E. ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ: ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΑΘΑΙΡΕΣΙΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΔΙΚΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ (2/4/35)

Τρομερά ως ποινή και ανατριχιαστική ως σύνολον εντυπώσεων, εξετελέσθη χθες την 11ην π.μ η στρατιωτική καθαίρεσις των εκ των καταδικασθέντων υπό του Στρατοδικείου Αθηνών 13 βαθμοφόρων στασιαστών. Υπό ένα λαμπρόν ήλιον αι πλούσιαι ακτίνες του οποίου έκαμναν να αστραφτοκοπούν περισσότερον αι γυμναί λόγχαι, τα χρυσά γαλόνια και τα ξίφη των αξιωματικών των παρατεταγμένων τμημάτων όλης της Φρουράς Αθηνών , οι δεκατρείς κατάδικοι είδαν τας επωμίδας των, τα στίλβοντα κουμπιά των να κόπτωνται με μίαν κοινήν ξυριστικήν λεπίδα και αυστηράν την φωνήν του επί κεφαλής των παρατεταγμένων τμημάτων αντισυνταγματάρχου κ. Ρήγα να κραυγάζη προς ένα έκαστον εξ αυτών:
-Είσαι ανάξιος να φέρης τας επωμίδας του Έλληνος αξιωματικού. Καθαιρείσαι!
Αυτό επέτασσε ο νόμος , η πολιτεία, εναντίον των οποίων εκινήθησαν. Και το πλήθος, αι χιλιάδες των Αθηναίων που εξεστράτευσαν συν γυναιξί και τέκνοις, με ό,τι εύρον πρόχειρον μέσον, με τραμ , με λεωφορεία, με σούστες μέχρι της τεραστίας πλατείας του Α Πεζικού Συντάγματος όπου έλαβε χώραν η καθαίρεσις, εξετράπη εις θλιβεράς εκδηλώσεις αγανακτήσεως και αποδοκιμασίας, μουτζώνον , πτύον και κραυγάζων. Μέσα εις την γενικήν ιαχήν ξεχώριζαν αι υβριστικαί κραυγαί:
-Άτιμοι ! Σκυλιά!
-Προδότες! Κρεμάλα!
Άψυχοι μέσα εις την ανατριχιαστικήν τελετήν , κάτωχροι, πελιδνοί οι 13 κατάδικοι μόλις εστέκοντο εις τα πόδια των, κυττάζοντας με βλέμματα απλανή το χειρονομούν, το φτύνον και κραυγάζον πλήθος. Σιωπηλοί οι αξιωματικοί της φρουράς, συγκεκινημένοι οι περισσότεροι και πρώτος εξ αυτών ο κυβερνητικός επίτροπος κ. Βαγενάς , παρηκολούθησαν όλον το θέαμα που εκράτησεν αρκετήν ώρα.
-Άτιμη πολιτικομανία! εψιθύρισεν ένας εξ αυτών, πως καταντάς τον κόσμο!

 

ΠΑΡΑΤΑΞΙΣ ΚΑΙ ΛΑΟΣ

Αλλ' ας δώσωμεν τα συμβάντα με την σειράν. Την 11ην π.μ είχεν ορισθή η τελετή της καθαιρέσεως. Αλλ' από της ενάτης ώρας περίπου τα πλήθη των περιέργων ήρχισαν συρρέοντα και καταλαμβάνοντα θέσεις γύρω εις την πλατείαν του Α Πεζικού Συντάγματος. Αρχικώς και επειδή κανείς δεν εφαντάζετο τόσην κοσμοσυρροήν, επετράπη αθρόα είσοδος πολιτών. Αλλ' όσον η ώρα περνούσε , τραμ, λεοφορεία και ταξί εξεκένωναν προ των παραπηγμάτων διαρκώς νέους χειμάρρους κόσμου. Κατέστη τοιουτοτρόπως προφανές ολίγον μετά την 10ην π.μ., ότι όλη η Αθήνα έσπευδε να συγκεντρωθή προ του Α συντάγματος. Αι λέξεις παναθηναϊκός συναγερμός είνε ζήτημα αν δίδουν την έννοιαν του παρουσιασθέντος χθες φαινομένου κοσμοσυρροής. Λόγω αυτής και επειδή άδηλον ήτο τι ήτο δυνατόν να συμβή, ο υποδιοικητής του συντάγματος κ. Ρήγας, ηναγκάσθη να διατάξη το κλείσιμον των εξωτερικών πυλών. Πολυάριθμοι στρατιώται με επικεφαλής αξιωματικούς , ετοποθετήθησαν εις τας παρ' αυτάς σκοπιάς και κατά μήκος του αναχώματος της πλατείας διπλοί στοίχοι φαντάρων και ευζώνων. Κάτω αυτού επίσης πολυάριθμοι αστυφύλακες και βαθμοφόροι της Αστυνομίας Πόλεων ετοποθετήθησαν με επί κεφαλής τον αστυνομικόν υποδιευθυντήν κ. Καλκάνην και τον αστυνόμον κ.Καραμπέτσον.΄Παρά ταύτα αι χιλιάδες του κόσμου διέσπασαν και τας ζώνας αυτάς και ανερριχήθησαν , έφθασαν έως του αναχώματος. Χαρακτηριστικόν είνε , ότι εις αυτήν την θεομηνίαν της περιεργείας δεν υστέρησαν αι γυναίκες. Στρατιαί ολόκληροι εξ αυτών , πάσης ηλικίας και τάξεως , έτρεξαν, διηγκωνίσθησαν , ξεσχίσθησαν και εσκαρφάλωσαν εις το ανάχωμα, δια να παρακολουθήσουν την φοβεράν τελετήν και να ενώσουν τας κραυγάς των με την άλλην οχλοβοήν:
-Ανάξιοι! Κρεμάλα! Γιούχααα!
Πολλοί τέλος μη ευρίσκοντες αλλού θέσιν εσκάλωσαν εις τα δένδρα της Λεωφόρου Κηφισιάς και η ταράτσες των έναντι οικημάτων επίσης επλημμύρισαν από τον κόσμον.
Η συγκέντρωσις των στρατιωτικών τμημάτων ήρχισε συμφώνως με την διαταγήν του Α' Σώματος Στρατού, μετά την 10ην π.μ. Προσήλθον ούτω αλληλοδιαδόχως τμήματα των Σχολών Ευελπίδων, Υπαξιωματικών, Ιατρικής και Χωροφυλακής , ως και τμήματα του Προτύπου ευζώνων , του συντάγματος σκαπανέων, του συντάγματος τηλεγραφητών , του συντάγματος ορειβατικού πυροβολικού, του συντάγματος Ιππικού κ.α. Την τακτοποίησιν των προσελθόντων τμημάτων είχεν ο υποφρούραρχος αντισυνταγματάρχης κ.Αλεξόπουλος. Ούτως καθοδηγεί αυτά εις τας θέσεις των , ώστε όταν περί την 10 και 45' π.μ επερατώθη η προσέλευσις και η τακτοποίησίς των, ένα πελώριον Π εσχηματίσθη.
Εκεί ήδη ευρίσκετο οι ανώτεροι αξιωματικοί της φρουράς και μεταξύ αυτών ο μέραρχος κ.Δεμέστιχας. Ο τελευταίος εν τούτοις προτιμά ολίγον προ της ενάρξεως της καθαιρέσεως να απομακρυνθή και να τοποθετηθή πλαγιώτερον εις την αριστεράν γωνίαν του ανθρωπίνου Π. Παρά το άνοιγμα της στρατιωτικής παρατάξεως ευρίσκονται επίσης οι δημοσιογράφοι , οι φωτορεπόρτερς , οι κινηματογραφικοί οπερατέρ και οι απεσταλμένοι των ευρωπαϊκών και βαλκανικών εφημερίδων. Εκεί τέλος και ένα πολυμελέστατον καραβάνι από Αγγλίδας και Άγγλους περιηγητάς , οι οποίοι . με προφανή ικανοποίησιν , διότι θα .... απολαύσουν πρωτότυπον δι' αυτούς θέαμα, έχουν σπεύσει ενωρίς δια να εξασφαλίσουν επίκαιρον θέσιν. Την 10.30' π.μ ήρχισαν συγκεντρούμενα εις το ίδιον μέρος τα επταμελή "αποσπάσματα περιφοράς" με επί κεφαλής δεκανείς και λοχίας. Αυτά δηλαδή θα περιέφερον τους καταδίκους μετά την καθαίρεσιν εις το τετράγωνον δια να τους ίδουν τα παρατεταγμένα τμήματα στρατού και ο κόσμος.
Ολίγον αργότερον τέλος ετοποθετήθη παρ αυτά ένας επιλοχίας ο αρχαιότερος υπαξιωματικός του Α Συντάγματος, κατά τα κανονισθέντα, Κόταρης ονόματι, μαζί με ένα εύζωνα, τον Ν. Παπαγεωργίου. Ο τελευταίος έχει κρεμασμένον από τους ώνους ένα δισάκι. Μέσα εις αυτό , εξηγούν οι ενήμεροι, θα ρίπτωνται τα κοπτώμενα κουμπιά, οι επωμίδες, τα γαλόνια . Ο Κόταρης κρατεί εις τα χέρια του δύο ξυριστικές λεπίδες φρεσκοαγορασμένες. Με αυτάς θα γίνη η καθαίρεσις , εξηγούν οι ίδιοι ενήμεροι , αποφευγομένου του άλλοτε γινομένου δια των χειρών βιαίου ξηλώματος των γαλονιών. Από τον παλαιόν κανονισμόν των καθαιρέσεων δεν έγινεν επίσης χθες το σπάσιμο των σπαθιών. Τέλος δεν ετηρήθη η διάταξις του παλαιού κανονισμού περί πενθίμου τυμπανοκρουσίας κατά την στιγμήν της καθαιρέσεως. Ότι συνέβη όμως χθες εις την πλατείαν του Α Συντάγματος με τόσην μάλιστα δημοσιότητα, είχε να συμβή από πολλών ετών εις την Ελλάδα .
Ίσως δια τούτο και η τόση συγκίνησις των αξιωματικών που παρηκολούθησαν την ανατριχιαστικήν τελετήν. Σημειούμεν, τέλος , ότι το "ξήλωμα" των επωμίδων έκαμεν υπαξιωματικός και όχι αξιωματικός, διότι το ξήλωμα θεωρείται ως "αγγαρεία" και όχι έργον αξιωματικού. Παύει δε ο κατάδικος να είναι αξιωματικός από της στιγμής της αναγνώσεως της καταδικαστικής αποφάσεως ώστε κατά την φρασεολογίαν ειδικού, να "μη θεωρείται άξιος της τιμής να θέση χείρα επ' αυτού Έλλην αξιωματικός".

ΟΙ ΚΑΤΑΔΙΚΟΙ ΠΡΟΣΕΡΧΟΝΤΑΙ
Περί ώραν 11 παρά 10 θυελλώδης ατελεύτητος ιαχή του πλήθους από την Λεωφόρον Κηφισιάς και το ανάχωμα αναγγέλει τον ερχομόν των τραγικών καταδίκων. Μέσα εις το σιδερένιο κλουβί -καμιόνι των φυλακών Συγγρού ευρίσκονται και οι δεκατρείς. Μαζί τους εικοσάς χωροφυλάκων και στρατιωτών με επικεφαλής τον λοχαγόν κ. Γαλάνην.

Προηγείται αυτού έτερον καμιόνι πλήρες χωροφυλάκων και έπεται άλλο με στρατιώτας και χωροφύλακας , όλους ενόπλους. Το πλήθος αντιλαμβάνεται εις ποίον εξ αυτών ευρίσκονται οι κατάδικοι και ορμά επ αυτού, το μουτζώνει , το κτυπά. Λίθοι μικροί ρίπτωνται , χώματα και μικρά ξύλα .Αι φωναί συνεχίζονταιατελεύτητοι , επίμονοι:
-Προδότες! Γιούχα!
Εις μίαν στιγμήν η ζώνη των στρατιωτών διασπάται και καθώς τα αυτοκίνητα σταθμεύουν παρά την κορυφήν του αριστερού σκέλους της παρατάξεως , απειλείται αρπαγή των καταδίκων, κακοποίησις λυντσάρισμα. Στρατιώται και αξιωματικοί προλαμβάνουν θλιβεράν εκτροπήν και τα πλήθη απομακρύνονται. Πλησιάζομεν εις αυτήν την θύελλαν και προσπαθούμεν να αγρεύσωμεν πληροφορίας από τους επί κεφαλής της συνοδείας. Τι συνέβη εις τας φυλακάς; Πως επληροφορήθησαν τον τρόπον της εκτελέσεως της ατιμωτικής ποινής οι 13 κατάδικοι κ.λ.π; Μας παρέχονται συγκρουόμεναι πληροφορίαι. Ο Σαράφης λέγει ένας , δεν ήθελε ν' ακολουθήση. Ζητούσε περίστροφον ν΄αυτοκτονήση. Άλλος μας λέγει , ότι ήκουσεν ατάραχος την αναγγελίαν της εκτελέσεως της ποινής μόλις την 9.30 π.μ.

Επίτηδες δε η διεύθυνσις των φυλακών δεν τους έδωκεν έως της ώρας εκείνης τας πρωϊνάς εφημερίδας, αι οποίαι προανήγγελαν τον τρόπον της καθαιρέσεως. Εφόρεσεν ήρεμα την στολήν του, η οποία του προσεκομίσθη και αναστέναξε μόνον. Αδιαμαρτυρήτων εδέχθησαν να φορέσουν τας στρατιωτικάς των στολάς οι αδελφοί Τσιγάντε. Έκλαιεν ο Πεντάρης και οι υπολοχαγοί Σκουλούδης , Οικονόμου και Μαλαγάρης και επί πολλήν ώραν ηρνούντο να τας φορέσουν. Οι αδελφοί Τσιγάντε τους έπεισαν , ότι κάθε αντίρρησις ήτο ματαία. Τέλος οι υπαξιωματικοί Δοντάς και Ρόζος επροτίμησαν να φορέσουν τις "κυριακάτικες στολές των". Κάτωχροι έγιναν , όταν ήκουσαν την οχλοβοήν , τα χτυπήματα και τας κραυγάς του πλήθους. Ο Σαράφης , καθ' όλην την διαδρομήν από των φυλακών έως της πλατείας της καθαιρέσεως δεν είπε λέξιν. Μας παρεσχέθη ακόμη η διευκρίνησις , ότι από τους άλλους καταδικασθέντας στρατιωτικούς δεν μετεφέρθησαν προς καθαίρεσιν οι Σπαής, Καλλίας ,Κραχτίδης, Βενιανάκης και Καψαλός, διότι οι μεν πρώτοι δύο είνε απότακτοι οι δε τρεις τελευταίοι υπαξιωματικοί υπηρετούν θητείαν.

H ΚΑΘΑΙΡΕΣΙΣ
Την 11ην ακριβώς ο μέραρχος Δεμέστιχας νεύει εις τον υποφρούραρχον κ. Αλεξόπουλον να αρχίση η τελετή. Ο κ. Αλεξόπουλος συνεννοείται αμέσως με τον επικεφαλής της συνοδείας κ. Γαλάνην και τον κυβερνητικόν επίτροπον κ. Βαγενάν . Ο πρώτος σπεύδει προς το σιδηρόφρακτον καμιόνι, όπου ευρίσκονται οι κατάδικοι. Ο δεύτερος , ενώ τα "επταμελή αποσπάσματα περιφοράς" διανοίγονται, τοποθετείται εις το κέντρον του ανοίγματος του Π μετά του υπολοχαγού γραμματέως του Στρατοδικείου κ. Αγγελοπούλου. Ένα λεπτόν ακόμη και ενώ σχεδόν απρόοπτος σιγή εξαπλούται εις τον ωκεανόν , του πλήθους, η πόρτα του καμιονιού ανοίγεται και οι κατάδικοι εξέρχονται. Πρώτος πηδά ο υπολοχαγός Μαρσέλλος και έπεται ο λοχαγός Τσιγάντες. Είναι κατακόκκινος ο πρώτος κάτωχρος ο δεύτερος.Τρίτος κατέρχεται ο Ζώχος και τέταρτος ο Σαράφης. Είναι κάτασπρος και ρίπτει βλέμματα απλανή δεξιά και αριστερά. Επιβλητικός πραγματικώς με την στολήν του ολοκαίνουργον με τας χρυσάς επωμίδας που φέρει δια τελευταίαν φοράν, βαδίζει προς το μέρος όπου τον οδηγούν. Έπεται κατόπιν με το μονύελον λάμπον και κομψός , ως πάντοτε , ο αντισυνταγματάρχης κ.Τσιγάντες. Τον ακολουθεί με το αιώνιον ίχνος μειδιάματος ο αντισυνταγματάρχης Στεφανάκος . Φέρει εις τους βραχίονας τα εξάμηνα μετώπου και τα τραύματα. Ακολουθούν αμέσως οι υπολοχαγοί Σκουλούδης, Μαλαγάρης , Οικονόμου και ο λοχαγός Τριανταφυλλίδης. Οι δύο τελευταίοι φαίνονται περισσότερον ταραγμένοι . Τέλος κατέρχονται οι αξιωματικοί Πεντάρης, Δοντάς και Ρόζος, Βαδίζουν όλοι κατ΄άνδρα με επικεφαλής τον Σαράφην, ενώ αι φωναί του πλήθους ξεσχίζουν τον αέρα. Τέλος ακούεται το πρόσταγμα του κ. Αλεξοπούλου. -Παρουσιάστε άρμ! Ένας κελαϊδιστός ήχος των προτεινομένων όπλων ακούεται και η ιαχή του πλήθους διακόπτεται. Περιπίπτουν όλοι πλέον εις αγωνιώδη σιωπήν .Βραχνή ακούεται η φωνή του κ. Βαγενά, διατάσσοντος τον κ. Αγγελόπουλον:
- Ο κ γραμματεύς να αναγνώση την απόφασιν.
Με τρέμουσαν φωνήν ο κ. Αγγελόπουλος αναγινώσκει γρήγορα-γρήγορα το διατακτικόν της αποφάσεως του Στρατοδικείου, που εδημοσιεύθη εις την προχθεσινήν "Ακρόπολιν".....
Ο Σαράφης κάτασπρος , βλέπει προς το έδαφος, οι αδελφοί Τσιγάντε κυττάζουν προς το κενόν, ο Τριανταφυλλίδης ασυναισθήτως σιάζει τους τελαμώνας του, τον ζωστήρα του. Οι άλλοι μάλλον ατάραχοι ακούουν.
Δύο λεπτά διήρκεσεν η ανάγνωσις της αποφάσεως , κατόπιν αλληλοδιαδόχως εδόθησαν τα προστάγματα:

- Παρά πόδα άρμ!
Και ενώ οι στρατιώται κατεβίβαζαν τα όπλα πάλιν ο κ. Αλεξόπουλος διέταξε:
-Καθαίρεσις!
Ταχύς σπεύδει ο αντισυνταγματάρχης κ. Ρήγας προς το μέρος των καταδίκων και γοργώς βαδίζων από τον ένα προς τον άλλον , λέγει, μόλις ακουόμενος:
- Είσαι ανάξιος να φέρης την τιμίαν στολήν του Έλληνος στρατιώτου.
Ο Σαράφης γίνεται πλέον "κάτασπρος", στριφογυρίζει τα μάτια του , ρίπτει μίαν στιγμήν βλέμματα άγρια. Αμέσως κατόπιν σπεύδει προς το μέρος του ο επιλοχίας Κόταρης με τον εύζωνον Παπαγεωργίου . Ο "σιωπηλός συνταγματάρχης " κατεβάζει τώρα το κεφάλι προς τα κάτω και το γκριτσιάνισμα της ξυριστικής λεπίδος που κόβει επωμίδας , κουμπιά, διάσημα, αρχίζει. Όλοι οι γύρω αξιωματικοί ριγούν. Το πλήθος κάτω κραυγάζει:
-Ανάξιος! Ανάξιος!
Ο Κόταρης έκοψε πρώτον το εθνόσημον - το στέμμα όπως ελέγετο άλλοτε- του πηληκίου του Σαράφη. Κατόπιν τα σειρήτια του πηληκίου , ύστερα τας επωμίδας, τέλος τα κουμπιά από το σακκάκι και τα μανίκια. Ύστερα του έλυσαν τους τελαμώνας και τον ζωστήρα. Έτσι εντός ολίγων λεπτών άλλος Σαράφης ενεφανίσθη ενώπιόν μας . Δεν ήτο πλέον ο σοβαρός συνταγματάρχης. Ένας απλούς φαντάρος, κάτι κάτω αυτού, με τον χιτώνα ξεκούμπωτο, με το πρόσωπον ολόασπρο.

Η ΠΕΡΙΦΟΡΑ
Αλλ' έως εδώ με την ευγένειαν που του εφέρθησαν οι εντεταλμένοι διά την καθαίρεσιν αξιωματικοί και υπαξιωματικοί , τα πράγματα είναι κάπως υποφερτά. Από του σημείου αυτού όμως και πέρα , αρχίζει κάτι απερίγραπτον, τραγικόν. Το πρώτον επταμελές απόσπασμα παραλαμβάνει τον καθαιρεθέντα, τον τοποθετεί εις το δεξιόν του επί κεφαλής δεκανέως και αρχίζει να τον περιφέρη εις το τετράγωνον.Η διαδρομή αρχίζει από της αριστεράς πλευράς του τετραγώνου, διασχίζει την πλαγίαν γραμμήν και κατόπιν δια της δεξιάς πλευράς φθάνει εις το σημείον , όπου εξεκίνησε. Τι έγινε κατά την περιφορά του Σαράφη, όσον και των άλλων, είναι αδύνατον να περιγραφή. Όλαι αι ύβρεις ηκούσθησαν. Όλαι αι χειρονομίαι έγιναν. Ιδιαιτέρως η αποκορύφωσις των εις βάρος των καταδίκων εκδηλώσεων εσημειώνετο από το πλήθος, που ευρίσκετο εις το ανάχωμα. Ως από συνθήματος, αι κραυγαί και μουντζώματα ήρχιζαν από ένα άτομον, που είχε σκαρφαλώσει επάνω εις ένα δένδρον, παρά την δυτικήν σκοπιάν του Συντάγματος. Αυτός εκραύγαζε πρώτος άνευ οίκτου προς τους δυστυχείς:
-Σκοτώστε τους! Τους άτιμους!
-Γιούχαααα!
Τας φράσεις του αυτάς συνώδευε με χειρονομίας. Εμούντζωνε έπτυε και είχε πάντοτε έτοιμον το στόμα του δια να φτύση. Προ αυτής της θεομηνίας των εκδηλώσεων , ο Σαράφης εκλονίσθη. Ενώ εβάδιζεν αρχικώς ευθυτενής , παρά το μέσον της διαδρομής , έκλινε προς τα δεξιά. Έχασε το στρωτόν βήμα του, "εμπατάρησε". κατά το κοινώς λεγόμενον. Εις την κάτω γωνίαν του τετραγώνου, έστρεψε τα βλέμματα του προς το πλήθος, περισσότερον κλονιζόμενος. Στιγμή, περισσότερον όλων φρικιαστική.
Ενόμισαν πολλοί, ότι θα κατέπιπτε.Α λλά το πλήθος εξέσπασε με περισσότερον ορμήν εις νέας κραυγάς και βροχήν φτυσημάτων. Καλύτερα ο τουφεκισμός , ο θάνατος, παρα τέτοια διαπόμπευσις, ψιθυρίζει δίπλα μας ένας ταγματάρχης ,γνωστός αντιβενιζελικός. Απ' αυτής της στιγμής, ήρχισε γενική η συγκίνησις όλων των αξιωματικών, που ευρίσκοντο εις την κεφαλήν του τετραγώνου . Τρικλίζων τέλος , εισήχθη πάλιν εις το καμιόνι ο Σαράφης , τοποθετηθείς εις το βάθος αυτού. Τότε, λέγουν οι χωροφύλακες , που ήσαν μαζί του , εξέσπασε σε κλάμα.

ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ
Ενώ αυτά συνέβαιναν ήδη, ο επιλοχίας Κόταρης έχει κόψει , ξεσχίσει τας επωμίδας και τα εθνόσημα του αντισυνταγματάρχου Τσιγάντε. Βλέπει και αυτός τι του συμβαίνει και τι γίνεται με την περιφορά του Σαράφη και τα μάτια του υγραίνονται .Προσπαθεί να στερεώση το μονύελον του, το οποίον από στιγμής εις στιγμήν γλυστρά.Κατορθώνει όμως να κρατηθή εις τα πόδια του και ασυναισθήτως ίσως βγάζει τα άσπρα γάντια του.Τα κρατεί πότε με το ένα χέρι, πότε με το άλλο και ελαφρώς κύπτων , ακολουθεί το απόσπασμα της περιφοράς.
Αρχίζουν πάλιν αι κραυγαί, αι ατιμωτικαί φράσεις και αι απερίγραπτοι χειρονομίαι:
-Φτου σου !Προδότη!
Ο από του δένδρου δίδων το σύνθημα ωρύεται, μέχρι διαρρήξεως πνευμόνων:
-Κρεμάλα! Αέρα!
Και, αληθής καταβρεκτήρ, φτύνει.Εις την δυτικήν γωνίαν του τετραγλωνου, ένας ταγματάρχης , συγκεκινημένος, ακούεται ψιθυρίζων προς τον Τσιγάντε:
-Προτιμότερη η αυτοκτονία Χρήστο.
Λέγουν , ότι ο Τσιγάντες απήντησε:
-Δος μου το πιστόλι σου.
Αλλά ο ταγματάρχης ,κρύπτων τα δάκρυά του και την ταραχήν του , έσπευσε να εξαφανισθή.
Έρχεται κατόπιν η σειρά του Στεφανάκου . Χάνει και αυτός το στερεότυπον μειδίαμά του. Καθώς η ξυριστική λεπίδα εξακολουθεί το γκριτσιάνισμα της καθαιρέσεως , νευρικοί σπασμοί διαγράφονται εις το πρόσωπόν του .Δαγκάνει το κάτω χείλος του , χάνει το χρώμα του.Είνε προφανές, ότι μόλις συγκρατεί τα δάκρυά του και τελικώς το επιτυγχάνει.
Ένα σύννεφο παρεμβάλλεται εις τον ήλιον , καθώς αρχίζει η περιφορά διαπομπεύσεως και όλη η συγκέντρωσις παίρνει μορφήν σκηνής τραγωδίας.
Κατά περίεργον σύμπτωσιν , ο Στεφανάκος ακούει ολιγωτέρας αράς του πλήθους και μία φωνή ακούεται:
-Κρίμα την λεβεντιά σου!
Έρχεται κατόπιν η σειρά του λοχαγού Τσιγάντε. Με το μονύελον και αυτός , με ζοφώδη βλέμματα προσβλέπει τον Κόταρην, το πλήθος , τον έναντί του ιστάμενον κυβερνητικόν επίτροπον κ. Βαγενάν. Παλαιοί φίλοι, συμπολεμισταί, αλληλοεκτιμώμενοι. Αυτήν την στιγμήν -όλοι το βλέπουν- ο κ. Βαγενάς φαίνεται περισσότερον ταραγμένος από τον κατάδικον και μόλις η θλιβερά περιφορά του πρώην λοχαγού αρχίζει , κάμνει απότομον μεταβολήν , φεύγει από την θέσιν του, δια να αναμειχθή μέσα εις το πλήθος, εις το άνοιγμα της παρατάξεως. Κατά τον ίδιον τρόπον ακολουθούν αι καθαιρέσεις των Τριανταφυλλίδη, Σκουλούδη, Οικονόμου, Μαρσέλλου, Μαλαγάρη και του εφέδρου ανθυπολοχαγού Ζώχου. Η ιδία βοή από το πλήθος από φαντάρους και εύζωνας .
Ιδίως ο Τριανταφυλλίδης υπέστη αγριωτέραν την οργήν του πλήθους. Ένα κρεμμύδι εξεσφενδονίσθη εναντίον του και με γεμάτο το αμπέχωνον από φτυσήματα, έφθασεν εις το καμιόνι. Ο Μαρσέλλος, προνοητικός είχεν ετοιμάσει την κοπήν των κουμπιών και των εθνοσήμων, ώστε είπεν εις τον Κόταρην:
-Τράβα έτσι! βγαίνουν αμέσως .Είναι έτοιμα!
Ο Μαλαγάρης , περισσότερον ωχρός εξ όλων των ομοιοβάθμων του, μόνος του έβγαλε πρώτος τους τελαμώνες και τον ζωστήρα του. Ο Σκουλούδης μάλλον ατάραχος έκαμε την διαδρομήν, αλλά μόλις έφθασεν εις το καμιόνι , ηκούσθη λέγων:
-Επί τέλους Θεέ μου! Ετελείωσε.

ΔΥΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ

...........................................................................................................

 

(Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ της 3 Απριλίου 1935)