ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΛΑΣΤΗΡΑΣ: ΔΙΑΤΊ ΕΚΑΜΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΝ ΤΗΣ 6ης ΜΑΡΤIΟY 1933 ΙΙ

 (Προηγούμενο)

Αλλά τι πρώτον τι δεύτερον και τι τελευταίον να είπω δια να αποδείξω οποίον κακόν θα επήρχετο εις την χώραν από μίαν τοιαύτην κυβέρνησιν με αρχηγόν νυσταλέον και κλασικής ανικανότητος να επιβληθή επί της σπείρας των μαινομένων αδιαλλάκτων συνεργατών της; Ο τρόπος των εργασιών της Βουλής, η οποία κατά επιτυχή χαρακτηρισμόν αυτού του ιδίου αρχηγού της μετεβλήθη εις στίβον ταυρομαχιών, και η δι αναισχύντων νομοθετικών μέτρων αναστάτωσις των πάντων και η παράλυσις των δημοσίων υπηρεσιών είνε κριτήριον σαφέστατον των απωτέρων σκοτίων προθέσεων των.
Ιδού λοιπόν διατί προέβην εις την έκνομον πράξιν της 6ης Μαρτίου. Ήθελα να προλάβω αυτά τα κακά τα οποία ενέσκηψαν εις την χώραν και την οπισθοδρόμησαν κατά δεκάδας ετών.
Συνησθανόμην ότι ο ελληνικός λαός με τα 50% των απατηθέντων εκ δελεαστικών και κακοηθών υποσχέσεων δεν ήτο άξιος να υποστή τας συνεπείας μιας αναρχουμένης κυβερνήσεως. Και επί- τέλους δεν είνε δυνατόν να χωρέση εις την λογικήν ότι αι ψήφοι 500 Αθηναίων ήσαν αρκετοί δια να προκαλέσουν σεβαστόν κριτήριον μιας πραγματικής ετυμηγορίας του ελληνικού λαού.
Και θα μου προβληθή: Με ποίον δικαίωμα ετόλμησα να προβώ εις ένα πραξικόπημα βίαιον και έκνομον χωρίς καν να έχω την στιγμήν εκείνην ούτε δημοσίαν τινά θέσιν; Έ, λοιπόν το δικαίωμα επίστευα και πιστεύω ότι το έχω περισσότερον από τον κατά συνθήκην αρχηγόν του Λαϊκού κόμματος, διότι όταν εκείνος ένύσταζε, ημείς επί σειράν ετών διεξηγάγομεν τους σκληροτέρους αγώνας δια να δημιουργήσωμεν μίαν μεγαλυτέραν Ελλάδα και εντιμοτέραν, δια να χαρίσωμεν εις τον ασφυκτιώντα καί παλαίοντα υπό σκληροτάτας συνθήκας ελληνικόν λαόν, ένα βίον ανετώτερον και ανθρωπινώτερον.
Έχομεν το δικαίωμα αυτό διότι όταν αυτοί  εστασίαζον εις το εσωτερικόν δια να εμποδίσουν την χώραν να βαδίση προς τα πεπρωμένα της, ημείς διεξηγάγομεν εις το μέτωπον τους αιματηροτέρους και ενδοξοτέρους αγώνας, τους αγώνας εκείνους οι οποίοι από την Μακεδονίαν και τας στέπας της Ουκρανίας μέχρι των εσχατιών της Μικράς Ασίας θα αποτελούν το κορύφωμα της ελληνικής αλκής, της ελληνικής ορμής, της ελληνικής αυτοθυσίας, του ελληνικού μεγαλείου.
