Τρίτη 20 Μαρτίου 2012

ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΟΣ: ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΩΝ ΣΕΒΡΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΧΙΣΕΩΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ



Υπό την επίδραση των επιχειρήσεων του ελληνικού στρατού κατά το θέρος του 1920 και με την έντονη συμπαράσταση της Αγγλικής κυβερνήσεως υπογράφτηκε στις 10 Αυγούστου 1920 η Συνθήκη των Σεβρών, μεταξύ της Ελλάδος, των συμμάχων και της σουλτανικής κυβερνήσεως παρά την έκδηλη απροθυμία της Ιταλίας και της Γαλλίας. Δια της συνθήκης αυτής επιδικαζόταν στην Ελλάδα η Θράκη μέχρι των προθύρων της Κωνσταντινουπόλεως και η Σμύρνη μετά της ενδοχώρας της.

Ο Μουσταφά Κεμάλ κατάγγειλε προς το τουρκικό έθνος την προδοσία του Σουλτάνου και της κυβερνήσεως του που δέχθηκαν να συνάψουν τη Συνθήκη αυτή η οποία διαμέλιζε την Τουρκία. Οι Τούρκοι έπαυσαν πια να πιστεύουν στο Σουλτάνο, προσέρχονταν δε τώρα με περισσότερη προθυμία στην επιστράτευση του Κεμάλ. Οι προβλέψεις του Ε. Βενιζέλου ότι μετά τις επιχειρήσεις του θέρους του 1920 το γόητρο του Κεμάλ θα μειωνόταν και θα εξαναγκαζόταν να δεχθεί τη συνθήκη ειρήνης δια­ψεύστηκαν. Αντίθετα το κύμα του στερεώθηκε μετά τη Συνθήκη των Σεβρών. Η αντίσταση του τονώθηκε. Ο Σουλτάνος του κήρυξε πόλεμο και ξέσπασε άγριος εμφύλιος πόλεμος μεταξύ σουλτανικών και κεμαλικών. Ο Κεμάλ κατάστειλε διά πυρός, σιδήρου και αγχόνης όλα τα εναντίον του κινήματα των σουλτανικών και τον Οκτώβριο του 1920 είχε θεμε­λιώσει το κράτος του. 
O Ε. Βενιζέλος επιστρέφοντας στην Ελλάδα μετά την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, δέχτηκε δολοφονική επίθεση υπό πολιτικών του αντιπάλων στο σιδηροδρομικό σταθμό Λυών των Παρισίων, όπου τραυματίστηκε. Ταραχές επακολούθησαν στις Αθήνες, όπου και φονεύ­θηκε υπό αποσπάσματος των ταγμάτων ασφαλείας ο Ίων. Δραγούμης. 
Εμείς δεν νικηθήκαμε...
(Πίνακας Γ. Προκοπίου)
O E. Βενιζέλος, δικτάτωρ από τον Ιούνιο 1917, ήταν αποκλειστικά υπεύθυνος για την εμπλοκή της Ελλάδος στη Μικρά Ασία. Αυτός όφειλε να την φέρει σε πέρας υπό προσωπική του ευθύνη. Μετά τη Συνθήκη των Σεβρών αντιμετώπιζε το πρόβλημα της συνεχίσεως του πολέμου με μόνες τις ελληνικές δυνάμεις εναντίον της Τουρκίας, πού υποστηριζόταν υπό της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Σοβιετικής Ρωσίας. Είχε την αγγλική υποστήριξη στο διπλωματικό πεδίο, υποστήριξη χωρίς πρακτική βοήθεια και ενδεχομένως παλίμβουλη και ταλαντευόμενη, γιατί η Αγγλία αντιμετώπιζε την πίεση, των Μουσουλμάνων των Ινδιών υπέρ της Τουρκίας. Είχε στην εξουσία του μια Ελλάδα διχασμένη. Ο λαός ήταν χωρισμένος σε βενιζελικούς και αντιβενιζελικούς. Η δυσαρέσκεια υπόβοσκε, γιατί ο λαός έβλεπε ότι ο Ε. Βενιζέλος έμπλεκε διαρκώς τη χώρα σε νέους πολέμους. Πρώτα στο Μακεδονικό μέτωπο, ύστερα στη Ρωσία, κατόπιν στη Μικρά Ασία. Οι πολιτικοί του αντίπαλοι εκμεταλ­λεύονταν τη δυσαρέσκεια του λαού και διάδιδαν την πρόθεσή τους αν ανέλθουν στην αρχή να θέσουν τέρμα στον πόλεμο. 
Μέσα σ' αυτό το κλίμα ο Ε. Βενιζέλος αποφάσισε να προκηρύξει εκλογές. Η απόφαση του αυτή ήταν άστοχη, αντίθετη προς το συμ­φέρον του αγώνα που διεξήγαγε η Ελλάς. Εκλογές σε ώρα πολέμου! 
Πολλοί πίστεψαν ότι ο Ε. Βενιζέλος οδηγήθηκε από δόλιες, αντιπατριωτικές σκέψεις στην απόφαση να προκηρύξει εκλογές. Πίστεψαν ότι ο Ε. Βενιζέλος αντιλήφθηκε ότι έμπασε την Ελλάδα σε ένα ατέρμονα πόλεμο με μόνες τις δυνάμεις της υστέρα από την εγκατάλειψη της Ελλάδος από τους συμμάχους από τον Ιούνιο του 1920, όταν ο Λόϋδ Τζώρτζ του ανακοίνωσε ότι η Ελλάς έπρεπε να κατανικήσει μόνη της την αντίσταση των Τούρκων. Βλέποντας ότι παρά τις προβλέψεις του ο Κεμάλ επικρατούσε στο εσωτερικό της Τουρκίας και ότι ο πόλεμος έπαιρνε μάκρος με αυξανόμενες πιθανότητες να εξαντληθεί η Ελλάς και να ηττηθεί, αποφάσισε να κατέλθει σε εκλογές, βέβαιος ότι θα κατα­ψηφιζόταν, ώστε να πέσουν οι ευθύνες της κακής εκβάσεως της εκ­στρατείας στους πολιτικούς του αντιπάλους, δεδομένου ότι η ήττα της Ελλάδος θα επερχόταν κατά το χρόνο της διακυβερνήσεως της χώρας υπ' αυτών. 
Ο Βενιζέλος όμως ήταν αγωνιστής και φλογερός πατριώτης και δεν είναι δυνατόν να του αποδώσουμε τέτοιες προθέσεις. Πιστεύουμε ότι ο σκοπός του ήταν να κατανικήσει την τουρκική αντίσταση επιστρατεύον­τας όλες τις δυνάμεις της χώρας και επιβάλλοντας στον ελληνικό λαό όλες τις πρόσθετες θυσίες που απαιτούνταν για τη συνέχιση του αγώνα. Για τους σκοπούς αυτούς θέλησε να στηριχθεί στη λαϊκή υποστήριξη τερμα­τίζοντας τη δικτατορική του θητεία. Μαθημένος τόσα χρόνια να υπερ­ψηφίζεται από τον ελληνικό λαό δεν αντιλήφθηκε τη βαθιά μεταβολή της λαϊκής γνώμης που προήλθε από το διχασμό που υπόσκαπτε τα σωθικά του λαού από τα χρόνια της οξείας διαστάσεως του με τον βασιλέα Κωνσταντίνο. Πίστευε ότι θα υπερψηφιζόταν, τώρα μάλιστα που είχε πετύχει να αναγνωρισθούν από τους συμμάχους τα δίκαια της Ελλάδος με τη Συνθήκη των Σεβρών. Και διέπραξε το φοβερό λάθος να κρεμάσει τα συμφέροντα της Ελλάδος στην άδηλο έκβαση μιας εκλογικής αναμετρήσεως. Παράβλεψε ότι η εκστρατεία της Μικράς Ασίας άνηκε στην αποκλειστική του ευθύνη και όφειλε να την φέρει αυτός σε πέρας και ύστερα να προσφύγει στην ψήφο του λαού. 
Εκτός των σοβαρών αυτών λόγων προέκυπτε και μια άλλη ανάγκη που συνηγορούσε υπέρ της αποφυγής των εκλογών. Απαιτείταν συνέχιση των επιχειρήσεων προς οριστική συντριβή του κεμαλικού στρατού για να εξαναγκασθεί και η κυβέρνηση της Άγκυρας να δεχθεί τη Συνθήκη των Σεβρών. Προς τούτο έπρεπε να επιστρατευθούν οι απαιτούμενες πρόσθετες ελληνικές δυνάμεις το ταχύτερο, ώστε οι επιχειρήσεις να αρχίσουν εντός του 1920 με σημαντική υπεροχή των ελληνικών δυνάμεων πριν προλάβει ο Κεμάλ να οργανώσει επαρκείς δυνάμεις τακτικού στρατού προς αντίσταση. Από του Αυγούστου που υπογράφθηκε η Συνθήκη των Σεβρών μπορούσε μέχρι του Οκτωβρίου να συντελεσθεί η επι­στράτευση και τον Οκτώβριο να αρχίσουν οι επιχειρήσεις, όταν ακόμη ο τουρκικός στρατός ήταν σχεδόν ανύπαρκτος. Μόνο ανταρτικές ομάδες διάθετε, οι δε σχηματιζόμενες μεραρχίες του ήσαν ακόμη πυρήνες, σκελετοί μονάδων με μεγάλες ελλείψεις οπλισμού. Οι εκλογές όμως παράλυσαν κάθε προπαρασκευή προς ανάληψη επιχειρήσεων. Καμιά σκέψη για επιχειρήσεις. Ο Αύγουστος, ο Σεπτέμβριος, ο Οκτώβριος πέρασαν μέσα στον πυρετό της προεκλογικής περιόδου. Την 1 Νοεμβρίου εκλογές. Ο Νοέμβριος και ο Δεκέμβριος πέρασαν με τα επινίκεια, με γιορτές και με ανασχηματισμούς κυβερνητικούς. Ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος με συζητήσεις με τους συμμάχους. Και τον Μάρτιο 1921 αποφάσισε η νέα κυβέρνηση να ξαναρχίσει επιχειρήσεις, με τις προϋπάρχουσες δυνάμεις, χωρίς να έχει γίνει καμιά επιστράτευση. Και τότε βρήκε ο ελληνικός στρατός μπροστά του ένα νέο τουρκικό στρατό, οργανωμένο και επαρκώς εξοπλισμένο. Ο Κεμάλ είχε επωφεληθεί από τους έξι μήνες αδρανείας μας για να προχωρήσει δραστήρια στην ανά­πτυξη και στερεοποίηση των δυνάμεων του. 
Οι εκλογές έγιναν τη 1 Νοεμβρίου. Ο Ε. Βενιζέλος καταψηφίσθηκε. 
Η νέα κυβέρνηση ανακάλεσε πολλούς αποταχθέντες αξιωματικούς και τους διάθεσε στη Μ. Ασία. Αναστάτωση επήλθε στις διοικήσεις του στρατού. Αρχηγός της στρατιάς Μ. Ασίας ανάλαβε ο στρατηγός Α. Παπούλας με επιτελάρχη τον συνταγματάρχη Πάλλη. 
Στις 11 Νοεμβρίου 1920 η κυβέρνηση προκήρυξε δημοψήφισμα για την 22η Νοεμβρίου για την επάνοδο του βασιλέως Κωνσταντίνου. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν υπέρ της επανόδου του, και ο βασιλεύς επανήλθε στον θρόνο του. Ο λαός τον υποδέχθηκε με πρωτοφανείς εκδηλώσεις αφοσιώσεως. 
Την παραμονή του δημοψηφίσματος η Αγγλία, η Γαλλία και η Ιταλία δήλωσαν στην ελληνική κυβέρνηση ότι η επαναφορά του βασι­λέως Κωνσταντίνου στο θρόνο της Ελλάδος θα προκαλούσε «νέα δυσμενή κατάσταση όσον αφορά τας μεταξύ των Συμμάχων και της Ελλάδος σχέσεις και εν τη περιπτώσει ταύτη οι τρεις κυβερνήσεις δηλούσι ότι επι­φυλάσσουν εις εαυτάς πλήρη έλευθερίαν ενεργείας προς διακανονισμόν της καταστάσεως ταύτης». 
Η Αγγλία, η Γαλλία και η Ιταλία βρήκαν το πρόσχημα για να δικαιολογήσουν την από του Ιουνίου 1920 εγκατάλειψη της Ελλάδος στις δικές της δυνάμεις. Βρήκαν επίσης το πρόσχημα η Ιταλία και η Γαλλία για να δικαιολογήσουν τις δόλιες ενέργειες τους που είχαν αρχίσει από το φθινόπωρο του 1919, να συνάψουν ιδιαίτερες συμφωνίες με τη Κεμαλική Τουρκία. 
Εν τούτοις, στη θέση που βρισκόταν η Ελλάς η επαναφορά του βασιλέως αυτή τη στιγμή υπήρξε βαρύ πολιτικό σφάλμα. Η νέα κυβέρνηση όφειλε να μη δώσει στους συμμάχους το πρόσχημα της ανοιχτής ρήξεως με την Ελλάδα, δεδομένου ότι η πολιτική της ήταν να επιζητήσει τη μεταστροφή της κοινής γνώμης στις χώρες των συμμάχων υπέρ των συμφερόντων της Ελλάδος. Ενώ κατέβαλλε συνεχείς προσπά­θειες να πείσει τους συμμάχους να τηρήσουν τις υποχρεώσεις που είχαν αναλάβει με τη Συνθήκη των Σεβρών, παρόξυνε συγχρόνως την κοινή γνώμη στις χώρες των συμμάχων εναντίον της Ελλάδος με την επαναφορά του βασιλέως που θεωρείταν ότι άσκησε πολιτική εχθρική προς τους συμμάχους κατά τον πόλεμο. Οι τουρκόφιλοι κύκλοι, ο τύπος, βρήκαν το πρόσχημα να τονώσουν την αντίδραση κατά της Συνθήκης των Σε­βρών και να υποστηρίξουν την τουρκική αντίσταση.
Ύστερα από πολλές συζητήσεις με τις συμμαχικές κυβερνήσεις κατά τις οποίες η Ιταλική και η Γαλλική κυβέρνηση προσπάθησαν να πείσουν την Ελληνική κυβέρνηση ότι η εκστρατεία της στη Μικρά Ασία δεν ήταν δυνατό να συνεχισθεί χωρίς κίνδυνο να αποτύχει, η Ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει σε επανάληψη των επι­χειρήσεων. Στην απόφαση αυτή κατάληξε κατόπιν ενθαρρύνσεως της Αγγλικής κυβερνήσεως και κυρίως γιατί το επιτελείο της Στρατιάς Μ. Ασίας θεωρούσε ότι ο τουρκικός στρατός βρισκόταν ακόμη σε καθυστερημένο στάδιο συγκροτήσεως του και δεν θα μπορούσε να αντι­μετωπίσει επιτυχώς τις ελληνικές δυνάμεις. 
Βρισκόμαστε στον Μάρτιο του 1921. Η ευνοϊκή περίοδος προς κατανίκηση του τουρκικού στρατού (Αύγουστος-Δεκέμβριος 1920) είχε περάσει. Μια επιθετική αναγνώριση που έκαμαν τον Δεκέμβριο 1920 δύο μεραρχίες από την περιοχή Προύσας προς Εσκή Σεχήρ, αποκάλυψε ότι ο τουρκικός στρατός είχε συγκροτηθεί σε 9 μεραρχίες μικράς δυνά­μεως (δύναμη μεραρχίας 2.000-3.000 άνδρες)με λίγα πυροβόλα. Οι Τούρκοι παρουσίασαν ένα μικρό στρατό, αλλά ήταν τακτικός στρατός και η συγ­κρότησή του προόδευε γρήγορα, αν λάβει κανείς υπ' όψη του ότι κατά τις επιχειρήσεις του θέρους 1920 μέχρι τον  Οκτώβριο μόνο ανταρτοομάδες  και ασήμαντα τακτικά τμήματα αντιτάχθηκαν στην προ­έλαση του ελληνικού στρατού. 
Τον Μάρτιο η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε ν' αναλάβει ο στρατός επιθετικές επιχειρήσεις προς κατάληψη της περιοχής Εσκή Σεχήρ-Κιουτάχεια-Αφιόν Καραχισάρ με την ελπίδα ότι η απώθηση των Τούρκων πέραν της γραμμής αυτής θα επηρέαζε ευνοϊκά τη θέση της Ελλάδος κατά τις συζητήσεις μετά των συμμάχων. Το επιτελείο της Στρατιάς Μ. Ασίας πίστευε ότι η επιχείρηση αυτή θα ήταν της ίδιας μορφής όπως οι επιχειρήσεις του θέρους του 1920, δηλαδή ότι θα συναντούσε αδύνατες μεμονωμένες αντιστάσεις χωρίς να έχουν δυνατό­τητα οι Τούρκοι να συνάψουν μια γενική και παρατεταμένη μάχη. Την άποψη του αυτή την στήριξε στην υπόθεση ότι οι λίγες δυνάμεις των Τούρκων θα διασπείρονταν σε μικρές ομάδες σ' όλη τη γραμμή από Εσκή Σεχήρ μέχρι Αφιόν Καραχισάρ. 
Αφήνοντας πίσω  τους  νεκρούς  συντρόφους  στη περιοχή του Σαγγάριου, οι στρατιώτες μας  παίρνουν το δρόμο της  επιστροφής
Το πρόβλημα όμως δεν ήταν αυτό. Τόν Μάρτιο 1921 τό στρατηγικό πρόβλημα ήταν ποια εξέλιξη θα είχε η εκστρατεία στην περίπτωση που οι Τούρκοι θα συνέχιζαν την αντίσταση τους και μετά την απώθηση τους από την περιοχή Εσκή Σεχήρ-Κιουτάχεια-Αφιόν Καραχισάρ. Τα μέχρι τούδε δεδομένα έδειχναν ότι ο Μουσταφά Κεμάλ είχε στερεωθεί και αναγνωριζόταν από τους συμμάχους ως μέλλουσα κυβέρνηση της Τουρκίας, καθιστόταν δε όλο καί περισσότερο αδιάλλακτος και ζητούσε την κατάργηση της Συνθήκης των Σεβρών. Είχε το στρατηγικό πλεονέ­κτημα της ελευθερίας ελιγμών σε μεγάλο βάθος, οι λιμένες δε μέσω των οποίων δεχόταν τα αποστελλόμενα εκ Ρωσίας και Ιταλίας όπλα και εφόδια (λιμένες Ευξείνου και Αττάλειας) βρίσκονταν έξω της ακτίνας ενεργείας του ελληνικού στρατού. Μπορούσε να παρατείνει τον πόλεμο επί πολύ χρόνο, όσος του χρειαζόταν για να αναπτύξει το στρατό του, στηριζόμενος σε βάση μακρισμένη, στην Άγκυρα. Ο ελληνικός στρα­τός θα ήταν υποχρεωμένος να φθάσει στην Άγκυρα για να καταλά­βει την πρωτεύουσα του, ώστε να καταστρέψει το γόητρο του και την πίστη των Τούρκων προς το πρόσωπο του, και αφ' ετέρου για να εξουδε­τερώσει τη βάση επιχειρήσεων του προς παράλυση του στρατού του. 
Συνεπώς το στρατηγικό πρόβλημα δεν ήταν η κατάληψη της γραμ­μής Εσκή Σεχήρ- Αφιόν Καραχισάρ αλλά η ανάληψη βαθιάς εκστρα­τείας προς Άγκυρα με επαρκείς δυνάμεις, ικανές όχι μόνο να κατα­νικήσουν τον τουρκικό στρατό, αλλά και να διατηρήσουν μέχρι της συνάψεως της ειρήνης την Άγκυρα, γιατί η προσωρινή κατοχή της Aγκύρας και η επάνοδος του ελληνικού στρατού σε όπισθεν θέσεις θα ξανάδινε στον Κεμάλ το κύρος του. Θα ισχυριζόταν ότι εκδίωξε τον ελληνικό στρατό εκ της Αγκύρας και τον εξανάγκασε να υποχωρήσει καταδιωκόμενος. 
Για να έχει ελπίδες ότι θα πετύχει τους σκοπούς της η εκστρατεία αυτή ήταν ανάγκη να διαθέτει ο ελληνικός στρατός δυνάμεις επαρκείς για να κατανικήσει τον τουρκικό στρατό σε γενική μάχη προφανώς προ της Αγκύρας, που οπωσδήποτε θα την υπεράσπιζαν οι Τούρκοι με όλες τις δυνάμεις τους. Τούτο σημαίνει ότι οι δυνάμεις του ελληνικού στρατού θα πρέπει να έφθαναν προ της Αγκύρας χωρίς η αναπότρεπτη διάθεση μονάδων προς φρούρηση των μακρών συγκοινωνιών των να μειώσει την υπεροχή τους. 
Το συμπέρασμα είναι ότι απαιτείταν γενική επιστράτευση της Ελ­λάδος τον Μάρτιο 1921 και κινητοποίηση όλων των πόρων της. Η κυβέρνηση όφειλε να σκεφθεί ότι δεν επιτρεπόταν καμιά χρονοτριβή. Δεν θα έλυναν τα προβλήματα της οι συζητήσεις με τους συμμάχους, οι οποίες έδιναν χρόνο στους Τούρκους να αναπτύσσουν τις δυνάμεις τους. Μόνο η κεραυνοβόλα στρατιωτική ενέργεια θα έδινε τη λύση, και θα υποχρέωνε συμμάχους και Τούρκους να επικυρώσουν τη Συνθήκη των Σεβρών. Εάν η μελέτη του στρατηγικού αυτού προβλήματος κατά­ληγε στο συμπέρασμα ότι οι οικονομικοί πόροι της Ελλάδος, οι εφε­δρείες της και ο εξοπλισμός της δεν επαρκούσαν για την ανάληψη της εκστρατείας αυτής σ' ολόκληρο το βάθος της, τότε δεν θα έπρεπε να αναληφθούν καθόλου επιθετικές επιχειρήσεις. Θα έπρεπε τότε να αντιμετωπισθεί η συσπείρωση του στρατού σε οχυρωμένο προγεφύρωμα περί τη Σμύρνη με δυνατότητα μεταγγίσεως δυνάμεων στη Θράκη προς εξασφάλιση της διατηρήσεως της. Ο κύριος σκοπός από τούδε θα ήταν η άμυνα της Θράκης. 
1921 Πάσχα στο  Μέτωπο

Ο στρατηγός Ιωάννης Μεταξάς που από την αρχή ήταν αντίθετος προς την εκστρατεία της Ελλάδος στη Μικρά Ασία, αφού ανακλήθηκε μετά τις εκλογές, εκδήλωνε έντονη διαφωνία κατά της αποφάσεως της κυβερνήσεως προς συνέχιση των επιθετικών επιχειρήσεων. Επέκρινε δριμύτατα τη συνέχιση της εκστρατείας, και τάχθηκε υπέρ της εγκατα­λείψεως της Μικράς Ασίας και συμβούλευσε την κυβέρνηση να συγκεν­τρώσει την προσοχή της στην άμυνα της Θράκης. 
Η κυβέρνηση, όπως είπαμε, αποφάσισε να συνεχίσει τις επιχειρήσεις με τις διατιθέμενες στη Μ. Ασία δυνάμεις που θα ενίσχυε με τη πρόσ­κληση μόνο τριών εφεδρικών κλάσεων. Στην απόφαση αυτή κατάληξε ύστερα από ενθάρρυνση της Αγγλίας που είχε συμφέρον να διατηρείται ο ελληνικός στρατός στη Μικρά Ασία για να καλύπτει τα Στενά του Βοσπόρου προς όφελος του Αγγλικού ελέγχου επί των Στενών και της Κωνσταντινουπόλεως, χωρίς όμως να του παρέχει καμιά βοήθεια προς οριστική επικράτηση του. Εκτός της Αγγλικής ενθαρρύνσεως αποφασιστικά επέδρασε επί των αποφάσεων της κυβερνήσεως η αισιόδοξη εκτίμηση του επιτελείου της Στρατιάς Μ. Ασίας περί των δυνατοτήτων των στη Μ. Ασία ελληνικών δυνάμεων.

11 σχόλια:

  1. Η Ελληνική συμμέτοχη στην Επίβουλη της ειρήνης στην Τουρκία το 1919-1922 βασίστηκε στην Συνθήκη ειρήνη των Σεβρών. Είναι όμως άγνωστο εάν, κατά την διεθνή συνδιάσκεψη στο Παρίσι, στα τέλη Μαρτίου του 1920, η Ελληνική πλευρά, οδηγούμενη από τον Ελ. Βενιζέλο, ήταν σε γνώση της αναφοράς του Στρατάρχη Φόχ, επικεφαλής διεθνής στρατιωτικής επιτροπής, μέλη της οποίας ήταν εκπρόσωποι από την Μ. Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Ιαπωνία, με σκοπό να μελετήσει την στρατιωτική πτυχή του προβλήματος της επιβουλής της απόφασης της Ετέντε σε περίπτωση μη αποδοχής από Τουρκικής πλευράς των όρων συνθηκολόγησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι τότε στην συγκεκριμένη επιτροπή Δεν συμμετείχε κανένας Έλληνας στρατιωτικός, σαν εκπρόσωπος της Ελλάδας. Και αυτό παρά το γεγονός της σημαντικής στρατιωτικής συνεισφοράς της χώρας.
    Από την αναφορά του Γάλλου Στρατάρχη, πέρα από την ανάγκη συγκροτήσεως Τουρκικής Χωροφυλακής σε ρόλο τήρησης της τάξεως, φάνηκε η ανάγκη για διατήρηση και ενίσχυση των συμμαχικών χερσαίων δυνάμεων. Το επίπεδο χερσαίων δυνάμεων αναγκαίων για την τήρηση της τάξεως και έλεγχου ολόκληρου της Τουρκικής επικράτειας ήταν 27 ΜΠ στις οποίες έπρεπε να προστεθούν και 4 σαν εφεδρεία με βάση την άποψη του Ιταλικού Γενικού Στρατηγείου για αντιμετώπιση πιθανόν βίαιων αντιδράσεων από Τουρκικής πλευράς (εξεγέρσεις, αντάρτικο). Δηλαδή συνολικά 31 ΜΠ. Τότε οι διαθέσιμες δυνάμεις ήταν:
    Μ. Βρετανία: 4 ΜΠ, Γαλλία: 5 ΜΠ, Ιταλία: 1ΜΠ σύνολο 10 ΜΠ. Από αυτές, 9 μεραρχίες ήταν μειωμένης σύνθεσης. Η Ελλάδα τότε είχε ήδη διαθέσει 8 ΜΠ εμπόλεμης σύνθεσης 15.000 ανδρών, ενώ ακόμη 1 ΜΠ, εφεδρική, ήταν σε ένα ενδιάμεσο στάδιο ετοιμασίας για αυτό το σκοπό. Σύνολο 19 ΜΠ.(1 ΜΠ εφεδρική).Από τα παραπάνω είναι εμφανές ένα κενό τουλάχιστον 12 ΜΠ, από τις οποίες 3 ΜΠ εφεδρικές. Η επιτροπή είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι για τα κράτη μέλη της συμμαχίας ήταν αδύνατο την συγκεκριμένη χρονική στιγμή να διαθέσουν επιπλέον χερσαίες δυνάμεις, δηλ. τουλάχιστον 9 ΜΠ. Ο Ελ. Βενιζέλος έθεσε στην διάθεση των συμμάχων το σύνολο του Ελληνικού στρατού τότε, δηλ. 14 ΜΠ. Από τις οποίες 9 ΜΠ ήταν ήδη δεσμευμένες για αυτό τον σκοπό.
    -συνεχιζεται-

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. -συνεχεια-
    Το πρόβλημα της στάσης του τούρκικου μουσουλμανικού πληθυσμού ήταν αρκετά σημαντικό. Οι σύμμαχοι γνώριζαν ότι η Ελληνική απόβαση στην Σμύρνη το 1919 είχε προκαλέσει το Τουρκικό αίσθημα και ξυπνήσει τον εθνικό εγωισμό του τοπικού πληθυσμού. Οι Χριστιανικές και μη μειονότητες είχαν έρθει σε δύσκολη θέση, και ήδη σε ορισμένες περιοχές υπήρχαν φαινόμενα διωγμού χριστιανών. Το πρόβλημα υπήρχε στην αδυναμία προστασίας του με ένοπλα μέσα από την συμμαχία. Είχαν λοιπόν από τότε καταλάβει ότι η αδυναμία ενίσχυσης με επιπλέον στρατιωτικό προσωπικό και μέσα των συμμαχικών δυνάμεων θα είχε αρνητικά αποτελέσματα σε ότι αφόρα τις χριστιανικές μειονότητες. Η μονή λύση που θεωρούσαν δυνατή ήταν η αλλαγή των ορών της συνθήκης των Σεβρών με νέους ηπιότερης μορφής έτσι ώστε να κατανευαστεί αυτή η εχθρική στάση και να αποφευχθούν όσο τον δυνατόν αρνητικές επιπτώσεις στις χριστιανικές μειονότητες.
    Η στάση των εθνικιστών του Κεμάλ ήταν ένας επιπλέον παράγοντας. Ήταν αλήθεια ότι το 1920 ο Κεμάλ δεν ήταν σε θέση στρατιωτικά να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στην συμμαχία, αλλά όμως γνώριζαν ότι ήταν μόνο θέμα χρόνου για να οργανώσει ένα ισχυρό στράτευμα, βασισμένος και στα αποθέματα όπλων και πυρομαχικών της Τουρκικής στρατιάς του Καυκάσου που είχαν μείνει στα χέρια των Τούρκων διοικητών, και δεν είχαν κατασχεθεί από την συμμαχία εξαιτίας της έλλειψης δυνάμεων. Χαρακτηριστικά είχε προταθεί να συμβουλευτεί η Αρμενία, να διατηρήσει μια εξωτερική πολιτική καλής γειτονίας με την Τουρκία αποφεύγοντας τις τριβές! Σήμερα μια τέτοια στάση είναι γνωστότερη σαν «φιλανδοποίηση». Ήταν επίσης γνωστό ότι διάμεσου του Καυκάσου μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες του στρατού του και οι σύμμαχοι ήταν αδύναμοι να κόψουν αυτό τον «ομφάλιο λώρο».
    -συνεχιζεται-

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. -συνεχεια-
    Με βάση τα δεδομένα του Μαρτίου του 1920, λοιπόν, εάν η Ελλάδα ήθελε να καλύψει το κενό δυνάμεων έπρεπε να διαθέσει 18 έως 22 ΜΠ. Υπήρχε λοιπόν το 1920 ένα έλλειμμα 4 έως 8 ΜΠ για να καλυφτεί. Από τον Μάρτιο του 1920 έως τον Αύγουστο του 1922 όμως είχαν αλλάξει πολλά πράγματα. Η Γαλλία και η Ιταλία, είχαν αποχωρήσει από την Τουρκία, και είχαν μείνει μόνο η Μ. Βρετανία και ο Ε.Σ. Οι Άγγλοι δεν είχαν αλλάξει την συμμετοχή τους στις ζώνες επιτήρησης. Αντίθετα είχαν ήδη αρχίσει από το φθινόπωρο του 1921 να μελετούν τρόπους έτσι ώστε να ενισχύσουν στο Ιράκ την στρατιωτική παρουσία και με την χρήση ντόπιων, φοβούμενοι Τουρκική επίθεση εναντίον τους. Από ελληνικής πλευράς ο Ε.Σ. είχε αυξήσει την παρουσία του σε Θράκη και Μ. Ασία σε 16 ΜΠ, με συνολικά 54 σντ πζ. το 1922 Άγγλοι και Έλληνες είχαν συνολικά χερσαίες δυνάμεις ισοδύναμες με 23 ΜΠ. Αν βασιστούμε στην αναφορά του Στρατάρχη Φοχ, εξακολουθούσε να υπάρχει ένα κενό 8 ΜΠ.
    -συνεχιζεται-

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. -συνεχεια-
    Υπάρχουν σημαντικά ερωτηματικά και απορίες.
    - Γιατί δεν υπήρχε Έλληνας εκπρόσωπος στην συγκεκριμένη επιτροπή, δεδομένου της σημασίας της.
    - Ήταν σε γνώση, τότε, τον Μάρτιο του 1920, η Ελληνική πλευρά της ύπαρξης τέτοιας μελέτης για το αναγκαίο επίπεδο δυνάμεων από πλευράς συμμάχων; Εάν ναι, τότε εσκεμμένα μπορεί να ειπωθεί για «ελαφρότητα» σε ότι αφόρα την απόφαση για περαιτέρω συνεχεία των πολεμικών επιχειρήσεων από ελληνικής πλευράς. Εάν όχι και τότε πάλι μπορεί να ειπωθεί για «ελαφρότητα» γιατί συνέχισαν στην ουσία «στα τυφλά» χωρίς γνώση για το μέγεθος της περιπέτειας στην οποία είχαν εμπλακεί.
    - Με βάση ποιες Ελληνικές εκτιμήσεις ο Ε.Σ ήταν σε θέση να καλύψει το ίδιο τις ελλείψεις και να πετύχει στην ουσία την καταστροφή των Εθνικιστών του Κεμάλ και ταυτόχρονα τον έλεγχο της Τουρκίας χωρίς να αναπληρώσει 100% το κενό δυνάμεων που είχαν αναγνωρίσει ότι υπάρχει οι σύμμαχοι; Ο ΕΣ. Των 14 ΜΠ και 42 οργανικών σντ Πζ του 1920 για αυτό τον λόγο μεγέθυνε στον Ε.Σ. του 1922 με 18 ΜΠ και τουλάχιστον 60 σντ πζ, οργανικών και ανεξ.
    - Γιατί η Ελληνική θέση δεν άλλαξε με βάση, τα νέα δεδομένα, απόρροια αυτής της συμμαχικής μελέτης; Γιατί εξακολούθησε να υποστηρίζεται η δια όπλων λύση του Μικρασιάτικου ζητήματος;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. 1. Σχετικά με τη Συνθήκη των Σεβρών ο Καράσσος γράφει:
    Είναι αληθές, ότι δια της υπογραφείσης την 28ην Ιουλίου 1920 συνθήκης των Σεβρών προεβλέπετο ν' αποσπασθούν εκ της Τουρκίας αρκεταί επαρχίαι. Η Ανατολική Θράκη, η Ιωνία, η Συρία, η Μεσσοποταμία και η Αρμενία.
    Αλλά, πλην του ότι η συνθήκη αύτη υπεγράφη δέκα τεσσάρας μήνας μετά την απόβασιν του ελληνικού στρατού εις την Σμύρνην, ήτοι εις έποχήν, καθ' ην η Ελλάς από μηνός ήδη είχε διά των επιχειρήσεων του Ιουνίου του 1920 σοβαρώς αγγιστρωθή εις την Μικράν Ασίαν επί του μετώπου: Μαίανδρος ποταμός - Ναζλή - Ελβανλάρ - Κούλα - Μάρμαρα - Σόμα - Τίμπος (ανατολικώς Προύσης) - Ακ Σου -Κίος, ήτο εξ άλλου καταφανές εκ της φιλικής έναντι της κεμαλικής Τουρκίας στάσεως της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Ρωσσίας, ότι η συνθήκη αύτη δεν επρόκειτο να εφαρμοσθή, ιδία όσον αφορά εις την απόσπασιν εδαφών εκ της Τουρκίας.(1)
    Απετέλει πάντως στοιχειώδες καθήκον των υπευθύνων στρατιωτικών συμβούλων της τότε ελληνικής κυβερνήσεως να παρέχωσιν εις αυτήν την από στρατιωτικής απόψεως διαφώτισίν των υπό τό ανωτέρω πνεύμα της θετικής και ψυχραίμου ενατενίσεως της εκάστοτε στρατιωτικής καταστάσεως, αλλά και της προβλεπομένης να δημιουργηθή ενδεχομένως βραδύτερον. Απαραιτήτως δ' ώφειλον ούτοι να πράξωσι τούτο εις τας κάτωθι δύο συγκεκριμένας περιπτώσεις: Πρώτον όταν η Ελλάς επρόκειτο ν' αποδεχθή την «εντολήν» της αποβάσεως εις την Σμύρνην. Και βραδύτερον όταν κατά το θέρος του 1920 η Ελλάς δια επιχειρήσεων μεγάλης κλίμακος επρόκειτο να επεκταθή και ν' αγγιστρωθή εν Μικρά Ασία, πολύ πέραν των ορίων της αρχικώς αναληφθείσης εντολής. Εις αμφοτέρας δε τας περιπτώσεις ταύτας η συνθήκη των Σεβρών δεν υφίστατο ακόμη, ώστε να είναι δυνατόν ν' αποτελέση κίνητρον, έστω και αμφιβόλου αξίας, δι' αποφάσεις ως η απόβασις εις την Σμύρνην και η προώθησις της κατοχής μέχρι Προύσης.
    Αλλά παρά ταύτα, γεγονός είναι, ότι η Ελλάς κατά το έαρ του 1919, παρωθηθείσα ν' αποστείλη στρατεύματα της εις Μικράν Άσίαν παρά τής Αγγλίας —επιθυμούσης να προλάβη και να ματαιώση τα σχέδια της Ιταλίας, η οποία κατέχουσα την ελληνικήν Δωδεκάνησον και την περιοχήν του Ικονίου ήτο ετοίμη ν' αποβίβαση αιφνιδιαστικώς στρατεύματα της και να καταλάβη την περιοχήν της Σμύρνης, και αφ' ετέρου αποσκοπούσης να καλύψη εμμέσως τα κατέχοντα την περιοχήν των Στενών των Δαρδανελλίων και την της Νικομηδείας στρατεύματα της— απεδέχθη την δοθείσαν παρά των Συμμάχων «εντολήν» της καταλήψεως της περιοχής της Σμύρνης. Ενέπλεξεν ούτως εαυτήν και τον μικρασιατικόν ελληνισμόν εις αγνώστου εκβάσεως επιχείρησιν, στηριχθείσα μόνον εις τας προσωπικάς παροτρύνσεις και ενθαρρύνσεις του Βρεταννού πρωθυπουργού προς τον Έλληνα πρωθυπουργόν. Χωρίς ουδεμίαν θετικήν εγγύησιν ή εξασφάλισιν στρατιωτικής ή οικονομικής ενισχύσεως.(2)
    Αβοήθητος και διά μόνον των δυνάμεων της. Παρά το γεγονός ότι αι εντολοδόχοι Σύμμαχοι Δυνάμεις διετήρουν ήδη ιδικά των στρατεύματα εν Μικρά Ασία, της Αγγλίας κατεχούσης την περιοχήν των στενών του Ελλησπόντου και του Βοσπόρου, ως και ωρισμένας πόλεις εις τα βόρεια της Μικράς Ασίας, όπως την Νικομήδειαν, Σαμψούντα, Τραπεζούντα, Ερζερούμ, της Γαλλίας κατεχούσης την περιοχήν των Αδάνων και της Αλεξανδρέττας, της δε Ιταλίας την περιοχήν του Ικονίου, και συνεπώς ηδύναντο αύται να συμπράξουν στρατιωτικώς, ευθύς εξ αρχής. Και χωρίς κατά το έαρ τούτο, ότε εγένετο η απόβασις εις την Σμύρνην, να έχη αποφασισθή εκ των προτέρων, εάν διά της τελικής συνθήκης ειρήνης μετά της Τουρκίας θα διεμελίζετο αύτη και τί ήθελον απογίνει τα εκ του πρώην τουρκικού κράτους μέλλοντα ν' αποσπασθούν εδάφη.(3)

    1. Χρίστου Δ. Καράσσου. Αντιστρατήγου. «Ο Μικρασιατικός Πόλεμος». Αθήναι. 1968. Τόμος Πρώτος. Σελ. 80, 81.
    2,Χρίστου Δ. Καράσσου. Αντιστρατήγου. «Ο Μικρασιατικός Πόλεμος». Αθήναι. 1968. Τόμος Δεύτερος. Σελ. 224.
    3.Χρίστου Δ. Καράσσου. Αντιστρατήγου. «Ο Μικρασιατικός Πόλεμος». Αθήναι. 1968. Τόμος Δεύτερος. Σελ. 180,181.


    ΑπάντησηΔιαγραφή

  6. 2. Σχετικά με τη δυνατότητα των ελληνικών στρατευμάτων να επιβληθούν των Κεμαλικών φυσικά κάτω από προϋποθέσεις ο Γ.Σπυρίδωνος παρουσιάζει την παρακάτω ενδιαφέρουσα άποψη:
    Από του Μαρτίου του 1920, ότε διελύθη υπό των Άγγλων βιαίως η εις Κωνσταντινούπολιν συνερχομένη Βουλή των Τούρκων, ήρξατο, ως εξετέθη, εμφύλιος πόλεμος μεταξύ Σουλτανικών και Κεμαλικών, πράγμα όπερ εμείωσε την πο-λεμικήν αξίαν των αντιταχθέντων εις τας Ελληνικάς Μεραρχίας Κεμαλικών. Οι αντικεμαλικοί απετελούντο ή από ετερογενείς Μωαμεθανούς, όπως ήσαν οι Κιρκάσιοι του Ανζαβούρ, είτε από φανατικούς Μουσουλμάνους, εμπνεομένους από το Κοράνιον και αφωσιωμένους εις το καλιφάτον, ως ήσαν οι αντικεμαλικοί του Ικονίου, είτε ακόμη και από ομάδας παρτιζάνων Τούρκων ανεξαρτήτους, αίτινες δεν εδέχοντο τας απαιτήσεις του Κεμάλ να αποτελέσουν πειθαρχούν στρατιωτικόν τμήμα. Τοιούτοι ήσαν οι εις την περιφέρειαν της Κιουτάχειας παρτιζάνοι του αρχιαντάρτου Ετέμ. Την κατάστασιν αυτήν παρηκολούθουν οι Άγγλοι και φαίνεται ότι δι' αυτών είχεν ενημερωθή ο Βενιζέλος, όστις, ων εν γνώσει της παρουσιαζομένης ευκαιρίας λόγω της αδυναμίας των Τούρκων, αλληλομαχομένων, εζήτησεν από τον Πρωθυπουργόν της Αγγλίας Λόϋδ Τζώρτζ να αναλάβη ο Ελληνικός στρατός, βοηθούμενος μόνον από τους ευρισκομένους εις Μικράν Ασίαν Άγγλους και εφοδιαζόμενος εις υλικά υπ' αυτών, την πλήρη εξουδετέρωσιν των Κεμαλικών.
