ΑΙ ΑΛΒΑΝΙΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΙΝ ΤΗΣ ΕΝΩΣΕΩΣ
Την 30ην του μηνός Φεβρουαρίου 1944, προσελθών εις το γραφείον μου ο εκ Κορυτσάς της Βορείου Ηπείρου δημοσιογράφος εν Θεσσαλονίκη Αλέξανδρος Ωρολογάς, μοι ανεκοίνωσεν ότι ευρίσκετο εν Θεσσαλονίκη ελθών εκ Τυράνων ο γενικός γραμματεύς και σημαίνον μέλος της οργανώσεως του Εθνικού Μετώπου της Αλβανίας δημοσιογράφος Δημήτριος Φάλος, ορθόδοξoς χριστιανός αλλά δεδηλωμένος Αλβανός, όστις ήτο επιφορτισμένος υπό της Αλβανικής Κυβερνήσεως με σοβαρωτάτην μυστικήν αποστολήν έχουσαν μεγάλην σπουδαιότητα δια την Ελλάδα και με παρεκάλεσε να ορίσω ημέραν και ώραν συναντήσεως μετ' αυτού, ίνα ενημερωθώ επί της αποστολής του. Εις εκφρασασθείσαν απορίαν μου δια την ζητουμένην συνάντησιν ο δημοσιογράφος Ωρολογάς μοί ανεκοίνωσεν οτι, ως ούτος συνήγαγε εκ της μετ' αυτού συνομιλίας του, ο απεσταλμένος ούτος ήτο κομιστής προτάσεων της Αλβανικής Κυβερνήσεως δια την ένωσιν της Αλβανίας με την Ελλάδα υπό τύπον δυαδικού κράτους και μέ παρεκάλεσε να τηρήσω μυστικήν την ανακοίνωσίν του ταύτην.
Αντέτεινα εις τον συνομιλητήν μου την εκπληξίν μου, αφ' ενός μεν διότι εξελέγην εγώ ίνα λάβω γνώσιν των προτάσεων τούτων, αφ' ετέρου δε διότι οι Αλβανοί εζήτουν συνεννόησιν και ένωσιν μέ την Ελλάδα καθ' ον χρόνον είχον αναλάβει την συστηματικήν εξόντωσιν των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου. Εις ταύτα ο Αλεξ. Ωρολογάς μου απήντησεν ότι λόγω της σοβαρότητος του ζητήματος υπεδείχθην ως το καταλληλότερον εν Θεσσαλονίκη πρόσωπον, όπερ θα ηδύνατο να χειρισθή το ζήτημα τούτο, και εν συνεχεία να το φέρη υπ' όψιν της Ελληνικής Κυβερνήσεως, εις ό.τι δ' αφεώρα το ζήτημα της διώξεως των χριστιανών μοι ανεκοίνωσεν ότι, καθ' ας είχεν ούτος πληροφορίας, από τίνος η κατάστασις είχε μεταβληθή, της Αλβανικής Κυβερνήσεως αναλαβούσης την προστασίαν των χριστιανών δι' ευεργετικών δι' αυτούς μέτρων και ότι απόρροια της κυβερνητικής ταύτης μερίμνης υπήρξεν η ίδρυσις ήδη εν Τυράνοις Αλβανοελληνικού Συνδέσμου, εις ον μετείχον τα σοβαρώτερα και εγκυρότερα ηγετικά στοιχεία της Αλβανίας και πολλοί Έλληνες, παραρτήματα δε του συνδέσμου τούτου επρόκειτο να ιδρυθούν οσονούπω και εις άλλας πόλεις τής Αλβανίας.
Την 30ην του μηνός Φεβρουαρίου 1944, προσελθών εις το γραφείον μου ο εκ Κορυτσάς της Βορείου Ηπείρου δημοσιογράφος εν Θεσσαλονίκη Αλέξανδρος Ωρολογάς, μοι ανεκοίνωσεν ότι ευρίσκετο εν Θεσσαλονίκη ελθών εκ Τυράνων ο γενικός γραμματεύς και σημαίνον μέλος της οργανώσεως του Εθνικού Μετώπου της Αλβανίας δημοσιογράφος Δημήτριος Φάλος, ορθόδοξoς χριστιανός αλλά δεδηλωμένος Αλβανός, όστις ήτο επιφορτισμένος υπό της Αλβανικής Κυβερνήσεως με σοβαρωτάτην μυστικήν αποστολήν έχουσαν μεγάλην σπουδαιότητα δια την Ελλάδα και με παρεκάλεσε να ορίσω ημέραν και ώραν συναντήσεως μετ' αυτού, ίνα ενημερωθώ επί της αποστολής του. Εις εκφρασασθείσαν απορίαν μου δια την ζητουμένην συνάντησιν ο δημοσιογράφος Ωρολογάς μοί ανεκοίνωσεν οτι, ως ούτος συνήγαγε εκ της μετ' αυτού συνομιλίας του, ο απεσταλμένος ούτος ήτο κομιστής προτάσεων της Αλβανικής Κυβερνήσεως δια την ένωσιν της Αλβανίας με την Ελλάδα υπό τύπον δυαδικού κράτους και μέ παρεκάλεσε να τηρήσω μυστικήν την ανακοίνωσίν του ταύτην. Αντέτεινα εις τον συνομιλητήν μου την εκπληξίν μου, αφ' ενός μεν διότι εξελέγην εγώ ίνα λάβω γνώσιν των προτάσεων τούτων, αφ' ετέρου δε διότι οι Αλβανοί εζήτουν συνεννόησιν και ένωσιν μέ την Ελλάδα καθ' ον χρόνον είχον αναλάβει την συστηματικήν εξόντωσιν των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου. Εις ταύτα ο Αλεξ. Ωρολογάς μου απήντησεν ότι λόγω της σοβαρότητος του ζητήματος υπεδείχθην ως το καταλληλότερον εν Θεσσαλονίκη πρόσωπον, όπερ θα ηδύνατο να χειρισθή το ζήτημα τούτο, και εν συνεχεία να το φέρη υπ' όψιν της Ελληνικής Κυβερνήσεως, εις ό.τι δ' αφεώρα το ζήτημα της διώξεως των χριστιανών μοι ανεκοίνωσεν ότι, καθ' ας είχεν ούτος πληροφορίας, από τίνος η κατάστασις είχε μεταβληθή, της Αλβανικής Κυβερνήσεως αναλαβούσης την προστασίαν των χριστιανών δι' ευεργετικών δι' αυτούς μέτρων και ότι απόρροια της κυβερνητικής ταύτης μερίμνης υπήρξεν η ίδρυσις ήδη εν Τυράνοις Αλβανοελληνικού Συνδέσμου, εις ον μετείχον τα σοβαρώτερα και εγκυρότερα ηγετικά στοιχεία της Αλβανίας και πολλοί Έλληνες, παραρτήματα δε του συνδέσμου τούτου επρόκειτο να ιδρυθούν οσονούπω και εις άλλας πόλεις τής Αλβανίας.
Αποδεχθείς τελικώς την συνάντησιν ώρισα ταύτην δια την επομένην, συμφωνήσας μετά του δημοσιογράφου Αλεξάνδρου Ωρολογά, όπως συνοδεύση τον Δημήτριον Φάλον εις το γραφείον μου και μετά την παρουσίασιν αυτού αποχωρήση, ίνα η συνομιλία μου μετά του Αλβανού απεσταλμένου διεξαχθή κατά μόνας.
Λόγω της σοβαρότητος, ην ενείχεν η υπόθεσις αύτη, και του εθνικού ενδιαφέροντος, όπερ παρουσίαζεν, εμελέτησα το όλον ζήτημα, ανεσκόπησα την υφισταμένην ήδη εν Αλβανία κατάστασιν ανεμέτρησα ενδεχομένας συνεπείας και κατέληξα εις την τήρησιν προδιαγεγραμμένης τακτικής αμφιβολιών και επιφυλάξεων. Ούτως, όταν την επομένην ο Αλέξ. Ωρολογάς μοι παρουσίασε τον Αλβανόν απεσταλμένον και απεχώρησε, διεξήγαγον μετά του Δ. Φάλου ευρείαν και πολύωρον συνομιλίαν κατευθυνομένην δια προβαλλομένων υπ' εμού ερωτήσεων και περιοριζομένην εις το πλαίσιον τούτων. Δεδομένου δ' ότι τα προβαλλόμενα ερωτήματα απετέλουν κατηγορητήριον κατά της Αλβανικής Κυβερνήσεως και του Αλβανικού Έθνους, εν συνδιασμώ με την τηρηθείσαν υπ' εμού τακτικήν εκδηλώσεων ασυμφωνίας και δισταγμών αναμείξεως εις προσπάθειαν ην δεν έκρινον σνμφέρουσαν δια την Ελλάδα, ο Αλβανός απεσταλμένος ευρέθη εις δυσχερή θέσιν, αλλ' επροτίμησεν αντί της διακοπής της μετ' εμού συνεννοήσεως να δεχθή όπως η Αλβανική επιτροπή παραιτηθή από τά πλείστα σημεία των όρων, οίτινες ετίθεντο δια την συμφωνίαν. Κατόπιν της υποχωρήσεως ταύτης απεδέχθην ν' αναλάβω την προαγωγήν της συμφωνίας.
Λόγω της σοβαρότητος, ην ενείχεν η υπόθεσις αύτη, και του εθνικού ενδιαφέροντος, όπερ παρουσίαζεν, εμελέτησα το όλον ζήτημα, ανεσκόπησα την υφισταμένην ήδη εν Αλβανία κατάστασιν ανεμέτρησα ενδεχομένας συνεπείας και κατέληξα εις την τήρησιν προδιαγεγραμμένης τακτικής αμφιβολιών και επιφυλάξεων. Ούτως, όταν την επομένην ο Αλέξ. Ωρολογάς μοι παρουσίασε τον Αλβανόν απεσταλμένον και απεχώρησε, διεξήγαγον μετά του Δ. Φάλου ευρείαν και πολύωρον συνομιλίαν κατευθυνομένην δια προβαλλομένων υπ' εμού ερωτήσεων και περιοριζομένην εις το πλαίσιον τούτων. Δεδομένου δ' ότι τα προβαλλόμενα ερωτήματα απετέλουν κατηγορητήριον κατά της Αλβανικής Κυβερνήσεως και του Αλβανικού Έθνους, εν συνδιασμώ με την τηρηθείσαν υπ' εμού τακτικήν εκδηλώσεων ασυμφωνίας και δισταγμών αναμείξεως εις προσπάθειαν ην δεν έκρινον σνμφέρουσαν δια την Ελλάδα, ο Αλβανός απεσταλμένος ευρέθη εις δυσχερή θέσιν, αλλ' επροτίμησεν αντί της διακοπής της μετ' εμού συνεννοήσεως να δεχθή όπως η Αλβανική επιτροπή παραιτηθή από τά πλείστα σημεία των όρων, οίτινες ετίθεντο δια την συμφωνίαν. Κατόπιν της υποχωρήσεως ταύτης απεδέχθην ν' αναλάβω την προαγωγήν της συμφωνίας.
Εν γενικαίς γραμμαίς η συνομιλία μου μετά του Αλβανού απεσταλμένου περιεστράφη εις τα εξής :
α) Εις την ερώτησίν μου περί του σκοπού της προκληθείσης συναντήσεως μας ο Δημήτριος Φάλος μοι επέδειξεν έγγραφον, αλβανιστί συντεταγμένον, συνοδευόμενον υπό επισήμου μεταφράσεως εις την γαλλικήν, όπερ εβεβαίου την ιδιότητα αυτού ως επισήμου απεσταλμένου της Αλβανικής Κυβερνήσεως δι' υπόθεσιν υψίστης σημασίας, και είτα μοί ανεκοίνωσεν ότι ήτο κομιστής σχεδίου ενώσεως της Αλβανίας μετά της Ελλάδος υπό τύπον δυαδικού Ελληνοαλβανικού κράτους με ίσα δικαιώματα των δύο κρατών και λαών συμφώνως περίπου προς το προγενεστέρως υφιστάμενον Ιταλοαλβανικόν καθεστώς.
Δια την ένωσιν ταύτην ετόνισεν, ότι ήσαν σύμφωνοι όλοι οι Αλβανοί από των μελών της Αντιβασιλείας, της Κυβερνήσεως, των αρχηγών των πολιτικών κομμάτων και των φυλάρχων μέχρι του τελευταίου εθνικόφρονος, ανεξαρτήτως φυλής και θρησκεύματος, εξαιρέσει μόνον των κομμουνιστών.
β) Εις ερώτησίν μου τίνα ελατήρια ώθησαν τους Αλβανούς να καταλήξωσιν εις την απόφασιν ταύτην απήντησεν' Η Αλβανία μόνη δεν δύναται να ζήση ως Κράτος. Είναι χώρα πτωχή και δεν θα δυνηθή ν' ανταπεξέλθη εις τας δαπανάς, ας θ' απαιτήση η διατήρησις της ανεξαρτησίας της σήμερον, όστε είπερ ποτέ και άλλοτε όλαι αι χώραι αντιμετωπίζουσι τον κομμουνιστικόν κίνδυνον. Εάν ενωθώμεν με άλλο κράτος αι δαπάναι ελαττούνται. Η ένωσις θ' αυξήση την ισχύν αμφοτέρων. Δια τούτο σας προσφέρομεν την ένωσιν, η οποία αναμφισβητήτως είναι συμφέρουσα δια την Ελλάδα. Εγώ ως χριστιανός ειργάσθην πολύ ώστε η ένωσις αύτη να αποτελέση πόθον όλων των Αλβανών, οι οποίοι δεν έχουσιν εμποτισθή με το μικρόβιον του κομμουνισμού και συνεπώς του διεθνισμού. Γνωρίζομεν άλλως όλοι, ότι Αλβανοί και Έλληνες συγγενεύομεν φυλετικώς. Αύτη η συγγένεια συνετέλεσε να σκεφθώμεν και ν' αποφασίσωμεν την ένωσιν με την Ελλάδα. Σχέψις να ενωθώμεν με το άλλο όμορον κράτος, την Σερβίαν, δεν εγένετο, ούτε δύναται να γίνη ποτέ, διότι εκτός του ότι δέν έχομεν κανένα φυλετικόν δεσμόν με τους Σέρβους, μας χωρίζει από τούτους μίσος λόγω των δεινοπαθημάτων, άτινα υφίστανται οι υπό τον ζυγόν αυτών 600.000 Αλβανοί. Οι Σέρβοι άλλως είναι Σλάβοι και ως τοιούτοι αργά ή γρηγορα θ' αφομοιωθούν προς τον Πανσλαβισμόν, δηλαδή πρός τον διεθνή κομμουνισμόν, όστις αποτελεί εξ ίσου κίνδυνον τόσον δια την Αλβανίαν όσον και δια την Ελλάδα και κάθε κράτος, το οποιον θέλει νά ζήση ελεύθερον. Όταν προ διημέρου ήλθον εις Θεσσαλονίκην αναζητών την ανεύρευσιν προσώπου, το οποίον θα ηδυνατό να βοηθήση δια την επιτυχίαν της συμφωνίας και έπληροφορήθην οτι είσθε Ηπειρώτης, ότι κατέχετε εμπιστευτικήν θέσιν και προΐστασθε οργανώσεως, η οποία ασχολείται εις την αντιμετώπισιν των Βουλγάρων και των κομμουνιστών, εσκέφθην ότι προς ους έπρεπε ν΄ αποταθώμεν και να σας παρακαλέσωμεν ν' αναλάβητε την επίτευξιν επαφής ορισθησομένης επισήμου Αλβανικής επιτροπής με εξουσιοδοτημένην Ελληνικήν δι' έναρξιν διαπραγματεύσεων. Πρέπει να βοηθήσητε ώστε να πραγματοποιηθή η ένωσις, η οποία, αν είναι συμφέρουσα δια την Αλβανίαν, αναμφισβητήτως είναι πολύ συμφερωτέρα δια την Ελλάδα.
γ) Ευχαριστήσας αυτόν δια την επιδειχθείσαν προς εμέ εμπιστοσύνην, τω εξέθηκα οτι ήμην υποχρεωμένος να δηλώσω αδυναμίαν αναμείξεως εις την υπόθεσιν ταύτην, αφ' ενός μεν διότι η ιδιότης μου δεν μοι παρείχε τοιαύτην αρμοδιότητα, ως στρατιωτικός δε ίσως ήμην ακατάλληλος, αφ' ετέρου δε διότι εγώ προσωπικώς δεν επίστευον ότι η προτεινομένη ενωσις των δύο κρατών θα ήτο συμφέρουσα δια την Ελλάδα. Εστήριξα την γνώμην μου ταύτην εις το ότι η Ελλάς ήτο μικρόν κράτος και δεν διέθετε την ισχύν, ην ηδύνατο ν' αντιτάξη χρείας τυχούσης η Ιταλία, ώστε να επιβληθή εις ενδεχομένην παρασπονδίαν της Αλβανίας, διότι εφοβούμην ότι εάν επραγματοποιείτο η προτεινομένη ένωσις, αύτη θα ήτο πρόσκαιρος και εις βάρος της Ελλάδος, δεδομένου ό τι ήτο ενδεχόμενον η Αλβανία, εν παρουσιαζόμενη ευκαιρία νά επιτυχή συνεννύησιν και να εξασφαλίση υποστήριξιν ετέρου ισχυροτέρου κράτους, ίσως δε και μιας μεγάλης δυνάμεως, ώστε άνευ φόβου αντιποίνων να καταγγείλη την συμφωνίαν και ν' αποσπασθή τής ενώσεως, αφού πρότερον θα είχε απομυζήση από την Ελλάδα πάμπολλα ωφελήματα. Ετόνισα άμα αυτώ ότι η συμπεριφορά του Αλβανικού Κράτους προς το χριστιανικόν στοιχείον, αι πιέσεις και αι βαρβαρότητες, ας υφίσταντο οι Βορειοηπειρώται Έλληνες, οι φόνοι και οι συστηματικοί εμπρησμοί των ελληνικών συνοικισμών και οικιών, εν συνδυασμώ με την τραγωδίαν των στρατοπέδων συγκεντρώσεως, μαρτυρούντες τον υφιστάμενον εν Αλβανία φυλετικόν ανταγωνισμόν, απηγόρευον πάσαν πιθανότητα ειλικρινούς συνεννοήσεως.
Εις τας παρατηρήσεις μου ταύτας ο Αλβανός απεσταλμένος αντέταξε την διαβεβαίωσίν του ότι αι πληροφορίαι τας οποίας είχον εν σχέσει προς την βαρβαρότητα και τα εξοντωτικά μέτρα της Αλβανικής Κυβερνήσεως κατά του χριστιανικού πληθυσμού της Νοτίου Αλβανίας ουδόλως ανταπεκρίνοντο προς την πραγματικότητα και ετόνισεν ότι ούτος, καθ' ο χριστιανός ζων εν Αλβανία, και ενδιαφερόμενος τουλάχιστον εξ ίσου με ημάς τους Έλληνας δια τους ομοδόξους του , παρηκολούθησεν εκ του σύνεγγυς την όλην κατάστασιν και την πραγματοποιηθείσαν εξέλιξιν των γεγονότων, ην συνώψισεν ως εξής: Από της αναλήψεως της διακυβερνήσεως της Αλβανίας υπό της κυβερνήσεως του Εθνικού Μετώπου εσημειώθη όντως ανταγωνισμός, αλλ' ούτος διεξήχθη μόνον μεταξύ εθνικοφρόνων και κομμουνιστών. Δυστυχώς κατά μέγα μέρος οι χριστιανοί της Νοτίου Αλβανίας, παρασυρθέντες από απατηλά συνθήματα και την προπαγάνδαν του αλβανικού και ελληνικού κομμουνισμού ενίσχυσαν δια παντός τρόπου τον εαμοκομμουνισμόν και ετάχθησαν αντιμέτωποι του Εθνικού Μετώπου. Εκτός της υπό του μεγαλυτέρου αριθμού των νέων ενισχύσεων των εαμοκομμουνιστικών ομάδων δι'εντάξεως των εις ταύτας, οι εις τας πόλεις και τα χωρία ως φιλήσυχοι παραμείναντες κατεσκόπευον τας κινήσεις των Μπαλλίστ και επληροφόρουν περί τουτων τας εαμοκομμουνιστικάς συμμορίας, παρείχον άσυλον εις τους κομμουνιστάς, διηυκόλυνον αυτούς εις την διαφυγήν των μετά την εκτέλεσιν κακουργημάτων, συνεκέντρωνον εφόδια δι' αυτούς και γενικώς ανεδείχθησαν στενοί συνεργάται αυτών εν παντί. Όθεν ήτο επόμενον να επισύρωσιν εναντίον αυτών την μήνιν των Μπαλλίστ και να υποστώσι παρ' αυτών αντίποινα, ως υφίσταντο αντίποινα και οι μωαμεθανοί Αλβανοί της αυτής κατηγορίας. Σεις επληροφορήθητε μόνον τα μέτρα, τα οποία ελήφθησαν κατά των χριστιανών και τα οποία μάλιστα σας τα παρέστησαν πολύ εξωγκωμένα, δεν αποκλείεται δε να σας παρέστησαν ότι και τα όργια και αι κακουργίαι των κομμουνιστών κατά των εθνικοφρόνων χριστιανών εγένοντο υπό των Μπαλλίστ. Μη διαχωρίζετε τους Αλβανούς εις μουσουλμάνους και χριστιανούς, αλλ' εις κομμουνιστάς και εθνικιστάς. Η Αλβανική Κυβέρνησις του Εθνικού Μετώπου, αφ' ης ανέλαβε την αρχήν, συμπεριεφέρθη προς τους κομμουνιστάς αυστηρώς άνευ διακρίσεως θρησκεύματος. Βεβαίως οι Βορειοηπειρώται που σας δίδουν τας πληροφορίας δεν σας επληροφόρησαν πόσα τουρκοαλβανικά χωρία επυρπολήθησαν και πόσοι Τουρκοαλβανοί κρατούνται εις τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως (εις τό σημείον δε τούτο ανέφερε μέγαν αριθμόν τουρκοαλβανικών χωρίων πυρποληθέντων υπό των Μπαλλίστ, ως ορμητηρίων των εαμοκομμουνιστικών συμμοριών). Ο ανταγωνισμός μεταξύ κομμουνιστών και εθνικιστών εν Αλβανία έχει λάβει διαστάσεις, αλλ' αι ωμότητες τών εθνικιστών δεν δύνανται να παραβληθώσι προς τας κακουργίας των εαμοκομμουνιστών. Εν πάση όμως περιπτώσει η κατάστασις έχει ήδη διευκρινισθή. Οι Αλβανοί ανεξαρτήτως φυλής ή θρησκεύματος έλαβον ή λαμβάνουσι θέσιν εις μίαν παράταξιν. Ήτο ανάγκη να γίνη ο διαχωρισμός των εις εθνικόφρονας ή κομμουνιστάς, μη χωρούσης μέσης λύσεως.
Επειδή δε ο διαχωρισμός ούτος δεν ήτο δυνατόν να γίνη από της μιας ημέρας εις την άλλην, η κυβέρνησις του Εθνικού Μετώπου εξήγγειλε και έταξε προθεσμίαν μέχρι τέλους Ιανουαρίου όπως όλοι οι εις τα όρη ή άλλως πως κρυπτόμενοι επανέλθωσιν εις τας οικίας των και επιδοθώσιν φιλονόμως εις τα ειρηνικά των έργα. Προ τριημέρου μάλιστα η κυβέρνησις επενέβη και έματαίωσε μίαν επιχείρησιν, ήτις είχεν οργανωθή με πολλάς δυνάμεις εναντίον χριστιανικών ανταρτικών ομάδων, αι οποίαι ήσαν συγκεντρωμέναι εις την περιοχήν της Πρεμετής, αφ' ενός μεν ίνα μη η επιχείρησις αυτή θεωρηθή ότι απετέλει δίωξιν και εξόντωσιν χριστιανών, αφ' ετέρου δε ίνα προηγηθή πάσης διώξεως προσπάθεια να πεισθώσιν ούτοι νά επανέλθωσιν εις τά χωρία των. Επίσης ειδοποιήθησαν αι οικογένειαι, αι οποίαι εγκατέλειψαν τα χωρία των και ζώσιν εις σπήλαια, να επανέλθωσιν εις τας οικίας των με την διαβεβαίωσιν ότι, αν αι οικίαι των είχον πυρποληθή, θα εγκατασταθώσι μερίμνη των τοπικών αρχών εις αλλάς οικίας και εν ανάγκη εις άλλα χωρία. Εις τα Τύρανα έχει συσταθή ήδη Αλβανοελληνικός Σύνδεσμος, είς τον οποίον ενεγράφησαν ως μέλη όλαι αι αλβανικαί προσωπικότητες. Ο σύνδεσμος αυτός έταξεν ως σκοπόν του την φιλικήν προσέγγισιν Αλβανίας και Ελλάδος, αποβλέπει δε και ούτος εις την επίτευξιν της ενώσεως των δύο χωρών. Ήδη ο σύνδεσμος ούτος εργάζεται και επιβλέπει, όπως όχι μόνον εκλείψη πάσα διάκρισις, αλλά και εκδηλωθή απροκάλυπτος η προς το χριστιανικόν στοιχείον κρατική εύνοια. Συνεπώς αρκεί να βοηθήσουν εις τούτο οι χριστιανοί, οι οποίοι πρέπει να κατανοήσουν ότι δεν έχουν κανέν συμφέρον να υποστηρίζουν τον κομμουνισμόν, ο οποίος, εάν επικρατήση, πρώτους αυτούς θα κτυπήση, διότι είναι κατασκεύασμα και όργανον του Σλαβισμού.
Εις τας παρατηρήσεις μου ταύτας ο Αλβανός απεσταλμένος αντέταξε την διαβεβαίωσίν του ότι αι πληροφορίαι τας οποίας είχον εν σχέσει προς την βαρβαρότητα και τα εξοντωτικά μέτρα της Αλβανικής Κυβερνήσεως κατά του χριστιανικού πληθυσμού της Νοτίου Αλβανίας ουδόλως ανταπεκρίνοντο προς την πραγματικότητα και ετόνισεν ότι ούτος, καθ' ο χριστιανός ζων εν Αλβανία, και ενδιαφερόμενος τουλάχιστον εξ ίσου με ημάς τους Έλληνας δια τους ομοδόξους του , παρηκολούθησεν εκ του σύνεγγυς την όλην κατάστασιν και την πραγματοποιηθείσαν εξέλιξιν των γεγονότων, ην συνώψισεν ως εξής: Από της αναλήψεως της διακυβερνήσεως της Αλβανίας υπό της κυβερνήσεως του Εθνικού Μετώπου εσημειώθη όντως ανταγωνισμός, αλλ' ούτος διεξήχθη μόνον μεταξύ εθνικοφρόνων και κομμουνιστών. Δυστυχώς κατά μέγα μέρος οι χριστιανοί της Νοτίου Αλβανίας, παρασυρθέντες από απατηλά συνθήματα και την προπαγάνδαν του αλβανικού και ελληνικού κομμουνισμού ενίσχυσαν δια παντός τρόπου τον εαμοκομμουνισμόν και ετάχθησαν αντιμέτωποι του Εθνικού Μετώπου. Εκτός της υπό του μεγαλυτέρου αριθμού των νέων ενισχύσεων των εαμοκομμουνιστικών ομάδων δι'εντάξεως των εις ταύτας, οι εις τας πόλεις και τα χωρία ως φιλήσυχοι παραμείναντες κατεσκόπευον τας κινήσεις των Μπαλλίστ και επληροφόρουν περί τουτων τας εαμοκομμουνιστικάς συμμορίας, παρείχον άσυλον εις τους κομμουνιστάς, διηυκόλυνον αυτούς εις την διαφυγήν των μετά την εκτέλεσιν κακουργημάτων, συνεκέντρωνον εφόδια δι' αυτούς και γενικώς ανεδείχθησαν στενοί συνεργάται αυτών εν παντί. Όθεν ήτο επόμενον να επισύρωσιν εναντίον αυτών την μήνιν των Μπαλλίστ και να υποστώσι παρ' αυτών αντίποινα, ως υφίσταντο αντίποινα και οι μωαμεθανοί Αλβανοί της αυτής κατηγορίας. Σεις επληροφορήθητε μόνον τα μέτρα, τα οποία ελήφθησαν κατά των χριστιανών και τα οποία μάλιστα σας τα παρέστησαν πολύ εξωγκωμένα, δεν αποκλείεται δε να σας παρέστησαν ότι και τα όργια και αι κακουργίαι των κομμουνιστών κατά των εθνικοφρόνων χριστιανών εγένοντο υπό των Μπαλλίστ. Μη διαχωρίζετε τους Αλβανούς εις μουσουλμάνους και χριστιανούς, αλλ' εις κομμουνιστάς και εθνικιστάς. Η Αλβανική Κυβέρνησις του Εθνικού Μετώπου, αφ' ης ανέλαβε την αρχήν, συμπεριεφέρθη προς τους κομμουνιστάς αυστηρώς άνευ διακρίσεως θρησκεύματος. Βεβαίως οι Βορειοηπειρώται που σας δίδουν τας πληροφορίας δεν σας επληροφόρησαν πόσα τουρκοαλβανικά χωρία επυρπολήθησαν και πόσοι Τουρκοαλβανοί κρατούνται εις τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως (εις τό σημείον δε τούτο ανέφερε μέγαν αριθμόν τουρκοαλβανικών χωρίων πυρποληθέντων υπό των Μπαλλίστ, ως ορμητηρίων των εαμοκομμουνιστικών συμμοριών). Ο ανταγωνισμός μεταξύ κομμουνιστών και εθνικιστών εν Αλβανία έχει λάβει διαστάσεις, αλλ' αι ωμότητες τών εθνικιστών δεν δύνανται να παραβληθώσι προς τας κακουργίας των εαμοκομμουνιστών. Εν πάση όμως περιπτώσει η κατάστασις έχει ήδη διευκρινισθή. Οι Αλβανοί ανεξαρτήτως φυλής ή θρησκεύματος έλαβον ή λαμβάνουσι θέσιν εις μίαν παράταξιν. Ήτο ανάγκη να γίνη ο διαχωρισμός των εις εθνικόφρονας ή κομμουνιστάς, μη χωρούσης μέσης λύσεως.
Επειδή δε ο διαχωρισμός ούτος δεν ήτο δυνατόν να γίνη από της μιας ημέρας εις την άλλην, η κυβέρνησις του Εθνικού Μετώπου εξήγγειλε και έταξε προθεσμίαν μέχρι τέλους Ιανουαρίου όπως όλοι οι εις τα όρη ή άλλως πως κρυπτόμενοι επανέλθωσιν εις τας οικίας των και επιδοθώσιν φιλονόμως εις τα ειρηνικά των έργα. Προ τριημέρου μάλιστα η κυβέρνησις επενέβη και έματαίωσε μίαν επιχείρησιν, ήτις είχεν οργανωθή με πολλάς δυνάμεις εναντίον χριστιανικών ανταρτικών ομάδων, αι οποίαι ήσαν συγκεντρωμέναι εις την περιοχήν της Πρεμετής, αφ' ενός μεν ίνα μη η επιχείρησις αυτή θεωρηθή ότι απετέλει δίωξιν και εξόντωσιν χριστιανών, αφ' ετέρου δε ίνα προηγηθή πάσης διώξεως προσπάθεια να πεισθώσιν ούτοι νά επανέλθωσιν εις τά χωρία των. Επίσης ειδοποιήθησαν αι οικογένειαι, αι οποίαι εγκατέλειψαν τα χωρία των και ζώσιν εις σπήλαια, να επανέλθωσιν εις τας οικίας των με την διαβεβαίωσιν ότι, αν αι οικίαι των είχον πυρποληθή, θα εγκατασταθώσι μερίμνη των τοπικών αρχών εις αλλάς οικίας και εν ανάγκη εις άλλα χωρία. Εις τα Τύρανα έχει συσταθή ήδη Αλβανοελληνικός Σύνδεσμος, είς τον οποίον ενεγράφησαν ως μέλη όλαι αι αλβανικαί προσωπικότητες. Ο σύνδεσμος αυτός έταξεν ως σκοπόν του την φιλικήν προσέγγισιν Αλβανίας και Ελλάδος, αποβλέπει δε και ούτος εις την επίτευξιν της ενώσεως των δύο χωρών. Ήδη ο σύνδεσμος ούτος εργάζεται και επιβλέπει, όπως όχι μόνον εκλείψη πάσα διάκρισις, αλλά και εκδηλωθή απροκάλυπτος η προς το χριστιανικόν στοιχείον κρατική εύνοια. Συνεπώς αρκεί να βοηθήσουν εις τούτο οι χριστιανοί, οι οποίοι πρέπει να κατανοήσουν ότι δεν έχουν κανέν συμφέρον να υποστηρίζουν τον κομμουνισμόν, ο οποίος, εάν επικρατήση, πρώτους αυτούς θα κτυπήση, διότι είναι κατασκεύασμα και όργανον του Σλαβισμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου