ΚΟΥΚΟΥΤΣΑΚΗΣ ΣΤ: Η "ΧΑΡΑΔΡΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ".

Αυτός ήταν ο Στεργιάδης. Κι αυτό ήταν το σύστημά του . Αυτή η εξευτελιστική συμπεριφορά του απέναντι παντός Έλληνος και παντός Ελληνικού. Και, προ πάντων , αυτό το μαστίγιον, αυτό το "κνούτον" , αυτός ο βούρδουλας , ήταν όχι μόνον το σύμβολον της μυσαράς του εξουσίας, αλλά και ο μόνος σύντροφος και ο μόνος του σύμβουλος και το μόνον μέσον σωφρονισμού και εξευτελισμού, αλλά και κάθε παραλογισμού του...Διότι, προ παντός άλλου , ο Ύπατος Αρμοστής της Ελλάδος εν Σμύρνη, εις ένα νεύμα του οποίου έτρεμαν όλοι και όλα , όσα ευρίσκοντο εις την Ελληνικήν Μικρασίαν, από την θάλασσαν του Μαρμαρά έως τα βουνά της Τζίννας και του Τμώλου, και από τας παραλίας του Αιγαίου έως το Σεϊδη-Γαζή και το Αφιόν -Καραχισάρ και τον ακραίον σταθμόν του Τσιβρίλ .. προ παντός άλλου , ήτο "παράλογος"! Ευέξαπτος, νευροπαθής, πείσμων, ακαταλόγιστος, ισχυρογνώμων, βίαιος εις την πρώτην εκδήλωσιν κάθε εντυπώσεως του και κάθε αποφάσεως , βλάσφημος μέχρις αηδίας και προστυχολόγος, (ενίοτε μάλιστα βωμολόχος),τυραννούσε τον εθνομάρτυρα Χρυσόστομον και τον ύβριζε , καπηλικώς χωρίς αφορμή, εξευτέλιζε τους συνεργάτας του με λόγια συντριπτικά και ακατανόμαστα , χτύπαγε τους βαθμούχους άνευ διακρίσεως πέταγε τους δημοσιογράφους και τους δημογέροντας έξω από το γραφείο του, απειλούσε με γρόνθους το σύμπαν και ύψωνε το μαστίγιόν του , τον ιδικόν του αχώριστον "βούρδουλαν" σε κάθε πλάτη και σε κάθε κεφαλή.. Κι έκανε άπειρες αδικίες και παρεξκγήσεις και γκάφες ανήκουστες!... Το βέβαιο είναι πως για τις τελευταίες αυτές περιπέτειες του μετάνοιωνε εύκολα και εταπεινώνετο αμέσως με περισσότερο παραλογισμό παρ' όσον χρησιμοποιούσε όταν εξηυτέλιζε... Αλλά σε τι ωφελούσε μια τέτοια ταπείνωσι, όταν δεν συντελούσε κι' αυτή παρά μόνο στην καταρράκωσι του Ελληνικού γοήτρου εν Μικρασία;

Η μανία του ιδίως εναντίον των παπάδων και των αρχιερέων και κάθε ρασοφόρου , ήταν παροιμοιώδης και έμοιαζε με λύσσα! 

Κάποτε βούτηξε τον Άγιον Σμύρνης, τον Μεγαλομάρτυρα Χρυσόστομον από τα γένεια , και τον εξύβρισεν ελεεινά και μια τούφα γένεια του μάρτυρος απόμειναν στα χέρια του !... Αφορμή ήταν μια μικρά διαχείρησις χρημάτων που του είχεν εμπιστευθή δια τους πρόσφυγας των Γαννοχώρων εις τας πατρίδας των. Και εξεμάνη, διότι κάτι του είπαν , ενώ ουδείς λόγος και ουδεμία αφορμή συνέτρεχεν ώστε να υποψιασθή τον Άγιον εκείνον Μητροπολίτην!... 

Το απόγευμα της ιδίας ημέρας μετάνοιωσε και, μαζί με την συγνώμη που του ζήτησε , του έστειλε δώρον ένα αυτοκίνητον!... 

Άλλοτε πάλιν ένας ιερεύς του Χορόσκιοϊ εδείχθη ανάξιος της αποστολής του δια κάποιαν ασέλγειαν. Η Μητρόπολις Σμύρνης τον έπαυσεν αμέσως και εντός τριών ημερών έστειλεν άλλον στη θέση του . Αλλά, τέσσαρες μέρες μετά την καθαίρεσιν , ο Στεργιάδης έμαθε τα καθέκαστα , και έξω φερνών έστειλε να του φέρουν από το Χορόσκιοϊ τον ιερέα για να τον τιμωρήση ο ίδιος... Οι απεσταλμένοι του που δεν ήξεραν καν περί τίνος επρόκειτο και δια ποίαν αφορμήν ενήργουν την σύλληψιν και την μεταφοράν του ιερέως , έπιασαν τον νεοδιορισθέντα εφημέριον και τον έφεραν ενώπιον του σατράπου ... 

Και τότε εκείνος , ανερώτητα, ανεξέταστα, αναπολόγητα, έπιασε τον περίφημον "βουρδουλα" του και, επί δέκα λεπτά της ώρας , μουγκρίζων, αφρίζων και μαινόμενος, χτυπούσε στις πλάτες και στο πρόσωπον τον ανύποπτον και αθώον ιερέα, ο οποίος δεν ήργησε , με τα ράσα κουρελιασμένα, να πέση λιπόθυμος.... 

Μίαν ώρα αργότερον , ενώ ο αθώος ιερεύς ματωμένος, ωδύρετο εις την εξώθυραν του Αρμοστειακού μεγάρου , ο σατράπης έμαθε την αλήθειαν και την παρεξήγησιν της οποίας έγινε αφορμή... Ζήτησε τότε συγγνώμην από τον δαρέντα παπάν και του έδωσεν εκατό λίρες για ...τους πτωχούς της ενορίας του! Δηλαδή , για να λησμονήση το ξύλο που του έδωσε!.. 

Τι ωφελούσαν όμως η συγγνώμες που ζήτησε εις πλέον από τριακόσια παρόμοια επεισόδια της ορμητικής νευροπαθείας του , όταν ο εθνικός εξευτελισμός συνετελείτο δια του προσώπου του Ανωτάτου Άρχοντος της Μικρασίας , κατά τρόπον τόσον εντυπωσιακόν και συντριπτικόν;...

Αλλ' όσον και αν ήτο βίαιος και ορμητικός εις τους εξευτελισμούς και το μαστίγωμα που έδινε με τα χέρια του , άλλο τόσον ήτο θρασύδειλος! Και ενώ έβριζε και χτυπούσε σαν λυσσασμένος, όταν το θύμα του εσήκωνε κεφάλι και ...πυγμήν, ο Στεργιάδης εγίνετο πτώμα. Άλλαζε όψιν. Άλλαζε τόνον φωνής. Άλλαζε συμπεριφοράν ... Και όχι μόνον ικανοποιούσε το παρ' ολίγον θύμα του , αλλά και πλειοδοτούσεν εις την παροχήν αντισταθμισμάτων για να λησμονηθή το επεισόδιον.... 

Έτσι τάπαθε μια μέρα μ' έναν ανώτερον αξιωματικόν του Στρατού της ξηράς [1]. Μόλις ήρχισε να τον υβρίζη και να σηκώνη χέρι επάνω του, ο συνταγματάρχης έβγαλε το περίστροφόν του και τον ηπείλησεν ... Ο Στεργιάδης έγινε αμέσως πτώμα. Προσεποιήθη πως εχαμογέλασε και η αισχρά γλώσσα του έγινε .... γλυκυτάτη. Στο τέλος , προέπεμψε τον συνταγματάρχην έως την εξώπορτα και του χάϊδευε φιλικώς και ταπεινώς τους ώμους , ενώπιον όλων των ανθρώπων του, που ήξευραν ότι τον είχε προσκαλέσει δια να τον επιτιμήση και να τον υβρίση κατά τας συνηθείας του. ........

[1] Για το περιστατικό έχουν καταγραφεί διάφορες εκδοχές .Μία από αυτές θέλει σαν πρωταγωνιστή του επεισοδίου το στρατηγό Δημήτριο Ιωάννου. (Θ.Μ)

(Το έργο δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ στα 1933)