«…μόνον ηλίθιοι μπορεί να διανοηθούν ότι οι παγκόσμιοι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί προσδιορίζονται από μια αγεφύρωτη αντιπαράθεση ανάμεσα σε Δημοκρατία και Φασισμό.»
Τρότσκι
Την 1η Σεπτεμβρίου 1939 τα γερμανικά στρατεύματα εισβάλουν στην Πολωνία. Ο Πολωνικός στρατός που αισιοδοξούσε να μπει νικητής στο Βερολίνο από τις πρώτες ώρες των εχθροπραξιών, κλονίζεται και υποχωρεί. Ο Führer της Εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας μιλά στο Ράιχσταγκ. Το ισχυρό χαρτί του είναι η γερμανοσοβιετική συμμαχία ισχυρή όσο ποτέ:
Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής όταν μπορώ να σας μιλήσω για ένα σημαντικό γεγονός. Όλοι σας γνωρίζετε ότι η Ρωσία και η Γερμανία κυβερνώνται από δύο διαφορετικά πολιτικά δόγματα. Υπάρχει μόνο ένα σημείο που έπρεπε να ξεκαθαριστεί και αυτό έγινε, ότι δηλαδή η Γερμανία δεν έχει τη παραμικρή διάθεση να κάνει εξαγωγή του πολιτικού της πιστεύω στη Ρωσία όπως και η Ρωσία δεν έχει τη παραμικρή πρόθεση να εξαγάγει το δικό της στη Γερμανία. Δεν βλέπω πλέον κανένα λόγο σύγκρουσης ανάμεσά μας γιατί και οι δύο συμφωνούμε στην αρχή αυτή....Δίνει τη δική του εκδοχή για τα γεγονότα που προηγήθηκαν της εισβολής και διαβεβαιώνει.
Θα διεξάγω αυτόν τον αγώνα εναντίον οποιουδήποτε μέχρι να διασφαλισθεί το μέλλον του Reich και τα δικαιώματά του .Μια μονάχα λέξη δεν έμαθα , ονομάζεται συνθηκολόγηση. Και από τώρα θα ήθελα να διαβεβαιώσω ολόκληρο το κόσμο ένας Νοέμβριος παρόμοιος με εκείνο του 1918 δεν θα επαναληφθεί ποτέ στη γερμανική ιστορία. (Ein Wort, habe ich nie kennengelernt, es heisst Kapitulation. Und ich möchte daher jetzt der ganzen Umwelt gleich versichern: ein November 18 wird sich niemals mehr in der deutschen Geschichte wiederholen.)Στις 2 Σεπτεμβρίου το ενδιαφέρον του κόσμου συγκεντρώνεται πάνω από την Ιταλική Πρεσβεία του Βερολίνου. Οι ελπίδες για μια καινούργια μεσολαβητική προσπάθεια του Duce της Ιταλίας αναζωπυρώνονται. Ο Attolico [1] αναλαμβάνει πρωτοβουλία και σπεύδει στη Βρετανική Πρεσβεία όπου επικρατεί κινητικότητα και ένταση. Οι υπάλληλοι έχουν ήδη ετοιμάσει τις αποσκευές τους και με σπουδή καίνε τα απόρρητα έγγραφα. Στην ερώτηση του Attolico αν η βρετανική νότα έχει το χαρακτήρα τελεσιγράφου, ο Henderson [2] το αρνείται .
 |
| Ο Ιταλός Πρεσβευτής στο Βερολίνο Attolico |
Στις 11.15 της ίδιας ημέρας με ραδιοφωνικό του μήνυμα από το Πρωθυπουργικό γραφείο της Downing Street o Neville Chamberlain ενημερώνει τους Βρετανούς, ότι η χώρα βρίσκεται ήδη σε πόλεμο με τη Γερμανία.
Μπορείτε να φανταστείτε τι σκληρό χτύπημα στάθηκε για μένα όταν έμαθα ότι απέτυχε ο μακρόχρονος αγώνας μου να για την διασφάλιση της ειρήνης. Παρ΄όλα αυτά δεν μπορώ ακόμα να πιστέψω ότι υπάρχει κάτι ακόμα , ή κάτι διαφορετικό που θα μπορούσα να κάνω και το οποίο θα είχε καλύτερη τύχη....
 |
| O Neville Henderson με το Γερμανό Υπουργό των Εξωτερικών Ribbentrop λίγο πριν από το ξέσπασμα του πολέμου |
 |
| Νυρεμβέργη 1937 Η Unity (αριστερά) και η αδελφή της Diana(δεξιά) ποζάρουν ανάμεσα σε ένστολους Γερμανούς. |
Ο διαμελισμός της Πολωνίας θα παρέμενε στα χαρτιά, και μια καθυστερημένη σοβιετική εισβολή θα έκρυβε δίχως άλλο θανάσιμους κινδύνους.
