Α ΣΤΙΝΑΣ: Η ΚΑΤΟΧΗ -Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ- Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΚΟΜΜΑΤΑ

Τον Απρίλη του 1941, ο Χίτλερ αποφασίζει να κάνει εκείνο που δεν μπόρεσε να κάνει ο Μουσολίνι. Να θέσει κάτω από τον έλεγχο του γερμανοϊταλικού στρατού τη χώρα. Από την πρώτη μέρα της εισβολής γίνεται φανερό εκείνο που ήταν από πολύ πριν γνωστό: ότι κάθε αντίσταση στον εισβολέα ήταν μάταιη. Ο Βασιλιάς, η οικογένεια του, οι υπουργοί, οι ανώτεροι δημό­σιοι υπάλληλοι και πολλοί άλλοι μπαίνουν στα αεροπλάνα και στα καράβια και εγκαταλείπουν τη χώρα, δίνοντας όμως εντο­λή στο στρατό να υπερασπίσει μέχρι τελευταίας ρανίδος του αίματος του το πάτριον έδαφος. Δηλαδή να σκοτωθούν. Εκεί­νοι που πρέπει να ζήσουν είναι τα «σύμβολα» του έθνους και οι «αρχηγοί». Η ηγεσία όμως του στρατού, παρά την εντολή του βασιλιά και της κυβέρνησης, συνθηκολογεί. Ο στρατός αφοπλίζεται και απολύεται και οι νεοζηλανδοί αφήνονται να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους.

Σχηματίζεται η κυβέρνηση Τσολάκογλου. Οι πολιτικοί αρχηγοί Κ. Τσαλδάρης, Π. Κανελόπουλος, Γ. Μερκούρης, Γ. Πεσμαζόγλου, Π. Ράλλης, ο τραπεζίτης Μάξιμος και οι στρατηγοί Πάγκαλος και Γονατάς σε σύσκεψη τους «αναγνωρίζουν την Κυβέρνηση Τσολάκογλου σαν Κυβέρνηση ανάγκης και δηλώ­νουν ότι είναι επιβεβλημένη η υποστήριξη της εκ μέρους όλων των Ελλήνων δίχως επιφυλάξεις και με ειλικρίνεια». Η Σύγ­κλητος του Πανεπιστημίου Αθηνών στέλνει συγχαρητήριο τη­λεγράφημα στην Κυβέρνηση και δηλώνει ότι θα την βοηθήσει «εις το εξόχως μέγα πατριωτικόν αυτής έργον». Ο Δήμαρχος Αθηνών Πλυτάς εκφράζει την ευγνωμοσύνη του στην Κυβέρ­νηση. Οι υπηρεσίες Ασφαλείας συνεχίζουν τη δουλειά τους όπως και προηγούμενα και με ακόμα περισσότερο ζήλο, στην υπηρεσία τώρα της Κυβέρνησης Τσολάκογλου, δηλαδή των αρ­χών κατοχής. Τα μέλη του ΚΚΕ , δέχονται τη γερμανική κατοχή με χαρά και αγαλίαση. Η Γερμανία είναι σύμμαχος της Ρωσίας, συνεπώς και δική τους .Πίστευαν ότι μια από τις πρώτες πράξεις των αρχών κατοχής έπρεπε να ήταν η απελευθέρωση των χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων που η δικτατορία του Μεταξά κρατούσε στα στρατόπεδα, στις φυλακές και στα νησιά.

Αυτή η πίστη τους ήταν και ο κύριος λόγος  που εμπόδισε μια  ομαδική απόδραση από την Ακροναυπλία, όταν αυτή ήταν δυνατή στις ώρες του  βομβαρδισμού. Βέβαιοι για τη νίκη των γερμανών περίμεναν να αφεθούν επίσημα ελεύθεροι. Η απελευθέρωση τον Μάη, λίγες μέρες δηλαδή μετά την κατοχή, με υπόδειξη της βουλγαρικής μυστικής υπηρεσίας, των «σλαυομακεδόνων κομμουνιστών», τους έκανε να είναι εντελώς πλέον βέβαιοι για την απελευθέρωση όλων των κρατουμένων κομμου­νιστών και για τη σταθερότητα και ισχύ του συμφώνου φιλίας Χίτλερ-Στάλιν.

Η  άμεση συνέχεια και συνέπεια της κατοχής ήταν οι χιλιά­δες νεκροί από την πείνα και το κρύο, το χειμώνα του 1941— 1942, Την κύρια ευθύνη γι' αυτό έχει η Αστυνομία και οι έμ­ποροι τροφίμων. Η Αστυνομία εμποδίζει με τη βία πλήθη λαού να καταλάβουν τις στρατιωτικές αποθήκες τροφίμων κα­θώς και τα ευρισκόμενα στο Τελωνείο του Πειραιά εφόδια, που προορίζονταν για τον αγγλικό και νεοζηλανδικό στρατό που πολεμούσε στην Ελλάδα, πριν από την κατοχή της Αθή­νας. Οι έμποροι κρύβουν τα τρόφιμα που είχαν τότες. Τα πρώτα παραδόθηκαν στους γερμανούς και τα δεύτερα μοσχοπουλήθηκαν στη μαύρη αγορά.[1]

Υποσημειώσεις:

[1] Υπάρχει και σήμερα σε πολλούς η εντύπωση ότι τα συσσίτια που άρχισαν να λειτουργούν στην Ελλάδα το Νοέμβρη του 41 ήταν έργο του ΕAM.

Η υπόθεση των συσσιτίων εκείνης της εποχής είναι η ακόλουθη: ύστερα από το φοβερό χειμώνα του 41-42, οι αρχές κατοχής επιτρέψανε τη διοχέτευση στη χώρα για τα λαϊκά συσσίτια ορισμένης ποσότητας τροφίμων από την Τουρκία και υπό τον αυστηρό έλεγχο της Ερυθράς Ημισελήνου. Ναυλώθηκε το τουρκικό πλοίο «Κουρτουλούς», που από τα τέλη του Νοέμβρη 1941 άρχισε δρομολόγια προς τον Πειραιά. Σε κάθε ταξίδι μετέφερε 1500—1800 τόννους όσπρια για τα λαϊκά συσσίτια κι εκείνα των συνεταιρισμών που είχαν ιδρυθεί. Στο 6ο ταξίδι του το «Κουρτουλούς» βυθίστηκε στη θάλασσα του Μαρμαρά με 1800 τόννους τρόφιμα. Αντικαταστάθηκε με το «Ντουλουμπουνάρ» που πραγματο­ποίησε δύο ταξίδια έως στις 27 Μαρτίου 1942. Σ' αυτό το μεταξύ ο κίν­δυνος της πείνας είχε υπερνικηθεί.

Στις αρχές Ιουνίου 1942 με τη μεσολάβηση του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και των τοπικών Ερυθρών Σταυρών έγινε ρητή συμφωνία των εμπολέμων για τον εφοδιασμό της Ελλάδας. Ο Καναδάς ανέλαβε να παρέχει 15 χιλιάδες τόννους το μήνα τρόφιμα και οι Ενωμένες Πο­λιτείες 5000 τόννους όσπρια γάλα και φάρμακα. Τις ναυλώσεις πραγ­ματοποιούσε ο Σουηδικός Ερυθρός Σταυρός, αλλά όλες τις δαπάνες περιλαμβανομένων και των ασφαλίστρων τις κατέβαλε η κατοχική κυ­βέρνηση μέχρι την 1η Ιανουαρίου 1943 που ανέλαβαν όλα τα έξοδα οι Ενωμένες Πολιτείες. Μέχρι τις 27 Μαρτίου 1945 μεταφέρθηκαν 669.000 τόννοι εφόδια από τα οποία 647.000 τρόφιμα και τα υπόλοιπα ρούχα.