Χρειάσθηκε ο θάνατος ενός παλληκαριού για να δώση πνοή ζωής στις πρώτες εκείνες ενέργειες και όλα τά σχέδια. Τα λόγια των Ελλήνων έμεναν λόγια ώσπου να έλθη ο θάνατος να τα ζωντανέψη. Ο θάνατος δεν είναι λόγια, είναι αλήθεια, ο θάνατος είναι ζωή. Αυτό είδε ο Αλέξης και χάρηκε κατάβαθα.
Οι κρίσεις των ανθρώπων μολύνουν ως και το θάνατο ενός παλληκαριού. Όσοι και πριν πεθάνη τον εγνώριζαν, είπαν:
«Ποιός ήξερε πως ζούσε μεταξύ μας ένας ήρως.»
Και χάρηκαν που πέρασε μεταξύ μας ένας ήρως. Από μια στιγμή στη άλλη ήρωα τον έκαμε ο θάνατος. Γεννά τάχα ήρωες ο θάνατος; Δεν ήταν ήρως αφότου γεννήθηκε; Δεν τον εφανέρωσε ήρωα ο θάνατος μόνον επειδή δεν ήλθε αυτός να τον εύρη και να τον πάρη, αλλά εκείνος πήγε προς το θάνατο και τον εζήτησε; Πήγε προς το θάνατο, και αυτός τότε τον πήρε, τον τύλιξε στην αίγλη του και τον εδόξασε...
Άλλοι Έλληνες είπαν με κάποια καταφρόνια:
«Ήταν πατριώτης ο καϋμένος.»
Και άλλοι ξεστόμισαν:
«Τί βλάκας να πάη να σκοτωθή.»
Άλλοι θαύμασαν, γιατί δεν ένοιωσαν, και χάσκοντας είπαν:
«Πως ένας νέος να αγαπά τόσο λίγο τη ζωή του ! Πως νέος καλογεννημένος, με πλούτη και όλα τα καλά στο σπίτι του, πως άνθρωπος με γυναίκα νέα και παιδιά μικρά, ν' αφίνη και καλοπέραση και οικογένεια και να γυρεύη ξένες έννοιες-στα βουνά, με τις βροχές και με τα χιόνια ! Πως δε φοβήθηκε το θάνατο!»
Και οι καλλίτεροι — άπιστοι όμως, άπιστοι σα νάνοι που είναι — είπαν:
«Κρίμα στο παλληκάρι! Πήγε άδικα' τίποτε δε θα κάμη με το θάνατο του' θα ήταν χρησιμώτερος αν έμενε ζωντανός.»
Όλοι δεν είναι ήρωες. Χωρίς να μπορούν να θελήσουν να κάμουν ό,τι έκαμε το παλληκάρι, όμως μπορούν να το εκτιμούν, θαυμάζουν πράξες που αυτοί δε θα μπορούσαν να τις καταπιασθούν. Επειδή τον εγνώρισαν, λυπούνται που πέθανε, ο νέος, ο έμορφος, δε στοχάζονται όμως πως αν ζούσε δε θα τον εθαύμαζαν τόσο όσο τώρα που πήγε και σκοτώθηκε. Γυρεύουν αντιφατικά, γιατί και ζωντανό τον θέλουν και να έχη περάσει από τη φεγγοβολή ενός δοξασμένου θανάτου.
Βρέθηκαν και μερικοί, απλοϊκοί μάλιστα, που ενθουσιάσθηκαν και τον ελάτρεψαν. Δεν τον εγνώριζαν, χάρηκαν όμως που υπάρχουν ακόμα ήρωες.
Δεν είναι άσχημος ο θάνατος όταν εκείνος που παίρνει είναι παλληκάρι. Και του παλληκαριού δε φαντάζει μόνον ο θάνατος. Η ύπαρξη του να γνωσθή μονάχα και χαρά, χαρά άφραστη, κρυσταλλένια, διάφανη, υψώνει την ψυχή εκείνων που ακράτητοι φωνάζουν:
«Εύγε στο Παλληκάρι !»
Χώρια από τις κρίσες αυτές και τα συναισθήματα, οι Μακεδόνες, οι υπόδουλοι όλοι, τον λατρεύουν. Στη Μακεδονία δεν πέθανε παρά ζη και βασιλεύει, Ένα κοριτσάκι στη Βέρροια, που το ρώτησαν ποιος είναι ο βασιλιάς των Ελλήνων, αποκρίθηκε χωρίς δισταγμό:
«Ο Παύλος Μελάς».(Ίωνος Δραγούμη:Όσοι ζωντανοί.)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου