το μέτωπον απέθνησκον με την κραυγήν « Ζήτω ο Βενιζέλος ».

Ο παγκόσμιος τέλος θαυμασμός αφήκε δια μίαν στιγμήν τα μεγάλα του πολέμου γεγονότα δια να τιμήση τον Επαναοτάτην Αρχηγόν τον τολμήσαντα να στραφή κατά παντοδυνάμου και δημοφιλεστά­του Βασιλέως, δια να εξαγάγη βιαίως το Έθνος εκ της ουδετερότητος.

Εν τω μέσω της αποθεώσεως αυτής οφείλομεν να ομολογήσωμεν ότι εχρειάζετο υπεράνθρωπος δύναμις δια να κράτηση τις την ψυχραιμίαν του και την μετριοπάθειάν του. Το « Φίλιππε, άνθρωπος ει» δεν ήτο κάτι, το οποίον εξ ιδιοτροπίας ήθελε να ακούη ο Ισχυρός της Μακεδονίας Βασιλεύς. Επεβάλλετο από ψυχικήν ανάγκην, την οποίαν διησθάνετο ο πατήρ του Αλεξάνδρου εν τω φόβω του μη υποστή της λαμπράς τύχης του τας συνεπείας.