Για να παραμείνει στο παιχνίδι η Σοβιετική Ένωση πρέπει όχι μόνο να αντιδράσει γρήγορα αλλά το σπουδαιότερο , οφείλει να βρει μια δικαιολογία, ικανή να νομιμοποιήσει την άνομη πράξη της στα μάτια του υπόλοιπου κόσμου. Δεν μπορεί να γίνει λοιπόν λόγος για «εισβολή» άλλα για έναν «αγώνα» με σκοπό τη προάσπιση της ελευθερίας των Πολωνών «αδελφών». Οι Γερμανοί αρνούνται ακόμα και τη σκέψη ότι μπορεί να υπάρξει κείμενο που διαχωρίζει τους εισβολείς σε καλούς και κακούς και οι σοβιετικοί με σπουδή, το αναδιαρθρώνουν σε πιο ρεαλιστικές βάσεις.
 |
| Λόγχες εναντίον τεθωρακισμένων |
Στις 9 Σεπτεμβρίου ο Molotov ενημερώνει τον Ribbentrop ότι η σοβιετική επέμβαση πρόκειται να εκδηλωθεί εντός των προσεχών ημερών. Η Σοβιετική Ένωση δεν πρόκειται να αθετήσει τις υποχρεώσεις της.
Στις 11 Σεπτεμβρίου η Πολωνική Κυβέρνηση εγκαταλείπει την Πρωτεύουσα και όλα δείχνουν ότι το τέλος είναι πλέον πολύ κοντά. Οι πρώτες συνέπειες της καθυστερημένης επέμβασης των Σοβιετικών φέρνουν -παράξενο να το πει κανείς- σε δύσκολη θέση τους μέχρι τότε νικητές. Τι πρέπει να κάνουν με το υπόλοιπο του Πολωνικού στρατού που για να σωθεί, κινείται ανατολικά και δίχως να το γνωρίζει, περνά στη σοβιετική ζώνη επιρροής. Ανάμεσα στο ενδεχόμενο να επιτρέψουν στους Πολωνούς να ανασυνταχτούν στο απυρόβλητο και στο ενδεχόμενο να εισβάλουν και πέρα των εδαφών που τους αναλογούν (με βάση το μυστικό πρωτόκολλο του διαμελισμού) για να τους συντρίψουν οριστικά, η Γερμανική στρατιωτική ηγεσία επιλέγει τη δεύτερη λύση.
 |
| Πολωνοί λογχοφόροι οδεύουν προς την αιχμαλωσία. Δεν γνωρίζουν ότι τα χειρότερα ακολουθούν |
Στις 2.15 ξημερώνοντας η 17η Σεπτεμβρίου ο Πολωνός Πρεσβευτής Grzybowski καλείται στο Κρεμλίνο για να λάβει μια σπουδαία διακοίνωση από τον Potemkin Αναπληρωτή Κομισάριο επί των Εξωτερικών . Το κείμενο έχει την υπογραφή του Molotov
Ο Πολωνό-γερμανικός Πόλεμος έχει αποκαλύψει την εσωτερική κατάρρευση του Πολωνικού Κράτους …Η Πολωνική Κυβέρνηση έχει αποσυντεθεί και δεν δίδει πλέον κανένα σημείο ζωής. …Για τον λόγο αυτό τα σύμφωνα που είχαν υπογραφεί ανάμεσα σε ΕΣΣΔ και Πολωνία έχουν παύσει να ισχύουν ….. Η Σοβιετική Κυβέρνηση δεν μπορεί πλέον να ανεχθεί με αδιαφορία το γεγονός ότι οι καλύτεροι Ουκρανοί και Λευκορώσοι , που ζουν σε πολωνικό έδαφος και οι οποίοι βρίσκονται στο έλεος της τύχης , θα παραμείνουν ανυπεράσπιστοι. Κάτω από παρόμοιες περιστάσεις , η Σοβιετική Κυβέρνηση έχει δόσει εντολές στην Ανώτατη διοίκηση του Κόκκινου Στρατού να διατάξει τα στρατεύματα να διασχίσουν τα σύνορα και να πάρει κάτω από την προστασία του τη ζωή και την περιουσία των πληθυσμών της Δυτικής Ουκρανίας και της Δυτικής Λευκορωσίας.Ταυτόχρονα η Σοβιετική Κυβέρνηση προτίθεται να λάβει όλα τα μέτρα να απεγκλωβίσει τον Πολωνικό λαό από τον ατυχή πόλεμο στον οποίο έριξαν οι άφρονες ηγέτες του και να τους επιτρέψει να ζήσουν μια ειρηνική ζωή.
Στις 17 Σεπτεμβρίου η σοβιετική παρουσία γίνεται αισθητή . Ανάμεσα σε δύο πυρά ο ήδη ηττημένος πολωνικός στρατός αμύνεται με τη δύναμη της απελπισίας, στα τελευταία κέντρα αντιστάσεως.
Στις 19 Σεπτεμβρίου ο Χίτλερ βρίσκεται στο Ντάντσιχ. Δίνει τη δική του ερμηνεία για την εισβολή της Σοβιετικής Ένωσης στη Πολωνία την οποία χαρακτηρίζει σαν προσπάθεια υποστήριξης των συμφερόντων των Λευκορώσων και των Ουκρανών και δεν διστάζει να στηλιτεύσει την αγγλογαλλική υποκρισία.
Η Αγγλία και η Γαλλία βλέπουν εις την προέλαση αυτήν της Γερμανίας και της Ρωσίας ένα κακούργημα. ‘Ένας Άγγλος μάλιστα δημοσιογράφος , γράφει, ότι αυτό είναι μία προδοσία. Οι Άγγλοι πρέπει να το ξέρουν. Νομίζω ότι οι Άγγλοι βλέπουν προδοσία διότι οι προσπάθειές τους για μια προσέγγιση της Δημοκρατικής Αγγλίας με την μπολσεβίκικη Ρωσία απέτυχε, ενώ αντίθετα πέτυχε η προσπάθεια της Εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας….. Η Ρωσία παραμένει ότι είναι και η Γερμανία θα παραμείνει αυτό που είναι. Σε ένα σημείο όμως και οι δύο κυβερνήσεις συμφωνούν. Ούτε η Ρωσική ούτε η Γερμανική κυβέρνηση θέλουν να θυσιάσουν έστω και έναν άνδρα για τα συμφέροντα των δυτικών Δημοκρατιών.
Στις 25 Σεπτεμβρίου ο Στάλιν και Molotov επισημαίνουν στον Schulenburg την ανάγκη να ρυθμιστούν οι αναπόφευκτες συνοριακές αστοχίες που προκλήθηκαν από τη καθυστερημένη σοβιετική επέμβαση και να «δοθεί άμεση λύση στο πρόβλημα των Βαλτικών Κρατών». Ο Führer αντιλαμβάνεται ότι το πραγματικό αίτημα είναι περισσότερο σύνθετο. Επιδιώκει να το θέσει επί τάπητος σε μια συνάντηση κορυφής και προσκαλεί τον Στάλιν στο Βερολίνο. Ο Στάλιν αποφεύγει την πρόσκληση το ίδιο κάνει και ο Molotov. Αιχμάλωτος του σοβιετικού παιχνιδιού ο Führer αναλογίζεται τους κινδύνους που καλείται τώρα να διατρέξει . Ο ίδιος,με πρόσχημα τη γερμανική εισβολή στη Πολωνία ,έχει εμπλακεί σε πόλεμο με τις Δυτικές Δημοκρατίες , ενώ η Σοβιετική Ένωση, που διέπραξε το ίδιο ακριβώς "αμάρτημα" παραμένει (για λόγους ανεξήγητους) στο απυρόβλητο. Από θέση υπεροχής πλέον, η Σοβιετική Ένωση έχει μπροστά της μια σειρά από καταπληκτικές ευκαιρίες ξεκινώντας από μια επαναδιαπραγμάτευση των όρων του πολιτικού παιχνιδιού και καταλήγοντας σε αλλαγή στρατοπέδου των εμπολέμων. To παράδειγμα των Γάλλων κομμουνιστών που ψήφισαν τις πολεμικές πιστώσεις στις 2 Σεπτεμβρίου παρά το σύμφωνο Ribbentrop- Molotov ενισχύει τους φόβους του .
Ευτυχώς όμως η Γαλλική Κυβέρνηση έρχεται απρόσκλητη σε βοήθειά του. Στις 26 Σεπτεμβρίου ξεκαθαρίζει το θολό πολιτικό πεδίο και θέτει εκτός νόμου το Κομμουνιστικό κόμμα και τις συγγενικές με αυτό οργανώσεις.Το χάσμα ανάμεσα σε Παρίσι και Μόσχα βαθαίνει .....
Η γαλλική πρόκληση δεν μένει δίχως απάντηση. Την επομένη 27 Σεπτεμβρίου ο Ribbentrop βρίσκεται και πάλι στη Μόσχα την ώρα που το αεροπλάνο του R. Guyot [6] , του κομιστή των καινούργιων διαταγών του Στάλιν προσγειώνεται στο Παρίσι.
Ο Ribbentrop είναι αρκετά έξυπνος για να καταλάβει ότι πολλά έχουν αλλάξει από τον Αύγουστο. Η Σοβιετική Ένωση εκμεταλλευόμενη την έστω και προσωρινή διπλωματική της υπεροχή, επιχειρεί να ψαλιδίσει τις ψευδαισθήσεις του συνεταίρου της. Έχοντας βάσιμες υποψίες να πιστεύει ότι οι Γερμανοί προσανατολίζονται στην ιδέα μιας ανεξάρτητης και πάλι Πολωνίας εκφράζει κατηγορηματικά την αντίθεσή της. Η Πολωνία πρέπει να σβήσει οριστικά από τον χάρτη της Ευρώπης. Ζητά την ανταλλαγή της Λιθουανίας με ένα τμήμα της περιοχής γύρω από την Βαρσοβία και του συνόλου της επαρχίας του Λούμπλιν . Ζυγίζοντας τις αντιδράσεις του συνομιλητή του και προσπαθώντας να καθησυχάσει τον Ribbentrop δέχεται ότι τη στιγμή που θα του παραχωρηθεί η Λιθουανία είναι πρόθυμος να δεχτεί μια μικρή συνοριακή μετατροπή της Πρωσίας υπέρ των Γερμανών (τρίγωνο του Suwalki).
Η γαλλική πρόκληση δεν μένει δίχως απάντηση. Την επομένη 27 Σεπτεμβρίου ο Ribbentrop βρίσκεται και πάλι στη Μόσχα την ώρα που το αεροπλάνο του R. Guyot [6] , του κομιστή των καινούργιων διαταγών του Στάλιν προσγειώνεται στο Παρίσι.
Ο Ribbentrop είναι αρκετά έξυπνος για να καταλάβει ότι πολλά έχουν αλλάξει από τον Αύγουστο. Η Σοβιετική Ένωση εκμεταλλευόμενη την έστω και προσωρινή διπλωματική της υπεροχή, επιχειρεί να ψαλιδίσει τις ψευδαισθήσεις του συνεταίρου της. Έχοντας βάσιμες υποψίες να πιστεύει ότι οι Γερμανοί προσανατολίζονται στην ιδέα μιας ανεξάρτητης και πάλι Πολωνίας εκφράζει κατηγορηματικά την αντίθεσή της. Η Πολωνία πρέπει να σβήσει οριστικά από τον χάρτη της Ευρώπης. Ζητά την ανταλλαγή της Λιθουανίας με ένα τμήμα της περιοχής γύρω από την Βαρσοβία και του συνόλου της επαρχίας του Λούμπλιν . Ζυγίζοντας τις αντιδράσεις του συνομιλητή του και προσπαθώντας να καθησυχάσει τον Ribbentrop δέχεται ότι τη στιγμή που θα του παραχωρηθεί η Λιθουανία είναι πρόθυμος να δεχτεί μια μικρή συνοριακή μετατροπή της Πρωσίας υπέρ των Γερμανών (τρίγωνο του Suwalki).
Στις 28 στη Μόσχα μια κοινή δήλωση των δύο υπουργών ανέφερε ότι «μετά την οριστική επίλυση των προερχόμενων από την κατάρρευση του Πολωνικού Κράτους ….θα ήταν για το αληθινό συμφέρον όλων των λαών να τεθεί τέλος στην κατάσταση πολέμου ανάμεσα στη Γερμανία και τον Άγγλο-γαλλικό συνασπισμό.»
Στις 29 Σεπτεμβρίου 1939, οι γερμανοσοβιετικές συνομιλίες της Μόσχας αποτυπώνονται σε ένα καινούργιο σύμφωνο που φέρει τις υπογραφές του Ribbentrop και του Molotov.
