ΕΥΡΥΤΑΤΗ ΣΥΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ K. ΛΟΓΟΘΕΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΥΣ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΗΣ ΧΩΡΑΣ (13/2/43)

Καθ΄ όλην αυτήν την πολυμερή και πολύμορφον υπέρ του Έθνους δράσιν μου, εφρόντισα να ευρίσκωμαι εις επαφήν προς την κοινήν γνώμην δια των κυριωτέρων εκπρο­σώπων της, έλεγχων κατά τον τρόπον τούτον εμαυτόν και τας ενεργείας μου και άμα αντλών δυνάμεις και κατευ­θύνσεις εκ της τοιαύτης επαφής. Η κυριωτέρα των τοιού­των επαφών έλαβε χώραν την 13 Φεβρουαρίου 1943, εις το Πολιτικόν Γραφείον, εξ αφορμής του υπομνήματος το οποίον υπέβαλον εις εμέ τότε οι νόμιμοι αντιπρόσωποι πασών των εθνικών δυνάμεων της Χώρας, ζητούντες έντονον την υποστήριξιν των ελληνικών συμφερόντων και είδικώτερον επί του ζητήματος της ομηρίας και των εκτελέσεων.

Τα διαμειφθέντα κατά την σύσκεψιν ταύτην παρα­θέτω ενταύθα εκ των εστενογραφημένων πρακτικών υπό δύο στενογράφων τής Βουλής.

Τα πρακτικά ταύτα δημοσιευθέντα τότε εις ειδικόν φυλλάδιον εξόργισαν τους Γερμανούς, ένεκα της εν αυτώ περιλαμβανομένης ως άνω δριμείας δια το ζήτημα της ομηρίας, άνευ της εγκρίσεως των κατά το διπλωματικά έθιμα, από 11-1-43 (ίδε σελ, 107) διαμαρτυρίας μου, επί τοσούτον ώστε κατέσχεσαν και κατέστρεψαν όλα τα αν­τίτυπα παρακωλύσαντες ούτω την ευρείαν κυκλοφορίαν των. Η διαμαρτυρία μου δε αύτη απετέλεσεν ένα επίσης των λόγων της από της Κυβερνήσεως απομακρύνσεώς μου.

Εις την σύσκεψιν ταύτην παρέστησαν ο Αρχιεπίσκο­πος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Δαμασκηνός, ο Πρόε­δρος του Συμβουλίου Επικρατείας κ. Τριανταφυλλάκος, ο Πρόεδρος του Αρείου Πάγου κ. Κυριλλόπουλος, ο Πρόε­δρος της Ακαδημίας Αθηνών Καθηγητής κ. Δοντάς, ο Πρύτανις του Πανεπιστημίου Αθηνών Καθηγητής κ. Ερ­ρίκος Σκάσης, ο Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου κ. Σακελλίων, ο Πρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου κ. Κουμάντος, ο Πρύτανις του Πολυτεχνείου κ. Θεοφανόπουλος, ο Πρύτανις της Ανωτάτης Σχολής Οικονομικών Επιστη­μών κ. Φωτιάς, ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αττικοβοιωτίας κ. Καρζής, ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλ­λόγου Αθηνών κ. Αναστασόπουλος, ο Πρόεδρος, του Εμπορικού και Βιομηχανικού Συλλόγου Αθηνών κ. Πουλόπουλος, ο Πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος κ. Καρράς, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλή­νων Βιομηχάνων κ. Τερζάκης, ο Πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος, ο εκπρόσωπος του Ελλην. Ερυθρού Σταύρου Καθηγητής Πανεπιστημίου κ. Μουτούσης, ο Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθη­νών κ. Βασιλόπουλος, ο Πρόεδρος του Πανελληνίου  Ο­δοντιατρικού Συλλόγου κ.  Αποστολίδης, ο Πρόεδρος του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Καραμερτζάνης, εκπρόσωποι της Ενώσεως Τραπεζών: ο Πρόεδρος αυτής κ. Γ. Μερκούρης Διοικητής της Εθνικής Τραπέζης και ο Δικηγόρος κ. Μ. Πεσματζόγλου, ο εκπρόσωπος της Ενώσεως Ελλήνων Χημικών κ. Νεύρος, ο Πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείου Αθηνών και Αι­γαίου κ. Αντωνόπουλος, ο Πρόεδρος του Οδοντιατρικού Συλλόγου Αθηνών κ, Καρέκλης, ο Πρόεδρος του Φαρμα­κευτικού Συλλόγου Αθηνών κ, Τσιτσώνης, ο Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Αθηνών, ο Πρόεδρος του Ιατρι­κού Συλλόγου Πειραιώς κ. Μαντούβαλος, ο Πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Πειραιώς κ. Καλαϊτζάκος, ο Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Πειραιώς, ο Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών κ. Χαλκιαδάκης, ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Καλλιθέας κ. Ρημαντώνης και ο Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμε­λητηρίου Πειραιώς κ, Πετροπουλάκος.

Μετά την γενομένην ονομαστί διαπίστωσιν της ταυ­τότητος των παρόντων, αναλύων τον σκοπόν της συσκέ­ψεως, είπον τα εξής:

«Μακαριώτατε, Κύριοι,

Σας παρεκάλεσα να προσέλθητε εις την σημερινήν σύσκεψιν, κατόπιν του υπομνήματος το οποίον μοι υπε­βλήθη εκ μέρους όλων σας σχετικώς με τον εκ μέρους στρατιωτικών Αρχών Κατοχής τυφεκισμόν αθώων θυμά­των και παραλαβήν ομήρων εκ του πληθυσμού της χώρας.

Το έγγραφόν σας εκείνο το έλαβον βεβαίως υπό σοβαράν έποψιν και του απέδωσα τόσην σημασίαν, ώστε ησθάνθην την ανάγκην να σας προσκαλέσω δια να συζητήσωμεν επ' αυτού.

Αντιπροσωπεύετε, Κύριοι, μεγίστην μερίδα του Ελ­ληνικού λαού και ευρίσκω δικαίαν την έκφρασιν της ζωηράς ανησυχίας σας, την οποίαν εν τω υπομνήματί σας διατυπώνετε δια την τραγικήν κατάστασιν ήτις εδημιουργήθη από τίνος εις βάρος των αθώων πληθυσμών της χώ­ρας μας. Ευρίσκω μάλιστα ολίγον καθυστερημένην την εύλογον αυτήν διαμαρτυρίαν σας και ημείς ως Κυβέρνησις θα είμεθα άξιοι της εσχάτης περιφρονήσεως, εάν ανε­μένομεν την υποβολήν του υπομνήματος σας δια να συγκινηθώμεν και να αγανακτήσωμεν εκ του τυφεκισμου τόσων αθώων θυμάτων και εκ της παραλαβής τόσων ομήρων εκ μέρους των στρατευμάτων κατοχής.

Το υπόμνημα σας, έστω και καθυστερημένος μας έπεισεν ότι ασφαλώς διαβλέπομεν το ειλικρινές και βαθύτερον αίσθημα του Ελληνικού λαου και ότι ευρισκόμεθα εν τη άληθεία δταν έξ ονόματος του όμιλουμεν, διαμαρ-τυρόμεθα, έπεμβαίνομεν καΐ διεκδικουμεν εντόνως τά δι­καιώματα του.

H ίδική σας διαμαρτυρία, η οποία ήλθεν εις ενίσχυσιν των κυβερνητικών διαβημάτων και των αδιαλείπτων ενεργειών μας παρά ταις Αρχαίς Κατοχής, εστηρίχθη επί ενός και μόνον τραγικού τω όντι επεισοδίου και δι' αυτό εθεώρησα σκόπιμον να σας καλέσω και να σας καταστήσω κοινωνούς μιας σειράς τραγικών γεγονότων, τα οποία πι­θανώς αγνοείτε, και τα οποία επροκάλεσαν τας εντόνους διαμαρτυρίας μας και απησχόλησαν όλας τας σκέψεις μας κατά το διάστημα καθ΄ ο κυβερνώμεν την χώραν. Θα σας αναγνώσω εν των εγγράφων, που απεστείλαμεν επί του θέματος αυτού.

Ενταύθα ανεγνώσθη η εν τη σελ. 107 καταχωρηθείσα έντονος διαμαρτυρία της Κυβερνήσεως υπ' αριθ. Ε/63/IV/8 από 11-1-1943 δια την ομηρίαν και τας εκτελέσεις, μεθ' ο εξηκολούθησα ως εξής :

Δεν θέλω να σας κουράσω με την ανάγνωσιν και άλλων σχετικών εγγράφων, διότι το τελευταίον αυτό είναι αρκετόν να σας πείση ότι η Κυβέρνησις δεν κατατρίβεται εις μικρά και ανωφελή έργα και δεν αποβλέπει εις κομματικάς ή μικροπολιτικάς επιδιώξεις, όπως δεν κατέχεται από το ταπεινόν αίσθημα της φιλαρχίας δια να παραμένη εις την θέσιν αυτήν εις την οποίαν είναι υποχρεωμένη ν' αντιμετωπίζη καθημερινώς φυομένας άκανθας και εκκαθαρίζη τριβόλους.

Έχομεν συναίσθησιν της αποστολής μας και γενικώς αντιμετωπίζομεν την διεκδίκησιν των ιερωτάτων συμφερόντων του Ελληνικού Λαού.

Θα ηδύνατό τις να υποθέση εν τούτοις ότι και η Κυβέρνησις έπραξε το σιωπηρόν καθήκον όπερ και υμείς εν τη ευλόγω αδυναμία σας ηθελήσατε να πράξητε δια του υπομνήματος σας. Θα ηδύνατο να νομίζη κανείς ότι συνετάξαμεν και ημείς το ζωηρόν έγγραφον του οποίου ηκού-σατε προ ολίγου το κείμενον και επανεπαύθημεν επί των εντόνων εκφράσεων του γραπτού λόγου.

Ημείς, Κύριοι, αισθανόμεθα δικαίως μεγαλυτέραν ευθύνην από σας οι οποίοι παραμένετε αφοσιωμένοι εις τα έργα σας και ουδενός αξιώματος επωμίσθητε το βάρος. Δεν περιοριζόμεθα εις την ανταλλαγήν εγγράφων. Προχωρούμεν έτι πλέον. Και το πλείστον μέρος του χρόνου, εις το οποίον καταναλίσκομεν όλας τας σωματικάς και πνευματικάς μας δυνάμεις, το αφιερώνομεν εις την εξυπηρέτησιν των αγνώστων και αθώων εκείνων πολιτών οι οποίοι κατα την τραγικήν αυτήν περίοδον του Εθνικού μας βίου πίπτουν θύματα και ταλανίζονται αδίκως.

Είναι μακρός ο κατάλογος των πολιτών εκείνων υπέρ των οποίων αφιερώσαμεν σειράν εντόνων ενεργειών και κρίνω σκόπιμον να σας αναφέρω τας κυριωτέρας εξ αυτών.

Οι αξιωματικοί του Ναυτικού Πανάς και Χριστόπου­λος και ο Σμηναγός Καραγιάννης κατεδικάσθησαν εις θάνατον υπό του Γερμανικού Στρατοδικείου και κατόπιν εντόνου προσωπικού μου διαβήματος παρά τω Πληρεξουσίω του Ράιχ ανεστάλη η εκτέλεσις της ποινής.

Δυο αξιωματικοί της Αστυνομίας των Πόλεων συλ­ληφθέντες δι' αντιγερμανικάς ενεργείας άπελύθησαν κα­τόπιν προσωπικού μου διαβήματος.

Ο υπάλληλος του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου Πει­ραιώς Γεώργιος Γαλιώτης κατεδικάσθη εις θάνατον και τη επεμβάσει μου δεν επεκυρώθη η καταδικαστική απόφασις.

Προς απόδειξιν ότι τα αίτια των αντιποίνων οφείλοντο εις τας υπό των κομμουνιστών εφαρμοζομένας πρά­ξεις δολίας φθοράς, ανέφερον ακόμη τα εξής :

«Την 18ην Δεκεμβρίου έλαβεν χώραν επίθεσις ανταρ­τών εναντίον ίταλικού αυτοκινήτου έξωθι του Λιδωρικίου, με αποτέλεσμα τον φόνον 7 στρατιωτών, ενός καραμπινιέρου, ενός Ιταλου ιατρού, ενός Έλληνος χωροφύλακος και τον τραυματισμόν ενός αξιωματικού, 3 στρατιωτών και ενός ενωμοτάρχου. Τα αντίποινα υπήρξαν σκληρά. Οκτώ άτομα εξετελέσθησαν έξωθι της πόλεως Λιδωρικίου και δύο άτομα πλησίον του χωρίου Αμυγδαλιά οπού έλαβε χώραν η επίθεσις, 140 οικίαι δε του χωρίου  Αμυγδα­λιά ενεπρήσθησαν και εκάη ολόκληρον το χωρίον Τολοφών Βιτρινίτσης.

Μετά την απόπειραν ανατινάξεως της γεφύρας Γουμενίτσης έξετελέσθησαν 42 άτομα υπό των Γερμανικών Αρχών Θεσσαλονίκης λόγω αντιποίνων και μετά την απόπειραν ανατινάξεως του προβολέως Σαλαμίνος εξετελέσθησαν τρία άτομα, επεβλήθησαν αυστηραί κυρώσεις και ανά 48ωρον παρελαμβάνοντο είκοσι άτομα ως όμηροι.

ΙΙ. Μήπως πλανώμεθα;