ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΟΥ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕ Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΦΡΑΝΚΟ ΣΤΟΝ ΑΠΕΣΤΑΛΜΕΝΟ ΤΗΣ "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ" ΣΠΥΡΟ ΜΕΛΑ.( ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ )

Μπροστά στο μικρό γραφείο ενός κοινού αστού, πούναι τοποθετημένο στη γωνία -για να οικονομήται χώρος - σ ΄ ένα μέτριο δωμάτιο , με τη στοιχειωδέστατη διακόσμησι ,στέκει ο Καουδίλλιο, μ΄απλή στολή  εκστρατείας.

Μέτριο ανάστημα ' ωμορφάνθρωπος σκούρα μάτια, βλέμμα καθαρό, άμεσο, τίμιο, διάφωτο από ένα σταθερό χαμόγελο καλωσύνης' κανένας αέρας βιασμένου μεγαλείου' καμμιά πόζα' καμμιά ευχέρεια υποκριτική  και κανένα φτιασίδι:

Ένα μέτωπο χωρίς ρυτίδες συνοφρυώσεων , ένας νέος, άνθρωπος απλός, όλος εμπιστοσύνη , μ' ένα στόμα με χείλη κάπως σαρκώδη, γεμάτα επιείκεια. Μαντεύει κανείς αμέσως , ότι η ενεργητικότης του δεν εκφράζει μια ιδιοσυγκρασία βίαιη κι' επιθετική' ότι είναι αποτέλεσμα  μιας αρμονίας ανάμεσα στην ξάστερη διάνοιά του  και μια θέλησι γεμάτη γαλήνη και στοχασμό, που τη στηρίζει, κάθε στιγμή, βαθύ αίσθημα καθήκοντος.

-Επιτρέψατέ μου , εξοχώτατε , του λέγω, τη στιγμή που μου δίνει μ' εξαιρετική εγκαρδιότητα το χέρι, να σας εκφράσω το θαυμασμό μου για όσα  μέχρι της στιγμής  έχετε κατορθώση - ένα θαυμασμό που δεν είναι μόνο προσωπικός, αλλά και θαυμασμός  ολοκλήρου έθνους  και, τολμώ να πω της ανθρωπότητος  όλης . Γιατί με την ακατάβλητη  πίστι σας , την επιμονή σας και την αδάμαστη θέλησί σας δεν εσώσατε την Ισπανίαν  μόνο από το χείλος της αβύσσου, αλλά και τον ανθρώπινο πολιτισμό  σε μια καμπή από τις πιο επικίνδυνες  της ιστορίας του .Το όνομά σας , δεμένο αδιάρρηκτα  μ' αυτή την ιστορία, θα σκεπάση ασφαλώς το όνομα του Θιδ  καμπιαδόρ, του μεγάλου ήρωος της Καστίλλης!

-Γνωρίζω μου είπε, σαν να βιαζότανε να διώξη από τ' αυτιά του  τα κολακευτικά μου λόγια, τι έχετε κάμη για την Ισπανία' γνωρίζω  όσα έχετε γράψη για τον τόπο μας' γνωρίζω προ πάντων τα αισθήματά σας  προς τη Νέα Ισπανία.....

-Γι' αυτήν ακριβώς θα επιθυμούσα, εξοχώτατε , να μου μιλούσατε.

-Υπό ποίαν έποψιν;

-Για τη σημερινή κατάστασι, για το μέλλον της, για τη θέσι της στον κόσμο και στο μεγάλο, το φλογερό ζήτημα που απασχολεί, αυτό το καιρό , την κοινή γνώμη - το ζήτημα του πολέμου και της ειρήνης.

-Για τη σημερινή Ισπανία....είπε, συγκεντρώνοντας το στοχασμό του. Τι να σας πω γι' αυτήν ; Τί άλλο παρά ότι πιστεύω ακράδαντα στα πεπρωμενα της; Είμαι απόλυτα βέβαιος , ότι η χώρα  θα κάμη τεράστια βήματα  προς τα εμπρός, κάτω από τη νέα κατάστασι της ωργανωμένης Δημοκρατίας.

- Ωργανωμένης Δημοκρατίας; ερώτησα.

- Μάλιστα! Το σύστημά μας , είπε ο Καουδίλλιο, είναι μια Δημοκρατία  ωργανωμένη από πάσης απόψεως: Κοινωμικής , πολιτικής, οικονομικής, διοικητικής  -μία Δημοκρατία πειθαρχημένη , την οποίαν αντιτάσσομεν  εις την αναρχουμένην  δημοκρατίαν , την οποίαν  κατελύσαμεν.

-Κάθε πολιτισμένος άνθρωπος , είπα χαίρει όταν ακούη αυτήν την δήλωσιν . Και δε σας κρύβω , ότι  με μεγάλη ευχαρίστησι  διάβασα στη "Νόρμα Προγκραμμάτικα  Ντελ Νουέβο Εστάδο" ,στις προγραμματικές αρχές του Νέου Κράτους , ότι "η ανθρωπίνη   αξιοπρέπεια, η ακεραιότητα του ανθρώπου και η ελευθερία του είναι αξίες  αιώνιες και παραμένουν άθικτες.
-Ασφαλώς , αποκρίθη ο Αρχηγός του Νέου Ισπανικού Κράτους, η δημοκρα­τική αυτή Αρχή αποτελεί τη βάσι μας. Και ακριβώς γι' αυτό όλοι οι Ισπανοί μετέχουν, κατά τας προγραμματικάς μας Αρχάς, στην κρατική οργάνωσι δια μέσου τριών μεγάλων λειτουργιών: Της οικογενειακής, της δημοτικής και της συνδικαλιστικής. 'Αλλά πρέπει να εννοούμεθα! Το Ατομο τότε είναι Αληθινά ελεύθερο, όταν αποτελή μέρος ενός Έθνους ισχυρού και ελεύθερου. ΓΙ' ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΘΑ ΕΠΙΤΡΑΠΗ ΣΕ ΚΑ­ΝΕΝΑ ΣΤΟ ΕΞΗΣ ΝΑ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΥΝΑΜΕΩΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ. Βεβαιωθήτε, ότι το νέον Κράτος δεν αποτελεΙ την έκφρασιν επιστροφής εις ιδέας και αξίας του παρελθόντος! Είναι όργανον , εντελώς νέον εστραμμένον απολύτως προς την οδόν της προόδου. Γνωρίζετε την Ισπανίαν ' την είδατε στο παρελθόν ' την είδατε και τώρα... Θα επεθύμουν να την εβλέπατε και ύστερα από ολίγα χρόνια.
-Είδα εξοχώτατε, ότι αναλαμβάνετε το έργο των επανοικοδομήσεων κι' επανορθώσεων' ότι αρχίζετε την επισκευήν των παλαιών δρόμων και την κατασκευήν νέων μεγάλων δικτύων....
-Αυτά όλα είναι μία μικρά αρχή , μου είπε. Ολη μας η προσοχή θα στραφή αμέσως στην ανάπτυξι του εθνικού μας πλούτου. Το υπέδαφος μας είναι πλούσιο σε μεταλλεύματα . Θα εκμεταλλευθούμε αυτό τον πλούτο  σύμφωνα με τις πιο σύγχρονες  επιστημονικές μεθόδους. Θα εργασθούμε  εντονώτατα  επίσης για την ανάπτυξι της γεωργίας. Θα διευθετήσουμε  το αγροτικό πρόβλημα' θα οργανώσουμε  την αγροτική πίστι' και θα εκτελέσουμε  μεγάλα αρδευτικά έργα.Θ' αναπτύξουμε το εμπόριό μας .Και με την ευκαιρία αυτή  πρέπει να σας πω , ότι χαίρω που ακούω, ότι ο πρεσβευτής σας εργάζεται  για τον καθαρισμό των στοιχείων που θα εχρειάζοντο  για την σύναψι  εμπορικής συμβάσεως  με την Ελλάδα . Η εφαρμογή του προγράμματος αυτού θα συντελέση  στην εξύψωσι  του επιπέδου της ζωής  της ζωής και την αποτελεσματική καλυτέρευσι της θέσεως  του εργαζομένου ανθρώπου. 
Έχουμε αρχίση από τώρα να βελτιώνουμε  σημαντικά τη ζωή του , αρχίζοντας  από την κατοικία του. Ο πόλεμος μόλις έπαυσε ' εμείς όμως  έχουμε προλάβη να κτίσουμε οκτακόσια σπίτια  για τους εργάτες,με διαμερίσματα κομψότατα, ωραιότατα επιπλωμέαν, για τα  οποία πληρώνουν μόλις 25 πετσέτες (διακόσιες πενήντα δραχμές) το μήνα! Και εξακολουθούμε να κτίζουμε  και δεν θα σταματήσουμε  παρά μόνον όταν όλοι αποκατασταθούν.
-Και η εξωτερική θέσι της Ισπανίας , εξοχώτατε; Τον ρώτησα σ΄αυτό το σημείο.
-Δεν υπάρχει αμφιβολία , μου λέει  μετά κάποιο στοχασμό, ότι η ιστορική πληρότης της Ισπανίας είναι  η Αυτοκρατορία , με την διαφοράν , ότι εις τον όρον αυτόν "Αυτοκρατορία " δεν πρέπει να δοθή  πολιτική αλλά πνευματική σημασία:Επιθυμία ηθικής ακτινοβολίας .Επί του πολιτικού πεδίου  είμεθα ειρηνόφιλοι-αλλά ειρηνόφιλοι χωρίς θυσίαν της αξιοπρεπείας μας. Δεν θέλομεν  και δεν πιστεύομεν εις την δυνατότητα του πολέμου. Εγυρίσατε στην Ισπανία και είδατε τα ερείπια . Η τύχη που περιμένει την Ευρώπη  σ' ένα γενικό πόλεμο είναι απαισία. Ο πόλεμος σήμερα δεν διεξάγεται κατά μέτωπον μόνο' γίνεται κατά βάθος' και μια ζώνη δεν απαλάσσεται  από τον αιματηρόν τυφώνα του ολέθρου. Η καταστροφή θα είναι τέτοια , ώστε κανένα έθνος  δεν θα ημπορή  να  την πληρώση' ΚΑΙ ΓΙ' ΑΥΤΟ ΑΚΡΙΒΩΣ  ΚΑΝΕΝΑ ΕΘΝΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ  Ν' ΑΝΑΛΑΒΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗΝ ΤΗΣ.
Η καταστροφή θα είναι τόσης εκτάσεως, ώστε και όλα μαζύ τα έθνη δεν θα είναι ικανά να την πληρώσουν.Διότι δεν θα καταστραφούν μόνον αξίαι που εδημιούργησε η παρούσα γενεά, αλλά πολλές γενεές πριν απ' αυτήν. Πάρετε παράδειγμα την Εμπορικήν ναυτιλίαν- σας την αναφέρω  γιατί είσθε Έλλην- που θα καταστραφή ασφαλώς.Το κεφάλαιον που αντιπροσωπεύει είναι εργασία πολλών γενεών. Ποίος θα το αντικαταστήση;ο ίδιο θα συμβή σ' όλους  τους κλάδους της ανθρωπίνης ενεργείας.
Ακολούθησε μικρά σιωπή γεμάτη από στοχασμούς. Εθεώρησα ότι η συνομιλία είχε λήξει.
(Επιστροφή)

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΟΥ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕ Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΦΡΑΝΚΟ ΣΤΟΝ ΑΠΕΣΤΑΛΜΕΝΟ ΤΗΣ "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ" ΣΠΥΡΟ ΜΕΛΑ .(ΜΕΡΟΣ .ΠΡΩΤΟ)

Αφού είδα τα ερείπια, τα κτιριακά, τα σωματικά και τα ψυχικά- ατελείωτα ερείπια- έπρεπε να ιδώ τέλος το λυτρωτή και τον οικοδόμο: Aυτόν που διασχίζει τον εφιαλτικόν όραμα της συντριμμένης Ισπανίας σαν αστραπή γεμάτη από τις λαμπρότερες ελπίδες .Γιατί πρέπει να το πω αμέσως: Μεσ' από τα φριχτά ρημάδια, που σώριασε ο αιώνιος Δον Κιχώτος στα δραματικά εδάφη της Ιβηρικής χερσονήσου, ανατέλλει με ξανανειωμένα χρώματα και φώτα , η ιδέα μιας Ισπανικής Αυτοκρατορίας.
Και ποιόν άλλον θάπρεπε να ιδή κανείς , με ποίον άλλον θα μπορούσε να μιλήση, αν μη με τον ήρωα θεμελιωτή της;
Ο στρατηγός Φρανκο δεν είναι απλώς μια φυσιογνωμία πρώτης σειράς ανάμεσα στους αρχηγούς κρατών της σημερινής Ευρώπης' δεν είναι απλώς η πρώτη μορφή μέσα στη χρυσή βίβλο των "φορχαδόρες ντε ιμπέριο "- των δυνάμεων της Αυτοκρατορίας: Είναι μια θρησκεία, μια πίστις .
Μια κραυγή αναδίδεται μεσ' από τις ρημαγμένες πολιτείες, για να συμβολίση τη μετάβασι από την απόγνωσι του παρόντος στην ακλόνητη πεποίθησι για ένα υπέροχο μέλλον:
-Φράνκο!
Θα την ακούσετε από την μιαν άκρη της Ισπανίας έως την άλλη. Από χείλη νηπίων και από χείλη γερόντων. τα παιδάκια του "αουξίλιο σοθιάλ"-της τεραστίας αυτής οργανώσεως- δεν κάθονται στα τραπέζια που στρώνει γι αυτά η κοινωνική πρόνοια πριν προσευχηθούν στ' όνομά του και δεν σηκώνονται πριν τον ζητοκραυγάσουν' οι στρατιώτες όταν ακούνε το παράγγελμα "τους ζυγούς λύσατε" , απαντούν όλοι μαζί "Φράνκο, Φράνκο" και τότε μόνο χωρίζονται' οι διανοούμενοι, όταν μιλούν για τον Καουδίλιο ,για τον αρχηγό , για τον ταγό της καινούριας Ισπανίας , δανείζονται τις εκφράσεις τους από το λεξιλόγιο των μεγάλων θρησκευτικών κατανύξεων ' οι κυρίες της περήφανης και αδιάλλακτης ισπανικής αριστοκρατίας τον αναφέρουν πάντα με το βλέμμα γυρισμένο στα ουράνια' και οι γυναικούλες, οι πεντάφτωχες μανούλες των οικογενειών που ζούνε μέσα στις "κουέβας" , στις τρωγλοδυτικές κατοικίες , τις σκαμμένες στη γη, τον έχουν στα εικονίσματα μαζύ με τους πιο αγαπημένους των αγίους.
Η λατρεία στο Φράνκο απλώνεται ως αυτήν την Αφρική, στους πληθυσμούς των μαύρων , που το ηθικό γόητρό του κ' η ακτινοβολία του δεν είναι διόλου κατώτερη από ενός μεγάλου χαλίφη.
Υπέροχος μαγνητιστής μαζών, ανήκει στους εξαιρετικούς τύπους των δημιουργών ιστορίας.
Τους άλλους αρχηγούς , τις άλλες φυσιογνωμίες που αποτελούν γύρω του , το μεγάλο επιτελείο της καινούργιας Ισπανίας τους έφτιαξε το εθνικό κίνημα. Αυτός πήδησε στη σκηνή δημιουργημένος και πάνοπλος.
Όταν τράβηξε το σπαθί για να υπερασπίση την ιερήν υπόθεση της Ισπανίας είχε φθάσει στο ζενίθ του σταδίου του , στην κορυφή της ιεραρχίας: Ήταν ο καλλίτερος στρατηγός το καμάρι του στρατού , ο άνθρωπος που συγκέντρωνε την εμπιστοσύνη, την εκτίμησι και το θαυμασμό των κατωτέρων και των συναδέλφων του. Η φήμη του είχε ξεπεράσει τα σύνορα της Ισπανίας πολύ πριν από τον εμφύλιο πόλεμο.
Αρκετά χρόνια πριν ο στρατάρχης Λυωταί που τον είχε γνωρίσει από κοντά στις αποικίες, είχε γράψη γι' αυτόν βαρυσήμαντα λόγια: Ο Φράνκο κι' ο Γκρατσιάνι είναι οι δύο διασημότεροι στρατιώτες της εποχής μας!"
Δεν είχε κάμει ποτέ πολιτική' δυο φορές είχε αρνηθή να κατέβη στην εκλογική παλαίστρα. Από αντίληψη χρέους κι' από έναν αδιάλλακτο στρατιωτικό ασκητισμό αρνήθηκε ακόμα και να ζήση απλώς στην τροφήν και το θόρυβο της ευρωπαϊκής Ισπανίας. Αμούστακος ανθυπολοχαγός , μόλις βγήκε από τη στρατιωτική σχολή , γύρεψε να τον στείλουν αμέσως στη στρατιά της Αφρικής. Εκεί κέρδισε όλα του τα γαλόνια, ως αυτά του υποστρατήγου διοικητού ταξιαρχίας, που του ασφάλισε η περίφημη απόβασι της Αλουθέμας, με την προστασία των ισπανικών και γαλλικών θωρηκτών και οι επιχειρήσεις που ακολούθησαν Δεν είχε προβιβασθή ποτέ "κατ' αρχαιότητα». Όλους τους βα­θμούς τους πήρε στα πεδία των μαχών. Κινδύνευσε άπειρες φο­ρές. Στη μεγάλη επίθεσι εναντίον του φρουρίου της Αγχέρας έπεσε βαρειά πληγωμένος στην κοιλιά, για να γλυτώση ως εκ θαύματος. Έτσι εξηγούνται οι μαζεππικές και απίθανες προα­γωγές του: τριανταδύο ετών υποστράτηγος-σαραντατεσσάρων ετών αρχιστράτηγος. Έτρεχεν όπου κίνδυνος' πρωτοπορία στην επίθεσι, οπισθοφυλακή στην υποχώρησι.

Όταν ο συνταγματάρχης Μιλλάν Αστραί , ο σημερινός στρατηγός, που ο Γάλλος αντιναύαρχος Ζουμπέρ ονομάζει "στρατιώτη από τους πιο ηρωικούς της Ισπανίας" και τον συγκρίνει με τον αρχιστράτηγο Ραντζάου , "που ο Άρης δεν είχεν αφήση στο κορμί του τίποτε ακέραιο εκτός απ' τη καρδιά του" -όταν ο συνταγματάρχης αυτός , λέω, εδημιούργησε το "τέρθιο" τη λεγεώνα των ξένων στην Ισπανία - γιατί η λεγεών των ξένων δεν είναι δημιούργημα του εμφυλίου πολέμου αλλά του Αφρικανικού , τον είχε ζητήσει για υπασπιστή του.Ήτανε τότε λοχαγός.
Μέσα σε λίγους μήνες έγινε το είδωλο της λεγεώνος,όπως έγινεν , αμέσως έπειτα , το ίνδαλμα των Μαροκινών στρατευμάτων , όπως αργότερα η λατρεία του ισπανικού λαού. Από παντού έφταναν σ' αυτόν τα δείγματα του θαυμασμού : Την ημέρα πούγινε υποστράτηγος , η Ακαδημία του Πεζικού , στο ιστορικό Αλκάθαρ του Τολέδο, που απαθανάτισεν η άφταστη ηρωική άμυνα του Μοσκάρδο, συνήλθε για να του απευθύνη, επάνω σε περγαμηνή μια υπέροχη ομαδική έκφραση θαυμασμού.
Αλλ' αν η ανδρεία συγκινή βαθύτατα την ψυχήν των μαζών, ο Φράνκο δεν μίλησε μόνο μ' αυτή' ούτε είναι μόνο αυτής το σύμβολο.
Είναι νους' είναι επιστήμη -γύρισε ήρωας από την Αφρική , για να καθήση ακροατής στα στρατιωτικά μαθήματα των Βερσαλλιών - και είναι ακόμα οργανωτικό δαιμόνιο από τα σπάνια: Είναι ο ιδρυτής, οργανωτής και πρώτος διοικητής της γενικής στρατιωτικής ακαδημίας της Σαραγόσσας .Την είχεν οργανώση με τέτοιον τρόπο, που ο Μαζινό, από τους πιό αρμοδίους να κρίνη, δεν έκρυψε τον θαυμασμό του , όταν την είδε από κοντά και παρακολούθησε τη λειτουργία της. Αυτό δεν εμπόδισε τον Αθάνια , όταν πήρε το υπουργείο των Στρατιωτικών της Δημοκρατίας , να την κλείση με μια μονοκονδυλιά, να πετάξη τον Φράνκο στο πεζοδρόμιο , να τον στείλη στην ταξιαρχία της Κορούμνιας μετά ένα χρόνο, για να τον εκσφενδονίση αργότερα στις Μπαλεάρες και στις Καναρίους.....
Δεν πρόκειται να γράψω εδώ , αυτή τη στιγμή, τις περιπέτειες , εσωτερικές κ' εξωτερικές , πούφεραν το Φρανκο στην ανάγκη να τραβήξη το σπαθί για τη σωτηρία της Ισπανίας.
Αυτό θα το κάμω σε άλλη σελίδα. Εδώ θέλω να τονίσω μόνο την άποψι της επιστημονικής του ανατροφής. Ο νους του είναι ανοιχτός προς όλους τους ορίζοντες. Βλέπει τα πάντα' παρακολουθεί όλα' ξαίρει το κάθε τι. Το απέδειξε και σ΄αυτή ακόμα τη μικρή λεπτομέρεια της δικής μου παρουσιάσεως.
Όταν έφτασα στο Μπούργκος , με την πρόθεσι να τον ιδώ, πολλοί- και από τους πλησιεστέρους - ήσαν σχεδόν βέβαιοι , ότι θ' αρνηθή: "Αποφεύγει τη δημοσιότητα, δεν δέχεται δημοσιογράφους , δεν του αρέση να μιλή".
Όχι μόνον απήντησεν αμέσως μόλις έγινεν η αίτησι, ότι θα με εδέχετο την επομένη, αλλά και μούδειξε από τα πρώτα λόγια , ότι ξαίρει πολύ καλά ποιός είμαι .

Είχα ξεκινήσει , δεν το κρύβω, μ΄αρκετή συγκίνησι για το ερημητήριό του :Γιατί ζει σχεδόν έξω από τη πόλι, σε μια βίλλα που βλέπει στο ποτάμι και στα θεόρατα αιωνόβια δέντρα που τινάζουν τις γυμνές τους κορφές προς τα σύννεφα. Ουτ' ένα φυλλαράκι δεν τα στολίζει, γιατί εδώ, στο οροπέδιο της παλιάς Καστίλλιας , είναι ακόμα χειμώνας και χειμώνας βαρύς' χιονίζει στα γερά και το στρώνει στο ψηλό μου καπέλλο και στους ώμους της ζακέττας μου , όταν φτάνω στο κήπο της βίλλας, που ευγενική κυρία τούχει παραχωρήση ως που να ετοιμαστούν τα πράγματα για τη θριαμβευτική του είσοδο στη Μαδρίτη.
Η ημέρα σχεδόν ζοφερή, πλαισιώνει θαυμάσια την ασκητική αυστηρότητα του καστιλλιάνικου τοπίου, που κυριαρχείται από το παλιό κάστρο.
Βαθειά γαλήνη βασιλεύει σ' αυτή τη βίλλα πούχει το ύφος φεουδαρχικού πύργου.
Καμμιά κίνησι , κανένας συνωστισμός στους αντιθαλάμους, κανένα "πήγαινε-έλα" ανθρώπων που γυρεύουν κάτι. Ατμόσφαιρα συγκινητικής απλότητος, συγκεντρώσεως, σπουδής. Είναι σαν περιβάλλον σοφού, πούχει κλειστή για να συγγράψη φιλοσοφική πραγματεία, παρά κυβερνήτη ενός κράτους που βγαίνει από την πιο συγκλονιστική κρίσι.
Η ακρίβεια που βασιλεύει σ΄όλα είναι αξιοπαρατήρητη.Στις δώδεκα το μεσημέρι , επρόκειτο να με δεχθή' ακριβώς στις δώδεκα άνοιξε η πόρτα και βρέθηκα μπροστά του.
Έτυχε να γίνω δεκτός στη ζωή μου από πολλούς αρχηγούς κρατών. Και είναι δύσκολο να ξεχάσω τη βαθειά εντύπωσι από την ισχυρότατη προσωπικότητα του Μουσσολίνι , όταν μούκανε τη΄μεγάλη τιμή να με δεχθή, στα 1928, στο Παλάτσο Γκίτζι.
Εδώ πρόκειται για κάτι διαφορετικό. 

(Συνέχεια και τέλος της συνέντευξης )

ΣΚΟΠΕΥΤΗΣ: ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ

Πλήθαίνουν τα εγκλήματα με πολλαπλάς αιτίας
Γεμίζουνε αι φυλακαί από εγκληματίας .
Και όλος αυτός ο οργασμός ο διαρκώς αυξάνων
αυξάνει και το σύνολο των φονικών οργάνων.

 Δεν στέργουν τώρα οι φονείς πιστόλας ραβδωτάς
μα καθιστούν πρωτότυπα τα φονικά του θέρους,
και το σφυρί παρέλαβον απ' τους Κομμουνιστάς
και μάχαιραν του φαγητού απ' τους Φιλελευθέρους.

Θελήσαν κι' απ' τον Μεταξά να πάρουν κάποια πάλα
πλην μαγειρείου παρ΄αυτού απέσπασαν κουτάλα
δι' ης τα πράγματα συχνά ν' ανακατεύη ξέρει....
Μπορεί ως όργανον κι' αυτή τον θάνατον να φέρη....
Κι' απ' τον Τσαλδάρη πήρανε λευκόν μπαμπάκι μόνον
δι ου να σφάζη ο Παναγής γνωρίζει από χρόνον.

Εφημερίδα Πρωϊα Κυριακή 8/9/35

9 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1935.(1)

1. Ανίχνευση του εδάφους.
 Στα 1935 Πρωθυπουργός της χώρας είναι ο Παναγής Τσαλδάρης,[1] ένας Κορίνθιος μετριοπαθής πολιτικός , που ηγείται από τα 1924 , του Λαϊκού Κόμματος. Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης είναι ο Ευρυτάνας Γεώργιος Κονδύλης [2] ένας πρώην στρατιωτικός, που φιλοδοξεί να σταδιοδρομήσει εξ ίσου αποτελεσματικά και σαν πολιτικός. Το Κόμμα του , το ΕΡΚ (Εθνικό Ριζοσπαστικό Κόμμα) . που πρωτοεμφανίζεται στις εκλογές του 1932  εμφανίζει μια καταπληκτική δυναμική και μια θεαματική  ανοδική πορεία [3].

Παναγής Τσαλδάρης

Η Ελλάδα σα χώρα, δεν βρίσκεται στις καλύτερες στιγμές της. Το κίνημα οπερέτα της 1ης Μαρτίου έχει κατασταλεί , οι δίκες των πρωταγωνιστών του διαδέχονται η μία την άλλη, αλλά οι δραματικές συνέπειες του όλου εγχειρήματος δεν έχουν ακόμα αποκαλυφθεί στο μεγαλύτερο μέρος τους. Η γενική κατάσταση της χώρας κάθε άλλο παρά σταθερή μπορεί να θεωρηθεί. Οι πολιτικές εκλογές της 9ης Ιουνίου αντί να καλυτερέψουν τα πράγματα τα χειροτερεύουν μια που με την αποχή των παλαιοδημοκρατικών κομμάτων , οι ουσιαστικοί αντίπαλοι δεν είναι παρά ο Ι. Μεταξάς με τους κεκηρυγμένους βασιλόφρονες από τη μια και η περιστασιακή συμμαχία Τσαλδάρη- Κονδύλη από την άλλη [4].
Αυτή η πολιτική αστάθεια και τα φαινόμενα κοινωνικών εντάσεων  που κάποιες φορές αγγίζουν τα όρια της ένοπλης εξέγερσης,  δημιουργούν   μεγάλες ανησυχίες και έντονο προβληματισμό στους Άγγλους συμμάχους. Είμαστε στα 1935 και ένας πόλεμος ανάμεσα σε Ιταλία και Βρετανία λόγω Αβησσυνίας δε μπορεί να αποκλειστεί. Στη περίπτωση αυτή η Ανατολική Μεσόγειος και η Ελλάδα αποκτούν πρωταρχική σημασία. Χρειάζεται λοιπόν να μπει μια τάξη. Χρειάζεται ομοθυμία ,σταθερότητα, και πυγμή που μόνο ένας πιστός και αφοσιωμένος φιλοβρετανός διαχειριστής, μπορεί να προσφέρει [5].
Ο Βενιζέλος , μετά τα "αιρετικά" ανοίγματά του στη Φασιστική Ιταλία είναι για τους ρυθμιστές της εξωτερικής μας πολιτικής "καμένο χαρτί" . Το ενδεχόμενο της επιστροφής του βασιλιά μεθοδεύεται σα κυρίαρχο θέμα συζήτησης , και οι πολιτικές πιέσεις με στόχο τη Παλινόρθωση αρχίζουν να γίνονται αισθητές προς κάθε κατεύθυνση.
Η δράση φέρνει την αντίδραση. Η ανακίνηση του πολιτειακού, δημιουργεί αναταράξεις μέσα στο Λαϊκό Κόμμα και το διχάζει. Δύο ακραίες απόψεις, εκ διαμέτρου αντίθετες συγκρούονται .Από τη μια πραξικοπηματική ή έστω και με δημοψήφισμα επιστροφή του Βασιλιά από την άλλη διατήρηση με κάθε θυσία της αβασίλευτης Δημοκρατίας.

Ο Τσαλδάρης  αποφεύγει να πάρει θέση. Κατά βάθος δεν επιθυμεί την επιστροφή του Βασιλιά. Επίσημα ο λόγος που επικαλείται ο Τσαλδάρης για να δικαιολογήσει τη σιωπή του πάνω στο καυτό αυτό θέμα  είναι "να μη δικαιώσει "εκ των υστέρων" το κίνημα της 1 Μαρτίου.[6] Αντίθετα ο Κονδύλης , στη προσπάθειά του να υποσκελίσει τους άλλους φιλόδοξους μνηστήρες για την ηγεσία της φιλοβασιλικής παράταξης, υπεραμύνεται της επιστροφής του Βασιλιά και της παλινόρθωσης ενός θεσμού που κάποτε είχε με πείσμα πολεμήσει.

Για την επιστροφή του Βασιλιά πρέπει πάνω από όλα να τηρηθούν τα προσχήματα. Δηλαδή να γίνει σεβαστή η λαϊκή θέληση μέσα από ένα δημοψήφισμα...................

Γεώργιος Κονδύλης

Τη 1 Ιουλίου 1935 συνέρχεται σε πρώτη συνεδρίαση η μονόπλευρη Ε εθνοσυνέλευση που είχε προκύψει από τις τελευταίες εκλογές της 9ης Ιουνίου . Στις 4 Ιουλίου ο Τσαλδάρης διαβάζει τις προγραμματικές δηλώσεις της Κυβέρνησής του. Στις 6 με τις αγορεύσεις Κύρκου και Θεοτόκη γίνεται πια φανερό ότι το Λαϊκό Κόμμα , λόγω του πολιτειακού , διασπάται σε δύο κομμάτια Στις 10 Ιουλίου η Εθνοσυνέλευση εγκρίνει ψήφισμα περί διενεργείας δημοψηφίσματος το αργότερο μέχρι 15 Νοεμβρίου. [7]

Σαρανταεννέα πληρεξούσιοι το καταψηφίζουν. Το ρήγμα μοιάζει να διευρύνεται .Έχοντας δρομολογήσει τα πιο επείγοντα η Εθνοσυνέλευση διακόπτει τις εργασίες της για τις 10 Οκτωβρίου.

Υποσημειώσεις:
[1.1] Παναγής Τσαλδάρης (Κόρινθος 1868 - Αθήνα 17 Μαΐου 1936) 
[1.2]
[1.3] Στις εκλογές του 1932 το Κόμμα είχε κερδίσει το 4.1% των ψήφων και 5 έδρες στη Βουλή. Στις εκλογές του 1933 οι έδρες στη Βουλή γίνονται 11 και το ΕΡΚ είναι το τέταρτο σε δύναμη κόμμα. Στις εκλογές του 1935 ( 9 Ιουνίου )το Κόμμα συμμάχησε με το Λαϊκό Κόμμα και αύξησε τις έδρες του σε 32.
[1.4]
[1.5] Εν τω μεταξύ, είχαν αρχίσει να εκδηλώνονται υπέρ της παλινορθώσεως οι Άγγλοι. Εις γεύμα το οποίον παρέθεσεν , εντός του Απριλίου , ο Βρεταννός πρεσβευτής εις Αθήνας προς τους Δροσόπουλον, Κορυζήν, Πεσματζόγλου και Πιπινέλην, αφήκε να εννοηθή ότι η επαναφορά της βασιλείας θα ήτο χρήσιμος , αλλ' ότι θα ήτο καλύτερον να συντελεσθή υπό άλλην δυναστείαν. Την ιδίαν εποχήν , ο εις Βελιγράδιον Βρεταννός πρεσβευτής σερ Νέβιλ Χέντερσον έλεγε προς τον Έλληνα συνάδελφό του Λ. Μελάν , ότι η επαναφορά της Βασιλείας , θα απέδιδεν εις την Ελλάδα το μάλλον προσαρμοζόμενον εις αυτήν πολίτευμα και θα απετέλει την ασφαλεστέραν εγγύησιν δια την οριστικήν εδραίωσιν της τάξεως Δαφνής Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων , Ικαρος 1955 ,Τομ Β σελ.366-367
[1.6] Για να δικαιολογήσει την παρελκυστική τακτική του στο θέμα της επαναφοράς της Βασιλείας απέναντι στους αδιάλλακτους, τους «γίγαντες» και τους φανατικούς βασι­λικούς του στρατού, ο Τσαλδάρης χρησιμοποιούσε ένα αρ­κετά ισχυρό επιχείρημα. Έλεγε δηλαδή, ότι οποιαδήποτε βιαστική ενέργεια θα δικαίωνε «εκ των υστέρων» το κί­νημα της 1ης Μαρτίου, που έγινε με το σύνθημα του «κιν­δύνου της Δημοκρατίας». Το επιχείρημα όμως αυτό δεν εξηγεί ικανοποιητικά τη στάση του Τσαλδάρη. Δεν αποτε­λεί ικανοποιητική ερμηνεία ούτε η ιδιομορφία του χαρα­κτήρα του αρχηγού του Λαϊκού κόμματος, πού ήταν πάντα αναβλητικός, μετριοπαθής και αντίθετος προς κάθε «τολμηρή» λύση. Ένα σημαντικό μέρος από τους οπαδούς του Λαϊκού κόμματος, καθώς και αρκετά από τα στελέχη του ήταν αντίθετοι προς την παλινόρθωση και ήθελαν τη δια­τήρηση της αβασίλευτης Δημοκρατίας. Ορισμένοι μάλιστα, όπως ο Α. Στράτος, είχαν προσωπική αντιπάθεια προς τον Γεώργιο, γιατί τον θεωρούσαν υπεύθυνο για την εκτέλεση των «Εξ», επειδή δεν διαμαρτυρήθηκε και δεν αντέδρασε. Ο Τσαλδάρης λοιπόν προσπαθούσε να κρατήσει την ισορ­ροπία μέσα στο κόμμα του και να αποτρέψει ή να αναβάλει τουλάχιστο τη διάσπαση του.
Μα ούτε και αυτός είναι ο μοναδικός λόγος της διστα­κτικότητας του. Ό Τσαλδάρης δεν ήθελε στην πραγματι­κότητα την παλινόρθωση. Κι αυτό, όχι από λόγους αρ­χών, αλλά από καθαρά κομματικούς υπολογισμούς. Ο πο­νηρός Κορίνθιος έβλεπε, ότι συνέπεια της επανόδου του βασιλιά θα ήταν ή η χορήγηση αμνηστίας και η ανασύντα­ξη της αντιπολίτευσης, που θα κέρδιζε αμέσως τις θέσεις που είχε χάσει στην πολιτική ζωή της χώρας, ή η επιβο­λή βασιλικής δικτατορίας. Ή δηλαδή ο βασιλιάς θα ερ­χόταν σαν «ανώτερος ρυθμιστής των πολιτικών πραγμά­των» και «συμφιλιωτής» των άλληλοσπαρασσομένων αστι­κών κομμάτων, ή σαν αρχηγός μιας αντιβενιζελικής δι­κτατορίας. Και στη μια όμως και στην άλλη περίπτωση, ο κερδισμένος δεν θα ήταν το Λαϊκό κόμμα και ακόμα λιγό­τερο ο ίδιος ο Παναγής Τσαλδάρης. Τους φόβους του για την αναζωογόνηση των βενιζελικών τους ενίσχυαν τόσο οι ίδιες οι δηλώσεις του βασιλιά, όσο και οι φήμες από το ε­ξωτερικό για συνεννοήσεις Γεωργίου - Βενιζέλου και επι­κείμενη συμφιλίωση τους. Οι φήμες αυτές είχαν προκαλέ­σει ζωηρές ανησυχίες στον Τσαλδάρη και σε στελέχη του Λαϊκού κόμματος. Σε τέτοιο μάλιστα σημείο, που ο αρχη­γός της μυστικής πολιτικής βασιλικής οργάνωσης Π. Πιπινέλης, πού έβλεπε ότι αυτές οι φήμες δυσκόλευαν το έργο του, υποχρεώθηκε να γράψει στον ίδιο τον βασιλιά.(ΣΠ. Λιναρδατος Πως εφτάσαμε στην 4η Αυγούστου, Θεμέλιο 1965 σελ.73-74
[1.7] Ψήφισμα περί διενεργείας Δημοψηφίσματος
Άρθρον 1.— Η Ε' Έθνοσυνέλευσις αποφασίζει όπως μέχρι 15 Νοεμβρίου 1935 διενεργηθή δημοψήφισμα, δι' ου ο λαός θέλει αποφανθή περί διατηρήσεως του υφισταμένου Δημοκρατικού Κοινοβουλευτικού Πο­λιτεύματος ή περί καθιερώσεως της Βασιλευομένης Δημοκρατίας: Εν τη , εννοία- της καθιερώσεως της Βασιλευομένης Δημοκρατίας εξυπα­κούεται η παλινόρθωσις της τέως Δυναστείας υπό την ανεγνωρισμένην εξ αρρενογονίας τάξιν.
Άρθρον 2.— Δι' αποφάσεως του Υπουργικού Συμ­βουλίου, δημοσιευομένης εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, τριάκοντα τουλάχιστον ημέρας προ της διενεργείας του δημοψηφίσματος, θέλουσι καθορισθή ο χρόνος και ο τρόπος της διενεργείας αυτού και του απαιτηθησομένου αριθμού εγκύρων ψηφοδελτίων προς μεταβολήν του Πολιτεύ­ματος. Επίσης, δια της αυτής αποφάσεως πρέπει να καθορισθώσι και πάσαι αι επιβαλλόμεναι, εγγυήσεις προς διεξαγωγήν του δημοψηφίσματος.

Επιστροφή

ΛΟΡΕΝΤΖΟΣ ΜΑΒΙΛΗΣ: ΠΑΤΡΙΔΑ

Πάλε ξυπνάει της άνοιξης τ΄αγέρι
στην πλάση μυστικής αγάπης γλύκα,
σα νυφ' η γη , πώχει αμέτρητα άνθη προίκα
λάμπει ενώ σβυέται της αυγής τ΄αστέρι.

Πεταλούδες πετούν ταίρι με ταίρι,
εδώ βουϊζει μέλισσα , εκεί σφήκα
τη φύση στην καλή της ώρα ευρήκα
λαχταρίζει η ζωή σ΄όλα τα μέρη.

Κάθε μοσκοβολιά και κάθε χρώμα,
κάθε πουλιού κελάιδημα ξυπνάει
πόθο στα φυλοκάρδια μου  κι ελπίδα

να σου ξαναφιλήσω τ΄άγιο χώμα,
να ξαναιδώ και τον δικό σου Μάη
ώμορφη μου, καλή, γλυκειά πατρίδα..

ΑΡΙΣΤΟΜΕΝΗΣ ΠΡΟΒΕΛΕΓΓΙΟΣ: ΣΤΟ ΣΤΡΑΤΟ ΜΑΣ

Άφησες  κάθε χώρα μακρινή και κάθε γη,
που της ζωής ο πόλεμος σ' έκράτει
και πάνω στων ωκεανών τα πλάτη
έτρεξες  στης Πατρίδας την κραυγή.

Ήρθες  από τη Ρούμελη και το Μωριά,
μεσ' από τα λαγκάδια σου τ' αγαπημένα,
ήρθες απ' τα νησιά τα μυροβολημένα,
που λούζονται στο κύμα του βοριά.

Ήρθες και με το χέρι σου το στιβαρό,
που ακούραστο τη γη οργώνει,
που  στην παλάμη του στενάζει το τιμόνι,
φουχτώνεις τ' όπλο το ιερό.

Σαν  την ανεμοζάλη, σαν την αστραπή,
γκρεμίζεις της σκλαβιάς το καταχθόνιο κτίριο
και θεμελιώνεις μ' άσμα νικητήριο
της λευτεριάς τον πύργο το φωτολαμπή.

Ώ , πόσα χέρια απλώνονται σ' εσένα,
και πόσα μάτια σου γελούνε δακρυσμένα!
Πόσες καρδιές μ' ευγνωμοσύνη σ' ευλογούνε,
και πόσα χείλη σ' ανυμνούνε!

«Ποιήματα»  1916

DOMINIQUE VENNER : Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΨΥΧΗ

Μακρινή μορφή για τα μάτια μας αυτή του ιππότη. Μορφή ανέγγιχτη, ωστόσο, που έχει θριαμβεύσει απέναντι στις ύβρεις των ανθρώπων και του χρόνου, προστατευμένη από τις μυστικές περιπλανήσεις της νοσταλγίας. Ακατανίκητα όνειρα ιπποτισμού συνεχίζουν να λαγοκοιμούνται στις καρδιές των μικρών αγοριών. Ομοίως, στις καρδιές των μικρών κοριτσιών ανασκιρτά το μυστηριώδες όνειρο του έρωτα, όταν ανακαλύπτουν το μύθο της Ιζόλδης με τα ξανθά μαλλιά.
Ο έρωτας και οι ονειροπολήσεις των μικρών κοριτσιών δεν μας απομακρύνουν και πολύ απ' την ιστορία και την ερμηνεία της. Τίποτα δεν είναι πιο αποκαλυπτικό ως προς τη φύση ενός λαού απ' τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον έρωτα. Εάν η καθαρά φυσική λειτουργία της σεξουαλικότητας δεν γνωρίζει σύνορα, ο έρωτας, αυτός, δεν διαχωρίζεται καθόλου απ' την κουλτούρα και κατά συνέπεια απ' την ψυχή των λαών. Η εικόνα της γυναίκας στη γη του Ισλάμ ή στην Κίνα δεν είναι αυτή που αποκαλύπτει ο μύθος της ωραίας Ελένης, αυτός της Ανδρομάχης ή της Πηνελόπης, αυτός της Βρουνχίλδης ή της Γκουίνεβιρ, τα μυθιστορήματα του Κρετιέν ντε Τρουά ή τα ποιήματα της Λουίζ Λαμπέ. Ακόμα κι αν βασανίσουμε τα κείμενα, το πνεύμα της Σεχραζάντ δεν θα 'ναι ποτέ όμοιο μ' αυτό της Μαρί ντε Φρανς. Όσο η μορφή του ιππότη, άλλο τόσο και η ιδέα του έρωτα διακρίνουν το πνεύμα των Ευρωπαίων. Όχι το ευτελές σεξ ως καταναλωτικό αγαθό, αλλά αυτή η μαγική και φωτεινή δύναμη, ήδη παρούσα σε μερικές στροφές της Οδύσσειας, στην ποίηση της Σαπφούς και σε πολλούς κελτικούς και γερμανικούς μύθους, των οποίων ο ιπποτικός έρως υπήρξε η πιο τελειοποιημένη έκφραση.

H συνέχεια εδώ.