LOST COMMAND

Πολύ καλή ταινία που κυκλοφόρησε στα 1966 βασισμένη στο μυθιστόρημα του Jean Larteguy "The Centurians" με τον Anthony Quinn στο ρόλο του ατίθασου και θερμοκέφαλου Αντισυνταγματάρχη Raspeguy , πίσω από τον οποίο δεν δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο να ανακαλύψει κανείς, έστω και φευγαλέα χαρακτηριστικά, της προσωπικότητας και της καριέρας  ενός  στρατιώτη, θρύλου του Γαλλικού Στρατού , του Συνταγματάρχη Μarcel Bigeard  . 

Χρονική αφετηρία της  ταινίας είναι η  7 Μαΐου 1954 στη διάρκεια της οποίας καταγράφονται οι  τελευταίες ώρες  αντίστασης των γαλλικών στρατευμάτων στην οχυρωμένη περιοχή του Dien Bien Phu στην Ινδοκίνα.  Στον αέρα ένα γαλλικό αεροπλάνο υπερίπταται της μάχης και ρίχνει, τους τελευταίους αλεξιπτωτιστές που μεταφέρει, μέσα σε μια κόλαση φωτιάς. Ένας ακόμα νεκρός , ο ταγματάρχης de Clairefons , επικεφαλής της ομάδας των τελευταίων εθελοντων αλεξιπτωτιστών προστίθεται στο μακρύ κατάλογο των θυμάτων μιας αιματοχυσίας , δίχως νόημα πλέον. Η μάχη  ουσιαστικά, έχει φτάσει στο τέλος της .Στη διάρκεια της νύχτας τα όπλα σιωπούν , παύει παντού κάθε αντίσταση και οι τελευταίοι υπερασπιστές ,  παραδίδονται με τάξη.
Στις  8 Μαΐου ο εχθρός αδιαμφισβήτητος  νικητής του πεδίου της μάχης κρατά στα χέρια του  11,721 αιχμαλώτους  από τους οποίους οι τραυματίες ξεπερνούν το 1/3.
Ανάμεσα τους ο Raspeguy, ο Λοχαγός Boisfeuras (τον οποίο υποδύεται έξοχα ο Maurice Ronet) ο διανοούμενος πολεμιστής Λοχαγός Phillipe Esclavier (Alain Delon) ο Υπολοχαγός Mahidi (George Segal) , ο Υπολοχαγός Merle (Maurice Sarfati) και οι υπαξιωματικοί Orsini (Jean-Claude Bercq) και Verte( Syl Lamont ) 
Για όλους αρχίζει  μια ακόμα  δυσκολότερη περίοδος δοκιμασίας, η ζωή του αιχμάλωτου   στα διάφορα στρατόπεδα του Βορρά. 

Στο μεταξύ οι πολιτικοί αναλαμβάνουν να πετύχουν εκεί που απέτυχαν οι στρατιωτικοί. Οι συνομιλίες της Γενεύης οδηγούν  στο τερματισμό του πολέμου και ο 17ος παράλληλος αναλαμβάνει να διχοτομήσει μια  περιοχή σε βόρειο και νότιο τμήμα.  

Με το τερματισμό του πολέμου ξεκινά η διαδικασία ανταλλαγής αιχμαλώτων  . Οι ήρωες της ιστορίας μας απελευθερώνονται και παίρνουν το δρόμο της επιστροφής για τη Πατρίδα. 
Πριν το πλοίο που τους μεταφέρει φτάσει στη Μασσαλία  ρίχνει πρώτα άγκυρα στο   Αλγέρι . 
Στις 31 Οκτωβρίου , την  ίδια ακριβώς ημέρα που οι τελευταίοι Γάλλοι στρατιώτες εγκαταλείπουν οριστικά   την Ινδοκίνα από το λιμάνι της  Χαιφόνγκ,  ένας καινούριος πόλεμος ξεσπά,  σε μια άλλη γαλλική κτίση :στην Αλγερία.  Οι Άραβες ζητούν την ανεξαρτησία της χώρας τους και καταφεύγουν στα όπλα. Οι έποικοι και οι εταιρείες γαλλικών συμφερόντων γίνονται στόχοι των ανταρτών, το αίμα αρχίζει να κυλά ανεξέλεγκτα. Η Γαλλική Κυβέρνηση θεωρεί ότι μπορεί να επανακτήσει τον έλεγχο της κατάστασης με μια ισχυρή στρατιωτική παρουσία και είναι διατεθειμένη -τουλάχιστον έτσι δείχνει -να  επιβάλει τη τάξη, ακόμα και με τη βία αν χρειαστεί. Την ώρα που το πλοίο που μεταφέρει το Raspeguy και τους άνδρες του στο λιμάνι του Αλγερίου η πόλη , σκοτεινή  και φοβισμένη βρίσκεται ήδη σε κατάσταση πολιορκίας. Ο  αραβικής καταγωγής Υπολοχαγός Mahidi αποχαιρετά τους συντρόφους του και αποβιβάζεται για να περάσει λίγες ημέρες αδείας με την οικογένειά του . Στη προβλήτα έκπληκτος πληροφορείται ότι υπάρχει απαγόρευση κυκλοφορίας, ότι οι δρόμοι είναι  επικίνδυνοι για κάποιο που φορά στολή με τα γαλλικά χρώματα  και κατά συνέπεια, όποια  μετακίνησή του στη πόλη πρέπει να γίνει με τη συνοδεία στρατιωτικής περιπόλου.
Πάνω στο καράβι ,ένα τηλεγράφημα, αναστατώνει το Αντισυνταγματάρχη και το γεμίζει με  απόγνωση. Δίχως ιδιαίτερες ευγένειας τον πληροφορούν  αρμοδίως ότι το   Σύνταγμά του διαλύεται . Αυτό πρακτικά σημαίνει καθεστώς υποχρεωτικής αποστρατείας. 
Ο Συνταγματάρχης νοιώθει αδικημένος , διαβλέπει πίσω από όλα αυτά , μεθοδεύσεις του Στρατηγού  Melies (jean Servais) ο οποίος -κατά την άποψή του- τον αντιπαθεί  και σε κάθε ευκαιρία του δημιουργεί προβλήματα. 
Ο  Esclavier  επισκέπτεται το Συνταγματάρχη στη καμπίνα του  λίγο αργότερα  και  πληροφορείται τα άσχημα νέα από πρώτο χέρι. Προσπαθεί να  τονώσει, το πεσμένο ηθικό του ανωτέρου του και τον διαβεβαιώνει ότι τίποτα δεν έχει ακόμα κριθεί οριστικά. Ο   αδικοχαμένος ταγματάρχης de Clairefons (που άδικα ο Συνταγματάρχης θεωρούσε το μάτι και το αυτί του Στρατηγού Melies)   έχει αφήσει πίσω στο Παρίσι μια χήρα γυναίκα η οποία  προέρχεται από παλιά αριστοκρατική οικογένεια με μεγάλη επιρροή και ισχυρές γνωριμίες στους στρατιωτικούς και πολιτικούς κύκλους. Ο ίδιος γνωρίζει προσωπικά τη Κόμισσα  Natalie de Clairefons (Michèle Morgan ) και πιστεύει ότι έχει το τρόπο να της αποσπάσει μια υπόσχεση βοήθειας για τη περίπτωσή του.  Εκφράζει επιπλέον την άποψη  ότι  μια επίσκεψη του ίδιου στη Κόμισσα  για να της εκφράσει και προσωπικά τα συλλυπητήριά του,  θα βοηθούσε επίσης πολύ.
Ο Raspeguy δυσκολεύεται να καταλάβει.

-Από πότε οι γυναίκες ανακατεύονται στα θέματα του στρατού;"
-Πολύ πιο πριν επιτραπεί στους  χωριάτες  να γίνουν αξιωματικοί." είναι η απάντηση 
 
Τα γεγονότα αποδεικνύουν ότι ο Esclavier έχει δίκαιο. Η Κόμισσα Natalie de Clairefons , που υποκύπτει κάποια στιγμή στη γοητεία του Συνταγματάρχη δέχεται να βοηθήσει μιλώντας απ ευθείας σε ένα θείο της κ. De Guyot (Jean-Paul Moulinot) υψηλόβαθμο στέλεχος του Υπουργείου . Παρά τους όποιους ενδοιασμούς, των ανωτέρων του ο Συνταγματάρχη   Raspeguy γίνεται δεκτός από το κ De Guyot  . Ο διάλογος απολαυστικός αποκαλύπτει τη ποιότητα της ψυχοσύνθεσης του  άνδρα.

-Όταν η ανιψιά μου μου ζήτησε να σε δω, ήξερα ήδη το όνομά σου.

-Ευχαριστώ. Εξαιρετική η κυρία Κόμισσα.

-Μας απασχολεί ιδιαίτερα στο Υπουργείο  αν σου παραχωρηθεί  εκ νέου η Διοίκηση  ή σου ζητηθεί να παραιτηθείς.

-Δεν θα παραιτηθώ ποτέ κύριε.

-Δικό σου θέμα ... Έχω να σου κάνω κάποιες ερωτήσεις  Ανεπισήμως φυσικά. Παρακαλώ κάθισε.

-Ευχαριστώ  προτιμώ όρθιος Μου έμεινε συνήθεια  από τότε που ήμουν βοσκός. 

-Ο Στρατηγός Melies  ανέφερε ότι παράκουσες τις διαταγές του  στο Ντιεν Μπιεν Φου.

-Αρκετές φορές .Τη πρώτη φορά  για να επανακαταλάβω ένα λόφο . Τη δεύτερη φορά.....

-Μη συνεχίζεις...Άρα ο Στρατηγός Melies   έχει δίκιο.

-Μάλιστα αλλά το καταλάβαμε το λόφο.... 

-Μετά φαίνεται πως είχες προβλήματα  στο στρατόπεδο απελευθέρωσης  στην Ινδοκίνα.

-Ήθελα να προστατεύσω  την αξιοπρέπεια των ανδρών μου. Επρόκειτο να μας απολυμάνουν  λες και ήμασταν πρόβατα .

-Κατάλαβα  Υπάρχει και μια καταγγελία  από το τελωνείο .Είναι αλήθεια ότι συνήργησες σε λαθρεμπόριο στα σύνορα;

-Ναι κύριε. Είναι παράδοση  στο χωριό και στην οικογένειά μου . Στη διάρκεια του β Παγκοσμίου πολέμου φυγαδεύαμε  Γάλλους στρατιώτες.

-Τότε οι κατηγορίες εναντίον σου αληθεύουν....

-Μάλιστα.

-Υπέρ σου έχεις μόνο μια αναφορά από το λοχαγό  Esclavier τον ιστορικό της Μεραρχίας. Σ΄αυτήν αναφέρεται με κολακευτικά λόγια  για σένα  και το μακαρίτη σύζυγο της ανιψιάς μου.

-Ο   Esclavier είναι εξαίρετος επιστήμων.

-Και αυστηρός μάλιστα.

-Δεν γίνεται να δεχθούμε όσα λέει για το ταγματάρχη  de Clairefons χωρίς να δεχθούμε  εξ ίσου όσα αναφέρει για το Raspeguy

   

Με τη δέσμευση να μη παρακούσει άλλη φορά εντολές ανωτέρων, του δίδεται μια ακόμη ευκαιρία . Αυτή τη φορά, και λόγω των περιστάσεων  του αναθέτουν  τη Διοίκηση του 10ου Συντάγματος Αλεξιπτωτιστών που ήδη βρίσκεται στην Αλγερία και στελεχώνεται σταδιακά με ότι πιο άχρηστο διαθέτουν οι άλλες μονάδες, που  δεν έχουν άλλο καλύτερο τρόπο να  ξεφορτωθούν. Αποστολή του Συντάγματος είναι να καταστείλει την εξέγερση των Ανταρτών και να επαναφέρει τη προηγούμενη ηρεμία και ομαλότητα στη χώρα..
Για μια ακόμη φορά  ο Raspeguy, Συνταγματάρχης πλέον,  καταφεύγει στη βοήθεια των έμπιστων  βετεράνων  του. Τους ζητά να αναλάβουν την εκπαίδευση των ανδρών με βάση τα διδάγματα και τις εμπειρίες της Ινδοκίνας.  Από το προσκλητήριο των αξιωματικών  ,στο μπαρ του Verte, του παλιού  λοχία, ο μόνος που απουσιάζει είναι  ο Υπολοχαγός Mahidi. Όλοι υποψιάζονται το λόγο της απουσίας του και όλοι κατά βάθος εύχονται να  το συναντήσουν μια μέρα εκεί στη Πατρίδα του. 

Στο μεταξύ η εκπαίδευση στο στρατόπεδο Foch ξεκινά με γρήγορους ρυθμούς ,οι ασκήσεις γίνονται με πραγματικά πυρά  και η πειθαρχία είναι υποδειγματική.
Αν στη περίπτωση της Ινδοκίνας ο αγώνας του Raspeguy και των αξιωματικών του ήταν αγώνας στατικός , εδώ στην Αλγερία μετατρέπεται σε πόλεμο κινήσεων. Αντίθετος  με την άποψη των αποίκων που για ευνόητους λόγους υιοθετεί η τοπική ηγεσία , αντίθετος για μια ακόμη φορά με την άποψη του Στρατηγού Μέλις ότι το Σύνταγμα οφείλει να αναλάβει αστυνομικά καθήκοντα, ο  Raspeguy χαράζει τη δική του στρατηγική.  Οι ζωές και οι περιουσίες των πολιτών δεν μπορούν να προστατευτούν  με αστυνομικά μέτρα από τη στιγμή που οι ανταρτικές ομάδες με το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού δρουν ανενόχλητες και μετά χάνονται στην έρημο. Η ανάγκη να εξολοθρευτούν μέσα από ευρείας εκτάσεως επιχειρήσεις και να καταστραφούν τα κέντρα ανεφοδιασμού τους είναι επιτακτική παρά ποτέ.
 Αν καταφέρουν και τις εκμηδενίσουν τότε η  πέμπτη φάλαγγα που δρα στις πόλεις μοιραία  θα ατονίσει και θα διαλυθεί.
Από πολύ νωρίς γίνεται κατανοητό ότι ο πόλεμος γίνεται   με αντίπαλο  ένα εχθρό αόρατο. Πρόκειται για ένα  ένα πόλεμο  που δεν έχει γραμμή μετώπου , μετόπισθεν , ένα πόλεμο όπου ο θάνατος παραμονεύει παντού. Αυτόν ακριβώς  το πόλεμο, παρά τις όποιες προσπάθειες του Raspeguy, η Γαλλία τον διεξάγει  δίχως πεποίθηση.

 Αυτό είναι το γενικό περίγραμμα μέσα στο οποίο δίνεται μια μάχη που φαντάζει άνιση. Και οι δύο πλευρές προσπαθούν να διευρύνουν την επιρροή τους πότε με τη βία , τις απειλές και πότε με δελεαστικά κίνητρα . Στη τρομοκρατία του εχθρού αντιπαρατίθεται μια άλλη νόμιμη τρομοκρατία εξ ίσου άγρια. Πράκτορες της μιας και της άλλης πλευράς διακινδυνεύουν καθημερινά τη ζωή τους σε ένα πρακτικά ακήρυχτο πόλεμο. Έρευνες στα σπίτια και προσαγωγές υπόπτων μέσα στη νύχτα, κουκουλοφόροι καταδότες στα υπόγεια  της αστυνομίας να δακτυλοδείχνουν συνεργάτες του εχθρού, εκρήξεις βομβών, πράξεις αντεκδίκησης με άρωμα συναλλαγής και διαφθοράς. Οι φήμες για φρικτά βασανιστήρια που υποβάλλονται στους Αυγερινούς για να κάμψουν το φρόνημά τους πληθαίνουν .Υποψιασμένοι οι Γάλλοι πίσω από τη Μεσόγειο αναρωτιούνται αν υπάρχει τελικά Γκεστάπο στην Αλγερία. 
Για το Συνταγματάρχη Raspeguy (όπως και για το Bigeard που αποκαλούσε τους ακτιβιστές του  FLN  "πρωτόγονους",και  τα βασανιστήρια  "ένα αναγκαίο κακό .") όλες  του οι προσπάθειες συγκλίνουν στην εκτέλεση της αποστολής που του έχουν αναθέσει. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει πολλά και ανυπέρβλητα. Ο πόλεμος είναι πολύ διαφορετικός από ότι περίμενε. Αντί για αντάρτες απόλεμους συναντά   μαχητές καλά οπλισμένους κατά πολύ περισσότεροι σε αριθμό απ' ότι αρχικά οι τοπικές αρχές του είχαν δώσει να καταλάβει.

Συνταγματάρχη Μarcel Bigeard

Οι αντάρτες καταφέρνουν να παρασύρουν  σε παγίδα μια μικρή ομάδα με αλεξιπτωτιστές τους οποίους και εκτελούν με  με βάρβαρο τρόπο. Ανάμεσα στα πτώματα και εκείνο του  Υπολοχαγού Merle. Η δράση φέρνει αντίδραση  και τα αντίποινα γίνονται σκληρότερα ακόμα. Πολλαπλασιάζονται οι έρευνες κατ οι οίκον προσαγωγές, Οι ανακρίσεις και τα βασανιστήρια για την απόσπαση ομολογίας είναι πια στην ημερήσια διάταξη.

 Από την αναμέτρηση αυτή δεν λείπουν οι  γυναίκες. Κάπου 11.000 από αυτές,  σύμφωνα με τα γαλλικά αρχεία,  θα πάρουν ενεργό μέρος υπερασπιζόμενες άλλες τη μία και άλλες  την άλλη πλευρά.Μια από αυτές είναι και ηAicha (Claudia Cardinale) αδελφή του αντάρτη Πατριώτη Mahidi

Αυτό το κλίμα της τρομοκρατίας, σε συνδυασμό με την αδυναμία επίτευξης μιας σοβαρής πολεμικής επιτυχίας  μεταφέρεται από διάφορους δρόμους στο Παρίσι  προκαλώντας αρνητικά σχόλια και αποτροπιασμό. Μια απόφαση εν θερμώ καλεί πίσω στη Γαλλία το Συνταγματάρχη να απολογηθεί  για όσα  διαδίδονται σε βάρος της διοίκησής του.

Ο χρόνος είναι εναντίον του. Όμως η τύχη ξαφνικά, δείχνει να του χαμογελά. Ένας  από τους υπόπτους "λυγίζει" στη διάρκεια της ανάκρισης στην οποία υποβάλλεται από το Boisfeuras και ομολογεί ότι ανάμεσά στους συλληφθέντες βρίσκεται η αδελφή του Mahidi , η  Aicha (Claudia Cardinale) η οποία φέρεται να  έχει σημαντικό ρόλο στην αντίσταση. Η Aicha εεντοπίζεται, ανακρίνεται με τη σειρά της και ομολογεί το μέρος που κρύβεται ο αδελφός της. Ζητά σαν αντάλλαγμα από τους παλιούς του συντρόφους να μη το σκοτώσουν και το αίτημά της φαίνεται να γίνεται αποδεκτό. 
Ισχυρή δύναμη υπό τις διαταγές του ίδιου του Raspeguy κατευθύνεται αμέσως προς τη περιοχή που τους έχει υποδειχθεί.

 Η καταδίωξη παίρνει ακραίες μορφές. Για χάρη του σκοπού όλα επιτρέπονται. Αληθοφανείς σκηνές μάχης, πλούσια εφέ Ο σύντροφος της Ινδοκίνας , ο Υπολοχαγός Mahidi, κυκλωμένος τελικά  στη κορυφή ενός λόφου με τους αντάρτες πανικόβλητους πλέον να τρέχουν σε κάθε κατεύθυνση δίνει απελπισμένο αγώνα. Πρώτος το προσεγγίζει ο  Λοχαγός Boisfeuras . Αντιμέτωπος με το παλιό του σύντροφο τον  εκτελεί με μία ριπή. Στα ματια τουEsclavier η αψυχολόγητη ενέργεια του Boisfeuras φαντάζει σαν μια στιγνή δολοφονία . Από εκείνη τη στιγμή και μετά, πολλά πράγματα και αξίες αναθεωρούνται μέσα του. Νοιώθει ότι τίποτε πια δεν το συνδέει με τους παλιούς του συντρόφους.

 Με το Mahidi  νεκρό και τους αντάρτες αποδεκατισμένους ο Raspeguy μπορεί να αναπνεύσει ανακουφισμένος.  Αντί να πάει αυτός στη Γαλλία για να απολογηθεί, η επίσημη Γαλλία φτάνει στο Στρατόπεδο Foch για να τον τιμήσει. Η ταινία τελειώνει με τους επισήμους να παρακολουθούν τη τελετή της παρασημοφόρησης . Ο Phillipe Esclavier αρνούμενος να υπηρετήσει  ένα στρατό με ιδέες τόσο διαφορετικές τελικά από τις δικές του  , ντυμένος πλέον με πολιτικά ρούχα ,  εγκαταλείπει το στρατόπεδο πριν ακόμα ολοκληρωθεί η τελετή .  Δίπλα  από τη πύλη του στρατοπέδου εργάτες υπό τη καθοδήγηση αστυνομικών οργάνων σβήνουν από το τοίχο   ένα σύνθημα γραμμένο με μπογιά . Την ίδια ώρα  λίγα μέτρα παρακάτω σε έναν άλλο τοίχο δύο αραβόπουλα γράφουν με μπογιά  τη λέξη- σύνθημα: Ανεξαρτησία..


Σχετικό: 
ΣΤΕΦΕΝ ΓΟΥΕΜΠ: ΑΛΕΞΙΠΤΩΤΙΣΤΕΣ Επίλεκτοι αλλά επικίνδυνοι.