RAMIRO LEDESMA RAMOS ΙΙ

(Επιστροφή)
7. Falange Española y de las JONS.

Από τις δημοτικές εκλογές της 23ης Απριλίου μέχρι τις γενικές εκλογές της 19ης Νοεμβρίου 1933 η απόσταση ήταν πολύ μικρή για να σημειωθούν αξιόλογες αλλαγές, στις διαθέσεις των Iσπανών ψηφοφόρων. 

Για μια ακόμα φορά οι δυνάμεις της Αριστεράς νικήθηκαν. Έχοντας στη διάθεσή τους μόλις 100 Βουλευτές έναντι 205 της Δεξιάς και 165 του Κέντρου, υποχρεώθηκαν για δεύτερη φορά, να πληρώσουν πανάκριβα τα προηγούμενα λάθη τους. Στο στρατόπεδο των νικητών ο συνασπισμός CEDA [1] κατάφερε να κερδίσει 115 έδρες και στο Κάδιξ ο José Antonio Primo de Rivera , στηριζόμενος στις δικές του αποκλειστικά δυνάμεις κατάφερε να εκλεγεί βουλευτής. Η Καινούρια Κυβέρνηση[2] δήλωσε σαν βασικό της στόχο να απαλλάξει τη χώρα από τις επαναστατικού τύπου υπερβολές, στη πράξη όμως αυτό που επιθυμούσε ήταν να καταστρέψει αδιάκριτα το έργο της προηγούμενης.... 

Ακόμα και σαν Βουλευτής ο José Antonio Primo de Rivera δεν έπαψε να αναζητά τρόπους προσέγγισης με όλες τις ιδεολογικά συγγενικές προς τη Φάλαγγα ομάδες. Ο διάλογος με τοJONS επαναλήφθηκε κάτω από καινούριες και φαινομενικά καλύτερες προϋποθέσεις. Καποιες προηγούμενες αγκυλώσεις ξεπεράστηκαν ή απλά έδωσαν τέτοια εντύπωση.. Στις αρχές Φεβρουαρίου του 1934 οι συνομιλίες έφτασαν μια ανάσα μακρυά από συμφωνία προγραμματικού τύπου. Το Εθνικό Συμβούλιο του JONS που συγκλίθηκε στη Μαδρίτη , έδωσε τη τελική έγκριση ύστερα από διαβουλεύσεις δύο ημερών. 

Μια ημέρα αργότερα, στις 13 Φεβρουαρίου οι δύο ηγετικές προσωπικότητες , των αντίστοιχων πολιτικών ομάδων, ο Ledesma Ramos και ο José Antonio Primo de Rivera έβαλαν τις υπογραφές τους στο τελικό πολιτικό κείμενο , γνωστό και σαν ενωτικό σύμφωνο. Με τον τρόπο αυτό η Falange Española και το JONS συγχωνεύτηκαν σε ένα καινούριο πολιτικό σχήμα με τίτλο: Falange Española y de las JONS. 

Το γεγονός αναγγέλθηκε επίσημα στις 4 Μαρτίου 1939 στη διάρκεια πολιτικής εκδήλωσης στο κατάμεστο θέατρο Calderon του Valladolid. 

Κεντρικός ομιλητής ο Βουλευτής  José Antonio Primo de Rivera  .[3] 

Η διεύθυνση του καινούριου αυτού πολιτικού σχήματος ανατέθηκε σε μια επιτροπή , μια junta de Mando Nacional. Την επιτροπή κλήθηκαν να στελεχώσουν οι : José Antonio Primo de Rivera, Ramiro Ledesma Ramos, Ruiz de Alda, Onésimo Redondo, Raimundo Fernández Cuesta και Rafael Sánchez Mazas. 

