Μήπως πλανώμεθα;
Είμαι βέβαιος κύριοι, ότι έχετε πλέον σαφή την εικόνα της τραγωδίας η οποία εξελίσσεται εν μέσω ημών! Δεν θα σας κάμω την προσβολήν να σας θεωρήσω ως κατηγόρους της Κυβερνήσεως επί αναλγησία και αδιαφορία. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν 'Ελληνες ανάλγητοι και αδιάφοροι προ παρομοίων συμφορών του Γένους. Δύνασθε όμως να δικαιολογήσητε κατόπιν των όσων σας είπον το έντονον ύφος το οποίον χρησιμοποιούμεν από τίνος δια να συστήσωμεν εις τον Λαόν να ασχολήται ηρέμως εις τα έργα του και να παύση να δίδη προσοχήν εις εκείνους οι οποίοι είτε μακράν της Πατρίδος των ευρισκόμενοι και αγνοούντες τας συνθήκας της σημερινής ζωής μας, είτε ενταύθα παραμένοντες και εις το σκότος και την ανωνυμίαν διαβιούντες, υποθάλπουν τας πράξεις εκείνας αι οποίαι προκαλούν τα σκληρά και απάνθρωπα αντίποινα. Η παρουσία σας θέλω να αποβή και εις εμέ χρήσιμος, θέλω ν' ακούσω από τα χείλη σας εάν πλανώμαι, προσπαθών να συγκρατήσω τον λαόν εις ησυχίαν και τάξιν ή εάν αντιθέτως πρέπει να αδιαφορήσω εις τα αντίποινα και τας φοβεράς κυρώσεις και να αφήσω ελεύθερον τον λαόν και να τον υποθάλψω ακόμη να εξεγείρηται δια παντός μέσου εναντίον εκείνων οι οποίοι κατέχουν σήμερον την Χώραν μας. Θα επεθύμουν να ομιλήσητε ως Έλληνες προς 'Ελληνα και να μου υποδείξητε ποία είναι η αληθής οδός την οποίαν πρέπει να ακολουθήσω.
Το τελευταίον διάγγελμα μου προς τον Ελληνικόν Λαόν υπήρξε κατά την γνώμην μου μία πράξις μεγάλης ιστορικής σημασίας. Αντιθέτως από ό,τι δύναται να πιστεύη η ελαφρότης μερικών ατόμων, ότι δηλαδή είναι δυνατόν Έλληνες έχοντες εις τας φλέβας των το αίμα των ηρώων εκείνων οι οποίοι διέσωσαν το γένος και εξησφάλισαν την ελευθερίαν εις την Πατρίδα, ότι είναι δυνατόν από φιλόδοξον φιλαρχίαν ορμώμενοι, να κατεργάζωνται ένα απεχθή ζυγόν δια την Ελλάδα, είτε σήμερον είτε αύριον, πιστεύω ότι δεν υπάρχει Έλλην ο οποίος να επιθυμή να κληροδοτήση εις την πατρίδα του δουλείαν και ζυγόν. Όπως δεν υπάρχη Έλλην ο οποίος να μην είναι έτοιμος να προσφέρη τον εαυτόν του ολοκαύτωμα δια την ελευθερίαν και ανεξαρτησίαν της Πατρίδος.
Εις αυτό το σημείον επιθυμώ ν' ακούσω τας γνώμας σας.
Αι προσπάθειαί μας είναι σαφείς. Επιθυμούμεν να εξασφαλίσωμεν την ελευθερίαν και την ανεξαρτησίαν της Πατρίδος μας με τα ειρηνικά μέσα τα οποία έχομεν εις την διάθεσίν μας. Εάν ο δρόμος τον οποίον ακολουθούμεν δεν είναι καλός και είναι καλύτερος ο δρόμος τον οποίον ακολουθούν οι προκαλούντες τα φοβερά και απάνθρωπα αντίποινα, τότε σημαίνει ότι ημείς πλανώμεθα και ότι δεν εξυπηρετούμεν την Πατρίδα.
Θα σας ήμην υπόχρεως εάν μου εκφράσητε ελευθέρως τας γνώμας σας, αρχήν ποιουμένου του Μακαριωτάτου».
Παρατίθεται ενταύθα η συζήτησις εκ των πρακτικών ως διεξήχθη:
Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος: «Δεν νομίζω ότι αναμένετε από ημάς να ακούσητε την κρίσιν μας δια τας πράξεις σας ως Κυβερνήσις και δια το καθήκον σας προς τας Αρχάς Κατοχής. Ημείς διεμαρτυρήθημεν δια τον τυφεκισμόν αθώων ανθρώπων. Αν επρόκειτο περί ενόχων το έργον θα ήτο απλούν.
Απευθυνθέντες προς την Κυβέρνησιν δεν ηθελήσαμεν επ' ουδενί λόγω να επιρρίψωμεν μομφήν τινα προς αυτήν. Απλώς οι υποβαλόντες το υπόμνημα ηθέλησαν να διερμηνεύσουν τον πόνον των και το αίσθημα το οποίον κατακλύζει την ψυχήν των κατά την εποχήν αυτήν. Αυτήν την έννοιαν έχει το υπόμνημα και δεν βλέπω που και πως διεμορφώθη η υποψία ότι ήτο δυνατόν να αποδοθή η ευθύνη εις την Κυβέρνησιν η οποία ασφαλώς θα προβή εις τας καταλλήλους ενεργείας προς τας Αρχάς Κατοχής.
Δεν υπάρχει ουδεμία αμφιβολία ότι η Κυβέρνησις θα πράξη το καθήκον της, όπως το έπραξε μέχρι τούδε, και εις την περίστασιν αυτήν. Ημείς ηθελήσαμεν να έλθωμεν συνήγοροι και συμπαραστάται και να είπωμεν: Κύριε Πρόεδρε, έχετε υπ' όψει σας ότι εις τας ενεργείας σας έχετε σύσσωμον τον Ελληνικόν λαόν και μαζύ σας είναι η Ελληνική ψυχή όταν πρόκειται να διαχειρισθήτε ζητήματα τοιαύτης φύσεως.
Πρωθυπουργός : Παντός Έλληνος η ψυχή πάσχει όταν βλέπη τοιαύτα πράγματα. Αλλά το ζήτημα κυρίως είναι τούτο : Ποίαν στάσιν πρέπει να τηρήση η Κυβέρνησις αν εξακολουθήσουν τα σαμποτάζ και η δράσις των ανταρτών. Η ύπαιθρος πάσχει εξ αιτίας των ανταρτών οι οποίοι πλην εξαιρέσεων δεν είναι τίποτε άλλο παρά ληστρικαί αναρχικαί συμμορίαι.
Επ' αυτού ζητώ την γνώμην σας. Πρέπει να αφήσωμεν ελευθέρους τους αντάρτας να δρουν ή να διαφωτίσωμεν τον Ελληνικόν λαόν ότι η ύπαιθρος πρέπει να μείνη ήσυχος και πειθαρχική ; Εγώ είμαι ιατρός και σκέπτομαι διαφοροτρόπως. Όταν πρόκειται να θεραπεύσωμεν ένα νόσημα θα αναζητήσωμεν το αίτιον της ασθενείας και θα εύρωμεν κατά ποίον τρόπον πρέπει να προφυλαχθώμεν. Επ' αυτού θα επεθύμουν να έχω την γνώμην σας. Περί του ποία πρέπει να είναι η στάσις της Κυβερνήσεως.
Ο Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Πειραιώς : Θα ηθέλαμεν να ακούσωμεν τους αντιπροσώπους των Πνευματικών ιδρυμάτων διότι εδώ πρόκειται περί μιας αποφάσεως που αφορά την εθνικήν υπόστασιν, αφορά τον λαόν της Ελλάδος και δεν θα πρέπει να έλθουν εις την προκειμένην περίπτωσιν πρωτοπόροι οι εργάται όπως και εν πολέμω. Πιστεύω ότι εις τας σκέψεις πρέπει να είσθε πρώτοι και να είσθε βέβαιοι ότι ημείς δεν θα υστερήσωμεν εις τας αντιλήψεις μας. Είναι ιστορικαί στιγμαί αυταί. Θα επεθύμουν ως εκπρόσωπος της Εργατοϋπαλληλικής τάξεως, να ακουσθούν αι γνώμαι των εκπροσώπων των Πνευματικών Ιδρυμάτων.
Δοντάς: (Πρόεδρος της Ακαδημίας). Θα φέρω και εγώ ένα παράδειγμα ασθενούς. Έχομεν μίαν ασθενή γυναίκα η οποία πάσχει από τρία βαρύτατα νοσήματα και υπάρχει κίνδυνος εξ αιτίας αυτών των νοσημάτων να αποθάνη, ευρέθη δε εις ιατρός ο οποίος της έδωσεν εν φάρμακον το οποίον είναι πολύ πικρόν. Αυτό το φάρμακον φέρει αιμορραγίαν και πόνους, αλλ' είναι το μόνον φάρμακον το οποίον ελπίζομεν να την σώση από τον θάνατον. Και τώρα ερχόμεθα ημείς και λέγομεν να σταματήση το φάρμακον αυτό το οποίον όμως πρέπει να το αντικαταστήσωμεν με άλλην θεραπείαν. Έχομεν άλλην θεραπείαν ;
Πρόεδρος της Κυβερνήσεως : Εγώ έθεσα το ζήτημα αν καλώς πράττη η Κυβέρνησις.
Δοντάς: Κύριε Πρόεδρε, εκ της υπευθύνου θέσεως σας κατέχετε όλα τα στοιχεία τα οποία σας επιτρέπουν καλλιτέραν διάγνωσιν δια την εφαρμογήν των σωτηρίων μεθόδων. Πιστεύομεν ανεπιφυλάκτως εις τον πατριωτισμόν σας και θα σας ενισχύσωμεν εν πάση ειλικρινεία προκειμένου να εξεύρητε τον τρόπον της σωτηρίας της Πατρίδος.
Αντωνόπουλος : Νομίζω ότι αλλού κείται το ζήτημα. Πρέπει να εξετασθή ποία είναι η ψυχολογία του Ελληνικού λαού. Νομίζω ότι αυτό είναι το θέμα. Και νομίζω απ' ό,τι αντιλαμβάνομαι, ότι κανείς δεν τολμά να αντιταχθή.
Πρόεδρος της Κυβερνήσεως: Εγώ είχον το θάρρος και να γράψω, διότι αυτό είναι το συμφέρον του τόπου μας.
Αντωνόπουλος: Το είπατε πράγματι εις το διάγγελμα σας και θα μου επιτρέψητε να σας συγχαρώ δια τον πατριωτικώτατον παλμόν που διέπνεε τον λόγον σας εκείνον.
Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Πειραιώς: Ήθελα να υποβάλω ένα ερώτημα εις τον κ. Δοντάν. Έφερε το παράδειγμα μιάς ασθενούς.
Πρόεδρος τής Κυβερνήσεως: Εδώ πρόκειται περί νοσήματος επιδημικού, όπως είναι ο εξανθηματικός τύφος, δηλαδή του ομαδικού παραληρήματος.
Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Πειραιώς : Δίδομεν το φάρμακον εις την ασθενή και δεν θέλει να το πάρη. Πρέπει όμως να το πάρη χάριν της ζωής της.
Ερρίκος Σκάσης: (Πρύτανις του Πανεπιστημίου): Νομίζω ότι το ζήτημα είναι πολύ λεπτόν και πρέπει να το αντιμετωπίσωμεν με μεγάλην διπλωματίαν, διότι μάλλον βλάπτουν τα ζητήματα τιθέμενα ούτω. Και δια τούτο μάλλον θα έπρεπε να μη συζητώνται τοιαύτα θέματα εις ευρύν κύκλον διότι πιθανόν είναι να βλάψουν. Πάντως κύριε Πρόεδρε, το πρόβλημα τούτο το διαχειρίζεσθε υπευθύνως και είμεθα εις το πλευρόν σας δια να φέρετε εις πέρας τον ιερόν σκοπόν υπέρ του οποίου αγωνίζεσθε.
Ο εκπρόσωπος του Ερυθρού Σταυρού καθηγητής κ. Μουτούσης: Εγώ νομίζω ότι έπρεπε να γίνη ένα διάβημα, αφού όμως λάβωμεν υπ' όψιν το αποτέλεσμα το οποίον πρέπει να φέρη το διάβημα αυτό. Θα είναι ικανόν το διάβημα να πείση τον Ελληνικόν Λαόν; Πρέπει να ομολογήση κανείς ότι όλαι αι προσπάθειαι της Κυβερνήσεως υπήρξαν πατριωτικαί και επεδίωκον αυτόν ακριβώς τον σκοπόν του να πεισθή ο Ελληνικός λαός ότι πρέπει να μένη ήσυχος, ότι δεν πρέπει να δημιουργηθή εν μέτωπον εσωτερικόν.
Αν επρόκειτο να επέλθη εν αποτέλεσμα, αυτό το αποτέλεσμα μόνον η Κυβέρνησις θα ηδύνατο να το επιφέρη.
Εγώ είμαι πρόθυμος να υποστώ οιανδήποτε θυσίαν, και τυφεκισμόν ακόμη, αρκεί να δυνηθώ να φέρω εν αποτέλεσμα υπέρ του πάσχοντος Ελληνικού λαού.
Γεώργιος Μερκούρης (Διοικητής τής Εθνικής Τραπέζης, Πρόεδρος της Ενώσεως Τραπεζών): Εκ της γενομένης συζητήσεως αντιλαμβάνομαι ότι ενώπιον ημών τίθεται ολόκληρον το Ελληνικόν ζήτημα. Νομίζω όμως ότι αι περιστάσεις δεν επιτρέπουν να εξετασθή τούτο, λόγω της σοβαρότητας του, τόσον προχείρως υφ' ημών, καθόσον και απροετοίμαστοι προς τούτο είμεθα και ελλείπουν από ημάς τα στοιχειώδη απαραίτητα στοιχεία προς τούτο.Εν τούτοις φρονώ ότι καθήκον ημών πάντων είναι να υποβοηθήσωμεν το έργον της Κυβερνήσεως, το αποβλέπον εις την συγκράτησιν και πρόληψιν οξυτήτων αίτινες δύνανται να φέρωσι την χώραν προς μεγαλειτέρας ανωμαλίας. Έχομεν καθήκον όλοι να συνδράμωμεν την Κυβέρνησιν εις το να επιβάλη νομιμοφροσύνην.
Νομίζω δέ δτι εΐναι καθήκον ημών νά συγκρατήσωμεν την ησυχίαν και την τάξιν εν τη χώρα προς βελτίωσιν των βιωτικών συνθηκών του ατυχούς τούτου λαού, καθόσον δι' ημάς τους εναπομείναντας ενταύθα επιβάλλεται πρωτίστως να διατηρήσωμεν υψηλά το εθνικόν φρόνημα, παραλλήλως όμως προς την διατήρησιν της φυλής. Ταύτα δε μόνον δια της ησυχίας και της νομιμοφροσύνης δύνανται να επιτευχθώσιν.
Φρονώ και εγώ ότι τα προ ημών τεθέντα θέματα κατά την σημερινήν συνάντησιν χρήζουν μεγάλης προσοχής και περισκέψεως, δεν δύνανται δε να συζητηθώσι και να καταλήξωμεν εις απόλυτα συμπεράσματα υπό τας παρούσας περιστάσεις, νομίζω όμως επίσης ότι πρέπει να μη αφήσωμεν τον Ελληνικόν Λαόν απολύτως αδιαφώτιστον και να μην υποδείξωμεν εις αυτόν ότι πρέπει να είναι επιφυλακτικός έναντι διαφόρων ανατρεπτικών στοιχείων τα οποία επιδιώκουν συστηματικώς να περιπλέκουν και να διαταράσσουν την ησυχίαν του Ελληνικού Λαού.
Πρέπει να καταβάλωμεν πάσαν δυνατήν προσπάθειαν προς διατήρησιν εν τη χώρα της ησυχίας και της τάξεως ίνα ούτω δυνηθή η Κυβέρνησις απερίσπαστος να αντιμετωπίση τα μεγάλα προβλήματα τής Χώρας. Ούτω σκεπτόμενοι και πράττοντες, εστέ βέβαιοι ότι βελτιώνομεν κατά πολύ την θέσιν της Ελλάδος και εξασφαλίζομεν απολύτως την εθνικήν αυτής υπόστασιν. Λέγων ταύτα έχω υπ' όψει μου Κύριε Πρόεδρε της Κυβερνήσεως, τας προσφάτως γενομένας υφ' υμών δηλώσεις. Επ' αυτών θα πρέπει να γίνη και ευρυτέρα συζήτησις και γενικωτέρα διαφώτισις.
Πρόεδρος της Κυβερνήσεως : Πάντως έχω επισήμους δηλώσεις ότι η Ελλάς δεν πρόκειται να θιχθή εις περίπτωσιν νίκης του Άξονος, δεν γνωρίζω όμως ποία θα είναι η τύχη της Ελλάδος εν περιπτώσει νίκης της Ρωσσίας, διότι ας μη απατώμεθα το ζήτημα εκεί έχει περιέλθει.
Το τελευταίον διάγγελμα μου προς τον Ελληνικόν Λαόν υπήρξε κατά την γνώμην μου μία πράξις μεγάλης ιστορικής σημασίας. Αντιθέτως από ό,τι δύναται να πιστεύη η ελαφρότης μερικών ατόμων, ότι δηλαδή είναι δυνατόν Έλληνες έχοντες εις τας φλέβας των το αίμα των ηρώων εκείνων οι οποίοι διέσωσαν το γένος και εξησφάλισαν την ελευθερίαν εις την Πατρίδα, ότι είναι δυνατόν από φιλόδοξον φιλαρχίαν ορμώμενοι, να κατεργάζωνται ένα απεχθή ζυγόν δια την Ελλάδα, είτε σήμερον είτε αύριον, πιστεύω ότι δεν υπάρχει Έλλην ο οποίος να επιθυμή να κληροδοτήση εις την πατρίδα του δουλείαν και ζυγόν. Όπως δεν υπάρχη Έλλην ο οποίος να μην είναι έτοιμος να προσφέρη τον εαυτόν του ολοκαύτωμα δια την ελευθερίαν και ανεξαρτησίαν της Πατρίδος.
Εις αυτό το σημείον επιθυμώ ν' ακούσω τας γνώμας σας.
Αι προσπάθειαί μας είναι σαφείς. Επιθυμούμεν να εξασφαλίσωμεν την ελευθερίαν και την ανεξαρτησίαν της Πατρίδος μας με τα ειρηνικά μέσα τα οποία έχομεν εις την διάθεσίν μας. Εάν ο δρόμος τον οποίον ακολουθούμεν δεν είναι καλός και είναι καλύτερος ο δρόμος τον οποίον ακολουθούν οι προκαλούντες τα φοβερά και απάνθρωπα αντίποινα, τότε σημαίνει ότι ημείς πλανώμεθα και ότι δεν εξυπηρετούμεν την Πατρίδα.
Θα σας ήμην υπόχρεως εάν μου εκφράσητε ελευθέρως τας γνώμας σας, αρχήν ποιουμένου του Μακαριωτάτου».
Παρατίθεται ενταύθα η συζήτησις εκ των πρακτικών ως διεξήχθη:
Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος: «Δεν νομίζω ότι αναμένετε από ημάς να ακούσητε την κρίσιν μας δια τας πράξεις σας ως Κυβερνήσις και δια το καθήκον σας προς τας Αρχάς Κατοχής. Ημείς διεμαρτυρήθημεν δια τον τυφεκισμόν αθώων ανθρώπων. Αν επρόκειτο περί ενόχων το έργον θα ήτο απλούν.
Απευθυνθέντες προς την Κυβέρνησιν δεν ηθελήσαμεν επ' ουδενί λόγω να επιρρίψωμεν μομφήν τινα προς αυτήν. Απλώς οι υποβαλόντες το υπόμνημα ηθέλησαν να διερμηνεύσουν τον πόνον των και το αίσθημα το οποίον κατακλύζει την ψυχήν των κατά την εποχήν αυτήν. Αυτήν την έννοιαν έχει το υπόμνημα και δεν βλέπω που και πως διεμορφώθη η υποψία ότι ήτο δυνατόν να αποδοθή η ευθύνη εις την Κυβέρνησιν η οποία ασφαλώς θα προβή εις τας καταλλήλους ενεργείας προς τας Αρχάς Κατοχής.
Δεν υπάρχει ουδεμία αμφιβολία ότι η Κυβέρνησις θα πράξη το καθήκον της, όπως το έπραξε μέχρι τούδε, και εις την περίστασιν αυτήν. Ημείς ηθελήσαμεν να έλθωμεν συνήγοροι και συμπαραστάται και να είπωμεν: Κύριε Πρόεδρε, έχετε υπ' όψει σας ότι εις τας ενεργείας σας έχετε σύσσωμον τον Ελληνικόν λαόν και μαζύ σας είναι η Ελληνική ψυχή όταν πρόκειται να διαχειρισθήτε ζητήματα τοιαύτης φύσεως.
Πρωθυπουργός : Παντός Έλληνος η ψυχή πάσχει όταν βλέπη τοιαύτα πράγματα. Αλλά το ζήτημα κυρίως είναι τούτο : Ποίαν στάσιν πρέπει να τηρήση η Κυβέρνησις αν εξακολουθήσουν τα σαμποτάζ και η δράσις των ανταρτών. Η ύπαιθρος πάσχει εξ αιτίας των ανταρτών οι οποίοι πλην εξαιρέσεων δεν είναι τίποτε άλλο παρά ληστρικαί αναρχικαί συμμορίαι.
Επ' αυτού ζητώ την γνώμην σας. Πρέπει να αφήσωμεν ελευθέρους τους αντάρτας να δρουν ή να διαφωτίσωμεν τον Ελληνικόν λαόν ότι η ύπαιθρος πρέπει να μείνη ήσυχος και πειθαρχική ; Εγώ είμαι ιατρός και σκέπτομαι διαφοροτρόπως. Όταν πρόκειται να θεραπεύσωμεν ένα νόσημα θα αναζητήσωμεν το αίτιον της ασθενείας και θα εύρωμεν κατά ποίον τρόπον πρέπει να προφυλαχθώμεν. Επ' αυτού θα επεθύμουν να έχω την γνώμην σας. Περί του ποία πρέπει να είναι η στάσις της Κυβερνήσεως.
Ο Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Πειραιώς : Θα ηθέλαμεν να ακούσωμεν τους αντιπροσώπους των Πνευματικών ιδρυμάτων διότι εδώ πρόκειται περί μιας αποφάσεως που αφορά την εθνικήν υπόστασιν, αφορά τον λαόν της Ελλάδος και δεν θα πρέπει να έλθουν εις την προκειμένην περίπτωσιν πρωτοπόροι οι εργάται όπως και εν πολέμω. Πιστεύω ότι εις τας σκέψεις πρέπει να είσθε πρώτοι και να είσθε βέβαιοι ότι ημείς δεν θα υστερήσωμεν εις τας αντιλήψεις μας. Είναι ιστορικαί στιγμαί αυταί. Θα επεθύμουν ως εκπρόσωπος της Εργατοϋπαλληλικής τάξεως, να ακουσθούν αι γνώμαι των εκπροσώπων των Πνευματικών Ιδρυμάτων.
Δοντάς: (Πρόεδρος της Ακαδημίας). Θα φέρω και εγώ ένα παράδειγμα ασθενούς. Έχομεν μίαν ασθενή γυναίκα η οποία πάσχει από τρία βαρύτατα νοσήματα και υπάρχει κίνδυνος εξ αιτίας αυτών των νοσημάτων να αποθάνη, ευρέθη δε εις ιατρός ο οποίος της έδωσεν εν φάρμακον το οποίον είναι πολύ πικρόν. Αυτό το φάρμακον φέρει αιμορραγίαν και πόνους, αλλ' είναι το μόνον φάρμακον το οποίον ελπίζομεν να την σώση από τον θάνατον. Και τώρα ερχόμεθα ημείς και λέγομεν να σταματήση το φάρμακον αυτό το οποίον όμως πρέπει να το αντικαταστήσωμεν με άλλην θεραπείαν. Έχομεν άλλην θεραπείαν ;
Πρόεδρος της Κυβερνήσεως : Εγώ έθεσα το ζήτημα αν καλώς πράττη η Κυβέρνησις.
Δοντάς: Κύριε Πρόεδρε, εκ της υπευθύνου θέσεως σας κατέχετε όλα τα στοιχεία τα οποία σας επιτρέπουν καλλιτέραν διάγνωσιν δια την εφαρμογήν των σωτηρίων μεθόδων. Πιστεύομεν ανεπιφυλάκτως εις τον πατριωτισμόν σας και θα σας ενισχύσωμεν εν πάση ειλικρινεία προκειμένου να εξεύρητε τον τρόπον της σωτηρίας της Πατρίδος.
Αντωνόπουλος : Νομίζω ότι αλλού κείται το ζήτημα. Πρέπει να εξετασθή ποία είναι η ψυχολογία του Ελληνικού λαού. Νομίζω ότι αυτό είναι το θέμα. Και νομίζω απ' ό,τι αντιλαμβάνομαι, ότι κανείς δεν τολμά να αντιταχθή.
Πρόεδρος της Κυβερνήσεως: Εγώ είχον το θάρρος και να γράψω, διότι αυτό είναι το συμφέρον του τόπου μας.
Αντωνόπουλος: Το είπατε πράγματι εις το διάγγελμα σας και θα μου επιτρέψητε να σας συγχαρώ δια τον πατριωτικώτατον παλμόν που διέπνεε τον λόγον σας εκείνον.
Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Πειραιώς: Ήθελα να υποβάλω ένα ερώτημα εις τον κ. Δοντάν. Έφερε το παράδειγμα μιάς ασθενούς.
Πρόεδρος τής Κυβερνήσεως: Εδώ πρόκειται περί νοσήματος επιδημικού, όπως είναι ο εξανθηματικός τύφος, δηλαδή του ομαδικού παραληρήματος.
Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Πειραιώς : Δίδομεν το φάρμακον εις την ασθενή και δεν θέλει να το πάρη. Πρέπει όμως να το πάρη χάριν της ζωής της.
Ερρίκος Σκάσης: (Πρύτανις του Πανεπιστημίου): Νομίζω ότι το ζήτημα είναι πολύ λεπτόν και πρέπει να το αντιμετωπίσωμεν με μεγάλην διπλωματίαν, διότι μάλλον βλάπτουν τα ζητήματα τιθέμενα ούτω. Και δια τούτο μάλλον θα έπρεπε να μη συζητώνται τοιαύτα θέματα εις ευρύν κύκλον διότι πιθανόν είναι να βλάψουν. Πάντως κύριε Πρόεδρε, το πρόβλημα τούτο το διαχειρίζεσθε υπευθύνως και είμεθα εις το πλευρόν σας δια να φέρετε εις πέρας τον ιερόν σκοπόν υπέρ του οποίου αγωνίζεσθε.
Ο εκπρόσωπος του Ερυθρού Σταυρού καθηγητής κ. Μουτούσης: Εγώ νομίζω ότι έπρεπε να γίνη ένα διάβημα, αφού όμως λάβωμεν υπ' όψιν το αποτέλεσμα το οποίον πρέπει να φέρη το διάβημα αυτό. Θα είναι ικανόν το διάβημα να πείση τον Ελληνικόν Λαόν; Πρέπει να ομολογήση κανείς ότι όλαι αι προσπάθειαι της Κυβερνήσεως υπήρξαν πατριωτικαί και επεδίωκον αυτόν ακριβώς τον σκοπόν του να πεισθή ο Ελληνικός λαός ότι πρέπει να μένη ήσυχος, ότι δεν πρέπει να δημιουργηθή εν μέτωπον εσωτερικόν.
Αν επρόκειτο να επέλθη εν αποτέλεσμα, αυτό το αποτέλεσμα μόνον η Κυβέρνησις θα ηδύνατο να το επιφέρη.
Εγώ είμαι πρόθυμος να υποστώ οιανδήποτε θυσίαν, και τυφεκισμόν ακόμη, αρκεί να δυνηθώ να φέρω εν αποτέλεσμα υπέρ του πάσχοντος Ελληνικού λαού.
Γεώργιος Μερκούρης (Διοικητής τής Εθνικής Τραπέζης, Πρόεδρος της Ενώσεως Τραπεζών): Εκ της γενομένης συζητήσεως αντιλαμβάνομαι ότι ενώπιον ημών τίθεται ολόκληρον το Ελληνικόν ζήτημα. Νομίζω όμως ότι αι περιστάσεις δεν επιτρέπουν να εξετασθή τούτο, λόγω της σοβαρότητας του, τόσον προχείρως υφ' ημών, καθόσον και απροετοίμαστοι προς τούτο είμεθα και ελλείπουν από ημάς τα στοιχειώδη απαραίτητα στοιχεία προς τούτο.Εν τούτοις φρονώ ότι καθήκον ημών πάντων είναι να υποβοηθήσωμεν το έργον της Κυβερνήσεως, το αποβλέπον εις την συγκράτησιν και πρόληψιν οξυτήτων αίτινες δύνανται να φέρωσι την χώραν προς μεγαλειτέρας ανωμαλίας. Έχομεν καθήκον όλοι να συνδράμωμεν την Κυβέρνησιν εις το να επιβάλη νομιμοφροσύνην.
Νομίζω δέ δτι εΐναι καθήκον ημών νά συγκρατήσωμεν την ησυχίαν και την τάξιν εν τη χώρα προς βελτίωσιν των βιωτικών συνθηκών του ατυχούς τούτου λαού, καθόσον δι' ημάς τους εναπομείναντας ενταύθα επιβάλλεται πρωτίστως να διατηρήσωμεν υψηλά το εθνικόν φρόνημα, παραλλήλως όμως προς την διατήρησιν της φυλής. Ταύτα δε μόνον δια της ησυχίας και της νομιμοφροσύνης δύνανται να επιτευχθώσιν.
Φρονώ και εγώ ότι τα προ ημών τεθέντα θέματα κατά την σημερινήν συνάντησιν χρήζουν μεγάλης προσοχής και περισκέψεως, δεν δύνανται δε να συζητηθώσι και να καταλήξωμεν εις απόλυτα συμπεράσματα υπό τας παρούσας περιστάσεις, νομίζω όμως επίσης ότι πρέπει να μη αφήσωμεν τον Ελληνικόν Λαόν απολύτως αδιαφώτιστον και να μην υποδείξωμεν εις αυτόν ότι πρέπει να είναι επιφυλακτικός έναντι διαφόρων ανατρεπτικών στοιχείων τα οποία επιδιώκουν συστηματικώς να περιπλέκουν και να διαταράσσουν την ησυχίαν του Ελληνικού Λαού.
Πρέπει να καταβάλωμεν πάσαν δυνατήν προσπάθειαν προς διατήρησιν εν τη χώρα της ησυχίας και της τάξεως ίνα ούτω δυνηθή η Κυβέρνησις απερίσπαστος να αντιμετωπίση τα μεγάλα προβλήματα τής Χώρας. Ούτω σκεπτόμενοι και πράττοντες, εστέ βέβαιοι ότι βελτιώνομεν κατά πολύ την θέσιν της Ελλάδος και εξασφαλίζομεν απολύτως την εθνικήν αυτής υπόστασιν. Λέγων ταύτα έχω υπ' όψει μου Κύριε Πρόεδρε της Κυβερνήσεως, τας προσφάτως γενομένας υφ' υμών δηλώσεις. Επ' αυτών θα πρέπει να γίνη και ευρυτέρα συζήτησις και γενικωτέρα διαφώτισις.
Πρόεδρος της Κυβερνήσεως : Πάντως έχω επισήμους δηλώσεις ότι η Ελλάς δεν πρόκειται να θιχθή εις περίπτωσιν νίκης του Άξονος, δεν γνωρίζω όμως ποία θα είναι η τύχη της Ελλάδος εν περιπτώσει νίκης της Ρωσσίας, διότι ας μη απατώμεθα το ζήτημα εκεί έχει περιέλθει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου