1831 ΤΟ ΚΑΚΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΠΑΡΜΠΑ-ΓΙΑΝΝΗ

Οι ηθικοί αυτουργοί ενός εθνικού εγκλήματος. 

Στα 1831 ο πληθυσμός της Πρωτεύουσας, όπως και η συντριπτική πλειοψηφία του εντός των συνόρων Ελληνισμού βρίσκεται στο πλευρό του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια. Οι αντικυβερνητικοί δεν λείπουν αλλά αποτελούν μια ελάχιστη μειοψηφία, χωρίς αυτό να τους καθιστά λιγότερο επικίνδυνους. Τα άτομα αυτά που διατηρούν στενότατες διασυνδέσεις με την επαναστατική επιτροπή της Ύδρας έχουν σαν βασική αποστολή να παρακολουθούν στενά τη Κυβέρνηση και να υπονομεύουν το έργο της με μεθοδολογία πεμπτοφαλαγγίτη. Κινούμενοι περισσότερο από καιροσκοπισμό παρά από ιδεολογικά ελατήρια , ελπίζοντας περισσότερα οφέλη από την καινούργια εποχή που πρόκειται να έλθει, αγωνίζονται να κερδίσουν εύσημα επιχειρούν με κάθε τρόπο να ουδετεροποιήσουν από τα «μέσα» την ήδη βραχυκυκλωμένη κρατική μηχανή. Κατασκοπεύουν τις ενέργειες των κυβερνητικών λειτουργών , ρίχνουν γέφυρες συνδιαλλαγής σκορπίζοντας υποσχέσεις σ’ αυτούς που αρχίζουν να ταλαντεύονται ,μεταφέρουν χρήσιμες και ευαίσθητες πληροφορίες στους ομοϊδεάτες τους στην Ύδρα. Στο κυβερνητικό στρατόπεδο διαβρωμένο από την ηττοπάθεια και το καιροσκοπισμό ο προβληματισμός είναι έντονος. Άνθρωποι που λόγω ιδιότητας είτε είναι υπουργοί , είτε είναι Γερουσιαστές διαβάζουν σωστά τα σημεία των καιρών αντιλαμβάνονται ξεκάθαρα –και όχι μόνο από την στάση των αντιπρέσβεων- ότι το καράβι της νομιμότητας καταποντίζεται. Σαν τα ποντίκια όλοι αυτοί που θεωρητικά στηρίζουν την κυβέρνηση από σημαντικότατες θέσεις προσπαθούν κρατώντας διακριτικά στην αρχή αποστάσεις από τον Κυβερνήτη να περάσουν ανώδυνα από την άλλη πλευρά. Επειδή το βασικό τους μέλημα είναι να διασφαλίσουν το πολιτικό τους μέλλον δείχνουν πρόθυμοι να συζητήσουν «πολιτικά» κάθε είδους παραχώρηση ιδιαίτερα τώρα, που λόγω Εθνικής συνέλευσης πρέπει να μαζέψουν και ψήφους. Οι ελπίδες ότι μέσα από την Εθνοσυνέλευση , μέσα από τη καινούρια κολυμπήθρα του Σιλωάμ ,κάθε σακάτης θα βρει την υγεία του και κάθε άξιο τέκνο της πατρίδας μια ευκαιρία να τη σώσει, δίνει το πατριωτικό επικάλυμμα αυτής της αισχρής συναλλαγής.
Οι περισσότεροι από τους αντικυβερνητικούς της πρώτης γραμμής με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έχουν εγκαταλείψει την πόλη αλλά αυτοί οι ελάχιστοι που έχουν απομείνει συνεχίζουν με περισσότερη σύνεση την διαβρωτική τους προσπάθεια εναντίον στον Κυβερνήτη και του έργου του. Ανάμεσά τους ο Κωστάκης Καρατζάς, ο Παπαλεξόπουλος και η γυναίκα του Καλλιόπη, ο Κανέλλος Δελληγιάννης, ο Λόντος και ο γέρο Καλαμογδάρτης.
Από τους επιφανείς αυτούς αντικυβερνητικούς τρεις τουλάχιστον δεν μένουν στο Ναύπλιο με τη θέλησή τους.
Πρόκειται για τον Γερουσιαστή Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη ήδη υπόδικο, κατηγορούμενο για υποκίνηση στάσης , για τον αδελφό του Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη πρωτεργάτη των τελευταίων ταραχών στην Μάνη και για τον γιο του πρώτου Γεώργιο.
Και ενώ ο Πετρόμπεης βρίσκεται υπό αυστηρό περιορισμό στην Ακροναυπλία και οι 6 φύλακες που τον επιτηρούν έχουν εντολή να μην βλέπει κανέναν οι δύο άλλοι, αν και τελούν υπό περιορισμό, κυκλοφορούν εντελώς ελεύθεροι μέσα στη πόλη . Όπως διαβεβαιώνει ο Κασομούλης περνούσαν τον χρόνο τους «χαιράμενοι όλην την ελευθερίαν εντός της πολιτείας , έχαιρον και τας συναναστροφάς όλων εν γένει των επισήμων ανδρών των έσω και έξω (της διοικήσεως του κράτους).[1]
Ανάμεσα σε όλους εκείνους που έδειχναν ανοικτά τη συμπάθειά τους για τους Μαυρομιχαλέους ξεχωρίζουν  οι Καλαμογδάρτες , οι Παπαλεξόπουλοι και οι Λονταίοι. Η οικογένεια μάλιστα του Καλαμογδάρτη φαίνεται να διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στα γεγονότα που πρόκειται να ακολουθήσουν [2] .
Ο γέρο Καλαμογδάρτης Προεστός των Πατρών διατηρεί τον τίτλο του Γερουσιαστή. Σε κάθε ευκαιρία ορκίζεται πίστη στον Καποδίστρια με την ίδια ευκολία που ορκίζεται πίστη και στους Κουντουριώτες. Πρόκειται για ένα φαυλόβιο πολιτικάντη, του χειρίστου είδους όπου στα χέρια του οι άνθρωποι οι ιδέες , και τα οράματα μετουσιώνονται σε προσωπικό όφελος μεταφραζόμενο σε χρήμα.[3] Ποτέ δεν πίστεψε στην ανάγκη μιας επανάστασης ενάντια στο τουρκικό ζυγό και για το λόγο αυτό, κανένας ποτέ δεν μπήκε στο κόπο, να τον μυήσει στα σχέδια της Φιλικής Εταιρίας. Ήταν από τους προκρίτους εκείνους που για να δείξουν την αφοσίωσή τους στη θέληση και την επιθυμία  του   Χουρσήτ –πασά,  έσπευσαν να δώσουν το παρόν  στην Τρίπολη, λίγο πριν από το ξέσπασμα της επανάστασης. 
Σε αντίθεση, με τους άλλους ομήρους προεστούς και ιερωμένους δεν γνώρισε ποτέ τα μπουντρούμια της Τριπολιτσάς [4] ,ένας Τούρκος αξιωματούχος είχε προσφερθεί να τον προστατεύσει και να τον φροντίσει (άγνωστο με ποιό κίνητρο)  όλο το διάστημα, που έμεινε στη πόλη. Μετά την άλωση της πόλης, το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να εξασφαλίσει την οικογένειά του στέλνοντάς την στην Αγκώνα της Ιταλίας ύστερα από σχετική άδεια.[5].
Αυτό το υπερβολικά επικίνδυνο πολιτικά άτομο δίχως ηθικές αναστολές κατάφερε να επιβιώσει άριστα κατά την διάρκεια των εμφυλίων πολέμων,  προσηλωμένο σταθερά, στις ηθικές αξίες της παρατάξεως εκείνης, που διαχειριζόταν το χρήμα των λεγόμενων εθνικών δανείων. Με τον ερχομό του Κυβερνήτη και για όσο καιρό εκείνος έδειχνε πανίσχυρος έμεινε στο πλευρό του . Όταν τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν και αφού είχε κερδίσει όσα μπορούσε να κερδίσει από την Κυβέρνηση του Καποδίστρια στρέφεται ξανά προς τους Κουντουριώτες.
 Άριστος διαχειριστής της  ματαιοδοξίας και της βλακείας των ανθρώπων, κόλακας καταπληκτικός λέει απλά αυτά που οι άλλοι θέλουν να ακούσουν. Θλίβεται η ψυχή του όταν βλέπει έναν τέως Πρόεδρο της Κυβέρνησης, που άλλοτε, για χάρη της Πατρίδας είχε αυτοανακηρυχθεί ακόμη και Στρατάρχης να βρίσκεται τώρα στο περιθώριο των πολιτικών εξελίξεων. Τρομάζει στη σκέψη ότι όσο ο Κυβερνήτης Καποδίστριας παραμένει στην εξουσία όλοι αυτοί οι ..άξιοι άνδρες θα είναι καταδικασμένοι στην αφάνεια και τη λήθη. Ένα λογικό συμπέρασμα προκύπτει αβίαστα. Ο Καποδίστριας αποτελεί πλέον θανάσιμο κίνδυνο και πρέπει να πέσει. Είτε από την οργή του λαού είτε από τη βία των όπλων. Η δεύτερη υπόθεση φαίνεται ευκολότερη από τη πρώτη. Άνθρωπος πρακτικός κοστολογεί τη ζωή του Κυβερνήτη για να παζαρέψει το τίμημα με τους δολοφόνους του «τυράννου»[6] όταν βρεθούν τα λεφτά.
Η ιδέα της δολοφονίας του Κυβερνήτη δεν ήταν καινούργια. Την είχε εκφράσει για πρώτη φορά ο Ζωγράφος στο αυτί του Λόντου εγκαταλείποντας το Ναύπλιο.
-Ένα πιστόλι θα μας γλυτώσει από τον Τύραννο …………..
Ο πολιτικάντης μιλώντας με την γλώσσα του έμπορα πείθει δίχως δυσκολία τον κατά τα άλλα πανούργο Λάζαρο . 1ΟΟΟ βενέτικα –η αμοιβή του δολοφόνου ταξιδεύουν από την Ύδρα στο Ναύπλιο με τη φροντίδα του Ζωγράφου και προστίθενται προσωρινά στο Κομπόδεμα του Καλαμογδάρτη. Βάζοντας στη ζυγαριά από την μια τα 1000 βενέτικα και από την άλλη την ζωή του Κυβερνήτη το βάρος γέρνει στα λεφτά. Για τον Καλαμογδάρτη τα 1000 βενετικα φλουριά είναι πάρα πολλά ακόμη και γι αυτόν που θα σκοτώσει έναν άνθρωπο σαν τον Καποδίστρια. Ένα βασανιστικό ερώτημα γεννιέται. .Υπάρχει τρόπος να στοιχίσει περισσότερο οικονομικά το σχεδιαζόμενο εγχείρημα; Στο κάτω-κάτω οι δολοφονίες δεν έχουν όλες οικονομικά κίνητρα. .Η ιστορία είναι γεμάτη με εγκλήματα πάθους, εγκλήματα τιμής , εγκλήματα εκδίκησης.
Εγκλήματα τιμής. εγκλήματα εκδίκησης .Μάλιστα. Πληγωμένο φιλότιμο, μανιάτικη λεβεντιά, άγραφοι νόμοι , Μαυρομιχαλαίοι.
Ο Καλαμογδάτης γνωρίζει τους Μαυρομιχαλαίους . Γνωρίζει τα προβλήματα που έχουν με το Κυβερνήτη , συμπάσχει με τη κατάντια τους ,τους ¨"γλυκαίνει" με "δανικά που ξέρει ότι δεν πρόκειται να ξαναπάρει πίσω , τους βάζει στο σπίτι του.
Με δόλωμα τον πρώην συνάδελφό του και τώρα υπόδικο στο Ιτς Καλέ βιάζεται να ολοκληρώσει το έργο του. Τα πολλαπλά οφέλη που θα προκύψουν αν το σχέδιο πετύχει, είναι απολύτως θεατά.

Πρώτο και καλύτερο θα αποδείξει για μια ακόμη φορά την αφοσίωσή του στους Κουντουριώτες προσφέροντας μάλιστα διπλή εκδούλευση. Η δολοφονία του Καποδίστρια όχι μόνο θα τους ανοίξει και πάλι τον δρόμο για την εξουσία αλλά θα ξεφορτωθούν παράλληλα και την οικογένεια των Μαυρομιχαλέων , για την οποία έτρεφαν αισθήματα αποστροφής και εχθρότητας. Μ΄ ένα σμπάρο δύο τρυγόνια λέει ο λαός. Χωρίς να υπολογιστούν και τα 1000 βενέτικα που θα έμεναν στα αζήτητα.
Σαν θεωρία παρόμοιο σχέδιο μοιάζει σατανικό . Στη πράξη διέπεται από ψυχρή λογική.
Με τον Καποδίστρια στην εξουσία δεν υπάρχει πολιτικό μέλλον όχι μόνο για την Οικογένεια του «αιωνίου απαιτητή» αλλά και για πολλές άλλες το ίδιο ένδοξες.Οι Μαυρομιχαλέοι ζούσαν κάποτε σα βασιλιάδες με πλούτη και δόξα. Τώρα τα έχουν χάσει και τα δύο. Με το Πατριάρχη της οικογένειας στη φυλακή θείος και ανηψιός είναι υποχρεωμένοι, καταδικασμένοι καλύτερα να ζουν μια μίζερη ζωή , να συντηρούνται με δανεικά ,να περιφέρουν τον κοινωνικό τους ξεπεσμό στους δρόμους του Ναυπλίου.[7] Ο Γεώργιος επί πλέον έχει υποχρεώσεις. Παντρεμένος με την αδελφή του Ιωάννη Νοταρά , έγκυο στο δεύτερο παιδί, ζει ζωή στερημένη μια που τα έσοδά του προέρχονται μόνο από τα δανεικά. Σίγουρα η Αρχοντοπούλα ονειρευόταν τελείως διαφορετική ζωή όταν τον διάλεγε για σύζυγο και πιθανότατα όλη αυτή η μιζέρια να είχε επηρεάσει και την ίδια τη ζωή του ζευγαριού.
Η ανάγκη να ξανακερδηθεί το χαμένο έδαφος είναι επιτακτική Τα πράγματα μπορεί να ξαναφτιάξουν και να επιστρέψουν οι καλές ωραίες εποχές. Αρκεί να βγει από τη μέση, η πηγή του κακού.
Κάπου εκεί ¨κολάει" και το ιστορικό χρέος. Οι περισσότεροι Μαυρομιχαλαίοι βρίσκονται επί ποδός πολέμου, 3000 ντουφέκια έχουν μαζευτεί στο Σταυροπήγι. Όταν τόσος κόσμος αγωνίζεται να απαλλαγή από τον Τύραννο, τον Ρώσο ανθύπατο αυτοί ειδικά που έχουν χίλιους καλούς λόγους με το μέρος τους δεν πρέπει να μένουν με τα χέρια σταυρωμένα.
Ηθελημένα ή αθέλητα η κόρη του Καλαμογδάρτη Καλλιόπη συμπληρώνει την δουλειά του παμπόνηρου γέρου.
Στα εικοσιδύο της χρόνια είναι μια πολύ όμορφη και καλλιεργημένη κυρία. Όσοι την γνώρισαν μαρτυρούν ότι ήταν «υψηλή, ραδινή με την γνησίαν ελληνικήν κατατομήν της , ομιλούσα την γαλλικήν ως μαρκησία του ΙΗ’ αιώνος, την δε ιταλικήν ως Ρωμαία δέσποινα, και πάσιν οικοδέσποινα τελεία, ιππεύτρια έξοχος, χορεύτρια κομψοτάτη, κατέθελγε τους πάντας». Παντρεμένη σε νεαρότατη ηλικία με έναν ευπατρίδη ήταν μια από τις σημαίνουσες μορφές που είχε αναδείξει πρώιμα η κοινωνία του Ναυπλίου. Στο αρχοντικό της οι κοινωνικές εκδηλώσεις διαδέχονταν η μία την άλλη και η πλειοψηφία των προσκεκλημένων δίνουν σ΄αυτές χαρακτήρα αντικαποδιστριακό,Από τους Αντιπρέσβεις των Μεγάλων δυνάμεων στην Δούκισσα της Πλακεντίας, από τον θεωρητικό της δολοφονίας του Κυβερνήτη Ζωγράφο μέχρι τους Ναυάρχους και τους διάφορους αξιωματούχους Έλληνες και μη, κόσμος πάει και έρχεται . Δεν είναι υπερβολή αν πούμε ότι στο σπίτι της και όχι στο παλάτι παίρνονται αποφάσεις σοβαρότατες για τις τύχες της μικρής αυτής χώρας, που βαδίζει με μαθηματική ακρίβεια στο μονοπάτι ενός ακόμη εμφυλίου.
H Παπαλεξοπούλου δεν κρύβει το θαυμασμό και την εκτίμηση για τους δύο Μαυρομιχαλέους. Μοιράζεται μαζί τους τους φόβους και τις ανησυχίες για το αδιέξοδο που έχει οδηγήσει τη χώρα η πολιτική του "τυράννου". Επιμένει στην ανάγκη να βρεθεί επιτέλους ένα χέρι για να τον βγάλει από τη μέση για να μπορέσει η Πατρίδα να ξαναβρεί το δρόμο της. Οι καιροί έχουν πλέον ωριμάσει. Οι ισχυροί της Ευρώπης που έχουν καταλάβει τους πραγματικούς σκοπούς τον έχουν εγκαταλείψει πρώτοι.Οι Έλληνες πίστευαν ότι ο Καποδίστριας θα κατάφερνε την εθνική συμφιλίωση. Αντί γι αυτό οι πιο άξιοι των Ελλήνων ταπεινωμένοι βρέθηκαν είτε στην φυλακή είτε στην εξορία. Η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα ενός ακόμα εμφυλίου. Ακόμη και οι μέχρι χθες δικοί του άνθρωποι τον έχουν εγκαταλείψει. Δεν λείπουν από την Παπαλεξοπούλου τα στοιχεία . Η περίπτωση του Κοντόσταυλου δεν είναι ούτε η μοναδική ούτε η πλέον αντιπροσωπευτική. Συμπέρασμα :Η δολοφονία του Κυβερνήτη είναι αναγκαία όσο ποτέ γιατί θα γλυτώσει την χώρα από πολύ αίμα. Στα μάτια του κόσμου οι δράστες θα αναγορευθούν σωτήρες και λυτρωτές. Η παρομοίωση του Καποδίστρια με τον Ίππαρχο αναπόφευκτη. Παραλληλίζει τους καιρούς . Πλέκει το εγκώμιο των εκτελεστών του θυμίζοντας ότι πέρασαν στην Ιστορία σαν τυραννοκτόνοι. Και οι συνέπειες από μια παρόμοια πράξη; Διαβεβαιώνει ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν συνέπειες από μια τέτοια πράξη. Οι Γάλλοι που είναι ενήμεροι διαβεβαιώνουν ότι κανείς δεν θα τολμήσει να αγγίξει ούτε μια τρίχα από το κεφάλι τους. Και αν δεν έχουν εμπιστοσύνη στους Γάλλους αυτή μπορεί να έχει έτοιμο πλοίο στο λιμάνι για να τους πάει όπου επιθυμούν.
Δεν στάθηκε ιδιαίτερα δύσκολο για την Καλλιόπη να καλλιεργήσει "ποιοτικά" και να στρέψει στο «σωστό» δρόμο τον θυμό των δύο Μαυρομιχαλαίων , να πείσει θείο και ανιψιό για το «ιστορικό τους χρέος» που το πεπρωμένο τους είχε αναθέσει. Δεν έχουμε κάποια ικανά στοιχεία για να αξιοποιήσουμε τη μεθοδολογία που ακολούθησε η νεαρή Καλλιόπη προς τη κατεύθυνση αυτή . Η εμμονή της όμως να αποκαλεί τους δύο Μαυρομιχαλαίους με τα ονόματα των γνωστών «τυραννοκτόνων» Αρμοδίου και Αριστογείτονος δείχνει ένα μέρος τουλάχιστον της ψυχολογικής πίεσης που άσκησε πάνω σ΄ αυτούς τους δύο άνδρες ,μια πίεση που απ ότι έδειξαν τελικά τα πράγματα , οδήγησε τη μανιάτικη λεβεντιά σε μονοπάτια σκοτεινά και άκρως επικίνδυνα.............
Όλο αυτό το διάστημα ο σύζυγός της Σπυρ. Παπαλεξόπουλος φαίνεται να κρατά μια διακριτική απόσταση από όλες αυτές τις συζητήσεις για τις οποίες δίχως αμφιβολία είναι ενήμερος και φυσικά εγκρίνει. Το ίδιο αποστασιοποιημένος είναι και ο αδελφός της Αντώνιος Καλαμογδάρτης «εύμορφος και καλοκαμωμένος»[8] που σαν υπασπιστής του στρατηγού Ζεράρδ έχει ένα παραπάνω λόγο να είναι πολύ προσεκτικός .
Από ένα σημείο και μετά οι Μαυρομιχαλαίοι δείχνουν τόσο σίγουροι για τους εαυτούς τους που αρχίζουν να μιλούν ανοιχτά για θέματα επικίνδυνα. Τα θέματα αυτά έχουν να κάνουν με το Καποδίστρια, με τη καταστροφική πολιτική του, με τις αδικίες που έχει διαπράξει στην οικογένεια τους και μάλιστα ο Γεώργιος εκτοξεύουν δημόσια ακόμα και απειλές εναντίον της ζωής του. Στη μικρή πολιτεία του Ναυπλίου τίποτα δεν μένει κρυφό .. Αλλά στο αστυνομικοκρατούμενο Ναύπλιο, πράγμα περίεργο, κανείς δεν δίνει την παραμικρή προσοχή στις απειλές που εκτοξεύονται εναντίον του Κυβερνήτη της Ελλάδας. . Είναι αλήθεια ότι μετά από την αποπομπή του Γενατά τα πράγματα έχουν χαλαρώσει απότομα. Οι περισσότεροι έχουν προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της καινούριας εποχής. Πιθανότατα να μη παίρνουν σοβαρά το Γεώργιο Μαυρομιχάλη με τον ευερέθιστο και παρορμητικό χαρακτήρα τον οποίο θεωρούν (και είναι) άνθρωπος των λόγων περισσότερο παρά των πράξεων. Η βία σαν μέθοδος πολιτικής λύσης δεν είναι κάτι καινούργιο για έναν άνδρα που σχεδίασε με ένα τρόπο παιδικό την δολοφονία του Δράμαλη και παρά το γεγονός ότι όταν βρισκόταν πολιορκημένος στο Νεόκαστρο δελέαζε με χρήματα τους στρατιώτες να εγκαταλείψουν το κάστρο στην τύχη του και να πάνε όλοι μαζί να εξοντώσουν το Κουντουριώτη. [9]
Από όσα υποστηρίζει η Παπαλεξοπούλου σε δύο βασικά θέματα έχει απόλυτο δίκαιο. Πρώτο ότι οι μεγάλες δυνάμεις δεν επιθυμούν πλέον τη παραμονή του Καποδίστρια στην εξουσία. Δεύτερο ότι το τελευταίο προπύργιο της Καποδιστριακής πολιτείας, η επιβολή του νόμου, καταρρέει.
Την ώρα που οι έκτακτοι επίτροποι εξαφανίζονται ο ένας πίσω από τον άλλο[10] αφήνοντας τις επαρχίες τους στο έλεος των αντιπολιτευομένων μέσα στο ίδιο το Ναύπλιο ένα αίσθημα εντόνου ανασφαλείας διακατέχει όσους είχαν συνδέσει φανερά τις τύχες τους με τις τύχες της Κυβερνήσεως .
Η Κυβέρνηση σε ακήρυχτο πόλεμο με όλους αυτούς που την αμφισβητούν έχει οδηγηθεί πλέον σε στρατιωτικό και πολιτικό αδιεξοδο, Αδύναμη να υπερασπισθεί και να διασφαλίσει την νομιμότητα παρασύρεται από τα γεγονότα που αναπαραγουν εκφυλλιστικά φαινόμενα. Οι ειδήσεις που φτάνουν από κάθε σημείο της χώρας επιβεβαιώνουν ότι ο χρόνος λειτουργεί πλέον προς όφελος των επαναστατών . Η προπαγάνδα τους σκληρή και ευέλικτη ταυτόχρονα , οι δίχως οικονομία υποσχέσεις τους για καλύτερες ημέρες κυριαρχεί απόλυτα στο πολιτικό παιχνίδι. Ο λαός εισπράττει την εντύπωση ότι η Κυβέρνηση δεν θέλει ή χειρότερα ακόμη δεν μπορεί να δώσει ένα τέλος σε μια έκρυθμη κατάσταση που χρονίζει.Σε επίπεδο κυβερνήσεως και θεσμοθετημένων οργάνων η αίσθηση του πολιτικού αδιεξόδου είναι διάχυτη περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Είναι πια κοινό μυστικό ότι οι μεγάλες δυνάμεις έχουν αποσύρει την στήριξη της τους από την νόμιμη Κυβέρνηση η οποία παρ΄όλα αυτά εξακολουθεί να ελέγχει έστω και χαλαρά την πολιτική και στρατιωτική κατάσταση.[11] στο σύνολο σχεδόν της ηπειρωτικής χώρας.
Το δε ηθικόν των εις το Ναύπλιον και το Άργος κυβερνητικών όχι μόνον δεν ήτο επιθετικόν, αλλά τουναντίον είχε πέσει εκ της ευνοίας που επεδείκνυαν οι Άγγλοι και οι Γάλλοι προς τους ανατροπείς της Ύδρας και η δραστηριότης της αστυνομίας είχε χαλαρωθη. Αι φήμαι περί της δυσχερούς θέσεως του Καποδίστρια, αι έχουσαι τον πυρήνα των εις τα γραφόμενα υπό του Απόλλωνος και εις τα διασπειρόμενα από τους φθάνοντας μέχρι του Άργους συνταγματικούς είχαν ενταθή και παρεσύροντο και συνετάσσοντο με τους αντιπολιτευομένους ακόμη και δημόσιοι υπάλληλοι , θεωρούμενοι κατά τεκμήριον κυβερνητικοί, και προσωπικοί φίλοι του Καποδίστρια, ανώτατοι λειτουργοί έως τότε του κράτους, όπως ο Ιακωβάκης Ρίζος Νερουλός.[12]
Ο Ιακωβάκης Ρίζος Νερουλός δεν είναι ο φυσικά ο μοναδικός που προετοιμάζεται κατάλληλα έστω και κάπως καθυστερημένα για την μετακαποδιστριακή εποχή που έρχεται. Με αφορμή τα ναυτιλιακά έγγραφα που ήθελε να δώσει στους πλοιοκτήτες των επαναστατημένων νησιών παρά την αντίθετη γνώμη του Κυβερνήτη έχει παραιτηθεί από την θέση του Υπουργού των Εξωτερικών και ιδιωτεύει στην Αίγινα περιμένοντας τις εξελίξεις. Ο Γερουσιαστής Κωλέττης [13] που έχει το χάρισμα να διαβάζει σωστά τα σημεία των καιρών , κάνει τους δικούς του πολύ πιο σύνθετους πολιτικούς υπολογισμούς και προετοιμάζεται με την σειρά του. Απόλυτα προσηλωμένος στον στόχο του που δεν είναι άλλος από την κατάκτηση της εξουσίας ,τυπικό δείγμα μιάς νοοτροπίας που εξέθρεψε η αυλή του Αλή πασά, κλασσικό διαλυτικό στοιχείο, μαιτρ στις μηχανορραφίες και αδίστακτος εξολοθρευτής των πολιτικών του αντιπάλων του κινείται μεθοδικά. Αφού πριόνισε όσο γινόταν την καρέκλα του Καποδίστρια κρατώντας παράλληλα τυπικές αποστάσεις από τους δεδηλωμένους εχθρούς του στην Ύδρα και στην Μάνη τώρα ανακηρύσσοντας τον εαυτό του εκφραστή της τρίτης λύσεως διαβλέπει σε ένα κεντρώου τύπου πολιτικό σχηματισμό όπου θεωρητικά υπονομεύει ανεπανόρθωτα τις ακραίες τάσεις, βάζοντας στο περιθώριο πρώτα απ’ όλους τον Μαυροκορδάτο και ότι αυτός αντιπροσωπεύει. Πονηρός και φιλόδοξος οσμίζεται την επερχόμενη μεταβολή και από ένα σημείο και μετά δεν κρατά ούτε τα προσχήματα.Δεν κρατά τα προσχήματα ακόμη και όταν καλείται από τον ίδιο τον Καποδίστρια να δώσει εξηγήσεις για το περιεχόμενο κάποιων εκ των γραμμάτων του που η λογοκρισία της αστυνομίας εντόπισε και φρόντισε να μεταφέρει πάνω στο προεδρικό γραφείο.…
Ο Κυβερνήτης τον καλεί και του λέγει:
-Λάβε και ανέγνωσέ τα, με σκοπόν να τον δείξη ότι παρέβη τα καθήκοντά του και την (προς αυτόν) εμπιστοσύνην (ως Γερουσιαστής) δια τα οποία ο Κωλέττης αποκρίθη.
-Αφού είναι εις την τράπεζάν σου , ανέγνωσέ τα (συ), διότι εγώ τα έγραψα και γνωρίζω τι εμπεριέχουν….Και τα άφησεν (χωρίς να τα παραλάβη) [14]
Όσοι επιχειρούν να ερμηνεύσουν τα σημεία των καιρών, αρχή κάνοντας από τους μόλις 30.000 φοίνικες που έχουν απομείνει στο Δημόσιο Ταμείο δεν συμμερίζονται σε καμια περίπτωση τους λεονταρισμούς του υπουργού των Στρατιωτικών Ροδίου [15] που ονειρεύεται τραγικά καθυστερημένα μια ένοπλη καθυπόταξη της Ύδρας ούτε του Γραμματέα της Δικαιοσύνης που εξακολουθεί να επιμένει στην ανάγκη της εφαρμογής των από 13 Αυγούστου προτάσεων του για παραπομπή σε δίκη των Α. Μαυροκορδάτου θ. Φαρμακίδη , Αναστ. Πολυζωίδη και 11 επιφανών Υδραίων για εγκλήματα εσχάτης προδοσίας.
Ο παραλογισμός σ’ όλο του το μεγαλείο.

Πολιτάρχης [16] του Ναυπλίου είναι ο Παναγιώτης Χρισανθακόπουλος που από τα νιάτα του κουβαλάει το παρατσούκλι «κακλαμάνος» λόγω της Ασιατικής ενδυματολογικής του εμφανίσεως.. Καταγόμενος από την Βυτίνα στα χρόνια πριν από την επανάσταση ασχολήθηκε με το εμπόριο , και κάποιο καιρό που τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά κέρδιζε το ψωμί του σαν υπηρέτης του Γεωργίου Μαυρομιχάλη όταν αυτός ήταν όμηρος των Τούρκων στην Κωνσταντινούπολη. Στη συνέχεια με το ξέσπασμα της επανάστασης τον συναντούμε στην Πελοπόννησο στο ασκέρι του Κολοκοτρώνη. Οι δεσμοί του με τον Γιωργάκη Μαυρομιχάλη το παλιό του αφεντικό, εξακολουθούν να είναι πολύ στενοί, Ο Μαυρομιχάλης έχει μια τέτοια εμπιστοσύνη στον Κακλαμάνο που μαζί του σχεδιάζει ούτε λίγο ούτε πολύ την δολοφονία του Δράμαλη [17] . Ο τρόπος ηρωικός, ο σχεδιασμός παιδικός, το αποτέλεσμα φιάσκο. Ανάπηρος πολέμου ύστερα από την εκστρατεία του Καραϊσκάκη στην Αττική ο Κακλαμάνος απέκτησε αυτοδίκαια τιμή και κοινωνική διάκριση.[18]
Ο Κακλαμάνος και σαν Πολιτάρχης του Ναυπλίου ποτέ δεν έκρυψε την ευγνωμοσύνη για τον ευεργέτη του . Και όταν ο Γ. Μαυρομιχάλης απευθυνόμενος στον φίλο και έμπιστό του που τώρα κατέχει και σημαντική θέση, του ζητά σαν χάρη να μην αλλάξει άλλη φορά τους στρατιώτες που φρουρούσαν αυτόν και το θείο του το έκανε δίχως κανένα δισταγμό[19].Αυτή η προσήλωση του Κακλαμάνου στους Μαυρομιχαλαίους, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη. Ο Γραμματέας των Στρατιωτικών Ρόδιος συγγενής εξ αγχιστείας με τον Κακλαμάνο προσποιείται ότι δεν καταλαβαίνει και καθησυχάζει την συνείδησή του με ανούσια συναισθηματικά επιχειρήματα.Την ίδια ώρα μέσα στο Ναύπλιο η Πέμπτη φάλαγγα συνεχίζει απροσχημάτιστα πλέον το έργο της νεκρώνοντας και τα τελευταία γρανάζια του κρατικού μηχανισμού .[20]

Υποσημειώσεις Κεφαλαίου.

[1] Κασομούλης Ν σελ 419-20
[2] Πέρα από το Γερουσιαστή , ρόλο σημαντικό στην ιστορία αυτή φαίνεται να διαδραματίζουν τα δύο παιδιά του. Πρόκειται για τη Καλλιόπη σύζυγο του Σπύρου Παπαλεξόπουλου και τον Αντώνιο ο οποίος υπηρετεί σαν υπασπιστής του στρατηγού Ζεράρδ.
[3] «..ο Α. Καλαμογδάρτης είχε πολλήν επιτηδιότητα εις το εξαπατάν τους άλλους, και δεν είχεν ουδέν ιερόν και δίκαιον. (Φωτάκος Α 517)
[4] Διαφοροποιημένη η θέση του Φωτάκου στο θέμα αυτό . Μάλιστα δε ο Ανδρέας και εφυλακίσθη εις Τριπολιτσάν ως και οι λοιποί πρόκριτοι της Πελοποννήσου. Οι δε Τούρκοι έστειλαν αυτόν να βεβαιώση τους προύχοντας των Καλαβρύτων και Βοστίτση (Φωτάκος: Βίοι Πελοποννησίων ανδρών σελ 7)
[5] Αριθ 1323

                                        ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

                                          Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΥ 

                                           Προς τον Μινίστρον των Εσωτερικών .

Επιτρέπεται  τη οικογενεία του κυρίου Ανδρέα Καλαμογδάρτη, συγκειμένη από εννέα ψυχάς, να εξέλθη  των ορίων της ελληνικής επικρατείας.

Ο Μινίστρος των Εσωτερικών να ενεργήση την παρούσαν διαταγήν.

Εν Κορίνθω τη  η΄ Μαίου  ,αωκβ΄

Α. Μαυροκορδάτος

Αθανάσιος  Κανακάρης

Αναγνώστης Παππά Γιαννόπουλος.

[6] Τον κατηγόρησαν ως διαχειριζόμενον αυταρχικώς την εξουσίαν.Αλλ΄ ο άλλος τρόπος Διοικήσεως του επαναστατικού κόσμου ήτο η υπό μορφήν συνταγματικήν ολιγαρχία ανδρών απαρασκεύων διά μίαν κυβέρνησιν. Η εναντίον του μομφή ήτο ότι ενδιεφέρετο δια τους χωρικούς, δηλαδή τους αγρότας τους στερουμένους ολίγης γης προς καλλιέργειαν, διότι όλη η γη ήτο κατανεμημένη εις πελώρια κτήματα γαιοκτημόνων, οι οποίοι επολιτεύοντο. Αλλ’ ο κυβερνήτης δεν ήθελε καλύτερον εύσημον.. Με τους τρόπους που μετεχειρήσθη, με τα μειονεκτήματα των εκ της δουλείας έξεων, με την έλλειψιν οικονομικών μέσων κατόρθωνε να γίνη ο θεμελιωτής, ο οργανωτής του ελληνικού κράτους. Εδημιούργησεν υπηρεσίας με επιτελείον από ανθρώπους που δεν ήσαν τυχαίοι. Τον Ανδρ. Μουστοξύδην, τον Σταμ. Βούλγαρην, τον Αντ.Τσούνην, τον αδίκως κατασυκοφαντημένον Γεννατάν. Από την καποδιστριακή περίοδον υπάρχει το πρώτον σχήμα του ελληνικού κράτους. (Δ. Κόκκινος Τ. 12 σελ 546)
[7] Από τη φυλακή έβγαλε ο Κυβερνήτης μόνον τον αδελφόν του Πετρόμπεγη τον Κωνσταντήμπεγη και τον Γιωργάκη Μπεζαντέ, το παιδί του. Βγαίνοντας από τη φυλακή, δεν τους έλεγε να πάνε όθεν αλλού ήθελε ο Κυβερνήτης, να μην είναι μέσα εις τα΄Ανάπλι ' τους άφησε εκεί. Τους πλάκωσαν οι δανειστές τους, τους γύρευαν το δικόν τους. Δεν είχαν ούτε ψωμί να φάνε. Εγώ είχα δανείση τριακόσια γρόσια τον Γιωργάκη Μπεζαντέ μέσα εις την χάψη να φάνε ψωμί, Τότε αυτούς τους καταφρόνεψε πολύ ο Κυβερνήτης και τ’ αδέλφια του, ανθρώπους με μεγάλους αγώνες και θυσίες ‘στην πατρίδα Αποφάσισαν να σκοτώσουνε τον Κυβερνήτη και να πεθάνουν . Και αυτό το έλεγαν πολλών οπού θα το κάνουν' το είπαν του Κυβερνήτη κι’ αδελφών του και υπουργού Ρόδιου. Αυτείνοι αμελούσαν από μωραμάρα θεοτική. ( Μακρυγιάννης Απομνημονεύματα σελ 210)
[8] Φωτάκος σελ 12
[9] Μακρυγιάννης σελ 128
[10] Στα μέσα Ιουνίου 1831 ο διοικητής Ύδρας Μαυρομμάτης φοβούμενος για την προσωπική του ασφάλεια είχε εγκαταλείψει την Ύδρα και είχε καταφύγει σττις Σπέτσες.
[11] Ο Σπ. Μαρκεζίνης παρουσιάζει μια διαφορετική απόψη για την πολιτική κατάσταση που επικρατούσε στην Ελλάδα προφανώς για να στηρίξει το έγκλημα της 27ης Σεπτεμβρίου 1831 στα «προσωπικά ελατήρια των Μαυρομιχαλαίων.» Η κατάστασις διεμορφούτο τοιουτοτρόπως ολίγον προ της δολοφονίας, ώστε ήρχισε να δημιουργείται η εντύπωσις ότι ο Κυβερνήτης είχε παρακάμψει τας εσωτερικάς εκ της αντιπολιτεύσεως δυσχερείας και εγίνετο βαθμηδόν κύριος της καταστάσεως . Αυτή η ψυχολογία ωδήγησεν εις αραίωσιν των τάξεων των αντιπολιτευομένων, οι οποίοι απελπιζόμενοι εις την ανατροπήν έτειναν εις την αναζήτησιν τρόπου προσαρμογής και συμφιλιώσεως με την εξουσίαν. Ανάλογος κατάστασις διεμορφούτο και εις το εξωτερικόν . Μετά την βιαίαν αντίδρασιν και την απαγόρευσιν εκ της παραιτήσεως του Λεοπόλδου, και αφού παρήλθον αι πρώται εντυπώσεις, ήρχιζε να κερδίζη έδαφος και μεταξύ των κύκλων των εχθρικών προς τον Καποδίστριαν Δυνάμεων η άποψις, ότι ο Καποδίστριας ήτο ίσως δι αυτούς κακόν, αλλά πάντως αναγκαίον. Δι΄όλους αυτούς τους λόγους είναι πιθανόν ότι, αν δεν έσπευδαν τότε οι δολοφόνοι, άλλη κατάστασις θα διεμορφούτο. (Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος Τόμος Α σελ 82)
[12] Δ. Κόκκινος Η Ελληνική Επανάστασις Τόμος 12 σελ 518-9 Μέλισσα 1960
[13] Μια δεύτερη ανάγνωση των μελανωτέρων σελίδων της Ιστορίας μας θα καταδείξει τον καταλυτικό ρόλο που διαδραμάτισε ο Κωλέτης μαζί με το «αντίπαλο δέος του» τον Μαυροκορδάτο όσο καιρό ανεμίχθησαν άμεσα ή έμεσα με τα πολιτικά πράγματα της χώρας. [14] Κασομούλης Ν Τόμος Γ. σελ 420
[15] Παναγιώτης Ρόδιος (1789-1851)
[16] Επί Καποδιστρίου ο τίτλος του Πολιτάρχη αντιστοιχούσε με εκείνο του Διευθυντή της Αστυνομίας . Κάθε μεγάλη πόλη είχε το δικό της Πολιτάρχη.
[17] Έχει μεγάλο ενδιαφέρον η μελέτη της ψύχωσης που προκάλεσε στους Έλληνες ο τουρκόφωνος στρατηγός του Σουλτάνου. Η εξολόθρευσή του με κάθε τρόπο αποτελούσε τη μέγιστη παλληκαριά και έβγαλε από την αφάνεια αρκετούς αφελείς που ξώδευαν τον χρόνο τους καταστρώνοντας σχέδια εξόντωσής του.
[18] Από την επιτροπή εκδουλεύσεως κατετάγη στους αξιωματικούς Ε Τάξεως.
[19] Μετά την άφιξη του Ρίκορδ στο Ναύπλιο οι φύλακες περιορίστηκαν σε δύο.
[20] Στις 31 Αυγούστου ο Καποδίστριας γράφει στον Σούτσο:…Όλοι μου οι αγώνες περιορίζονται σήμερον εις το να φυλάξω τα πράγματα, όπως έχουν, τουλάχιστον έως ότου φθάσουν αι αναμενόμεναι απαντήσεις εκ της Γαλλίας και της Αγγλίας , τας οποίας η φατρία ελπίζει συμφόρους εις πλήρωσιν των επιθυμιών της. Αλλ’ η τοιαύτη κατάστασις πολύ απέχει από το να είναι αζήμιος εις το έθνος. Διότι τα υδραιικά πλοία καταδυναστεύουν και εκπορθούν το Αιγαίον, ανακαίουν δε τον εμφύλιον πόλεμον εις την Μάνην και αποκόπτουν τέλος όσον ημπορούν τας θαλασσίας επικοινωνίας της κυβερνήσεως με τα διάφορα της επικρατείας μέρη.