Το κίνημα αυτοχαρακτηρίσθηκε εθνικό-συνδικαλιστικό και διέθετε ένα πρόγραμμα επαναστατικό. Τα μέλη της ηγετικής ομάδας αδιαφορούσαν αν τα όποια κοινωνικό -ιδεολογικά χαρακτηριστικά του μπορούσαν να παραπέμψουν σε συνειρμούς για επιρροές φασιστικού ή Εθνικοσοσιαλιστικού τύπου .Το πρόγραμμα συνδύασε με τρόπο θαυμαστό το σεβασμό στις παραδοσιακές ιστορικές αξίες με τις δογματικές αρχές κύρια πάνω στα ζητήματα της κοινωνικής δικαιοσύνης .Έστρεψε τη πλάτη στον ίδιο βαθμό τόσο στο Καπιταλισμό όσο και στο Μαρξισμό, καυτηρίασε τις υπερβολές του ταξικού αγώνα και τη διαβρωτική του επίδραση πάνω στον κοινωνικό ιστό της χώρας. Στη θέση των απαρχαιωμένων δομών και λειτουργιών του Κράτους διακήρυξε μια επαναστατική κοινωνική πολιτική , που χαρακτηριζόταν από μια φιλοσοφία συντεχνιακού τύπου ,προέβλεπε τη κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής , το ξεπέρασμα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας μέσα από καινούργια σχήματα λαϊκής συμμετοχής (οργανική δημοκρατία) την Εθνικοποίηση των τραπεζών και των μεγάλων οργανισμών κοινής ωφέλειας, τον επαναπροσδιορισμό της έννοιας της λεγομένης ατομικής περιουσίας και αυτή ακόμα την υπαγωγή των ατομικών συμφερόντων στο γενικότερο συμφέρον του Κράτους και του λαού.............. 

Τον Σεπτέμβριο η Διοικούσα επιτροπή ,παραχώρησε τα δικαιώματά της σε ένα σχήμα περισσότερο ευέλικτο, σε μια τριανδρία ( triunvirato) που αποτελείται από τους Ruiz de Alda,Primo de Rivera και Ledesma Ramos. Όπως θα δείξουν τα πράγματα ήταν το ενδιάμεσο στάδιο πριν το κίνημα περάσει κάτω από τον έλεγχο του ενός Ανδρός , του Ηγέτη , του Εθνικού Αρχηγού.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

7.1 Confederatión Espanola de Derechas Autónomas (CEDA) .Ιδρύθηκε από το José Maria Gil Robles στις 28 Φεβρουαρίου σαν αντίδραση στη πολιτική του Manuel Azaña και της Κυβέρνησης της Μαδρίτης. 

7.2 Οι εκλογές πράγματι διεξήχθησαν και είχαν ως αποτέλεσμα τον εκλογικό καταποντισμό των αριστερών δυνάμεων. Τα δύο σοσιαλιστικά κόμματα κατέλαβαν μόλις 68 έδρες στο κοινοβούλιο έναντι 221 του Κεντροδεξιού Κόμ­ματος και του Καθολικού Κόμματος. Ακόμα και οι βασιλόφρονες κατέλαβαν 35 έδρες και οι Καταλανοί 24. Η συγκεκριμένη βέβαια κατανομή των εδρών είχε να κάνει και με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο. Παρόλα αυτά η επικράτηση της δεξιάς ήταν αναμφισβήτητη.

Η νέα κυβέρνηση της δεξιάς είχε από την πρώτη στιγμή να αντιμετωπίσει τις αντιδράσεις των αναρχι­κών, οι οποίοι μάλιστα απείχαν από τις εκλογές. Και πάλι σημειώθηκαν σφοδρές συγκρούσεις με τον στρα­τό με πολλούς νεκρούς. Στο μεταξύ οι σοσιαλιστές διασπάστηκαν. Οι συντηρητικότεροι τάχθηκαν στο πλευρό του Πριέτο. Οι μαχητικότεροι τάχθηκαν υπέρ του Λάργκο Καμπαλλέρο. Άρχισαν μάλιστα να οργανώνουν και παραστρατιωτικές ομάδες. Κύριος φόβος των αριστερών ήταν η συμμετοχή στην κυβέρνηση του ηγέτη του μεγαλυτέρου εκείνη τη στιγμή κόμματος της καθολικής δεξιάς, του Χιλ Ρόμπλες. Αν ο Ρόμπλες αναλάμβανε έστω και χαρτοφυλάκιο, διακήρυσσαν, αυτοί θα κατέφευγαν στα όπλα. Ο Ρόμπλες ήταν φυσι­κά επηρεασμένος από τη ναζιστική Γερμανία. Αποστα­σιοποιήθηκε όμως από αυτήν λόγω της αθεΐας του καθεστώτος του Χίτλερ. Ο ίδιος ήταν βαθιά θρησκευόμενος. Το όνειρο του ήταν να μετατρέψει την Ισπανία σε μια χριστιανοδημοκρατική χώρα. Η απειλή της αριστεράς πάντως έπιασε τόπο και ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Ζαμόρα ανέθεσε την εντολή σχηματι­σμού κυβέρνησης στον Λερούχ, τον αρχηγό του Κεντροδεξιού Κόμματος, αν και αυτό μειοψηφούσε σε έδρες έναντι του κόμματος του Ρόμπλες - 104 έδρες οι Κεντροδεξιοί, 117 το κόμμα του Ρόμπλες. .Ωστόσο η κυβέρνηση του Λερούχ πολιτεύθηκε εξίσου ασύνετα με την προηγούμενη σοσιαλιστική κυβέρνη­ση. Έσπευσε να καταργήσει όλες τις μεταρρυθμίσεις της προηγούμενης κυβέρνησης και έπληξε σκληρά ης αδύναμες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού. Σε καμία περίπτωση δεν επέδειξε το πρόσωπο της λαϊ­κής δεξιάς που ευαγγελιζόταν πριν τις εκλογές. Μοιραία λοιπόν και η κυβέρνηση αυτή αναγκάστηκε να παραιτηθεί τον Οκτώβριο του 1934. Ο Ρόμπλες ζήτη­σε τότε από τον πρόεδρο της δημοκρατίας να του αναθέσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, εφό­σον το κόμμα του ήταν το πρώτο σε αριθμό εδρών στο κοινοβούλιο. Και πάλι όμως η αριστερά αντέδρασε και απείλησε ανοικτά ότι θα καταφύγει στα όπλα -πολλά μέλη αριστερών κομμάτων είχε ήδη εξοπλι­στεί. Ο πρόεδρος Ζαμόρα υποχώρησε και πάλι και ανέθεσε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης και πάλι στον Λερούχ. Το κόμμα όμως του Ρόμπλες θα συμμετείχε αυτή τη φορά στην κυβέρνηση και μέλη του θα αναλάμβαναν υπουργοί. Η αριστερά δεν δέχθηκε ούτε καν αυτόν τον συμβιβασμό.(Παντελής Καρύκας:Ισπανικός εμφύλιος Πόλεμος. Πολεμικές μονογραφίες 23)

7.3 .... Αν με πολλή δυσκολία και κάποιους κινδύνους, ξεχυθήκαμε στους κάμπους και στις πόλεις της Ισπανίας -και δεν είναι αυτό που ενδιαφέρει-για να κηρύξουμε αυτό τον καλό λόγο, το κάναμε -όπως άλλωστε σας είπαν όλοι οι σύντροφοι που μίλησαν πριν από μένα- διότι πλέον δεν έχουμε μια μόνον Ισπανία. Η Ισπανία αντιμετωπίζει τρεις διαφορετικού τύπου απειλές που και οι τρεις αποσκοπούν στον διαμελισμό της: οι προσπάθειες για τοπική αυτοδιάθεση, ο κομματικός αγώνας, η ταξική διαίρεση.

Το τοπικό αυτονομιστικό κίνημα, είναι ένα σημάδι εκφυλισμού πού εμφανίζεται αμέσως μόλις λησμονηθεί πως η πατρίδα δεν είναι το αντικείμενο που ο καθένας θα μπορούσε ενστικτωδώς να κατανοήσει στο πρωτόγονο στάδιο του αυθορμητισμού του, πως η Πατρίδα δεν είναι η γεύση του νερού αυτής της πηγής ή το χρώμα της γης κάτω απ' εκείνα τα δένδρα, αλλά πως είναι μια αποστολή στην Ιστορία, μια αποστολή σε παγκόσμιο επίπεδο..................

Όταν κατά παρόμοιο τρόπο, επιτυγχάνεται ο εκφυλισμός της παγκόσμιας αποστολής, τότε βρίσκουν πρόσφορο έδαφος οι αυτονομιστικές τάσεις κι ο κόσμος επιστρέφει στη γη του, στη δική του διάλεκτο, τη δική του μουσική, και τότε ξαναβάζει σε κίνδυνο αυτή την ένδοξη ενότητα της Ισπανίας των ένδοξων εποχών.................

Σαν να μην φθάνει αυτό είμαστε χωρισμένοι σε πολιτικά κόμματα. Τα κόμματα είναι γεμάτα από σκουπίδια. Όμως πέρα από τα σκουπίδια αυτά υπάρχει μια αίτια που από μόνη της είναι σε θέση να τα καταστήσει μισητά. 

Τα πολιτικά κόμματα γεννιούνται τη στιγμή ακριβώς που χάνεται η αίσθηση της αλήθειας, σύμφωνα με την οποία λαοί και άνθρωποι, έχουν μια αποστολή μέσα στην ίδια την ζωή. Πριν από την γέννηση των κομμάτων, οι λαοί και οι άνθρωποι αυτοί, γνώριζαν ότι πάνω απ' αυτούς υπήρχε μια αλήθεια σε αντίθεση με το απόλυτο ψέμα.

Όμως φθάνει μια στιγμή που στους ανθρώπους αυτούς λέγουν πως ούτε η αλήθεια ούτε το ψέμα μπορεί να υπάρξουν σαν απόλυτες αξίες και πως όλα μπορούν να συζητηθούν, πως όλα μπορούν να λυθούν με την ψηφοφορία, αποφασίζοντας με τον τρόπο αυτό για το αν η πατρίδα πρέπει να συνεχίσει τον δρόμο της ενωμένη ή να καταφύγει στην αυτοκτονία, αν υπάρχει ή όχι θεός.

Οι άνθρωποι διαιρούνται σε φατρίες, βρίζονται, μάχονται και τέλος μια Κυριακή τοποθετούν ένα κουτί πάνω σ' ένα τραπέζι και αρχίζουν να ρίχνουν μέσα, κομμάτια χαρτιού, τα οποία αποφασίζουν αν υπάρχει ή όχι θεός, αν ή Πατρίδα πρέπει να αυτοκτονήσει ή όχι.......

8. Η διαγραφή 

Τα Χριστούγεννα του 1934 η εικόνα που παρουσίαζε  το Κόμμα ήταν απογοητευτική. Το πολιτικό συμβούλιο που συνεδρίασε εκτάκτως  στη Μαδρίτη κατέγραψε  μια σειρά από προβλήματα που φάνταζαν αξεπέραστα. Χρήματα δεν υπήρχαν ούτε για τα στοιχειώδη,  τα γραφεία ξενοικιάζονταν, στη Κεντρική Διεύθυνση το ηλεκτρικό ήταν  κομμένο από καιρό και οι συνεδριάσεις γίνονταν με το φως των κεριών . Στη θέση των σπασμένων παραθύρων πύκνωσαν τα χάρτινα μπαλώματα που περιόριζαν κάπως το κρύο. Μπροστά από μια παλιά γραφομηχανή τα στελέχη που ήθελαν να γράψουν ένα άρθρο  ή ένα γράμμα περίμεναν  οπλισμένοι με υπομονή τη σειρά τους. 

Δίκαια ή άδικα όλη αυτή η κατάσταση χρεώθηκε  στο  jefe nacional. Ο κίνδυνος μήπως υπάρξει γενικευμένη αντίδραση οδήγησε σε εν θερμώ αποφάσεις. Οι φήμες που άρχισαν να διαρρέουν μιλούσαν  για σχέδιο ανατροπής του Αρχηγού. Οι  υποψίες έπεσαν στο  Ramiro Ledesma Ramos  και τους συνωμότες της Καφετέριας  Fuyma. Είναι αλήθεια ότι ο  Ramiro Ledesma Ramos   έχει μετανοιώσει για τη συνένωση του JONS με τη  Falange Española και προφανώς σχεδίαζε  να σώσει ότι είναι δυνατό να σωθεί. Από το σημείο αυτό μέχρι την ανατροπή του Αρχηγού η απόσταση είναι υπερβολικά μεγάλη.
Θεωρητικά η αφορμή δόθηκε από μια δήλωση η οποία δημοσιεύθηκε στις 14 Ιανουαρίου στη ρεπουμπλικανική εφημερίδα Heraldo de Madrid .Μέσα από τη δήλωση αυτή την οποία είχαν υπογράψει ο  Ramiro Ledesma Ramos, ο Redondo και ο  Sotomayor, εκφραζόταν «la necesidad de reorganizar las JONS fuera de la órbita de Falange Española y de la disciplina de su jefe, José A. Primo de Rivera».[1]
Αφού άφησε να περάσουν 24 ώρες στη διάρκεια των οποίων έγιναν αλλεπάλληλες συσκέψεις τη Κυριακή  16 Ιανουαρίου ο  Jose Antonio συγκάλεσε το Συμβούλιο με βασικό θέμα την αποπομπή από το Κόμμα των δύο από τους τρεις που είχαν υπογράψει τη δήλωση. Για την ώρα ο Redondo Onesimo παρέμενε στο απυρόβλητο γιατί όπως σωστά είχε διαβλέψει ο Jose Antonio το Valladolid θα προσδιόριζε την επιτυχία ή την αποτυχία του σχίσματος.[2]

Μετά τη διαγραφή του Ramiro Ledesma η πολιτική διεύθυνση του Συμβουλίου ανατέθηκε στο Ruiz del Alda του οποίου η εντιμότητα και η παντελής έλλειψη πολιτικών φιλοδοξιών ήταν σε όλους πολύ γνωστές . Την άδεια καρέκλα του  Ramiro Ledesma Ramos  στο Συμβούλιο κλήθηκε να καταλάβει με διαταγή του Εθνικού Αρχηγού ( jefe nacional ) ο Alejandro Salazar, καινούριος υπεύθυνος του SEU...............

Η τελευταία μάχη που θα εξασφάλιζε και τη νίκη, περνούσε μέσα από τις γραμμές του CONS όπου οι πιστοί στο Sotomayor αποτελούσαν την πλειοψηφία. Το πέρασμα του Σωματείου στον έλεγχο του Αρχηγού ήταν μια άμεση αναγκαιότητα. .
 Τη Δευτέρα 17 Ιανουαρίου ο  José Antonio Primo de Rivera   έκανε την εμφάνισή του με κάποιους από τους στενούς συνεργάτες του στα Κεντρικά Κομματικά γραφεία αποφασισμένος να ξεκαθαρίσει οριστικά τη κατάσταση. Αντί για στολή, φορούσε ένα κομψό ατσαλάκωτο γκρι κουστούμι , λευκό πουκάμισο και γραβάτα. Ειδοποιημένοι για την άφιξή του  ένα πυκνό πλήθος εργατών συγκεντρώθηκαν του έκλεισαν το δρόμο .Δεν έλειψαν οι εχθρικές χειρονομίες οι κραυγές και αυτές ακόμα οι απόπειρες χειροδικίες. Ρυθμικά οι συγκεντρωμένοι οπαδοί του Ledesma κραύγαζαν:«¡fuera de aquí los señoritos!»

Μια ακόμα  κρίσιμη στιγμή. Μπροστά σ' αυτό το πλήθος που προκαλούσε  ο  José Antonio Primo de Rivera  μίλησε ήρεμα κάνοντας έκκληση στη λογική: 

«Quizá salga muerto de este cuarto. Pero lo que es seguro es que antes de matarme habréis de oír a este señorito.»

Η διάσπαση τελικά αποφεύχθηκε και η συντριπτική πλειοψηφία  παρέμεινε στο πλευρό του  José Antonio .

Περίπου δύο εβδομάδες αργότερα σε μια επιστολή του στον Υπεύθυνο Πληροφοριών της Οργάνωσης, ο José Antonio διαβεβαίωσε ότι οι αποχωρήσεις των στελεχών από τις  τάξεις της Οργάνωσης , σε ολόκληρη την Ισπανία , δεν ξεπερνούσαν τις δύο δωδεκάδες.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

8.1  "η ανάγκη αναδιοργάνωσης του JONS έξω από τη τροχιά της Ισπανικής Φάλαγγας και τον έλεγχο του αρχηγού της, é José A. . Primo de Rivera."

8.2 Προς τη κατεύθυνση αυτή σημαντικός υπήρξε ο ρόλος που διαδραμάτισαν οι José Miguel Guitarte και ο Alejandro Salazar. Μεγάλη επιρροή επίσης,άσκησαν στο Onesimo Redondo κύκλοι Ιησουιτών .

9.Μια νέα αρχή. 

Μετά την επίσημη διαγραφή του από το Κίνημα, στις 14 Ιανουαρίου 1935, ο Ledesma Ramos δεν άφησε το χρόνο να περάσει. Στο μυαλό του είχε ωριμάσει η ιδέα να γυρίσει σελίδα και να ξεκινήσει από την αρχή μια καινούρια προσπάθεια . Εγχείρημα δύσκολο που το οδηγούσε το πείσμα και όχι η λογική. Πρώτα από όλα έπρεπε να ξαναστήσει σε καινούριες βάσεις τις δομές του JONS και να το στελεχώσει με τους έμπειρους συντρόφους που ήθελαν να τον ακολουθήσουν. Στο κάλεσμά του όμως πολύ λίγοι έδωσαν το παρόν. Με μεγάλες δυσκολίες κατάφερε να εκδώσει ένα εβδομαδιαίο θεωρητικά περιοδικό το οποίο ονόμασε La patria libre.[1] Δεν έπαψε να κατηγορεί μέσα από τις σελίδες του το Χοσέ Αντόνιο και την ίδια την οργάνωση της Φάλαγγας ότι ήσαν υπόλογοι γιατί είχαν προδώσει συνειδητά τα ιδανικά της κοινωνικής επανάστασης. Ο διανοούμενος στη περίπτωση αυτή δεν μπόρεσε να αντιληφθεί ότι η στείρα πολεμική με τους παλιούς συντρόφους όχι μόνο δεν οδηγούσε πουθενά αλλά πρακτικά περιθωριοποιούσε τόσο τον εαυτό του όσο και τη προσπάθεια που είχε αναλάβει.
Σταδιακά ο Πολιτικός άρχισε να επισκιάζεται από το Διανοούμενο. Ο Ledesma Ramos ένοιωσε ότι είχε ακόμα να πει πάρα πολλά . Ξεκίνησε να γράφει και να καταγράφει . Άρχισε να συντάσσει το περίφημο Discurso a las Juventudes de Espãna (Ομιλία προς τη νεολαία της Ισπανίας ), μια αυθεντική σύνοψη της επαναστατικής και ριζοσπαστικής ιδεολογίας του καιρού του. Κατάφερε να ΤΟ τελειώσει σχετικά γρήγορα και το βιβλίο εκδόθηκε μέσα στο Μάιο.Συνέχισε να γράφει ασταμάτητα . Έξι μήνες αργότερα ολοκλήρωσε το Φασισμός στην Ισπανία (οι ρίζες,η ανάπτυξη και οι εκπρόσωποί του) αλλά αυτή τη φορά το υπέγραψε με το ψευδώνυμο Robert Lanza, ψευδώνυμο που χρησιμοποιούσε παλιά στο περιοδικό του JONS .
Μέσα από αυτό το δεύτερο βιβλίο επιχείρησε μια βαθιά ανάλυση των ισπανικών φασιστικών κομμάτων και ανέδειξε τις τροχιές τους (της ομάδας του, της La conquista del Estado, της Falange, και του JONS). Η μελέτη αυτή απετέλεσε το καλύτερο οδηγό για τη κατανόηση της αποτυχίας και επί πλέον βοήθησε να αναλυθούν όλες εκείνες οι αιτίες που τροχοπέδησαν κάθε προσπάθεια επιβολής φασιστικού τύπου προσανατολισμού, στην Ισπανία. Ο ίδιος ο Φασισμός ,πάντα κατά την άποψή του, απογυμνωμένος από τα εξωτερικά του χαρακτηριστικά δεν ήταν τίποτα περισσότερο από τις επιπτώσεις του φόβου της μεσαίας τάξης μπροστά στη κοινωνία της μάζας έτσι όπως εκδηλώθηκε δυναμικά στη διάρκεια της μεταπολεμικής κρίσης.
Η πρότασή που κατέθεσε για το ξεπέρασμα της κρίσης σε κάποια σημεία της ήταν αμφιλεγόμενη . Αν η σύγχρονη κοινωνία δεν θα κατάφερνε τελικά να προσανατολιστεί προς ένα μονοκομματικό καθεστώς, αριστοκρατικού τύπου, τότε τη πρωτοβουλία θα έπρεπε να αναλάβουν οι εργάτες οι οποίοι επιπλέον θα είχαν την αποστολή να προστατέψουν και να διασφαλίσουν τόσο την επανάσταση τους όσο και τα επιτεύγματα που θα προέκυπταν από αυτή. .................
Το βιβλίο έκλεινε με τα παρακάτω λόγια του συγγραφέα που αποτελούν και ένα είδος αυτοκριτικής.
«A Ramiro Ledesma y a sus camaradas les viene mejor la camisa roja de Garibaldi que la camisa negra de Mussolini.»[2]

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

9.1 La Patria Libre, είχε μικρή διάρκεια ζωής μόλις ένα μήνα και μισό.Στο διάστημα αυτό εκδόθηκαν 7 τεύχη. Τα κείμενα στη συντριπτική τους πλειοψηφία  είχαν γραφεί από το Ramiro Ledesma. 

9.2 "Στο Ramiro Ledesma και τους συντρόφους του ταιριάζει καλύτερα το κόκκινο πουκάμισο του Garibaldi παρά το μαύρο πουκάμισο του Mussolini.."

12.Το τέλος. 

Ο κύκλος έμοιαζε να κλείνει. Ο διανοούμενος και φιλόσοφος κυριάρχησαν και πάλι στη ψυχή και στο πνεύμα ενός άνδρα που παρέμεινε παρόλα αυτά ένας ονειροπόλος επαναστάτης . Μόλις έμαθε ότι κρατούσαν το José Antonio Primo de Rivera στις φυλακές της Μαδρίτης , δίχως να το σκεφτεί δεύτερη φορά , αποφάσισε να τον συναντήσει αδιαφορώντας για τη προσωπική του ασφάλεια.[1] Τι μπορεί να συζήτησαν οι δύο άνδρες εκείνη τη Μαγιάτικη ημέρα του 1936 στη διάρκεια ενός συντομότατου επισκεπτηρίου είναι εύκολο να υποθέσει κανείς. Ασφαλώς το παρελθόν δεν ήταν πλέον εμπόδιο να δουν ξεκάθαρα τώρα οι δύο άνδρες ,όλα όσα είχαν παραγνωρίσει  και παρερμηνεύσει κάποιους μήνες πριν. Σε εκείνη ακριβώς τη περίσταση, λέγεται ότι ο José Antonio Primo de Rivera θέλησε να παραδώσει την ηγεσία της Φάλαγγας στα χέρια του παλιού του συντρόφου. Ο Ramiro Ledesma Ramos αρνήθηκε. Πως θα μπορούσε να συμπεριφερθεί διαφορετικά;….. 

Ακολουθώντας  τη μοναχική του πορεία επιχείρησε,  στις αρχές Ιουλίου,  μια καινούρια εκδοτική περιπέτεια. Είδε το φως ένα ακόμα περιοδικό με το χαρακτηριστικό τίτλο Nuestra Revoluciòn (Η δική μας Επανάσταση). Το πρώτο τεύχος κυκλοφόρησε στις αρχές Ιουλίου 1936, μια εβδομάδα περίπου πριν από την έναρξη του εμφυλίου. Δεύτερο τεύχος δεν βγήκε ποτέ. 

Τον συνέλαβαν, πραγματικά κατά τύχη, λίγο μετά τη στρατιωτική εξέγερση. Τα χρόνια του αγώνα είχαν χαραχθεί πάνω του και εξωτερικά θύμιζε ελάχιστα το παλιό διανοούμενο , τον εύθυμο και ατρόμητο καβαλάρη της θρυλικής θορυβώδους μοτοσυκλέτας του .Τον μετέφεραν στις φυλακές της Μαδρίτης και εκεί όταν βεβαιώθηκαν για τη ταυτότητά του , διέταξαν να μη του δώσουν ούτε ένα βιβλίο , ούτε ένα χαρτί, ούτε ένα μολύβι . Για να έχει μια κάποια στοιχειώδη επικοινωνία με τον έξω κόσμο μυήθηκε γρήγορα στο παμπάλαιο αλλά τόσο αποτελεσματικό κώδικα επικοινωνίας των κρατουμένων. Έτσι κατάφερε να πληροφορηθεί ανάμεσα στα άλλα , το τιμημένο θάνατο του συντρόφου του Onésimo Redondo [2] και τη μεταφορά του Χοσέ Αντόνιο στις φυλακές του Αλικάντε. 

Ο Θάνατος του Ramiro Ledesma Ramos  αποφασίστηκε με συνοπτικές διαδικασίες. Στις 29 Οκτωβρίου οδηγήθηκε για εκτέλεση στο νεκροταφείο του Aravaca . Σύντροφός στου στο οδοιπορικό του θανάτου ο πολιτικός και συγγραφέας Ramiro de Maeztu.[3] 

Κυκλοφόρησαν διάφορες ιστορίες σχετικά με το θάνατό του , και όλες επιχείρησαν να υπογραμμίσουν το θάρρος του μπροστά στο θάνατο [4] . Υπάρχει η μαρτυρία ότι όταν ο δάσκαλός του Ortega y Gasset πληροφορήθηκε την εκτέλεση του αγαπημένου του μαθητή, αναφώνησε ταραγμένος: Δεν σκότωσαν τον άνθρωπο , σκότωσαν την ιδέα! [5]

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

12.1 

12.2 Ο Onesimo Redondo(1905-1936) σκοτώθηκε πολεμώντας στο μέτωπο της Μαδρίτης. Κατά μία άλλη εκδοχή σκοτώθηκε σε ενέδρα του εχθρού.

12.3 Βουλευτής του Κόμματος της Ισπανικής Ανανέωσης (Μοναρχικός) Λέγεται ότι τη στιγμή της εκτέλεσης πρόφτασε να πει στους άνδρες του εκτελεστικού αποσπάσματος : "Εσείς δεν γνωρίζεται το λόγο για τον οποίο με σκοτώνετε αλλά εγώ τον γνωρίζω' για να γίνουν τα παιδιά σας καλύτερα από σας."

12.4 Μια ενδιαφέρουσα μαρτυρία σχετικά με το τέλος του είναι και η ακόλουθη:

"Έφθασε η 28η Οκτωβρίου. Ο Ramiro είπε:" Νοιώθω ότι σήμερα θα με εκτελέσουν." Προαίσθημα ; 

Την νύχτα, όταν είχε ήδη ξαπλώσει στο πάτωμα για να κοιμηθεί , έφτασαν οι πολιτοφύλακες με ένα κατάλογο .Περιείχε 32 ονόματα κρατουμένων, που έπρεπε να μεταφερθούν στις φυλακές Chinchilla , πρόσχημα για να κρύψουν την αλήθεια.

-Δεκατέσσερα.Ramiro Ledesma!

Οι ελάχιστες ελπίδες εξανεμίστηκαν κι αυτές ολοκληρωτικά. Μαζί με το Ledesma καλούν το Ramiro Maeztu. Ο δημιουργός του Hispanidad πεθαίνει σαν θεματοφύλακας των Ισπανικών αξιών. Δεν υπάρχει τρόπος καλύτερος.Ο Ramiro βγαίνει με τη σειρά του, δεν έχει κανένα νόημα πλέον να κρατά τη ταυτότητα του Roberto Lanzas ,στα μισά του δρόμου θέλει να επιστρέψει για να πάρει το σακάκι του .Δεν του το επιτρέπουν. Στη γραμμή έχει για τελευταία φορά την ευκαιρία να μιλήσει με το Maeztu , σε μια προσπάθεια να στηρίξει ο ένας τον άλλο για να παραμείνουν δυνατοί. Ο Ramiro βλέπει το τέλος ... Επιθυμεί να τελειώσουν όλα όσο γίνεται πιο γρήγορα. αλλά δεν θέλει να δείχνει αυτό που αισθάνεται, δεν θέλει να πεθάνει στο σημείο που αυτοί έχουν ορίσει...

Είχε μπει ήδη η 29η Οκτωβρίου, είχε ήδη φτάσει η ώρα του θανάτου. Οπλισμένοι πολιτοφύλακες στα πλευρά του τον οδήγησαν προς το φορτηγό που θα τον μετέφερε.

Ξαφνικά ορμά πάνω σε ένα πολιτοφύλακα και προσπαθεί να του αρπάξει το ντουφέκι.

-Θα πεθάνω όπου θέλω εγώ και όχι εσείς .

Και πέφτει.Η σφαίρα από το όπλο ενός άλλου στρατιωτικού ανακόπτει την έκρηξη της οργής του,,,.. 

Δεν χρειάστηκε να τον αποτελειώσουν , κυλούσε ήδη το αίμα από το κεφάλι του, δεν γινόταν τίποτα. Όλα είχαν τελειώσει. Τον σήκωσαν και τον μετέφεραν με τους άλλους 31 στο νεκροταφείο όπου έγινε η εκτέλεση...... 

12.5 Erik Norling Από το πρόλογο του στο:Η σφραγίδα του Θανάτου.