Έχομεν το δικαίωμα αυτό και το διακηρύσσωμεν υπερηφάνως, διότι είμεθα από τα περισωθέντα λείψανα της ενδόξου πάλαι ποτέ μεγάλης Στρατιάς της Μικράς Ασίας, οι οποίοι και μετά τας τραγικάς εκείνας ημέρας της καταστροφής, όταν αυτοί εν απογνώσει διέλυον τα πάντα, δεν εκάμφθημεν, αλλά με την πατριωτικήν μας ψυχήν χαλυβδωμένην από δεκαετείς συνεχείς αγώνας ανεδείχθημεν δημιουργοί και εμψυχωταί μιας νέας, ισχυράς και αποφασιστικής Στρατιάς εις την οποίαν οφείλει η σημερινή Ελλάς τα τελευταία όριά της.
Έχομεν το δικαίωμα αυτό διότι κανείς δεν θα μας αρνηθή ότι τα ωραιότερα χρόνια της ζωής μας τα διήλθομεν εις τα ακραία ελληνικά σημεία, εν μέσω σκληροτάτων αγώνων, καθ' ον χρόνον αυτοί διήγον εις τας πόλεις βίον εν μέσω χλιδής και διασκεδάσεων.
Και έχουν λοιπόν το δικαίωμα αυτοί, χάρις εις τας 500 ψήφους των Αθηνών, υστέρα από τοιούτον παρελθόν, να κυβερνήσουν εκ νέου την χώραν, δια να την καταστήσουν εστίαν δολοφονιών, αποσυνθέσεως και αναρχίας και δεν έχομεν ημείς το δικαίωμα να υπερασπίσωμεν την χώραν και τον ελληνικόν λαόν έστω και τον κατά 50% πλανώμενον, όταν ούτος απογοητευμένος από τον κοινοβουλευτισμόν δεν ψηφίζει αλλά καταψηφίζει π.χ. εκλογαί 1920, 1928, 1933;
Εις όλα αυτά θα μας αντιτάξουν οι σοφολογιώτατοι — περιφρονητικώς ίσως — τα συντάγματα, τους θεσμούς, τας λαϊκάς ελευθερίας και τόσα άλλα που εν αφθονία περιλαμβάνονται εις κάθε σχετικόν σύγγραμ­μα με τα πολιτικά συστήματα. Όλα αυτά είνε καλά και άγια όταν λειτουργούν καλώς. Και δια να λειτουργήσουν καλώς χρειάζονται ομαλάς περιστάσεις, απαιτούν πολιτικήν σταθερότητα καί ομαλότητα πολι­τικού βίου, ώστε τα κόμματα τα αλληλοδιαδόχως ανερχόμενα εις την εξουσίαν να εξακολουθούν προάγοντα το έργον της προηγουμένης και όχι να έρχωνται δια να ανατρέψουν, ό,τι με θυσίας του λαού κατώρθωσε να δημιουργήση η άλλη. Σήμερον δεν υφίσταται η περίπτωσις αυτή. Δεν υπάρχει από πολλού η σχετική ομαλότης εις τον πολιτικόν βίον μας. Και δεν θα μεταβληθή ποτέ η καταστρεπτική δια την χώραν αύτη κατάστασις εάν δεν μεσολαβήση μία άλλη — όχι τρίτη — κατάστασις, αλλ' ειδική κατάστασις η οποία θα στηριχθή επί άλλων βάσεων, παραμερίζουσα κάθε τι παλαιόν καί άχρηστον.
Έχομεν το δικαίωμα αυτό ακόμη, διότι δέν δύνανται να μας κατη­γορήσουν ότι επεδιώξαμεν την 6ην Μαρτίου να στερήσωμεν τον έλληνι­κόν λαόν των ελευθεριών του, αφού είνε γνωστόν ότι άλλοτε πανίσχυροι κατήχομεν την Αρχήν και υπό περιστάσεις τραγικώς δυσκόλους, και όχι μόνον τας ελευθερίας του δεν εστερήσαμεν τον λαόν, αλλά και με χρηστότητα τον έκυβερνήσαμεν καί τέλος οικειοθελώς παρεδώκαμεν τήν έξουσίαν εις τους αντιπροσώπους του.
Άλλά πώς εΐνε δυνατόν λογικός άνθρωπος νά φαντασθή ότι καί εγω και οί συνεργάται μου, τέκνα τού λαού, διελθόντα ολόκληρα έτη τής ζο^ής μας έν μέσω απελεύθεροιικών αγώνων θά έχωμεν τήν άνιερόν προθεσιν νά τόν στερήσο^μεν τάς ελευθερίας του;
Όχι! Τρεις φορές όχι! Εις ημάς το αίσθημα της ελευθερίας είνε περισσότερον ανεπτυγμένον, είνε αίσθημα πραγματικόν, κυκλοφορούν μέ­σα εις το αίμα μας, διότι έλευθερίαν ημείς εννοούμεν την τάξιν, δικαιοσύνην, ασφάλειαν, πειθαρχίαν, αλληλοσεβασμόν και όχι ασυδοσίαν, αναρχίαν, έκμετάλλευσιν, αδικίαν, καταπίεσιν, ισοδυναμούσαν με την χειροτέραν τυραννίδα.
Εις τας κακώς εννοουμένας αυτάς ελευθερίας στηρίζονται τα άνευ ηθικών αρχών κόμματα, τα οποία στερούμενα κύρους, ικανότητος και προ παντός ιθύνοντος νου, ως συμβαίνει και εις το Λαϊκόν κόμμα, εκμεταλ­λεύονται τον λαόν εν ονόματι αυτών των δήθεν ελευθεριών, ενώ πραγματικώς τον καταρρίπτουν εις το έπίπεδον του απελευθέρου, αφού μόνον οι ολίγοι επιτήδειοι του κόμματος καρπούνται ωφελημάτων εις βάρος των άλλων αφελών.
Αν αυτά είνε αι λαϊκαί ελευθερίαι ερρέτωσαν αι ελευθερίαι! Δεν επεχειρήσαμεν λοιπόν ημείς την 6ην Μαρτίου δια να προξενήσωμεν βλάβην εις τα συμφέροντα του λαού, ούτε να του στερήσωμεν τας ελευθερίας του, αλλά ετολμήσαμεν εν γνώσει των κινδύνων που παρου­σιάζει μία τοιαύτη εντελώς απαράσκευος έπιχείρησις, προς το συμφέρον του λαού, δια να τον απαλλάξωμεν από τα κακά μιάς κυβερνητικής αναρχίας, ουδόλως διαφερούσης μιας τυραννίδος.
Βεβαίως δια την πράξιν μας αυτήν δεν ήτο δυνατόν να έχωμεν εκ των προτέρων την λαϊκήν έγκρισιν. Αλλά μήπως είχομεν αυτήν και το 1922; Ο λαός εκ των υστέρων μας επεδοκίμασεν και τότε.  Τας πράξεις μας τας διέπει περισσότερον η λογική της καρδίας και της σκοπιμότητος και ολιγώτερον η λογική των θεωριών. Ημείς εξετάζομεν αν η πράξις δεν είνε ανήθικος και αν εξυπηρετή το ελληνικόν συμφέρον και αδιαφορούμεν αν συμβιβάζεται ή όχι με το σύνταγμα και τους κειμένους νόμους. Διότι φρονούμεν ότι ένα καλόν προσγενόμενον οπωσδήποτε ευκό­λως και ευπροσδέκτως νομιμοποιείται, ενώ ένα κακόν και επί αρίστου νόμου βασιζόμενον είνε πάντα κακόν.
Τα μεγαλύτερα και σπουδαιότερα έργα δεν στηρίζονται πάντα επί της νομιμότητος, αλλ' επί της ηθικής, το ύψος της οποίας δεν δύναται να φθάση πάντοτε ό νόμος.

Υπάρχουν περιστάσεις κατά τας οποίας δια να επιτευχθή το ωφέλιμον επιβάλλεται η παραβίασις του νόμου, οπότε το παραβιάζειν καλώς τον νομον είνε ασυγκρίτως προτιμότερον του απλώς εφαρμόζειν αυτόν.

Δεν αρνούμαι ότι τοιούτου είδους αρχαί έχουν και τους κινδύνους των. Οι δημόσιοι όμως άνδρες δεν ίστανται εις το ύψος των αν αποφεύ­γουν τους κινδύνους. Όπου ο κίνδυνος, εκεί και τα μεγάλα έργα. Ιδού ένα παράδειγμα[11].

Κάποτε κάποιος Διοικητής μικτού αποσπάσματος εις την Μικράν Ασίαν διετάχθη εις μίαν κρίσιμον στιγμήν που ηπειλείτο να ανατραπή το Μέτωπον από τας ισχυράς και αδιαλείπτους επιθέσεις πολλαπλασίου εχθρού, όπως με το μικρό του απόσπασμα δράση επί του άκρου αριστερού της πιεζομένης αριστεράς πτέρυγος. Ο Διοικητής έλαβε την διαταγήν και εξετάσας την γενικήν κατάστασιν αντελήφθη ότι δεν θα συνέβαλλεν καθόλου εις την βελτίωσιν της καταστάσεως εάν απλώς εκτελέση αυτήν την διαταγήν. Αλλά δεν υπήρχε και καιρός συζητήσεων με την προϊσταμένην αρχήν. Εσκέφθη μόνον πως δύναται να ωφελήση περισσότερον αδιαφορών αν δεν συμμορφωθή με την δοθείσαν διαταγήν. Και αντί να συμβάλη εις το αριστερόν της παρατάξεως εκτελεί παράτολμον και σχεδόν απονενοημένον σχέδιον, μίαν μεγάλην κυκλωτικήν κίνησιν, μη δικαιολογημένην εις τόσο μικρόν απόσπασμα ουδέ από τας βασικάς αρχάς της τακτικής.

Το μικρόν αυτό απόσπασμα μετά μεγάλην πορείαν επιπεσόν αιφνιδιαστικώς εις τα νώτα των κυρίων του εχθρού δυνάμεων ανέτρεψε ταύ­τας, εις στιγμήν ακριβώς καθ' ην ήρξατο η κατάρρευσις του Μετώπου μας, μετατρέψας ούτω δια παραβιάσεως μιας διαταγής μίαν καταστρεπτικήν ήτταν εις λαμπράν νίκην.

Ο Διοικητής του αποσπάσματος εγνώριζεν καλά ότι έπαιζεν την τύχην του εις την περίπτωσιν αυτήν. Εάν έφθανε μίαν ώραν βραδύτερον το παν θα εχάνετο και ο ίδιος αν κατώρθωνε να σωθή με το απόσπασμα του, ασφαλώς θα παρεπέμπετο εις δίκην ότι δεν εξετέλεσε διαταγήν προς επίθεσιν, αλλ' έκαμε από σκοπού κίνησιν άλλην δια να αποφύγη την εμπλοκήν κλπ., θα επληρώνετο δηλαδή με το στίγμα της ατιμίας ενός δειλού.

Αλλά την έξοχον αυτήν επιτυχίαν του την επεδοκίμασεν εκ των υστέρων όλη η ιεραρχία των προϊσταμένων, υίοθετήσαντες και τρόπον τινά αυτήν.

Αυτό είνε ένα κλασικόν παράδειγμα της νοοτροπίας των στρατιωτι­κών. Αι δύσκολοι και ανώμαλοι περιστάσεις απαιτούν τοιούτου είδους νοοτροπίαν. Όσον ανώμαλοι αι περιστάσεις τόσον περισσότερον τολμηραί πρέπει να είνε και αι σκέψεις και αι αποφάσεις.

Η χώρα σήμερον ευρίσκεται εσωτερικώς εις εξαιρετικώς δυσκόλους στιγμάς.

(Επόμενο)