ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣ: Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Σήμερον οι δημοκράται εορτάζουν την δεκάτην επέτειον της Δημοκρατίας των. Δια λόγους καθήκοντος, τάξεως και ευ­πρεπείας, αφού συζώμεν μαζί των, συνεορτάζομεν την επέτειον αυτήν και ημείς, οι μη δημοκράται. Λέγομεν: οι μη δημο­κράται. Αλλά τι είμεθα;... Βασιλόφρονες; Κάθε άλλο! Κάθε τι άλλο είμεθα παρά βασιλόφρονες, εν τη ειδική μάλι στα σημασία την οποίαν τελευταίως η λέξις απέκτησε εν Ελλάδι, άνθρωποι δηλαδή αγωνιζόμενοι υπέρ της παλινορθώσεως της παραιτηθείσης ελληνικής Δυναστείας και πιστεύοντες εις αυτήν ως εις μεταβολήν μέλλουσαν οπωσδήπο­τε να ωφελήση τον τόπον. Την μεταβο­λήν ταύτην, τώρα πλέον, ομολογούμεν και ημείς ότι δεν θα είχε δυνάμεις δια να την υποστή η Ελλάς και προσθέτως ότι, αν τυχόν κατηνάλισκε υπέρ αύτης τας όσας έχει δυνάμεις, θα τας κατηνάλισκε αδίκως και προς παλινόρθωσιν μιας κα­ταστάσεως η οποία πάντως θα ήτο εφή­μερος.

Ο Ναύαρχος Κουντουριώτης κατά τον εορτασμόν της
 εγκαταστάσεως  της αβασιλεύτου  δημοκρατίας.

Δεν είμεθα λοιπόν βασιλόφρονες τώρα πλέον αλλά, είτε διότι κάποτε κακώς και εις βάρος μας επεβλήθη η Δημοκρα­τία, είτε διότι είδομεν πενιχράν την απόδοσίν της, είτε διότι πιστεύομεν βοη­θούς και συμμάχους των αριστερών τας Δημοκρατίας, δεν είμεθα πιστοί, δεν είμεθα θερμοί, δεν είμεθα στρατευόμενοι δημοκράται. Και δια να είμεθα σαφέστε­ροι, λέγομεν ότι: Αν εξ ημών εξηρτάτο ν' αλλάξη αύριον πολίτευμα η Ελλάς και αν, εκτός της ιδικής μας διαθέσεως είχομεν πρόχειρον εδώ ένα Χίτλερ, ένα Μουσσολίνι, ένα Κεμάλ, θα ανετρέπομεν μετά χαράς την Δημοκρατίαν δια να την αντικαταστήσωμεν με ένα δικτάτορα, ισχυρόν, εθνικόφρονα, εμπνευσμένον, ο ο­ποίος, με τας δυνάμεις του και την πνοήν του, θα ηδύνατο να επαναφέρη την χώραν αυτήν εις τον δρόμον της ευτυχίας και της προόδου, εις τον οποίον ή δεν θα την επαναφέρουν ποτέ ή θ' αργήσουν προς τούτο, ο κοινοβουλευτισμός, η Δημο­κρατία, το Σύνταγμα και το δικαίωμα του καθ' ενός να διαπράττη εν ονόματι των «ελευθεριών» του λαού παν ό,τι θέ­λει εις βάρος του κράτους. Αφού όμως δεν υπάρχει δικτάτωρ, αφού της παραι­τηθείσης δυναστείας η παλινόρθωσις εί­ναι ασύμφορος, και αφού η Δημοκρατία αποτελεί καθεστώς παραδεδεγμένον και εκπροσωπούν τουλάχιστον την γαλήνην, δεν έχομεν καμμίαν αντίρρησιν να εορτάσωμεν μαζί της τα δέκα της έτη, κατά τα οποία —ας ομολογηθή— και να βλάψη και να ωφελήση υπήρξεν ανίκανος.

* * *

Η πρώτη δημοκρατική κυβέρνηση στην Ελλάδα.
Στις 12 Μαρτίου 1924 ο Α .Παπαναστασίου σχημάτισε κυβέρνηση
η οποία κατέλυσε τη Βασιλεία.....

Αν η αλήθεια είναι είδος πολύτιμον, ας μας επιτραπή να προσφέρωμεν εις την εορτάζουσαν μερικάς αληθείας. Και ιδού μία, πρώτη: Δεν υπήρξε τίποτε, δεν με­τέβαλε τίποτε, δεν εδημιούργησε τίποτε η Δημοκρατία εις την Ελλάδα. Αλλού, εκεί όπου επεβλήθησαν αι Δημοκρατίαι κατόπιν λαϊκών εξεγέρσεων ή στρατιω­τικών πραξικοπημάτων, ευθύς αμέσως εκ των κάτω, τα οποία έως τότε επίεζε το πολίτευμα, εκ των σπλάγχνων της χώ­ρας, εξεπήδησαν νέαι ιδέαι, νέοι άνθρω­ποι, νέαι τάσεις. Εδώ δεν εξεπήδησε τίποτε άλλο έκτος ενός καφενέ ο οποίος ωνομάσθη «Δημοκρατία» και έκλεισε ελλείψει πελατείας τας πύλας του. Δεν εξεπήδησε τίποτε, και τίποτε απολύτως δεν μετεβλήθη. Κατ' αρχάς ο ναύαρχος Κουντουριώτης και έπειτα ο κ. Α. Ζαΐ­μης, δύο σκιαί, διεδέχθησαν τον τελευταίον βασιλέα Γεώργιον, ο οποίος υπήρξε σκιά και αυτός, εστεμμένη. Τίμιος Έλλην, βασιλόφρων ή δημοκράτης, θα ήτο αδύνατον να μας αποδείξη ότι ο κ. Ζαΐμης δεν θα εδέχετο να πράξη τι το οποίον ο Γεώργιος έπραξεν ή ότι ο Γε­ώργιος δεν θα έπραττε ό,τι πράττει ο κ. Ζαΐμης. Βασιλείς και Πρόεδροι της Δη­μοκρατίας υπήρξαν τελευταίως εις την Ελλάδα σφραγίδες ξύλιναι εις χείρας των ισχυρών. Οπωσδήποτε όμως, αν δεν μετέβαλε τίποτε, αν δεν εδημιούργησε τίποτε η Δημοκρατία —ίσως μας αντείπη τις ότι κάτι κατέλυσε: την κληρονομικήν Βασιλείαν, το οικτρόν αυτό σύστημα καθ' ο μία παιδίσκη ή ένα βρέ­φος τίθενται από του λίκνου των επί κε­φαλής ενός λαού δια να βασιλεύσουν αργότερα, άδιαφόρως του αν αξίζουν ή όχι, αν είναι βλάκες ή όχι, αν είναι ελαττω­ματικοί ή παράφρονες —όπως συνέβη συχνά εις την ιστορίαν. Εις τούτο όμως έχομεν ν' απαντήσωμεν ότι η ιδική μας Δημοκρατία, αφού φυσικά κατέλυσε μα­ζί με την Βασιλείαν τους κληρονόμους της, ελησμόνησε ότι η κατάλυσις αύτη ήτο πράξις ασήμαντος, αφού η Βασιλεία ήτο ανίσχυρος και ισχυρά η Πολιτική, και εις την Πολιτικήν όχι μόνον αφήκε ως δικαίωμα την κληρονομίαν αλλά την ενομιμοποίησε και την προήγαγε. Εις την Γαλλίαν, όταν κατόπιν μιας Επα­ναστάσεως εκαρατόμησαν την Βασι­λείαν, τον βασιλέα και τους διαδόχους του, έστειλαν εις την λαιμητόμον και πάντα αντιπρόσωπον της ελέω κληρονομιάς ισχύος. Εδώ αντιθέτως εκαρατομήθη η Βασιλεία και η κληρονομική διαδοχή, αλλ' επετράπη εις τον υιόν του κ. Ε. Βενιζέλου να εκτίθεται βουλευτής, και επιτυγχάνων —ελέω κληρονομιάς— να τοποθετή εις την θύραν του πινακίδα αναγγέλλουσαν ότι δέχεται εις τας τάδε και δείνα ώρας τους κ.κ. Γερουσιαστάς και Βουλευτάς. Η Δημοκρατία λοιπόν κατήργησε τον Παύλον αλλ' εδημιούργησε τον Κυριάκον. "Ήτο μεταβολή;... Αλλά δια να μη είμεθα άδικοι, ας προσθέσωμεν ότι παντού όπου η Δημοκρατία συνήντησε την συνήθειαν, την ίσχύν και τα εκ της συναλλαγής παραδεδεγμένα τα εσεβάσθη, δι' ο και παντού κληρονομικώς βασιλεύουν και διευθύνουν τον τό­πον όλαι αι πολιτικαί οίκογένειαι, τας οποίας έστησαν προπατόρων αξίαι. Τώ­ρα, διά να φανώμεν ευχάριστοι εις τους εορτάζοντας, προσπαθούμεν εις μάτην να ανακαλύψωμεν κάτι το οποίον άλλως ερρύθμισε η Δημοκρατία παρ' ό,τι επί Βασιλείας υπήρχε, κάτι το οποίον να χαρακτηρίζη αυτήν ως πολίτευμα νέον, ά­ξιον τόσης ανατροπής, τόσων αγώνων και τόσου εορτασμού. Και, μα τον Θεόν, δεν ευρίσκομεν τίποτε. Ευρίσκομεν ότι ήτο πράξις τις αξία παντός επαίνου η μεταβολή του Βασιλικού Κήπου εις Εθνικόν, η πώλησις του γηπέδου των Σταύλων, και ακόμη ο περιορισμός της βασι­λικής χορηγίας κατά τινας χιλιάδας δραχμών. Αλλ' αυτά, ως ενεργητικόν μιας ολοκλήρου δεκαετίας, πρέπει να ομολογηθή ότι δεν είναι πολλά.

Ευρίσκομεν ότι ήτο πράξις τις αξία παντός επαίνου
η μεταβολή του Βασιλικού Κήπου εις Εθνικόν.......

* *

Υπήρξαν αι γραμμαί μας παραφωνία;... Δεν βλάπτει. Τώρα θα συμφωνήσωμεν. Θα συμφωνήσωμεν εις το ότι η Δημο­κρατία, καλή, κακή, επιβληθείσα νομί­μως ή όχι, είναι σήμερον το πολίτευμα της Ελλάδος, υπό το οποίον θα ζήσωμεν όλοι. Αν εις την πρώτην δεκαετίαν της δεν απέδωσε τίποτε, ίσως αποδώση εις την δευτέραν και ίσως ευρεθή τρόπος, αντί του δικτάτορος τον οποίον θέλομεν και δεν έχομεν, να ευρεθή αργότερα Πρό­εδρος με δυνάμεις, με θέλησιν, με πνοήν, ο οποίος, εργαζόμενος εντός των ορίων του πολιτεύματος, να δράση προς χάριν του τόπου. Να συγκινηθή από τα παθή­ματα του, να παρακολούθηση τας τύχας του, να ηγηθή καλών ιδεών, να είναι πράγματι πολίτης πρώτος ενδιαφερόμε­νος και όχι τελευταίος αδιαφορών. Τού­το ελπίζοντες, ταύτα ευχόμενοι, προεξοφλούμεν από το μέλλον ολίγην χαράν και την δανείζομεν εις την σημερινήν εορτήν, δια να γίνη και εκ μέρους μας κα­λή, κοινή, αδελφική εορτή των Ελλή­νων.(25 Μαρτίου 1934)

Άλλα άρθρα του Γεωργίου Βλάχου στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΒΛΑΧΟΣ: ΟΙ κ.κ. ΒΟΥΛΕΥΤΑΙ...

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α ΒΛΑΧΟΣ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α ΒΛΑΧΟΣ: Η ΣΦΑΙΡΑ