ΠΟΛΥΒΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Η ΠΑΤΡΙΣ

Α. Η ΠΑΤΡΙΣ

Το αίσθημα της αγάπης προς μίαν Πατρίδα είνε έμφυτον όχι μόνον εις την ανθρωπίνην ψυχήν, αλλά και εις τα ζώα, και εις αυτά τα φυτά ακόμη.

Εκάστη ύπαρξις, ερχομένη εις τον κόσμον, συνδέεται από της πρώτης στιγμής που εμφανίζεται με το έδαφος, με τον αέρα, με τον ορίζοντα. Σχηματίζεται βαθμηδόν ένας εσωτερικός κόσμος παράλληλος και ομογενής με τον εξωτερικόν.

Té φυτον απορροφά ζωϊκά στοιχεία από το έδαφος που φύεται, από τον ήλιον που το θερμαίνει, από τον ζέφυρον που το θωπεύει, ή από  αυτόν ακόμη τον βορράν που το κτυπά ορμητικώς και το αποφυλλίζει.

Πάσα απόπειρα προς μεταφύτευσίν του ομοιάζει προς εκπατρισμόν και όσω  ευαισθητότερον είνε τούτο, τόσον και ολιγώτερον αντέχει.

Το αυτό θα ημπορούσε να είπη κανείς  και δια τα ζώα, με την φαινομενικήν  διαφοράν, ότι η απομάκρυνσις αυτών από του εδάφους της γεννήσεως, αποδίδεται εις λόγους κλιματολογικούς, σχετιζομένους με την θερμοκρασίαν και με το είδος της τροφής και με άλλα στοιχεία παράγοντας της αυξήσεως και της συντηρήσεως.

Όλους όμως τους πεζούς τούτους λόγους, που αποτελούν δια τα ζωικά όντα των κατωτέρων γενών στοιχεία συστατικά αυτών με το πάτριον έδαφος, τους ευρίσκει κανείς υπό ευγενεστέραν μορφήν και μεγαλειτέρας αναλογίας εις τον άνθρωπον.

Από την ώραν που ανοίγει τους οφθαλμούς και στρέφει το βλέμμα του προς τον ορίζοντα που τον περιβάλλει, και από την ώραν που πατεί τον πόδα του επί της γης της γεννήσεως του, επέρχεται μία ένωσις της υπάρξεως του με το έδαφος το κάτω από τους πόδας του, και με τον ουρανόν τον άνωθεν της κεφαλής του.

Δεν φυτεύονται έξ αυτού ρίζαι εις την γην, όπως εις το φυτόν φυτεύεται όμως η ψυχή του και γεμίζει από τας πρώτας εικόνας, δηλαδή από τάς πρώτας αναμνήσεις της ζωής, αι οποίαι μένουν άσβεστοι εις όλον του τον βίον.

Την ημέραν  όπου θ'  απομακρυνθή από το έδαφος εκείνο  της γεννήσεως, ή την ημέραν όπου θα αισθανθή ότι κινδυνεύει να το χάση, διότι ετοιμάζονται να του το αρπάσουν άλλοι, αισθάνεται αυτήν την ιδίαν ύπαρξιν του κλονουμένην και κινδυνεύουσα, νά γυμνωθή από τας ωραίας εικόνας της πρώτης ζωής.

Διότι τί νομίζετε ότι είναι το πνεύμα' μία σειρά από  ευτυχείς ή και δυστυχείς αναμνήσεις. μία σειρά από ευαρέστους ή δυσάρεστους εικόνας, όπως αι ταινίαι του κινηματογράφου.

Και ,μνήμη είνε η αποθήκευσις των εικόνων, ανάμνησις δε η εκτύλιξις αυτών. Μάθησις το σύνολον των. Λοιπόν πού ωραιότερα και πού καταλληλότερα εκτυλίσσονται αι εΙκόνες αύται, παρά εκεί που τας συνελάβομεν και εκεί που τας αποθηκεύσαμεν μέσα εις το πνεύμά μας;

Επέρχεται ούτως ειπείν ένας νέος συνταυτισμός των εικόνων της ψυχής μας με τα αντικείμενα που είνε γύρω μας και μας έδωσαν αυτάς, συνταυτισμός εύκολος, και δια τούτο ανακουφιστικός καί ευχάριστος.

Τοιουτοτρόπως ο σύνδεσμος μεταξύ του κόσμου που είνε εντός μας και του κόσμου που μας περιβάλλει, αποτελεί μιαν αρμονίαν και ότι είνε αρμονία εινε και απόλαυσις δια την ψυχήν.

Δια τούτο εις έκαστον κλονισμόν και εις έκαστον κίνδυνον του πατρίου εδάφους, η πρώτη που διεγειρεται. εις λυσσαλέαν άμυναν είναι η ψυχή.

Όσov μακράν και αν ευρισκόμεθα της πατρίδος η ψυχή αισθάνεται μίαν ακαταμάχητον νοσταλγίαν, όπως η χελιδών δια την παλαιάν της φωλεάν.

Είνε αυτό ακριβώς που απεκάλεσα ανωτέρα ομογένειαν των εικόνων, εκείνων που διατηρούμεν εις το πνεύμα μας με εκείνας εκ των οποίων ελήφθησαν.

Δεν σημαίνει δε τίποτε εάν αι εικόνες αυταί δεν είνε άμεσοι, δηλαδή εάν δεν τας απεκτήσαμεν ημείς οι ίδιοι γεννηθέντες επί του πατρίου εδάφους.

Μήπως δεν παρατηρείται ότι τέκνα ομογενών, γεννηθέντα εις ξένην χώραν, δεν αίσθάνονται την καρδίαν των ανασκιρτώσαν εις την λέξιν Πατρίς ;

Μεταξύ γανέως και τέκνου υπάρχει μυστηριώδης και ασύλληπτος ψυχικός και πνευματικός σύνδεσμος, διά του οποίου μεταδίδονται εν τινι μέτρω όλαι αι ιδέαι και όλα τα αίσθήματα των προγόνων  εις τους απογόνους.

Εξαρτάται βεβαίως από την ευαισθησίαν της  φύσεως των τέκνων δια να αισθανθούν βαθυτερον και να καλλιεργήσουν εντός των τας  ιδέας και τα αισθήματα των γονέων. Εν πάση  όμως περιπτώσει ο σύνδεσμος, όσον ελάχιστος και αν είνε, υπάρχει πάντοτε,

Δια τούτο βλέπομεν εν τη ξένη τέκνα ομογενών  μηδόλως γνωρίσαντα εκ του πλησίον πατρίδα, να αισθάνωνται βαθύτερα τον πατριωτισμόν και από αυτούς τους γνωρίσαντας αυτήν εκ του πλησίον γονείς των.

Η ιδέα της πατρίδος είνε υπεράνω πάσης άλλης Ιδέας' είνε η  άσβεστος δίψα της ψυχής προς το φως ενός Ιδικού μας ουρανού, που τον ευρίσκομεν καθαρώτερον, πλουσιώτερον, γλυκύτερον, διαπεραστικώτερον από κάθε άλλον.

Επομένως η άμυνα υπέρ της πατρίου γης, είνε άμυνα ύπερ ημών των ιδίων είνε άμυνα υπέρ των ηθικών πηγών της ιδίας υπάρξεως μας.

Δια τούτο από  ζωήν επί ξένης γης, είνε γλυκύτερος ο θάνατος επί γης πατρίου.


Β. Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ _Γ. Η ΓΛΩΣΣΑ_Δ. Η ΠΑΙΔΕΙΑ_Ε. Η ΣΗΜΑΙΑ_ΣΤ. ΤΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΔΟΥΛΟΥΣ ΑΔΕΛΦΟΥΣ

Από το βιβλίο του Πολ.Δημητρακόπουλου : Η Πατρίς. Εκδόθηκε στα 1910 από τις εκδόσεις Σαλίβερου.