..Η κυβέρνηση του Γερμανικού Ράιχ και η κυβέρνηση της ΕΣΣΔ μετά την κατάρρευση του τέως Πολωνικού κράτους θεωρούν σαν αποκλειστικό τους καθήκον την αποκατάσταση της ειρήνης και της τάξης στις περιοχές αυτές , καθώς και τη διασφάλιση στους λαούς που διαβιούν εκεί μιας ειρηνικής ζωής εναρμονισμένης με τον εθνικό τους χαρακτήρα. Για τον σκοπό αυτό συμφώνησαν τα ακόλουθα:… η Κυβέρνηση του Γερμανικού Ράιχ και η Κυβέρνηση της Ε.Σ.Σ.Δ προσδιορίζουν….τα όρια των αντιστοίχων εθνικών συμφερόντων τους πάνω στα εδάφη του άλλοτε Πολωνικού Κράτους….…Η επικράτεια του Λιθουανικού κράτους εμπίπτει στην σφαίρα επιρροής της ΕΣΣΔ , ενώ από την άλλη πλευρά , η επαρχία του Λιούμπλιν και τμήματα της επαρχίας της Βαρσοβίας εμπίπτουν στη σφαίρα επιρροής της Γερμανίας. …Αμφότεροι οι συμβαλλόμενοι δεν θα ανεχθούν στις επικράτειές των Πολωνική αναταραχή που θα μπορεί να θίξει την επικράτεια του ετέρου των συμβαλλομένων. Θα καταπνίξουν στις επικράτειές τους κάθε αρχή τέτοιας αναταραχής και θα ενημερώνουν ο ένας τον άλλο για την εφαρμογή προσηκόντων μέτρων….
Στο μεταξύ στο Παρίσι ο R. Guyot δεν συναντά ιδιαίτερες δυσκολίες στην προσπάθειά του να κάνει αποδεκτή από τους συντρόφους την καινούργια γραμμή της Μόσχας. Ο στόχος του Κόμματος τώρα είναι η «επαναστατική υπονόμευση του ηθικού». Ο πόλεμος εναντίον της Γερμανίας δεν πρέπει να συνεχιστεί και αν η Κυβέρνηση επιμείνει αυτοί θα προχωρήσουν στην υπονόμευση των προσπαθειών της.[7]
Ο «παράξενος» πόλεμος στο Δυτικό Μέτωπο , οι παρασκηνιακές πρωτοβουλίες σε διπλωματικό πεδίο αναζωπυρώνουν τις ελπίδες τόσο στο Βερολίνο όσο και στη Ρώμη. Προληπτικά οι στρατηγοί του Ράιχ στρέφουν το ενδιαφέρον τους στην οργάνωση της αμυντικής διάταξης των δυτικών συνόρων.
Από την πλευρά της και πάντα στο απυρόβλητο η Σοβιετική Ένωση του Στάλιν επιχειρεί να πιέσει περισσότερο τη κατάσταση κινητοποιώντας τις «εφεδρείες της επανάστασης».
Την 1η Οκτωβρίου οι Γάλλοι κομμουνιστές βουλευτές στέλνουν επιστολή διαμαρτυρίας και έντονης κριτικής στον Πρόεδρο του Σώματος Herriot . Αφού κατηγορούν την κυβέρνηση γιατί απέρριψε δίχως συζήτηση τις σοβιετικές προτάσεις ειρήνης διακηρύσσουν
«Επιθυμούμε με όλη μας τη δύναμη μια σωστή και διαρκή ειρήνη και εκτιμούμε ότι μπορεί να την επιτύχουμε ταχύτατα , γιατί μπροστά στους υποκινητές των ιμπεριαλιστικών πολέμων και στη χιτλερική Γερμανία, έρμαιο των εσωτερικών της αντιθέσεων , βρίσκεται η Δύναμη της Σοβιετικής Ένωσης , που εγγυάται την πορεία μιας πολιτικής συλλογικής ασφαλείας ικανής να διασφαλίσει την ειρήνη και να προστατέψει την ανεξαρτησία της Γαλλίας.»
 |
| 5 Οκτωβρίου 1939 Ο Χίτλερ επιθεωρεί τα γερμανικά στρατεύματα στη Βαρσοβία |
Στις 6 Οκτωβρίου ο Führer μιλά στο Ράιχσταγκ . Κάνει ένα απολογισμό της κατάστασης και δίδει στη δημοσιότητα τις απώλειες του Γερμανικού Στρατού που ανέρχονται σε 10.572 νεκρούς , 30.322 τραυματίες και 3.409 αγνοούμενους. Δεν βλέπει το λόγο για τον οποίο πρέπει να ξεσπάσει ένας ευρωπαικός πόλεμος , δεν βλέπει το λόγο για τον οποίο οι λαοί της Ευρώπης πρέπει να υποστούν παρόμοια θυσία.
Στο σημείο που ευρίσκετο τότε ο Χίτλερ , δεν είχε καμμία διάθεση να συνεχίσει τον πόλεμο εναντίον της Γαλλίας και της Μεγάλης Βρεταννίας. Ήταν βέβαιος ΄ότι η κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητος θα αναγνώριζε ευχαρίστως τις αποφάσεις που είχε επιβάλει στην Πολωνία και ότι μια προσφορά ειρήνης θα επέτρεπε στον κ.Τσάμπερλαιν και στους παλιούς συναδέλφους του , που είχαν σώσει την τιμή τους με την κήρυξη του πολέμου στην οποία προέβησαν , να βγουν από τη δύσκολη θέση όπου τους είχαν φέρεει τα φιλοπόλεμα στοιχεία του Κοινοβουλίου. Ούτε για μια στιγμή δεν εφαντάσθη ότι ο κ.Τσάμπερλαιν όπως και ολόκληρη η Βρεταννική Αυτοκρατορία, είχαν τη σταθερή απόφαση να τον εκμηδενίσουν ή να εκμηδενισθούν στον αγώνα που είχε τώρα . [8]
Στις 10 Οκτωβρίου ο Führer μπροστά στην Ανώτατη στρατιωτική ηγεσία ο γνωστοποιεί γραπτά τις σκέψεις του . Κρίνει ότι στη περίπτωση που οι Δυτικές δυνάμεις θα θελήσουν τελικά να κινηθούν εναντίον της Γερμανίας, το Βέλγιο και η Ολλανδία θα αποτελέσουν αναπόφευκτα τους βασικούς στόχους του γαλλικού στρατού. Ενδεχόμενη κατάληψη των χωρών αυτών θα φέρει τη Γερμανία σε μειονεκτική θέση γι αυτό θεωρεί χρέος του να προλάβει παρόμοιο αιφνιδιασμό. Ο χρόνος είναι με τη μεριά των αντιπάλων του και η στάση της Ρωσίας δεν εγγυάται μακροχρόνια ηρεμία στην ανατολή. Αυτό που σήμερα μπορεί να φαντάζει σαν παραλογισμός , αύριο μπορεί να μην είναι.
Την 1η Νοεμβρίου 1939 μια ακόμη οικονομική συμφωνία ανάμεσα στις δύο χώρες είναι έτοιμη για υπογραφή. Σε αντάλλαγμα για τα προϊόντα που φτάνουν από την ανατολή, τα οποία στη πράξη εξουδετερώνουν τις συνέπειες του ναυτικού αποκλεισμού, που έχει επιβάλλει η Βρετανία, η Ρωσία διευρύνει τις απαιτήσεις της ζητώντας όλο και μεγαλύτερες ποσότητες πολεμικού υλικού ακόμα και πολεμικά πλοία σαν το Lutzow, το Seydlitz και το Prinz Eugen . Το Ναυτικό νοιώθει την υποχρέωση να αντιδράσει και με ετοιμότητα ο Ναυάρχος Raeder παρεμβαίνει δυναμικά για να αποτρέψει παρόμοιες ανοησίες. Δέχεται τελικά την παραχώρηση του Lutzow που βρίσκεται ακόμα σε φάση κατασκευής, αλλά αρνείται να ξεπουληθούν τα άλλα δύο. Ανήσυχος ο Führer από όλη αυτή την αναστάτωση και συνειδητοποιώντας ότι οι δαπάνες για την εισαγωγή πρώτων υλών βάζουν σε κίνδυνο το αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεων, παρεμβαίνει δυναμικά και ζητά μια σειρά εγγυήσεων. Ζητά πάρα πολλά. Οι εισαγωγές από την ανατολή κοστίζουν , μια μείωσή όμως των εισαγωγών θα δημιουργήσει σοβαρές συνέπειες στη πολεμική οικονομία. Όσο συνεχίζεται ο πόλεμος , το κύριο μέλημα οφείλει να επικεντρωθεί στην ικανοποίηση των αναγκών της πολεμικής παραγωγής ακόμα και αν το τίμημα είναι δυσβάστακτο. Στη πράξη πρόκειται για ξεπούλημα. Σε αντάλλαγμα των πρώτων υλών απαραίτητων για τη γερμανική βιομηχανία , το ημιτελές Lutzow αλλάζει ιδιοκτήτη και μαζί μ΄αυτό ξεπουλιούνται τα σχέδια κατασκευής του θωρηκτού Βίσμαρκ , σχέδια για αντιτορπιλικά και υποβρύχια , κανόνια μεγάλων διαμετρημάτων για πολεμικά πλοία , ακόμα και πυροβολαρχίες ολόκληρες ( Μια τέτοια κατασκευής του 1941 θα βρει μπροστά του ο Μανστάιν στην περιοχή του Λένινγκραντ.) Οι κατάλογοι που συνοδεύουν τη συμφωνία της 11 Φεβρουαρίου 1940 δίνουν την ιδέα και το μέγεθος αυτών των ανταλλαγών.
Μετά τη «διευθέτηση» του πολωνικού ζητήματος η προσοχή της Σοβιετικής Ένωσης στρέφεται στη Φινλανδία. Στην αρχή κρατώντας τα προσχήματα, ζητά από τη Φινλανδική Κυβέρνηση να κατανοήσει ότι το πρόβλημα ασφαλείας του Λένινγκραντ, μιας συνοριακής πόλης υπερβολικά εκτεθειμένης, χρειάζεται άμεση λύση. Η Σοβιετική Κυβέρνηση πιστεύει ότι η ασφάλεια του Λένινγκραντ μπορεί να αποκατασταθεί με τη μετακίνηση της γραμμής των συνόρων κάποια χιλιόμετρα μέσα στο Φινλανδικό έδαφος. Οι «λογικές» της απαιτήσεις [9] σκοντάφτουν πάνω στη κατηγορηματική άρνηση του Πρωθυπουργού Έρκο και τη λύση καλούνται να τη δώσουν τα όπλα. Την ώρα που τα σύννεφα του πολέμου μαζεύονται απειλητικά στη Φινλανδία, στις 8 Νοεμβρίου ο Führer μιλά στο Μόναχο στη καθιερωμένη εκδήλωση για τον εορτασμό της επετείου του αποτυχημένου πραξικοπήματος του 1923. Χώρος η παλιά Bürgerbräu που τώρα ονομάζεται Löwenbräu. H βόμβα που είναι κρυμμένη σε κάποιο σημείο της μεγάλης αίθουσας μπορεί να ανατρέψει τον ρου της ιστορίας και να ανυψώσει το Χίτλερ στο ψηλότερο βάθρο του Γερμανικού Πανθέου [10]. Έχει ρυθμιστεί να εκραγεί τη κατάλληλη στιγμή αλλά ένας αστάθμητος παράγοντας καταστρέφει το σχεδιασμό και όταν η βόμβα τελικά εκρηγνύεται, ο Führer βρίσκεται πολύ μακρυά.
Στις 10 Νοεμβρίου πρώτη η Γαλλία ακολουθούμενη από την Βρετανία δύο ημέρες αργότερα, απορρίπτουν τις γερμανικές προτάσεις ειρήνης και διαλύουν την ατμόσφαιρα της συγκρατημένης αισιοδοξίας που κυριαρχούσε μέχρι τότε σε όλες σχεδόν τις Ευρωπαϊκές Πρωτεύουσες. Τα ραδιοφωνικά κύματα μεταφέρουν στον κόσμο ολόκληρο την βρετανική απάντηση δια στόματος, όχι του νυν, αλλά του μελλοντικού Πρωθυπουργού της Βρετανίας Winston Churchil.
Έχω την αίσθηση μαζί και την πεποίθηση ότι εκείνος ο καταραμένος εκεί κάτω καθώς και η συμμορία των συνενόχων του (the evil man over there and his cluster of confederates) δεν είναι σίγουροι για τους εαυτούς τους, όπως αντίθετα είμαστε εμείς, ότι έχουν βρόμικη τη συνείδησή και βασανίζονται με τη σκέψη και το φόβο, ότι αναπόφευκτα θα κληθούν να πληρώσουν για τα εγκλήματά τους και για το όργιο των καταστροφών που προκάλεσαν σε όλους εμάς…Η Ρωσία τους ανταποδίδει ένα πέτρινο βλέμμα , η Ιταλία στρέφει τα μάτια της αλλού, η Ιαπωνία βρίσκεται σε σύγχυση και νοιώθει προδομένη , η Τουρκία και ολόκληρο το Ισλάμ έχουν ενστικτωδώς αλλά αποφασιστικά, ταχθεί με την πλευρά της προόδου. Τα εκατοντάδες εκατομμύρια των κατοίκων της Ινδίας και της Κίνας-αρχή κάνοντας από τα άλλα τους συναισθήματα θα αντιμετώπιζαν ένα ναζιστικό θρίαμβο με τρόμο γνωρίζοντας πολύ καλά ποιο θα ήταν σύντομα το πεπρωμένο τους..........
[1]Bernardo Attolico (1880-1942) Ιταλός διπλωμάτης
[2]Neville Henderson (1882-1942) Βρετανός διπλωμάτης
[3]Η συμπεριφορά των Γάλλων Κομμουνιστών επιδέχεται διπλή ανάγνωση. Η υπερψήφιση των πολεμικών πιστώσεως δείχνει να πρυτανεύουν τα πατριωτικά αισθήματα έναντι της διεθνικιστικής ιδεολογίας . Από την άλλη πλευρά είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι προχώρησαν στην πράξη αυτή δίχως την συναίνεση ή τη καθοδήγηση της Μόσχας η οποία ασφαλώς δεν είχε πάψει να ελπίζει στα οφέλη που θα προέκυπταν από τη σύγκρουση ανάμεσα στη Γερμανία και τις Δυτικές Δημοκρατίες.
[4] Στις 23.15 της 31 Αυγούστου ο Sir Percy Loraine από τη Ρώμη είχε διαβεβαιώσει κατηγορηματικά το Foreign Office “ Η Ιταλική Κυβέρνηση έλαβε την απόφαση. Η Ιταλία δεν θα πολεμήσει είτε ενάντια στην Αγγλία είτε ενάντια στη Γαλλία…Η ανακοίνωση μου εδόθη στις 21.15 από τον Ciano …
[3]Η συμπεριφορά των Γάλλων Κομμουνιστών επιδέχεται διπλή ανάγνωση. Η υπερψήφιση των πολεμικών πιστώσεως δείχνει να πρυτανεύουν τα πατριωτικά αισθήματα έναντι της διεθνικιστικής ιδεολογίας . Από την άλλη πλευρά είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι προχώρησαν στην πράξη αυτή δίχως την συναίνεση ή τη καθοδήγηση της Μόσχας η οποία ασφαλώς δεν είχε πάψει να ελπίζει στα οφέλη που θα προέκυπταν από τη σύγκρουση ανάμεσα στη Γερμανία και τις Δυτικές Δημοκρατίες.
[4] Στις 23.15 της 31 Αυγούστου ο Sir Percy Loraine από τη Ρώμη είχε διαβεβαιώσει κατηγορηματικά το Foreign Office “ Η Ιταλική Κυβέρνηση έλαβε την απόφαση. Η Ιταλία δεν θα πολεμήσει είτε ενάντια στην Αγγλία είτε ενάντια στη Γαλλία…Η ανακοίνωση μου εδόθη στις 21.15 από τον Ciano …
[5] Unity Mitford (1914-1948)
[6] R. Guyot
[7]
[8]Winston Churchill Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος Τόμος Β σελ. 391
[9]Οι Σοβιετικές προτάσεις έχουν μια κάποια επίφαση λογικής . Αν γινόταν δεκτή η πρότασή τους που αφορούσε ουσιαστικά εδαφικές ανταλλαγές η Φινλανδία θα κέρδιζε διπλάσια έκταση από αυτή που θα παραχωρούσε στους Σοβιετικούς .
[9]Οι Σοβιετικές προτάσεις έχουν μια κάποια επίφαση λογικής . Αν γινόταν δεκτή η πρότασή τους που αφορούσε ουσιαστικά εδαφικές ανταλλαγές η Φινλανδία θα κέρδιζε διπλάσια έκταση από αυτή που θα παραχωρούσε στους Σοβιετικούς .
[10] Κάθε ένας μπορεί να αναλογιστεί τη θέση που θα κατείχε σήμερα στην Ευρωπαική Ιστορίας ένας Χίτλερ δολοφονημένος στα 1939.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου