Ο πρίγκηψ μ' εδέχθη εντός μικρού δωματίου , του οποίου τα μόνα έπιπλα ήσαν μίαν στρατιωτική κλίνη και δύο καρέκλαι ούτως ώστε γράφων το τηλεγράφημα μου ηναγκάσθην να μεταχειρισθώ την κλίνην αντί τραπέζης[1].
-Δεν θα σας είπω τίποτε - ήρχισεν ο πρίγκηψ -περί του απροπαρασκεύου της Ελλάδος δια τον πόλεμον , διότι το τοιούτο θα ήτο επίκρισις της Κυβερνήσεως , η οποία τον έκαμεν [2].
Δεν δύνασθε όμως να περιμένετε από εφέδρους , οι οποίοι επί δέκα έτη δεν είδον όπλον, να ευρεθούν εξησκημένοι στρατιώται εντός τριών εβδομάδων.
 |
| Θ. ΔΗΛΙΓΙΑΝΝΗΣ Ο Πρωθυπουργός που ξεκίνησε τον πόλεμο |
 |
| Δ..ΡΑΛΛΗΣ Ο Πρωθυπουργός που οδήγησε το πόλεμο σε μια εξευτελιστική ήττα. |
Ο Έλλην, οι εύζωνοι ιδία , είνε εκ φύσεως θαυμάσιον υλικόν' δια να νικήση τις όμως στρατόν κατά το ήμισυ πολυπληθέστερον και με φοβερόν πυροβολικόν χρειάζεται "ψημένους στρατιώτας "(veterans) αδιαφόρως προς την πείραν του πολέμου την οποίαν δυνατόν να έχουν οι αρχηγοί τους . Η εκ Λαρίσης υποχώρησις βεβαίως δεν θα εγίνετο εάν είχωμεν εξησκημένον στράτευμα. Εν συνόλω εν τούτοις οι Έλληνες παρά τας μεγάλας ανισότητας έκαμαν καλά το μέρος των.
Δια τον τουρκικόν στρατόν ο Διάδοχος είπεν ότι οι απλοί στρατιώται πολεμούν πάρα πολύ καλά και ότι οι αξιωματικοί δεν φείδονται αυτών.
Εις την Μελούναν κατίσχυσεν ο αριθμός. Πυκναί ομάδες ερρίπτοντο εντός του στενού.
Εκ φύσεως δεν είνε καλύτεροι πολεμισταί των ιδικών μας , αλλ' η Τουρκία έχει στρατόν 90.000 ανδρών και δύναται να εκλέξη μεταξύ αυτών τους καλυτέρους. Οι αρχηγοί των δεν γνωρίζουν πως να επωφελούται ταχέως των περιστάσεων. Παράδειγμα είνε η Λάρισσα όπου ηδύναντο να στείλουν αμέσως στρατόν και να καταλάβουν τους ιδικούς μας απροπαρασκεύους.
-Τι φρονείτε περί του τουρρκικού πυροβολικού Υψηλότατε;
-Ω ! εκείνο διευθύνεται θαυμάσια .Οποιοιδήποτε και αν τους εγύμνασαν , το πυροβολικό είνε πάρα πολύ καλόν δια τους Τούρκους . Οι πυροβολιταί των επετύγχανον πάντοτε τας τάξεις μας με την δευτέραν βολήν και έχουν πλήθος τούτων πυροβολητών' οι ιδικοί μας είνε καλοί αλλά ολίγοι.
Εις το ιππικόν υστερούμεν φοβερά. Εφ' όσον είχομεν, ειργάσθη υπέρ το δέον και τώρα δεν μας μένουν παρά 200 ιππείς . Εις τα όρη εδώ εν τούτοις δεν είνε εκ των ων ουκ άνευ.
-Διατί υποχωρήσατε εκ των Φαρσάλων Υψηλότατε;
-Οι Τούρκοι εκεί ανήρχοντο εις 25.000, ενώ οι Έλληνες μόνον εις 18.000. Προς τούτοις ενώ εκείνοι εμαύρισαν κυριολεκτικώς την απέναντι πλευράν του όρους με τα πυροβόλα των, εμείς δεν είχομεν παρά 6 πυροβολαρχίας. Θέλετε και άλλους λόγους; Οι στρατιώται μου εις τα Φάρσαλα επολέμησαν θαυμάσια και ιδία η Λεγεών των ξένων .
-Είναι αληθές ότι οι Τούρκοι διέπραξαν τόσας φρικαλεότητας, όσαι αναφέρονται ενταύθα;
 |
| Δομοκός (Λιθογραφία του Λ. Θεοχάρη) |
-Όχι αυθεντικαί τινές ειδήσεις αναφέρουσι περί απανθρωπιών ' εδώ όμως πλην του ανωφελούς εμπρησμού των χωρίων κατά τα άλλα συμπεριφέρονται πολύ καλά. Εν σχέσει προς τας απωλείας, οι Έλληνες καίτοι υποχωρούντες είμεθα πολύ καλλίτερα των Τούρκων. Ενώ αι ιδικαί μας ανέρχονται εις 1.000 περίπου νεκρούς και τραυματίας , οι Τούρκοι έχουν πιθανώς 12.000, καίτοι οι μετά του τουρκικού στρατού ανταποκριταί των ευρωπαϊκών εφημερίδων υπολογίζουν τας ζημίας των εις 22.000' προέρχονται δε αι μεγάλαι των αύται απώλειαι διότι ρίπτουν πυκνότατα σώματα στρατού εναντίον ισχυρών θέσεων.
Ο Συνταγματάρχης Σμολένσκης, ο απαρτίζων μετά της ταξιαρχίας του την ισχυράν πτέρυγα μας, εδούλεψε λαμπρά (Has been doing very good work). Eίνε η ενεργητικότης προσωποποιημένη. Ομοιάζει πάρα πολύ τον Κόμεζ, τον αρχηγό των Κουβαίων , περί του οποίου μοι αναφέρετε. Αποκρούει επί ολόκληρον εβδομάδα τώρα τους Τούρκους εν Βελεστίνω παρά την μεγάλην ανισότητα του αριθμού.
Ο Δομοκός είνε πολύ οχυρά θέσις εναντίον πάσης επιθέσεως, καίτοι ευκόλως δύναται να υπερφαλαγγισθή δια της προς τα αριστερά μας πεδιάδος. Δεν θα εγκαταλείψω την θέσιν ταύτην παρά μόνον όταν εξαναγκασθώ εις τούτον υπό της πείνης.
Δεν γνωρίζω κατά ποίαν ώραν οι Τούρκοι θα μας επιτεθούν, αλλά και αν μας περικυκλώσουν θα πολεμήσω μέχρις ότου εξαντληθώσι τα πολεμεφόδιά μας. Έχομεν τρία τοπομαχικά Κρουπ των 10 1/2 επί εξαιρέτων θέσεων τοποθετημένα και 80 πεδινά και ορεινά πυροβόλα με αφθονίαν πολεμεφοδίων.
Τον ηρώτησα εν τέλει δια την πολιτικήν άποψιν του πολέμου αλλά δια το ζήτημα τούτο με παρέπεμψε δια τας Αθήνας ή την Κωνσταντιινούπολιν διότι αυτός "ως γενικός αρχηγός μόνο με τον στρατόν έχει να κάμη"
Εμειδίασε δε απλώς χωρίς να απαντήση όταν τω ανέφερα περί του διεθνούς συμβουλίου, το οποίον ως διαδίδετο κατ' εκείνας τας ημέρας επρόκειτο να συγκροτηθή εν Παρισίοις δια την ελληνοτουρκικήν υπόθεσιν.
Υποσημειώσεις:
[1] O Σιλβέστερ Κόβελ ήταν έκτακτος απεσταλμένος της εφημερίδας "Κόσμος " της Νέας Υόρκης. Η συνέντευξη δόθηκε πιθανότατα στις 30 Απριλίου και αναδημοσιεύτηκε στην ελληνική εφημερίδα "ΑΣΤΥ" της 8 Μαΐου 1897.
[2]Τη Κυβέρνηση Θ.
Δηλιγιάννη είχε διαδεχθεί στις 18/30 Απριλίου 1897 η κυβέρνηση Δ. Ράλλη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου