Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΝΟΡΒΗΓΙΑΣ

 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ

Η ΕΙΣΒΟΛΗ

........ (87) στρατιωτικός διοικητής της πόλεως, ο Συνταγματάρχης Σούντλο.

BERNARD ASH
Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΝΟΡΒΗΓΙΑΣ
1940
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΚΡΙΝΟΣ
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΟΛΕΜΙΚΩΝ
ΕΚΔΟΣΕΩΝ
Σελ.450

Στις τρεις το πρωί οι Γερμανοί βρίσκονταν έξω από το σταθμό πλοηγήσεως στο Τρανόϋ, όπου το επόμενο πρωινό επρόκειτο να σταματήσει για νέα σχετικά με αυτούς ο βρετανός Γουώρμπαρτον - Λη. Μια ώρα αργότερα βρίσκονταν έξω από το νησί Μπαρόϋ και προχωρούσαν κυκλικά μέσα στο Όφοτφιορδ, το οποίο αποτελεί πρόσβαση προς το Νάρβικ. Εκεί δυο περιπολικά τους επισήμαναν και έδωσαν το σύνθημα του συναγερμού. Σταμάτησαν έξω από το Ράμνες και αποβίβασαν μικρόν αριθμό στρατευμάτων να ασχοληθούν με κάποια φρούρια που υπετίθετο ότι βρίσκονταν εκεί, τα φρούρια όμως αυτά δεν υπήρχαν παρά μόνο στο μυαλό του κακοπληροφορημένου ταγματάρχου Κουίσλιγκ. Το δεύτερο αυτό τμήμα στρατευμάτων που τα γερμανικά πλοία αποβίβασαν βαθύτερα στο φιορδ, στο Χέργιανγκσφιόρδ, είχε κι' αυτό το ανάλογο μερίδιο οπό τη συνολική σκανδαλώδη τύχη τής όλης επιχειρήσεως: η αποστολή του ήταν να καταλάβει τη νορβηγική αποθήκη πεζικού στο Έλβεργκααρντσμόεν, στην όποια ήσαν αποθηκευμένα τα εφόδια και τα εφεδρικά πυρομαχικά και όπλα για τέσσερα ολόκληρα τάγματα καθώς επίσης και όλο το υλικό γεφυροσκευών και μηχανικού του Στρατηγού Φλάϊσερ και πολύ άλλο σημαντικό υλικό. Η αποθήκη αυτή ήταν αφύλακτη, εκτός από μια συμβολική φρουρά, και το τάγμα το οποίο έσπευδε να την καλύψει ξανά, καθηλώθηκε οπό την ίδια χιονοθύελλα η οποία ματαίωσε και την άφιξη των ενισχύσεων για το Νάρβικ. Οι Γερμανοί κατέλαβαν την αποθήκη χωρίς έναν πυροβολισμό. Έτσι, στις πέντε η ώρα, τα αντιτορπιλικά άνοιγαν το δρόμο τους μέσα οπό το συνωστισμό των πλοίων στο ίδιο το λιμάνι του Νάρβικ.
Αυτή την ώρα στο λιμάνι βρίσκονταν το μόνα πολεμικά πλοία κάπως μεγάλου εκτοπίσματος που διέθετε η Νορβηγία, το Έϊντσβολντ, τεσσάρων χιλιάδων τόννων και το αδελφό του πλοίο Νόργκε. Ταίριαζαν πιο πολύ να βρίσκονται σε ένα ναυτικό μουσείο παρά στον πόλεμο, γιατί και τα δυο είχαν ναυπηγηθεί το 1900, αλλά διέθεταν πυροβόλα των 8.2 και των 5.9 ιντσών—τά πυροβόλα του πρώτου τουλάχιστο ήσαν πολύ πιο μεγάλα από οποιοιδήποτε(88) πυροβόλο έφεραν ακόμα και τα πιο μοντέρνα γερμανικά αντιτορπιλικά. Γενικά, και τα δυο νορβηγικά πλοία είχαν κάθε διάθεση να χρησιμοποιήσουν τα πυροβόλα τους, καθώς βρίσκονταν κιόλας σε συναγερμό οπό το σήμα που είχε δοθεί από τα περιπολικά. Έτσι το Έϊντσβολντ, έβαλε μια προειδοποιητική βολή εμπρός στην πρώρα του επικεφαλής πλοίου του γερμανικού στολίσκου, το οποίο τότε σταμάτησε, κατέβασε μια λέμβο και έστειλε έναν αξιωματικό δήθεν για συνομιλίες με τους Νορβηγούς. Ο αξιωματικός αυτός δεν κατάφερε να κερδίσει τίποτα οπό τούς Νορβηγούς, ούτε πήγε με ελπίδα να κερδίσει. Καθώς εγκατέλειψε το Έϊντσβολντ, και ενώ οι Νορβηγοί εξακολουθούσαν, ανθρωπιστικά φερόμενοι, να μη βάλλουν, αυτός έδωσε σύνθημα στους δικούς του ότι είναι εν τάξει, και πάνω σ' αυτό το γερμανικό Χάϊντ Καμπ εξαπέλυσε μια ομοβροντία τορπιλών στο γέρικο θωρηκτό από μια απόσταση μόλις εκατό γυάρδες και κυριολεκτικά το νορβηγικό πλοίο έγινε κομμάτια. Η τρομακτική έκρηξη ξύπνησε όλη την πόλη αλλά ήταν ήδη πολύ αργά. Το Νόργκε κατόρθωσε να πραγματοποιήσει δεκαεφτά βολές εναντίον των Γερμανών πριν κι αυτό με τη σειρά του τιναχτεί κομμάτια στον αέρα από τις γερμανικές τορπίλες την ώρα που ακόμα οι ανάστατοι κάτοικοι της πόλεως έτριβαν τα μάτια τους από τον ύπνο, τα γερμανικά στρατεύματα είχαν αποβιβασθεί και ο προδότης Σούντλο είχε διατάξει τους άντρες του να καταθέσουν τα όπλα τους. Το πιο παράτολμο εγχείρημα σε ολόκληρο το γερμανικό παιγνίδι είχε τελειώσει με επιτυχία.
Κατά ανάλογο τρόπο, σε όλες τις κύριες πόλεις της Νορβηγίας, ο λαός ξύπνησε για να βρει ήδη εμπρός του τους Γερμανούς κατακτητάς. Ανάμεσα στους πολύ λίγους που είχαν κατορθώσει να παρακολουθήσουν τα γεγονότα της νύχτας εκείνης με όποιο πρόσφορο μέσο βρισκόταν στη διάθεση τους, ήσαν και το μέλη τού νορβηγικού Υπουργικού Συμβουλίου, τα οποία είχαν συνέλθει αργά σε σύσκεψη, για να εξετάσουν το θέμα της παραβιάσεως οπό μέρους της Μ. Βρετανίας της ουδετερότητας τής χώρας των με την επιχείρηση Wilfred, και είχαν παραμείνει συνεδριάζοντας καθώς το νέα ότι οι Γερμανοί κατέφθαναν άρχισαν να μεταδίδονται από(89) τη μια μετά την άλλη κατεύθυνση. Στις τέσσερες η ώρα και μισή , το πρωί , ο γερμανός Πρεσβευτής, ο Δρ Μπράουερ, παρουσιάστηκε ? στό νορβηγό Υπουργό Εξωτερικών μέ ένα μακροσκελές και προσεκτικά διατυπωμένο έγγραφο, το οποίο άρχιζε με τον ισχυρισμό ότι τό Γερμανικό Ράίχ είχε αναλάβει την προστασία της Νορβηγίας εναντίον των Βρετανών και των Γάλλων. Το Γερμανικό Ράιχ, δήλωνε το έγγραφο του Πρεσβευτού, ήλπιζε ότι ο νορβηγικός λαός θα αποδεχόταν τη γερμανική δράση με κατανόηση και ότι δε θα προέβαλε κανενός είδους αντίσταση: η αντίσταση θα συντριβόταν με όλα τα μέσα. Υπήρχαν διατυπώσεις για «τις πιο τρομακτικές όψεις του πολέμου»—ως προς τη φύση των οποίων η ψυχαγωγία με το φιλμ του Δρος Μπράουερ, λίγες ημέρες πριν, δεν άφηνε καμιά αμφιβολία. Και ακολουθούσαν δεκατρία σημεία με απαιτήσεις στις οποίες υπήρχε η προσδοκία ότι η νορβηγική Κυβέρνηση θα συναινούσε. Στις απαιτήσεις αυτές περιλαμβανόταν και η έκδοση μιας προκηρύξεως που θα άπογόρευε κάθε αντίσταση, πού θά διέτασσε την παράδοση στους Γερμανούς άθικτων όλων των στρατιωτικών εγκαταστάσεων, όλων των μέσων επικοινωνίας και των υπηρεσιών για τις πλοηγήσεις, που θα όριζε την υπαγωγή του Τύπου και του Ραδιοφώνου στη γερμανική λογοκρισία και τη λήψη μέτρων για την υπαγωγή των ενόπλων δυνάμεων στον έλεγχο των Γερμανών. Ο Υπουργός των Εξωτερικών έφερε το ντοκουμέντο αυτό στο Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο το απέρριψε χωρίς δισταγμό και ο βασιλιάς Χάκων ενέκρινε την απόφαση αυτή με την ίδια σταθερότητα. Η Νορβηγία βρισκόταν σε πόλεμο με τη Γερμανία.
Με τί όμως επρόκειτο να πολεμήσουν οι Νορβηγοί; Ακόμη και η μεραρχία του στρατηγού Φλάϊσερ στο βορρά είχε βρεθεί ανέτοιμη: οι άλλες μεραρχίες δεν ήσαν ούτε καν κινητοποιημένες και μολονότι η διαταγή κινητοποιήσεως είχε δοθεί πλέον, θα χρειάζονταν δύο ημέρες πριν τα στρατεύματα αρχίσουν να εφοδιάζονται από τις αποθήκες. Πολύ όμως πριν περάσουν οι δυό αυτές ημερες, οι αποθήκες και όλα τα υλικά τους, μαζί με τα δυό εργοστάσια πυρομαχικών και μικρών όπλων, θα είχαν πέσει στα χέρια των Γερμανών—όπως θα συνέβαινε και με όλα τα μέσα επικοινωνίας (90)στην ορεινή αυτή και δυσπρόσιτη χώρα. Το Βρετανικό Υπουργικό Συμβούλιο θα συνερχόταν λίγες ώρες αργότερα και θα προσέφερε άμεση συμπαράσταση στη Νορβηγία χωρίς να περιμένει να του ζητηθεί. Τα στρατεύματα όμως ακριβώς τα όποια είχαν προετοιμασθεί να προσφέρουν τη συμπαράσταση αυτή είδαμε ότι ή βρίσκονταν στήν ξηρά στο Ντάνφερμλαϊν ή λικνίζονταν στα αγκυροβολημένα στον Κλάϊντ οπλιταγωγά χωρίς πλοία συνοδείας στη διάθεση τους εκτός από βάρκες. Με μια επιτυχημένη διαίσθηση για τις πραγματικές δυνατότητες της καταστάσεως, διαίσθηση που δε μπορούσε να περιμένει κανείς από μια κυβέρνηση η οποία δεν περίμενε ούτε στο ελάχιστο να βρεθεί εν ριπή οφθαλμού περιπλεγμένη σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο, η Νορβηγική Κυβέρνηση πήρε τώρα μια σειρά αποφάσεις οι οποίες απέβλεπαν στη διατήρηση του κυβερνητικού ελέγχου στη χώρα παρά την τρομακτική κατάσταση που εδημιουργείτο. Απεφάσισε να εκκενώσει το Κοινοβούλιο από το προσωπικό των κυβερνητικών υπηρεσιών, από τα αρχεία και τον εξοπλισμό που- της ήταν απαραίτητος. Απεφάσισε τη μετάβαση του Βασιλιά καθώς και τη μεταφορά των αποθεμάτων της χώρας σε χρυσό, στο Χάμαρ, εβδομήντα μίλια προς το βάθος της κοιλάδος στο στόμιο της οποίας βρίσκεται το Όσλο, και κήρυξε την πρωτεύουσα ανοχύρωτη πόλη. Κατά τις 7 και μισή το πρωί όλοι είχαν ξεκινήσει οδικώς και σιδηροδρομικώς και το ενεργούμενο των Ναζί, ο προδότης Κουίσλιγκ ανέλαβε τον έλεγχο στην πρωτεύουσα. Αμέσως ανεκήρυξε τον εαυτό του πρωθυπουργό και διόρισε ένα Υπουργικό Συμβούλιο—πολλά από τα μέλη του οποίου αρνήθηκαν να αποδεχτούν το διορισμό τους. Της Νορβηγίας της έλειπαν πολλά πράγματα: μια αποτελεσματική Πέμπτη Φάλαγγα ήταν ένα από αυτά.

Μέχρι εδώ είναι δυνατόν να διαγραφούν με ακρίβεια τα γεγονότα της νύχτας στις 8 προς 9 Απριλίου στη Νορβηγία. Υπάρχει όμως και ένα σημείο που δεν μπορεί να διευκρινισθεί. Πολλοί Νορβηγοί πίστευαν και πιστεύουν ακόμα και μέχρι σήμερα, ότι υπήρξαν και γερμανικά στρατεύματα τα οποία εισέβαλαν τη νύχτα αυτή στη χώρα τους περνώντας τα σουηδικά σύνορα, ιδιαίτερα στη νότια Νορβηγία. Προσπαθώντας κανείς να επισημάνει τα γεγονότα (91) τα οποία δικαιολογούν μια τέτοια πεποίθηση, πέφτει πάνω σε φαντάσματα. Σε έναν διηγήθηκαν για σουηδούς μεθοριακούς φρουρούς οι οποίοι διέκοψαν την υπηρεσία τους έως ότου ένοπλες σκιές γλυστρήσουν προφυλακτικά πέρα από τα σύνορα, αλλά ποιός πράγματι είδε κάτι τέτοιο να συμβαίνει, πού, ποιά ώρα καί ούτω καθεξής; Πάντοτε σε παραπέμπουν σε κάποιον άλλον για το περιστατικό, για το χρόνο και τη θέση και οι λεπτομέρειες μένουν αόριστες. Πρόκειται μήπως απλά γιά ένα ακόμα προϊόν της εχθρικής επιφυλακτικότητας η οποία επιζεί ακόμα ανάμεσα στους Νορβηγούς καί στους Σουηδούς, από την εποχή του χωρισμού της Νορβηγίας από τη Σουηδία, στα πρώτα χρόνια του αιώνα μας, ένα προϊόν φόβου το οποίο σερνόταν πάντοτε στις σχέσεις των δυο χωρών, ότι η Σουηδία θα επιζητούσε να αναλάβει ξανά τον έλεγχο της Νορβηγίας; Εφαρμόζεται τάχα εδώ η αρχή ότι υπάρχει πάντα κάποια πραγματική βάση και στις πιο απίθανες διαδόσεις; Δεν υπάρχει καμμιά αμφιβολία —το παραδέχονται και οι Σουηδοί οι ίδιοι αυτό — ότι γερμανικές ενισχύσεις και εφόδια πέρασαν τα σουηδικά σύνορα, ιδιαίτερα στο βόρειο μέτωπο, στις επόμενες φάσεις της εκστρατείας: ενισχύσεις, για παράδειγμα, πέρασαν με το πρόσχημα ότι αποτελούσαν προσωπικό του Ερυθρού Σταυρού, παρ' όλο που οι ενισχύσεις αυτές πολύ λίγο έμοιαζαν για προσωπικό του Ερυθρού Σταυρού. Πυρομαχικά περιέχονταν σε κιβώτια που έγραφαν επάνω «Ψάρια», τα ψάρια όμως αυτά ήσαν περιέργως βαρειά. Άλλοι Γερμανοί επίσης πέρασαν μέσω Σουηδίας, ήσαν όμως ασθενείς ή αδειούχοι και χωρίς τα όπλα τους. Όλα αυτά είναι πράγματα που τα παραδέχονται οι Σουηδοί και μπορεί κανείς κάτι να πει σχετικά μ' αυτά πάνω στον ισχυρισμό ότι συνέβαιναν ή γιατί οι Σουηδοί δεν είχαν τη δύναμη και τα μέσα να τα εμποδίσουν ή γιατί δεν είχαν το δικαίωμα να τα εμποδίσουν από τις διεθνείς συμβάσεις. Οι ίδιοι οι δικοί μας πιλότοι των καταδιωκτικών μας που πολέμησαν γύρω στο Νάρβικ, είχαν πεισθεί ότι εάν κατεδίωκαν ένα ναζιστικό αεροπλάνο πάνω από τη μεθόριο, ο ναζιστής έφευγε ελεύθερος προς τη Σουηδία ενώ ο βρετανός συναντούσε και τα δυό μαζί: και το αντιαεροπορικό πυρ και τις επίσημες διαμαρτυρίες. Πόσα όμως από τα στοιχεία αυτά είναι προϊόντα της (92) εξάψεως τής φαντασίας στη φωτιά της μάχης και πόσα προήλθαν από τις διαδόσεις ότι τάχα είχαν λάβει χώρα; Επρόκειτο για σύντομη φάση. Η ανάπτυξη των εχθρικών δυνάμεων ακόμα και από την ώρα αυτή, προχωρούσε ραγδαία, αεροπορικώς προς τις πόλεις της κεντρικής και της νότιας Νορβηγίας, καθώς και από τη θάλασσα μέσα από το στενό θαλάσσιο πέρασμα στο Σκάγερρακ. Αυτή ήταν η στιγμή κατά την οποία οι Συμμαχικές δυνάμεις θα μπορούσαν να έχουν καταφέρει το πλήγμα τους για την υπεράσπιση της Νορβηγίας' παρ' όλα αυτά ήσαν ανίκανες να χτυπήσουν.

Οι Σουηδοί εμφανίζονται ότι δεν έδειξαν ενεργό εχθρότητα εναντίον των Νορβηγών. Επέτρεπαν στους νορβηγούς πολίτες νά πηγαίνουν και να έρχονται, αμερόληπτα έθεταν υπό κράτηση πρόσωπα με στολή και των δυό στρατοπέδων τα οποία περνούσαν τα σύνορα. Στη βόρεια Νορβηγία προς το τέλος, όταν οι Γερμανοί είχαν σχεδόν ηττηθεί, μερικά πρόσωπα περίμεναν βάσιμα ότι η Σουηδία θα εκήρυσσε τον πόλεμο εναντίον της Γερμανίας. Δεν υπήρξε ποτέ ισχυρισμός από γερμανικής πλευράς ή οποιαδήποτε σχετική εκμυστήρευση, ότι οι Σουηδοί συμπαραστάθηκαν στους Γερμανούς. Η αλήθεια δε θα γνωστοποιηθεί ποτέ, οι διαδόσεις όμως επιμένουν και η κατηγορία σέρνεται γιατί, είτε ήρθαν μέσω Σουηδίας οι Γερμανοί είτε όχι, βρίσκονταν χωρίς αμφιβολία στο Όσλο, στο Μπέργκεν, στο Τροντχάϊμ, και σε όλα τα σημεία που διάλεξαν για τις αποβιβάσεις τους, και οι Νορβηγοί ξύπνησαν για να τους βρουν ξαφνικά μπροστά στα μάτια τους.

Η πρώτη αντίδραση των Νορβηγών ήταν μιά οδυνηρή κατάπληξη και μια περίεργη νάρκωση, μια αίσθηση παραλύσεως— πράγμα που με τη σειρά του βοήθησε κι' αυτό τους Γερμανούς να απλωθούν καί νά σταθεροποιηθούν στην κρίσιμη αυτή φάση κατά την οποία μόλις είχαν βγει στην ξηρά και η θέση τους εξαρτιόταν ακόμα από την εντύπωση δυνάμεως που θα προκαλούσαν παρά από τη δύναμη την ίδια. Η αντίδραση υπήρξε ακριβώς η ίδια από το Νάρβικ στο βορρά έως το Όσλο στο νότο. Ένας ανταποκριτής του Νταίηλυ Τέλεκγραφ βρισκόταν στο Όσλο αυτή την εποχή. Περιέγραψε αργότερα πως, στις 8 παρά τέταρτο το πρωί, ενώ ακόμα ο πληθυσμός ζούσε σε αμφιβολία, σε σύγχιση και σε άγνοια για το τί ακριβώς είχε συμβεί, πέντε γερμανικά βομβαρδιστικά έφτασαν σα βροντή χαμηλά πάνω από τις στέγες των σπιτιών — πως επί δυο συνέχεια ώρες κατόπιν τα Γερμανικά αεροπλάνα έφταναν κατά μικρά σμήνη, μόνο κατά μικρά σμήνη, προσποιούνταν και έφευγαν, μη ρίχνοντας βόμβες αλλά ενσπείροντας συνέχεια τον τρόμο ότι σε κάθε στιγμή θα μπορούσαν να ρίξουν: και την ώρα που οι προσποιήσεις αυτές λάβαιναν χώρα, (93) αερομεταφερόμενα στρατεύματα δεν έχαναν φυσικά την ευκαιρία να αποβιβάζονται στο αεροδρόμιο της πόλεως για να καταλάβουν το στόχο τον οποίον είχαν αποτύχει μέχρι στιγμής να τον κυριεύσουν με τα άλλα τους τμήματα, εκείνα που παρά τη θέληση τους είχαν αποβιβαστεί από τα πλοία, μακρυά, προς τα περάσματα του φιόρδ.

«Χιλιάδες από τους κατοίκους τοΰ Όσλο, έμεναν να παρακολουθούν χάσκοντας και τρομαγμένοι τους Γερμανούς» έγραψε ο ανταποκριτής, «αλλά πανικός δεν υπήρχε. Κανένας μας δεν φανταζόταν ποτέ ότι γερμανικά πολεμικά πλοία βρίσκονταν στον εσώτερο λιμένα και ότι το Όσλο ήταν ήδη καταδικασμένο... Η ίδια παραφροσύνη από ακατανόητα γεγονότα εξακολούθησε όλη την ήμερα... Δεκάδες χιλιάδες άτομα κυκλοφορούσαν χαζεύοντας στους δρόμους και στα πεζοδρόμια, περιμένοντας σε ολοκληρωτική αμηχανία. Όλοι αναρωτιόμασταν πού είναι οι Άγγλοι, αλλά και επίσης πού ήσαν οι Γερμανοί;».

Και μόνο κατά τα μισά του απομεσήμερου εμφανίστηκαν οι Γερμανοί—πρώτα από όλα δυό καμιόνια φορτωμένα στρατό, καίι λίγο πιό πίσω μια φάλαγγα πεζοί με επικεφαλής τον ίδιο το Στρατηγό Φάλκενχορστ. Ήταν μιά μικρή .φάλαγγα, λίγα λεπτά της χρειάστηκαν για να περάσει. Οι άντρες βάδιζαν κατά τμήματα, με βλοσυρή έκφραση και υπέροχο συγχρονισμό. Μια πόλη με ένα τέταρτο του εκατομμυρίου κατοίκους που συνωθούνταν να παρακολουθούν τη μικροσκοπική φάλαγγα να περνάει, παραλυμένη πάντοτε, κυριεύτηκε από τη μικρή αυτή δύναμη. Φρουροί τοποθετήθηκαν αμέσως στα κυβερνητικά γραφεία και στα άλλα βασικά κτίρια. Μιά ομάδα γερμανοί στρατιώτες φάνηκαν σε ένα από τα παράθυρα του Κοινοβουλίου και άρχισαν να τραγουδούν ρωμαλέα ενώ ένας από όλους έπαιζε ακορντεόν. Οι παράτες και οι αντιπαράτες εξακολουθούσαν. Επρόκειτο για τον πιο "φανταστικό στρατό που κυρίευσε ποτέ μια πόλη στόο σύγχρονο πόλεμο, γιατί ήταν ένας θεατρικός στρατός, ένας στρατός όπερα κωμίκ—κάτι ισχυρό και ατελείωτο αλλά το οποίο εκ του εμφανούς το συγκροτούσαν τα ίδια μικρά τμήματα ηθοποιών που περνούσαν παρελαύνοντας συντεταγμένα πέρα και δώθε ή που τα έβλεπε κανείς μέσα από μια (94) πόρτα ή ένα παράθυρο. Δεν υπήρχε καθόλου νόημα σε όλα αυτά και στην περίοδο τούτη οι Γερμανοί περνούσαν βλοσυροί, χρησιμοποιώντας κάθε .στρατήγημα και κάθε ψυχολογικό τέχνασμα για να εντυπωσιάσουν το λαό της παραβιασμένης χώρας ότι τάχα βρισκόταν στην αρπάγη ενός μεγάλου στρατού—ενώ στην πραγματικότητα, μέχρις ότου ενισχύσουν τις δυνάμεις τους, διέτρεχαν τον κίνδυνο σχεδόν να εκμηδενισθούν οπό τους Νορβηγούς, μόνο με τη δύναμη του πλήθους χωρίς καλά - καλά να χρειάζονται όπλα γι' αυτό

Μια από τις πρώτες ενέργειες του Κουίσλιγκ, όταν ανέλαβε την εξουσία στο Όσλο, ήταν να αναστείλει τη διαταγή κινητοποιήσεως. Η νόμιμη Νορβηγική Κυβέρνηση δεν είχε μέσα να καταγγείλει την αναστολή, διότι στο Χάμαρ όπου είχε καταφύγει δεν υπήρχαν ευκολίες μεταδόσεως των διαταγών σε εθνική κλίμακα και οι Γερμανοί είχαν θέσει υπό τον έλεγχο τους το τηλεφωνικό σύστημα. Είχε συμβεί όμως το εξής: με μια ομιλία του από το ραδιόφωνο, ακριβώς πριν η κυβέρνηση αναχωρήσει, ο Υπουργός των Εξωτερικών, ο Δρ Κόχτ, είχε αναφέρει ότι η κινητοποίηση είχε διαταχθεί. Οι στρατεύσιμοι λοιπόν σε όλη τη Νορβηγία θεώρησαν τη διαταγή αυτή ότι τους υποχρέωνε να παρουσιαστούν. Στις πιο πολλές περιπτώσεις αυτό ήταν αδύνατο γιατί ένας από τους πρώτους αντικειμενικούς σκοπούς των Γερμανών σε κάθε περιοχή όπου αποβιβάζονταν ήταν να καταλάβουν τις αποθήκες υλικού επιστρατεύσεως και διότι το συγκοινωνιακό σύστημα της χώρας κατακερματίστηκε και για ένα σωρό άλλους λόγους. Παρ΄όλα αυτά, καθώς η κατάπληξη της ημέρας άρχισε να παρέρχεται—και αυτό γινόταν περισσότερο ή λιγώτερο καθώς και οι (95) παράτες όπερα - κωμίκ του ίδιου του γερμανικού στρατού τελείωναν-πήραν απόφαση να πολεμήσουν όπου μπορούσαν και με όποιον μπορούσε να ενωθεί μαζί τους. Μερικοί από αυτούς είχαν εκπαιδευθεί κατά τρόπο απαρχαιωμένο μερικοί μάλιστα ελάχιστα είχαν εκπαιδευθεί. Συμβαίνει όμως στη Νορβηγία ή σκοποβολή να είναι ένα εθνικό άθλημα. Συμβαίνει ακόμα, οι πιο πολλοί Νορβηγοί ενεργού ηλικίας να είναι ικανοί χιονοδρόμοι—πράγμα που δεν είναι αφύσικο σε μια χώρα η οποία το περισσότερο μέρος του χρόνου είναι σκεπασμένη από χιόνια. Εάν λοιπόν δε θα τους ήταν δυνατό να πολεμήσουν σαν ένας στρατός, θα μπορούσαν να πολεμήσουν σαν αντάρτες στα βουνά και στις κοιλάδες, όσον καιρό θα μπορούσαν να βρουν Νορβηγούς συντρόφους να πολεμήσουν στο πλευρό τους. Και πράγματι, σε εντελώς σύντομο χρονικό διάστημα, το νότιο τουλάχιστο τμήμα της χώρας, ζωντάνεψε ολόκληρο από άντρες που έσπευδαν — γέμισε θα ήταν εσφαλμένη λέξη να χρησιμοποιήσουμε γιατί η Νορβηγία είναι μια μεγάλη χώρα με μικρό πληθυσμό.

Σε μικρές ομάδες, άνά δυό ή τρεις, μερικές φορές μάλιστα και ένας - ένας στήν αρχή, άνθρωποι απο παντού άφιναν τα σπίτια τους, τις οικογένειες τους, το κάθε δικό τους και ξεκινούσαν να βρουν κάποιο είδος εστίας αντιστάσεως γύρω από την οποία θα μπορούσαν να συσσωματωθούν. Οι μικρές ομάδες θα οργανώνονταν σε μεγαλύτερες ομάδες και έτσι, μολονότι όσα συνέβαιναν δεν είχαν καμμιά σχέση με το σχηματισμό στα χαρτιά του Νορβηγικού Στρατού στον οποίο θα έπρεπε να καταταγούν—ένας στρατός της περιστάσεως δημιουργήθηκε. Ένας στρατός ο οποίος επρόκειτο να ανδρωθεί εναντίον κάθε λογικής για να αποδυθεί σε απέλπιδες μάχες καθυστερήσεως του εχθρού έως ότου κατορθωνόταν να καταφθάσουν ενισχύσεις.

Στο ίδιο χρονικό διάστημα αεροπλάνα, έστω και απ' αυτά που διέθετε η Νορβηγία — ακατάλληλα τα περισσότερα τους για να χρησιμοποιηθούν σαν καταδιωκτικά ή σαν βομβαρδιστικά—ανυψώθηκαν και ενεργούσαν με κάθε τρόπο που μπορούσε να επινοηθεί για να προκαλούν σύγχιση και ενοχλήσεις στα Γιούνκερς και στα Μέσσερσμιτ. Από μερικά από αυτά οι αεροπόροι εξακόντιζαν με τα χέρια τους τις λίγες βόμβες που διέθεταν, άλλα απλώς βουτούσαν(96) και προσποιούνταν ότι πολυβολούσαν τις χερσαίες δυνάμεις. Γρήγορα έμειναν χωρίς καύσιμα και μερικά από αυτά χωρίς οποιοδήποτε είδος βενζίνης. Μερικά αντιμετώπισαν το αδύνατο και έφυγαν για τη Σκωτία—διασώζοντας έτσι τουλάχιστο τους πιλότους των για να εξακολουθήσουν να πολεμούν σαν ελεύθεροι άντρες, διότι τα αεροπλάνα τα ίδια, όλα χωρίς εξαίρεση, αμέσως χαρακτηρίστηκαν σα μη κατάλληλα για χρήση.

Όσο για το Νορβηγικό Ναυτικό, είχε μείνει λίγο και απ' αυτό μετά από τις απελπισμένες συγκρούσεις στα φιορδ.

Αδίστακτα αποφάσισε πιο ήταν το καθήκον του, όπως αδίστακτα είχε συγκρουστεί από την πρώτη στιγμή με τον εχθρό, και δεν έδωσε καμιά σημασία σε οποιαδήποτε από τις διαταγές του Κουίσλιγκ. Όλα τα σκάφη που είχαν απομείνει, σήκωσαν άγκυρες για τα λιμάνια της Μ. Βρετανίας ή για οπουδήποτε θα ήταν δυνατόν να συναντήσουν το βρετανικό στόλο. Το αντιτορπιλλικό Σλάϊπνερ, το οποίο το έχουμε ήδη συναντήσει να πραγματοποιεί το πρώτο του πλήγμα κατά του εχθρού, ανοίχτηκε στη θάλασσα σέρνοντας μαζί του ένα μεγάλο μεταφορικό πλοίο των Γερμανών του οποίου ο κυβερνήτης μάταια διαμαρτυρόταν ότι δεν μετέφερε στρατό ή στρατιωτικά εφόδια οποιουδήποτε είδους. Στα μισά όμως του δρόμου το γερμανικό κατόρθωσε να το σκάσει από τον ανεπιθύμητο σύντροφο του. Το Σλάϊπνερ έγινε δεκτό με έναν τρομερά πανηγυρικό τρόπο όταν έφτασε στο Σήτλαντς στη Μ. Βρετανία και ξανά όταν κατέπλευσε το Σκάπα Φλόου. Ανέλαβε ξανά υπηρεσία στις τάξεις του βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού έξω από τις νορβηγικές ακτές μόλις μαν εβδομάδα αργότερα και ο πρώτος του υποπλοίαρχος χρησιμοποιήθηκε σαν αξιωματικός σύνδεσμος με τις ναυτικές δυνάμεις εκεί. Άλλοι ακολούθησαν το ίδιο παράδειγμα και έτσι τα νορβηγικά πλοία, στα οποία περιλαμβάνονταν και νέα πλοία αγορασμένα με χρήματα από τα αποθέματα χρυσού της χώρας, τα οποία φυγαδεύτηκαν κάτω από τη μύτη των Γερμανών, ή με τα κέρδη του νορβηγικού εμπορικού στόλου, έλαβαν με όλες τους τις δυνάμεις μέρος στον πόλεμο κατά θάλασσα στα επόμενα χρόνια.

Αναμφίβολα όμως το μεγαλύτερο δώρο της Νορβηγίας στον ελεύθερο κόσμο ήταν ο εμπορικός της στόλος .

Η χώρα αυτή είχε (97) τον τρίτο εμπορικό στόλο του κόσμου. Διέθετε διακόσια εβδομήντα δύο σύγχρονα πετρελαιοφόρα μόνο. Και τα πετρελαιοφόρα αυτόν τον καιρό άξιζαν όσο ήταν και το βάρος τους σε χρυσάφι, ενώ ταυτόχρονα ήταν τα πιο επικίνδυνα καράβια για να υπηρετεί κανείς σ' αυτά. Συνολικά είκοσι πέντε χιλιάδες ναυτικοί και χίλια πλοία προσχώρησαν να πολεμήσουν στον απελπισμένο αγώνα στον Ατλαντικό και σ' ολόκληρον τον κόσμο — πλοία των οποίων τα πάτρια λιμάνια βρίσκονταν στο εξής σε μια παράξενη χώρα, ναυτικοί οι οποίοι συχνά δεν γνώριζαν εάν οι οικογένειες τους ζούσαν ή πέθαναν, εάν είχαν με τι να ζήσουν, εάν ήσαν ελεύθερες ή κλεισμένες σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Η εργασία τους ήταν περίλαμπρη και η συνεισφορά τους στη Συμμαχική Νίκη αναντικατάστατη, παρ' όλο πού τώρα σπάνια τη θυμούμαστε τη συνεισφορά αυτή ή μιλούμε γι΄ αυτή.

Έτσι, στο πέρασμα μιας ημέρας η οποία άρχισε με μια παραλυτική κατάπληξη και αδράνεια, η Νορβηγία βρήκε τον εαυτό της. Η Μ. Βρετανία δεν είχε βρει ακόμα το δικό της εαυτό και δεν θα τον εύρισκε μέχρις ότου θα δεχόταν κι αυτή παρόμοιο κλονισμό οπό τις δικές της καταστροφικές ήττες στη δύση. Όταν τα νέα για την εισβολή στη Δανία και στη Νορβηγία ξέσπασαν απότομα στο ραδιόφωνο και στις εφημερίδες, το πρωί στις 9 Απριλίου, όλοι περίμεναν με βεβαιότητα ότι το ισχυρότερο Ναυτικό του κόσμου, ο Στρατός ο οποίος στη διάρκεια ολοκλήρων γενεών πολέμησε νικηφόρα παντού στην υδρόγειο και μια Αεροπορία η οποία ήταν οπό τεχνική άποψη ανώτερη προς οτιδήποτε διέθεταν οι Γερμανοί, θα εξορμούσαν μαζί προς τη Νορβηγία σε εκδίκηση και θα πετούσαν τους αλαζονικούς Γερμανούς στη θάλασσα. Χιλιάδες δημοσιεύματα στις εφημερίδες διατράνωναν το θρύλο ότι η Γερμανική Αεροπορία ήταν ήδη απαρχαιωμένη, διακήρυσσαν την πεποίθηση ότι η επίθεση αεροπλάνων εναντίον πολεμικών πλοίων δεν ήταν αποτελεσματική, κάτι περισσότερο μάλιστα: ότι ήταν εν μέρει αυταπάτη και εν μέρει ευσεβής πόθος. Στο κάτω - κάτω, μήπως, μόλις λίγες μέρες πριν, ο ίδιος ο πρωθυπουργός δεν είχε δηλώσει ότι ο Χίτλερ είχε χάσει το «λεωφορείο»; Ακόμα και με όσα είδαμε να συμβαίνουν στη Νορβηγία, η έκταση των ευσεβών πόθων,(98) που κρέμονταν πάνω από τη Μ. Βρετανία σαν ένα σύννεφο αυταπάτης και πλάνης ήταν απίστευτη·—-απολύτως το ίδιο πνεύμα βασίλευε και στην κυβέρνηση των ηλικιωμένων ανθρώπων και στις πολεμικές επιτροπές. Σε τέτοιο σημείο, ώστε, ακόμα και κατά τη διάρκεια της ημέρας που ακολούθησε την εισβολή, ο Μίστερ Τσάμπερλαιν μπόρεσε με το άτονο ύφος του να δηλώσει στη Βουλή των Κοινοτήτων ότι οι ειδήσεις κατά τις οποίες οι Γερμανοί είχαν αποβιβασθεί στο Νάρβικ ήσαν έκτος συζητήσεως, ότι υπήρχε ένα σημείο στο βορειότερο άκρο της Νορβηγίας ονομαζόμενο Λάρβικ και ότι κατά πάσαν πιθανότητα στο σημείο αυτό θα πρέπει να είχαν αποβιβασθεί. Δεν υπάρχει όμως ούτε ίχνος από οποιαδήποτε οπό τις εκθέσεις που να μνημονεύει πουθενά το Λάρβικ.

Το Υπουργικό Συμβούλιο (στο οποίο μεταβιβάστηκε οπό τις περιστάσεις η ευθύνη για τις επιχειρήσεις στη Σκανδιναυική Χερσόνησο από το Ανώτατο Διασυμμαχικό Πολεμικό Συμβούλιο και το οποίο συνεπώς δε μπορούσε πλέον να παραπέμψει τις ευθύνες του άλλου) ούτε λίγο ούτε πολύ, είχε υποσχεθεί πλήρη και άμεση βοήθεια στο νορβηγικό λαό: έπρεπε τώρα να κρατήσει την υπόσχεση του. Πώς θα το κατόρθωνε; Κάθε πλοίο που θα μπορούσε να διαθέσει το Ναυτικό βρισκόταν ήδη σε διατεταγμένη υπηρεσία και οι μονάδες του στόλου βρίσκονταν την ώρα αυτή σε μάχη με τον εχθρό ή έτοιμες να εμπλακούν. Η Αεροπορία θα προσπαθούσε να φτάσει τους στόχους της ατή Νορβηγία' όπως όμως έχουμε προγούμενα παρατηρήσει, ο καιρός ήταν κακός, μερικοί στόχοι βρίσκονταν στο έσχατο όριο για τα αεροσκάφη που διαθέταμε τότε, μερικοί μάλιστα και εντελώς έξω από την ακτίνα δράσεως των αεροπλάνων μας. Εκτος από αυτά, η Αεροπορία, όπως και οι άλλες στρατιωτικές δυνάμεις, θα δεσμευόταν σ' αυτή τη φάση με αυστηρές διαταγές να βομβαρδίζει μόνον όταν στρατιωτικοί στόχοι θα ήταν δυνατόν να απομονωθούν και να διαπιστωθούν καθαρά. Όσο για το Στρατό, ο οποίος θα έπρεπε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα να αποβιβασθεί στη Νορβηγία, έχουμε ήδη αρκετή γνώση για τις δυνάμεις που υπήρχαν διαθέσιμες στο στρατόπεδο στο Ντανφερμλάϊν και στα οπλιταγωγά στον Κλάϊντ και σε ποια κατάσταση βρίσκονταν μερικές από αυτές. Έπρεπε τώρα, οι δυνάμεις αυτές, χωρίς καμιά (99) καθυστέρηση να απελευθερωθούν από την καταναγκαστική τους καραντίνα να τεθούν για μια ακόμη φορά σε κίνηση , με προορισμό τώρα να πολεμήσουν αντί απλά να αποβιβασθούν ή μόνο να καταλάβουν τα επίκαιρα σημεία και να αναλάβουν καθήκοντα φρουρών.