ΜΙΣΘΟΣ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ

(Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΠΟΛΙΤΕΙΑ στις 3 Φεβρουαρίου 1921.)

Αρχίζει να γίνεται επάγγελμα επικερδές το αξίωμα βουλευτού. Τριάντα χιλιάδες δραχμαί τον χρόνον δια την σημερινήν περίστασιν δεν είναι μεγάλο ποσόν, αλλά κανείς δεν αμφισβητεί ότι είναι κάτι. Δυόμιση χιλιάδες δραχμαί τον μήνα σήμερον αντιστοιχούν το πολύ προς επτακοσίας δραχμάς τον μήνα εις το παρελθόν , όταν αι τιμαί των χρειωδών του βίου ευρίσκοντο ακόμη εις την γην και όχι εις τον ουρανόν , καθώς συμβαίνει σήμερα. Ένας βουλευτής τέλος πάντων πρέπει να ζη αξιοπρεπώς. Τι διάβολο αντιπρόσωπος του λαού είνε. Κάμνει δε μίαν εργασίαν. Κάθεται εις το εδώλιον της βουλής και ακούει τους άλλους ομιλούντας επί των γενικών και των μερικών ζητημάτων της χώρας , όταν δεν ομιλεί ο ίδιος επ' αυτών. Αφιερώνει, λοιπόν πολλάς ώρας την ημέραν δια τας υποθέσεις του κράτους , του λαού. Θα ήθελε εκείνας τας ώρας να παίξη πρέφαν αλλά το καθήκον τον σηκώνει από το τραπεζάκι της χαρτοπαικτικής ανέσεως. Και κάποτε ο βουλευτής δεν γνωριζει το οκτάωρον της εργασίας , το οποίον ζητούν πολλοί εκλογείς του να νομοθετηθή.
Μεγάλα πράγματα επομένως δεν απολαμβάνει εκ της εργασίας του , αλλά ούτε και λίγα. Δυόμιση χιλιάδας δραχμάς τον μήνα δεν καταφέρνουν να έχουν πολλοί βιοπαλαισταί σήμερα, άνθρωποι πείρας , δοκιμασμένης ικανότητος , ευφυείς , αν και κατασκοτώνονται εις την δουλείαν. Αλλά πάλιν Δυόμιση χιλιάδες δραχμαί τον μήνα δι' ένα μεγαλέμπορον, βιομήχανον, επιχειρηματίαν , χρηματιστήν , γαιοκτήμονα είνε μια πρέζα.
Οπωσδήποτε το γεγονός είνε, ότι η θέσις του βουλευτού σήμερον εβελτιώθη.Πρό του πολέμου είχε αμοιβήν 250 δρ. το μήνα.Τώρα εβελτίωσε την οικονομικήν  θέσιν του κατά 2.350 δρ μηνιαίως. Αν μείνη βουλευτής επί τέσσερα έτη , θα έχη μίαν απολαυήν 120.000 δραχ. Αν τύχη μάλιστα και δεν έχει ανάγκην να ζήση από την βουλευτικήν του αποζημίωσιν εξασφαλίζει το ποσόν αυτό ακέραιον.

Λοιπόν , με λίγα λόγια , από οικονομικής απόψεως το βουλευτικόν αξίωμα δεν είνε αξιοκαταφρόνητον. Ιδού ένα συμπέρασμα ανησυχητικόν διά τους εκλογείς . Εις προσεχείς εκλογάς θα ψηφίζουν χιλιάδας κάλπας υποψηφίων. Καθ' όλην την ημέραν χθες γενική συζήτησις εγίνετο εις την πόλιν δια την αύξησιν της βουλευτικής αποζημιώσεως και παρετήρησα, ότι αρκετοί φιλήσυχοι συμπολίται ήρχισαν να αναπτύσσουν ρητορείαν επίφοβον. Ανεκάλυπτον αιφνιδίως εις τον εαυτόν των το πολιτικόν δαιμόνιον. Ετόλμησα να παρατηρήσω προς ένα τούτων , ότι εξεπληττόμην δια την μεταβολήν των ιδεών του. Συνήθως , όταν ήκουε πολιτικήν συζήτησιν, εσηκώνετο από την καρέκλαν , εχαιρετούσε βιαστικά και έλεγε: "Με συγχωρείτε πολύ . Έχω μίαν κατεπείγουσαν εργασίαν." Χθες ομιλούσε με στόμφον επί των πολιτικών πραγμάτων της χώρας.

