ΒΕΡΟΛΙΝΟ: ΣΑΒΒΑΤΟ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1936

H ΦΛΟΓΑ ΣΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟΝ

Είναι αδύνατον να περιγραφή η σκηνή της αφίξεως της Ολυμπιακής φλογός εις το Βερολίνον δια της Λεωφόρου  των Φιλυρών. Άπειρα πλήθη συγκεντρωμένα εις την ευρυτάτην λεωφόρον εξέσπασαν  εις εκκωφαντικάς  ζητοκραυγάς  και επευφημίας  όταν ο λαμπαδηδρόμος έφθασε προ του Μουσείου.Το ολυμπιακόν πυρ  μετεδόθη  εις τον εκεί σtηθέντα βωμόν  και διετηρήθη  μέχρι της 4ης μεταμεσημβρινής  φρουρούμενον υπό της Χιτλερικής Νεολαίας.

Μετά την τελετήν και περί  ώραν 13ην τα μέλη της Διεθνούς Ολυμπιακής επιτροπής , καθώς και της οργανωτικής επιτροπής  των αγώνων  επιβάντα αυτοκινήτων  μετέβησαν εις το παρά την Βιλελμστράσε μέγαρον της Καγκελλαρίας , όπου εγένοντο δεκτά  υπό του Καγκελλαρίου.

Ο ΧΙΤΛΕΡ ΘΑ ΚΑΝΗ ΑΝΑΣΚΑΦΑΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΛΥΜΠΙΑΝ

Ο Καγκελλάριος υποδεχθείς τα μέλη της Ολυμπιακής Επιτροπής εξ ονόματος του Γερμανικού λαού είπεν:

-Είμαι ευγνώμων προς την Διεθνή Επιτροπήν , ήτις ώρισεν όπως η 11η Ολυμπιάς τελεσθή εν Βερολίνω και όπως δοθή εις το Ράιχ η ευκαιρία να προαγάγη το Ολυμπιακόν ιδεώδες. H Γερμανία ανέλαβεν ευχαρίστως και χαρμοσύνως την αποστολήν του να προετοιμάση τους παρόντας αγώνας υπό μορφήν προσεγγίζουσαν κατά το δυνατόν την μεγάλην ιδέαν και τας ευγενείς παραδόσεις των κλασσικών ελληνικών Ολυμπιάδων. Ελπίζω ότι συνετέλεσα ούτω εις το να ενισχύσω το ιδεώδες , από το οποίον πρέπει να εμπνεονται οι ευγενείς αυτοί αγώνες: ιδεώδες αναγεννήσεως της συνεννοήσεως μεταξύ των λαών. Αι θεμελιώδεις αρχαί των Ολυμπιάδων αι επανεμφανιζόμεναι σήμερον προ των ομμάτων του κόσμου έχουν ιεράν την προέλευσιν. Ανεφάνησαν το πρώτον εις το σεπτόν ιερόν όπου επί 1000 και πλέον έτη επανηγυρίσθησαν ως εκδήλωσις θρησκευτικού συναισθήματος και έμπρακτος επίσης εκδήλωσις της δυνάμεως του Ελληνικού λαού. 

24/9/1936

Το σεπτόν ιερόν της Ολυμπίας  επανείδε το φως χάρις εις την εργασίαν Γερμανών σοφών από του 1875 μέχρι του 1881 επί τη βάσει συμβάσεως συναφθείσης τότε μετά της ελληνικής κυβερνήσεως. Ούτω ο κόσμος όλος ηδυνήθη να λάβη μίαν σαφεστέραν ιδέαν του ιερού χώρου εντός του οποίου ετελείτο η εθνική λατρεία των Ελλήνων. Ήδη απεφάσισα, δια να καθιερωθή μόνιμος η ανάμνησις της ενδεκάτης Ολυμπιάδος του Βερολίνου , να επαναληφθούν αι διακοπείσαι προ τόσων ετών εργασίαι των ανασκαφών εις τον ιερόν χώρον της Ολυμπίας δια να έλθουν εις φως και όσα καλύπτει ακόμη το χώμα. Ευχαριστώ την Βασιλικήν κυβέρνησιν της Ελλάδος δια την προθυμίαν μεθ' ης μου παρέσχε την συγκατάθεσίν της εις την επιτέλεσιν του έργου τούτου. Όταν αι ανασκαφαί συμπληρωθούν , θα έχη αποδοθή εις την σύγχρονον ανθρωπότητα πλήρες το ιερόν κέντρον της αρχαίας λατρείας,
Ελπίζω ότι τούτο θα συντελέση εις το να διατηρηθή εις το διηνεκές η ανάμνησις των εορτών της Ολυμπιάδος του 1936. Αυτή είναι η ειλικρινής ευχή όλων μας.Κατ΄αυτόν τον τρόπον το ιερόν μέρος του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού θα επιστραφή εις την σημερινήν ανθρωπότητα".

 Η ΤΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΛΟΥΣΤΓΚΑΡΝΤΕΝ

Από τας πρώτας μεταμεσημβρινάς ώρας , όλη η από του Λουστγκάρντεν  μέχρι και πέραν του Σταδίου περιοχή αντήχει από τον εθνικόν γερμανικόν ύμνον από ζητοκραυγάς  υπέρ του Καγκελλαρίου Χίτλερ , από εμβατήρια και άσματα.

Τριάκοντα  χιλιάδες μέλη της Γερμανικής και της Διεθνούς Αθλητικής Νεολαίας κατέλαβαν τον περί το Μουσείον χώρον . μετά την προσφώνησιν του αρχηγού της Γερμανικής Νεολαίας Βάλδουρ φον Σίραχ , εσήμανεν ο Ολυμπιακός κώδων μεθ' ο ο υπουργός της Προπαγάνδας κ.Γκαίμπελς  έλαβε τον λόγον ειπών τα εξής εν μέσω αφαντάστου ενθουσιασμού.

-Επάνω εις τον Ολυμπιακόν Κώδωνα είναι γραμμένη η φράσις: "Προσκαλώ την Νεολαίαν",

Η Νεολαία του Βερολίνου , η Γερμανική Νεολαία , ας μη κλείση τα ώτα εις την πρόσκλησιν αυτήν.

Επιμεληθήτε το σώμα και την ψυχήν. Χαιρετίζω όλους τους αθλητάς και τας αθλητρίας  που συμμετέχουν εις την Ολυμπιάδα.

ΑΝΩ ΣΧΩΜΕΝ ΤΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

Η ώρα ήτο μία μεταμεσημβρίαν όταν ο Ολυμπιακός ραδιοφωνικός πομπός του Βερολίνου  ανήγγειλεν εις τον κόσμον : To Απολλώνειον Φως  της Ούμπίας διλήλθεν από τόσα κράτη  χωρίς να σβύση. Είθε να παραμείνη πάντοτε άσβεστον  και να υπενθυμίζη το αθάνατον  δίδαγμα των Ελλήνων, οίτινες  "ου περί χρημάτων τον αγώνα εποιούντο  αλλά περί αρετής".Γερμανοι, Γερμανίδες  και ξένοι της Γερμανίας  χαιρετίζομεν  την Όλυμπιακήν φλόγα με υψωμένην την χείρα και υψωμένας τας καρδίας, ενωμένοι  εις μίαν λέξιν:"Ειρήνη". Και κατέληξεν  ο εκφωνητής με την λειτουργικήν φράσιν:"

"Άνω σχώμεν τας καρδίας".

Επηκολούθησεν η επίσκεψις των μελών της επιτροπής εις το μέγαρον της Καγκελλαρίας παρά τω αρχηγώ του κράτους.....
Εν τω μεταξύ από της μεσημβρίας, ο κόσμος εκινείτο με κάθε συγκοινωνιακόν μέσον προς το Oλυμπιακόν Στάδιον.Την 2αν ακόμη απογευματινήν, δύο ώρας προ της ενάρξεως της εορτής, ολόκληρος ο χώρος του Σταδίου είχε καταληφθή από 150.000 θεατών, ενώ ο περί το Στάδιον χώρος  κατεκλύζετο συνεχώς από εκατοντάδας χιλιάδων λαού. Ουδέποτε το Βερολίνον εγνώρισε παρόμοιον συναγερμόν του λαού του. Υπολογίζεται , ότι περί το ένα εκατομμύριον θεατών συνεκεντρώθησαν εις τας πέριξ του Σταδίου εκτάσεις , ενώ τα κεντρικά σημεία της πόλεως κατεκλύζοντο από εκατοντάδας χιλιάδων λαού , ο οποίος δεν ηδυνήθη να μεταβή εις το Στάδιον και τα πέριξ αυτού , και παρηκολούθει τα της μεγαλειώδους τελετής από προχείρους ραδιοφωνικάς εγκαταστάσεις, αίτινες έγιναν από μεγάλα καταστήματα και τας κρατικάς υπηρεσίας εις τους δρόμους.
Χιλιάδες ανδρών της αστυνομίας , των ταγμάτων εφόδου και άλλων στρατιωτικών σωμάτων , με επί κεφαλής εφίππους άνδρας της αστυνομίας, ετήρουν την τάξιν περί το Στάδιον. Επίσης από πρωίας είχε κινητοποιηθή ολόκληρος η δύναμις του Ερυθρού Σταυρού και του Σταθμού Πρώτων Βοηθειών.
Απερίγραπτος είναι ο ενθουσιασμός με τον οποίον αι εκατόν πενήντα χιλιάδες θεατών του Ολυμπιακού Σταδίου υπεδέχθησαν την ομάδα των 30 ελληνοπαίδων προσκεκλημένων του Χίτλερ και των δεσποινίδων του Λυκείου των Ελληνίδων . Άμα τη εμφανίσει των νέων και των νεανίδων με γραφικάς στολάς φουστανελλοφόρων και διαφόρων ελληνικών χωρών, όλος αυτός ο κόσμος εξέσπασεν εις ουρανομήκεις ζητοκραυγάς και θερμάς εκδηλώσεις υπέρ της Ελλάδος.
Την είσοδον των νέων φουστανελλοφόρων και των νεανίδων ανήγγειλεν επισήμως ο "σπήκερ" του Σταδίου την 3ην απογευματινήν. Η αναγγελία του ήτο σύνθημα ενάρξεως των εκδηλώσεων υπέρ της Ελλάδος. Επί πέντε λεπτά το Στάδιον εσείετο. Μετά της ελληνικής ομάδος εισήλθον εις το Στάδιον αι ομάδες νέων 27 άλλων χωρών. Όλων των ομάδων τα μέλη έφερον γραφικάς εθνικάς ενδυμασίας των χωρών των.

ΑΙ ΘΥΡΑΙ ΤΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΛΕΙΟΥΝ

Την 3 1/2 απογευματινήν  ακριβώς έκλεισαν όλαι αι θύραι του σταδίου πλην  της επισήμου εισόδου και απηγορεύθη η προς το Ολυμπιακόν Στάδιον κίνησις, δια τον φόβον δυστυχημάτων  εκ του συνωστισμού και της κοσμοσυρροής.

Από της ώρας αυτής ήρχισεν η προσέλευσις  των επισήμων. Πρώτοι έφθασαν οι αντιπρόσωποι  των διαφόρων κρατών εις την "Διεθνή Ολυμπιακήν Επιτροπήν" με επικεφαλής  τον κόμητα Μπαγιέ Λατούρ , καταλαβόντες  τας τιμητικάς δι΄ αυτούς θέσεις. Μία θέσις εις το μέσον όλων έμεινε κενή, τιμής ένεκεν, ως ανήκουσα εις τον ιδρυτήν των νεωτέρων Ολυμπιάδων Βαρώνον ντε Κουμπερτέν, όστις ασθενών δεν ήλθεν εις Βερολίνον.
O ΔΙΑΔΟΧΟΣ ΚΑΙ Ο ΛΟΥΗΣ ΑΠΟΘΕΩΝΟΝΤΑΙ
Εν σώματι επίσης προσήλθον οι αρχηγοί του γερμανκού αθλητισμού , με επικεφαλής τον γενικόν αρχηγόν Φον Tσάμμερ ούντ Ώστεν. Ενθουσιώδης όλων όμως υπήρξεν η υποδοχή του Διαδόχου μας , την είσοδον του οποίου εις το Στάδιον ανήγγειλεν ο εκφωνητής.
Αι χιλιάδες των θεατών τον εχειροκρότησαν και ζητοκραύγασαν υπέρ της Ελλάδος. Ο Διάδοχος Παύλος αφίκετο , συνοδευόμενος υπό της ελληνικής αντιπροσωπείας εις τους Ολυμπιακούς αγώνας και από τον Έλληνα πρεσβευτήν εν Βερολίνω. Ετοποθετήθη εις εξαιρετικήν θέσιν, παρά τον Διάδοχον της Ιταλίας Ουμβέρτον.
Μετά των άλλων επισήμων εισήλθεν εις το Στάδιον και ο Μαραθωνοδρόμος Σπύρος Λούης, φορών φουστανέλλαν. Αι χιλιάδες των θεατών τον επευφήμησαν εν εξάλω ενθουσιασμώ. Ο ιστορικός Ολυμπιονίκης συνοδευόμενος από τιμητικήν φρουράν ετοποθετήθη εις εξαιρετικήν θέσιν, παρά την εξέδραν του Χίτλερ.
Η όψις του Σταδίου πλημμυρισμένου από μυριάδας θεατών πλαισιουμένων υπό των σημαιών των 53 κρατών επί των επάλξεων του Σταδίου με πρώτην την Ελληνικήν, ευθύς μετά την Ολυμπιακήν , είναι μεγαλειώδης.
Τελευταίοςπροσήλθεν εις το Στάδιον, περιστοιχιζόμενος από τους Γκαίριγκ, Γκαίμπελς και ανωτάτους αξιωματούχους του Ράιχ, ο Αδόλφος Χίτλερ.
Τον Χίτλερ ωδήγησεν εις την τιμητικήν θέσιν του ο πρόεδρος της Γερμανικής Ολυμπιακής επιτροπής Δρ Λέβαλτ, ενώ αι μουσικαί επαιάνιζαν τον γερμανικόν ύμνον . Από της θέσεώς του ο Χίτλερ εχαιρέτισε τα ζητοκραυγάζοντα πλήθη και ευθύς αμέσως εδόθη το σύνθημα της ενάρξεως της ΧΙ Ολυμπιάδος.

Η ΤΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΠΑΡΕΛΑΣΕΩΣ.

Οι θεαταί παρέμεινον με τις ομπρέλες ανοικτές περιδεείς κάπως μήπως η ελαφρά βροχή επιτεινομένη, διέλυε το μοναδικόν θέαμα , το οποίον έμελλε να παρουσιάση το στάδιον κατά την επίσημον στιγμήν της ενάρξεως της ΧΙ Ολυμπιάδος .Το θέαμα των ανοικτών ομβρελών ωμοίαζε προς αληθή στέγην , ήτις εκάλυπτε το στάδιον. Ο ολυμπιακός κώδων ο ανηρτημένος εις τον μέγαν τετράγωνον πύργον, όστις έχει ύψος εβδομήκοντα μέτρων , ήρξατο βραδέως κρουόμενος εκπέμπων το άγγελμα "καλών την νεολαίαν του κόσμου".Κανονιοβολισμοί ερρίφθησαν και πεντήκοντα μία σημαίαι αντιπροσωπεύουσαι τα μετέχοντα των αγώνων έθνη , υψώθησαν εις τους επί τούτο κοντούς.

Αι ομάδες των αθλητών ήρχισαν ακολούθως παρελεύνουσαι προ της εξέδρας των επισήμων προπορευομένης της ελληνικής ομάδος με τον σημαιοφόρον αυτής επί κεφαλής . Τελευταία προσήλθεν η γερμανική ομάς σχηματίζουσα κατά την παρέλασίν της την αλφαβητικήν τάξιν των ονομάτων των διαφόρων χωρών γερμανιστί. Δευτέρα μετά την ελληνικήν ήρχετο η αιγυπτιακή ομάς ως αρχομένη από ΑΕ κατά την γερμανικήν γραφήν.

Αι διάφοροι ομάδες εχαιρέτων κατά διάφορον τρόπον. Οι Αιγύπτιοι απηύθυναν προς τους επισήμους Ολυμπιακόν χαιρετισμόν. Οι Αργεντινοί παρήλαυνον προ αυτού με το βλέμμα προσηλωμένον προς αυτόν. Οι Αυστραλοί υποστέλλοντες την σημαίαν μέχρι του εδάφους, οι Βούλγαροι δια μικράς στάσεως. Οι Νοτιοαφρικανοί απεκαλύπτοντο και τέλος εκάστη ομάς εχαιρέτα κατά τον ιδιάζοντα αυτή τρόπον.

Το θέαμα των πολυχρόμων στολών των ομάδων προσέδιδεν εις τον στίβον του Σταδίου όψιν φαντασμαγορικήν .Κατά την διάρκειαν της παρελάσεως ίπτατο άνω του Σταδίου και εις χαμηλόν ύψος το τεράστιον αερόπλοιον "Χίντεμπουργκ"

Όταν αι Ολυμπιακαί ομάδες παρετάχθησαν προ της κερκίδος των επισήμων οι σημαιοφόροι απεσπάσθησαν των άλλων αθλητών και συνεκεντρώθησαν εις ημικύκλιον προ ειδικού βάθρου επί του οποίου ανήλθεν ο Γερμανός Ολυμπιονίκης της άρσεως βαρών Ισμαϊρ δια να απαγγείλη τον Ολυμπιακόν όρκον. 

Την ώραν του όρκου 20.000 περιστέρια αφέθησαν ελεύθερα και εσκέπασαν τον ουρανόν , σαν σύννεφο. Τα μεγάφωνα ανήγγειλαν ότι ελευθερώθησαν δια να φέρουν εις όλον τον κόσμον το μύνημα της ειρήνης που συμβολίζουν οι Ολυμπιακοί αγώνες και εις την οποίαν σήμερον πιστεύει ολόκληρος η πεπολιτισμένη ανθρωπότης.

(Εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ  2 Αυγούστου 1936)

(ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ)