ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ: ΒΟΥΛΕΥΤΟΛΟΓΙΟΝ

«Χαράς ευαγγέλια. Κατωρθώθη η ειρή­νη; Εκενώθη η Θεσσαλία; Κατεβλήθη η αποζημίωσις; Μας εδόθη η γραμμή του Βερολίνου; Ήρχισεν το ψαλλίδισμα των περιττών, ο διωγμός όλων των αισχροτή­των; Τα δημόσια ξεσκουπίζονται, ξεπλύνονται, ξεκαθαρίζονται; Εξέσπασαν εις ευεργετικήν βροχήν τα πυκνούμενα από τίνος καιρού εις την ατμόσφαιραν σύν­νεφα των διαφόρων μεταρρυθμίσεων, βελτιώσεων, αναστυλώσεων, αναγεννήσεων; Τίποτε από αυτά. Χαράς ευαγγέλια. Κυ­οφορείται μεγαλοπράγμων αύξησις βου­λευτών. Εις το απογραφικόν τμήμα του Υπουργείου των Εσωτερικών μεγάλη κίνησις και βαθεία συγκίνησις από τίνος. Η προσφάτως συντελεσθείσα απογραφή των μακαρίων κατοίκων του βασιλείου υ­πήρξε γόνιμος εις μίαν μεγάλην ανακάλυψιν. Εκ της αυξήσεως του αριθμού των κατοίκων του Κράτους υπολογίζεται ότι οι βουλευταί θα αυξήσουν κατά είκο­σι ή εικοσιπέντε. Διότι το λέγει ο νόμος αυτός, ο νόμος ο υπέρτατος, ο παντεπόπτης, ο περί πάντων προνοών και τα πάν­τα πληρών, ο νόμος ο καθορίσας πλουσιό­τατα τον αριθμόν των βουλευτών, και φροντίσας και περί της αυξήσεως αυτών αναλόγως προς την αύξησιν του πληθυ­σμού. Τί λόγος! Πόσον θα ηδικείτο ο κυ­ρίαρχος λαός, αν δεν του εξεφούρνιζαν από καιρού εις καιρόν μπόλικους τους αν­τιπροσώπους του, σύμφωνα προς το μεγαλείον της κυριαρχίας του! Τα ίδια συμ­βαίνουν και εις τα Παρίσια και εις το Λονδίνον, άλλωστε. Και τώρα, δια το μεγαλουργόν αυτό αυγάτισμα, εργάζονται, δουλεύουν και ιδρώνουν εις τα υπουργικά άδυτα. Το Υπουργικόν Συμβούλιον θα εγκρίνη την απόφασιν, και από τώρα ε­τοιμάζονται αι στήλαι της «Εφ. της Κυ­βερνήσεως». Έτσι το θέλει ο νόμος.

» Και δεν ηξεύρω διατί ενθυμούμαι τον παροιμιώδη εκείνον βασιλέα της Ισπανί­ας, όστις τόσον περισσότερους τίτλους προσέθετεν εις το όνομά του όσον περισ­σοτέρας επαρχίας έχανεν εις τους πολέ­μους τους οποίους διεξήγε. Τον βασιλέα τον οποίον παρωμοίαζον με την τρύπαν, η οποία τόσον επλατύνετο όσον χώμα της επαίρνετο. Εξερχόμεθα ή δεν εξερχόμε­θα συντετριμμένοι και ισχνότεροι από τον πόλεμον αυτόν; Ω! χαρά στην Βουλήν που αψηφούσα το γελοίον, θα εμφανισθή εις πρώτη ευκαιρίαν παχυτέρα και ογκω­δεστέρα, ως να την επάχυναν τα τρό­παια και να την εξώγκωσαν οι θρίαμβοι. Και να ήτο μόνο το γελοίον και μόνον το θλιβερόν της αντιθέσεως αυτής, το πρά­γμα θα ήτο υποφερτόν. Αλλά να ζώμεν εις εποχήν καθ' ην μεγαλοφυείς κοινω­νιολόγοι και δημοσιολόγοι δεινοί και πνεύ­ματα υπέροχα, και συγγραφείς παγκο­σμιου φήμης εκήρυξαν αμείλικτον τον πό­λεμον κατά της τυραννίας των κοινοβου­λευτικών πολιτευμάτων, κατά της κατα­χρήσεως και των υπερβάσεων της βουλευτoκρατίας, κατά των αλαθήτων και ανεύθυνων αντιπροσώπων του λαού, οίτινες λυμαίνονται και παρακωλύουν την επ' αγαθώ λειτουργίαν της συνταγματικής μηχανής. Και κραυγάζουσι και διαμαρ­τύρονται οι άνθρωποι ούτοι, έχοντες ύπ' όψιν πολιτεύματα μεγάλων και ολβίων Ε­θνών, ως εν Αγγλία και ως εν Γαλλία, άτινα λειτουργούσιν ως πρότυπα προς απομίμησιν μεταξύ των άλλων λαών.

» Και αι κραυγαί των και αι διαμαρτυρίαι των συγκεντρούνται κυρίως εις τρία τινά. 

Πρώτον, εις την εγκληματικήν συγκατάβασιν, ήτις επιτρέπει το νομοθετικόν αξίωμα εις ανθρώπους, ουδέν σημαντικόν προσόν επιδεικνύοντας, μόνον δε τιμωμένους ως γνώστας «τοπικών συμφερόντων». 

Δεύτερον. Εις το άγαν πολυ­πληθές του κοινοβουλευτικού σωματείου, ούτινος μόνον αποτέλεσμα είναι η αύξησις της συγχύσεως και η πληθώρα των ασυναρτήτων νομοθετημάτων. Τρίτον. Εις την μεγάλην κατάχρησιν της ρητορικής, της τέχνης δηλονότι του συναρπάζειν και παραπλανάν. «Βοηθός φαρμακείου, άκου­σας την περιγραφήν των αλγηδόνων, τας οποίας επροξένησεν η φλόγωσις του τυφλεντέρου, αποδίδει ταύτας εις κωλικόπονον, και δι' ισχυράς δόσεως καθαρσίου καθίσταται ένοχος του θανάτου του α­σθενούς. Ο ασύνετος βοηθός καταδιώκεται επί φόνω έξ αμελείας- ουδόλως λαμ­βάνεται ύπ' όψιν η αγαθότης των προθέσεών του... 'Αλλως έχουσι τα πράγματα διά τους νομοθέτας, φονείς και τούτους εξ αμελείας. Αι ευθύναι καταμετρούνται εις αυτούς μετά μεγίστης επιεικείας. Α­ναγνωρίζεται ότι η κοινή πείρα ώφειλε να διδάξη τον ημιμαθή βοηθόν να μη σφετερισθή καθήκοντα ιατρού. Αλλά δεν αναγνωρίζεται ομοίως ότι «η κοινή πείρα πρέπει να υπαγορεύη εις τον νομοθέτην να μη αναμιγνύεται εις τα νομοθετικά, πριν τύχη της δεούσης αναπτύξεως». Η περικοπή είναι του Σπένσερ.

«Όσον πολυαριθμοτέρα η Βουλή, λέ­γει ο Γάλλος δημοσιολόγος Κάρολος Μπενουά, τόσω θα είναι αύτη «οχλική», τόσον μετριωτέρα θα είναι η ανάπτυξις αυτής, τόσον ευκολώτερον θά υπόκειται εις λά­θη». Και προτείνει, προκειμένου περί του Γαλλικού Κοινοβουλίου, την κατάργησιν 300 εδρών βουλευτών και 200 γερουσια­στών. Υπάρχουν οι φρονούντες ότι και το Αγγλικόν Κοινοβούλιον είναι περιττώς εξωγκωμένον κατ' αριθμόν. Ενώ αι Ηνωμέναι Πολιτείαι της Αμερικής, επί πληθυσμού 40 εκατομμυρίων έχουσι 75 γερουσιαστάς και 325 βουλευτάς μόνον. «Εν πάση περιπτώσει —έλεγεν ο Λαβελαίυ— δύσκολον να εύρη τις 300 βουλευτάς ικα­νούς προς άσκησιν ούτως υψηλών καθηκόντων». Εν Ελλάδι, τη χώρα των θαυμάτων, τα πάντα είναι δυνατά και κατορ­θωτά όχι 300 αλλά και 1300 δεν θα εκρίνοντο επαρκείς προς άσκησιν βουλευτικών καθηκόντων. Και αμφιβάλλω αν υπάρχη Ελλην μη αντιποιούμενος νομοθετικήν ει­δικότητα και σοφίαν. En attendant, ας εντρυφήσωμεν εις το πανευφρόσυνον άγ­γελμα του αυγατίσματος των βουλευτών μας, πανέλληνες!».

(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Ακρόπολις εσπερινή" στις 28 Ιουνίου 1897)