-Ευθύβουλε , του είπα χαμηλοφώνως. Συ να ομιλής περί πολιτικής και να εξάπτεσαι μάλιστα; Τέκνον μου, μήπως έφαγες σήμερα λαγόν στιφάδο, χωρίς κρεμμύδια, που έφθασαν τρεις και είκοσι την οκάν και τα οποία δεν ευρίσκονται; Ο λαγός χωρίς κρεμμύδια φέρει βαρυστομαχίαν. Και άνθρωπος με βαρύ στομάχι καταντά νευρικός, ώστε να αγορεύη.
-Λησμονείς, λοιπόν, τι έλεγον οι πρόγονοι δια τους μη ενδιαφερομένους δια τα κοινά;
Αλλοίμονον! Ο Ευθύβουλος πάει χαμένος σαν τον Μασσούραν. Όταν ακούση τις συμπολίτης να επικαλήται την ρήσιν των προγόνων περί των μη ενδιαφερομένων δια τα κοινά, πρέπει να υποπτευθή αμέσως εις αυτόν τον υποψήφιον των προσεχών εκλογών. Ασφαλώς λοιπόν θα έχωμεν πληθώραν υποψηφίων εις τας νέας εκλογάς. Προχθές εψηφίσαμεν εις τας Αθήνας 105 κάλπας. Προσεχώς θα ψηφίσωμεν το ολιγώτερον 10.000 κάλπας .

Μη τυχόν εις το τέλος πρέπει να αμοίβονται και οι εκλογείς; Θα ενταθή η βουλευτική υποψηφιότης. "Οι κατερχόμενοι εις τον πολιτικόν αγώνα" θα καταντήσουν περισσότεροι και από τα αυτοκίνητα. Και δεν απέκτησαν ακόμη ισοπολιτείαν αι γυναίκες. Ποία θα μείνη χωρίς υποψηφιότητα , όταν θα δικαιούται να εκλέγουν και να εκλέγονται .Τριάντα χιλιάδες τον χρόνον σημαίνουν πεντέξ τουαλέτες μοντέλα και άλλα τόσα καπέλλα. Πολύ δε φοβούμαι , ότι πιθανόν να αναθεωρήσω και εγώ τας ιδέας μου περί πολιτικής. Έως τώρα εφρόνουν , ότι είνε δυνατον να υπάρξη τέλειος ανήρ εις την γην. Αρκεί να κυττάζη την εργασίαν του και να μην απασχολείται με τους άλλους. Αλλά προκειμένου περί τριάκοντα χιλιάδων τον χρόνο ,  να  αδιαφορήση τις δια τα γενικά συμφέροντα του τόπου; Εις ένα κύκλον χθες , όπου  ωμιλούσαμεν περί της νέας μας ευδαιμονίας , ήτοι περί  της αυξήσεως της τιμής του άρτου, ενώ έλαβον τον λόγον , είπα χωρίς να το θέλω: "Ο αξιότιμος  προλαλήσας....." Χμ! και χωρίς άλλο ανησυχητικόν  φαινόμενον  εξηκρίβωσα  δια τον κίνδυνον  της ατομικής μου ησυχίας. Από χθες ήρχισα να επιθεωρώ  με προσοχήν τους  αθηναϊκούς εξώστας. Από ποίον  εξ αυτών  θα εκτινάξω την ρουκέταν: "Αγαπητοί  συμπολίται" εις ημέρας εκλογών ; Οπωσδήποτε σπεύδω  να ζητήσω  συγνώμην  από τους συμπολίτας , αν δεν τους χαιρετώ με μελητώδες χαμόγελον. Είμαι μύωψ.

Ο ΣΥΜΠΟΛΙΤΗΣ