    Κατά την όντως ευνοϊκήν ταύτην περίοδον ο Βενιζέλος διέθετε πλήρεις εννέα Μεραρχίας τας I, II, XIII, IX, Αρχιπελάγους, Σμύρνης, Κυδωνιών, Ξάνθης, Μαγνησίας. Η Βουλγαρία υπό το βάρος της προσφάτου ήττης της και της απειλής της Ρουμανίας ήτο ακίνδυνος να δημιουργήση πολεμικήν κατάστασιν εις την Θράκην και Μακεδονίαν. Υπό τους όρους τούτους θα ήτο εφικτόν, παρεχομένων ανταλλαγμάτων ευρυτέρων, να κληθή ο Ελληνικός λαός εις συμπληρωματικήν επιστράτευσιν και αύξησιν του αριθμού των 9 Μεραρχιών................
    Ο γράφων, παρακολουθήσας από της αρχής την Μικρασιατικήν έκστρατείαν εκ του προνομιακού παρατηρητηρίου του IV επιτελικού γραφείου (από το οποίον δεν απεμακρύνθη ή 15 ημέρας προ των επιχειρήσεων της καταστροφής του Αυγούστου του 1922, προσβληθείς υπό εξανθηματικού τύφου), έχει την εντύπωσιν και την γνώμην, ότι, εάν διά των 9 Ελληνικών Μεραρχιών, εχουσών την ηθικήν και υλικήν (ιδίως εις αεροπλάνα και τινα θωρακισμένα αυτοκίνητα) υποστήριξιν των Άγγλων, εν συνεργασία μετά των Σουλτανικών δυνάμεων επεχειρήτο η πλήρης των Κεμαλικών εξουδετέρωσις εν συνεχεία της κατά την 8ην Ιουλίου καταλήψεως της Προύσσης, η επιτυχία θα ήτο πλήρως εξησφαλισμένη. Η ευκαιρία εχάθη, αφ' ενός μεν διότι η κατά την Ι0ην Αυγούστου υπογραφείσα υπό της Σουλτανικής Κυβερνήσεως συνθήκη τών Σεβρών κατέστη λάβαρον διά τους Κεμαλικούς και προσέλκυσε τους κατ' αυτών έως τότε μαχόμενους Σουλτανικούς και αφ' ετέρου, διότι οι αντιπολιτευόμενοι τον Βενιζέλον πολιτικοί αρχηγοί, ελησμόνησαν το υπέροχον παράδειγμα του Αριστείδου ......
    (Γ .Σπυρίδωνος Αντιστρατήγου:Πόλεμος και Ελευθερίαι -Η Μικρασιατική εκστρατεία όπως την έζησα .Αθήνα 1957 σελ 94-95.)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Σε ευχαριστώ για τις απαντήσεις. Τα αρχεία που διαθέτεις είναι εξαιρετικά. Συμφωνώ σε αυτά που λέει ο Γ. Σπυρίδωνος την δεδομένη στιγμή. Αλλά δεν αναφέρεται ότι ήταν σε γνώση για το αναγκαίο επίπεδο δυνάμεων, μα βάση αυτό πόρισμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αυτό που ο Γ.Σπυρίδωνος υποστηρίζει ότι ήταν δυνατό να επιτευχθεί με μια καινούρια επιστράτευση, φαίνεται να μην απέχει και πολύ από την αλήθεια , αν λάβουμε υπόψη την επίσημη έκθεση του αντιστρατήγου Σ. Γεννάδη της Ανωτέρας Στρατιωτικής Διοικήσεως Παλαιάς Ελλάδος . Στην έκθεσή του αυτή ο αντιστράτηγος ανεβάζει τον αριθμό των ανυποτάκτων μόνο για τις περιοχές της Παλιάς Ελλάδας ,Κρήτης και Αρχιπελάγους σε 90.000Ο. Στην ίδια έκθεση διαβάζουμε:
    «Εις τας 90.000 αυτάς των ανυποτάκτων, αν προσθέσωμεν και τους εν τη Παλαιά Ελλάδι κρυπτομένους σή­μερον λιποτάκτας και των οποίων ο σεβαστός αριθμός ανέρχεται εις ένδεκα και ήμισυ χιλιάδας, θα ευρεθώμεν προ ενός όντως κολοσσιαίου αριθμού φυγοστράτων ανταποκρινομένου μόνον εις την Παλαιάν Ελλάδα , ήτις ως γνωστόν από επιστρατευτικής απο­δόσεως δεν αποτελεί ή μόνον το τρίτον περίπου του όλου Κράτους (συμπεριλαμβανομένης και της Μ. Ασίας). Πολλαπλασιάσωμεν τον αριθμόν αυτον επι τρία, δια να ίδωμεν οποίου όγκου μαχίμων δυνάμεων εστερείτο το Έθνος ότε αντεπαρετάσσετο εν Μικρά Ασία εναντίον του εχθρού».
    Όπως σχολιάζει εύστοχα ο λοχαγός Μηχανικού Ε.Κ. Στασινόπουλος στο έργο του :O Στρατός της πρώτης εκατονταετίας (1935) " Εάν βεβαίως η επιστράτευσις εγίνετο κατά κανονικώτερον τρόπον, η Ελλάς θα ηδύνατο, χωρίς να καλέση άλλας κλάσεις υπό τα όπλα, να συγκεντρώση κατά τους υπολογισμούς της Αν. Στρατ. Διοικήσεως παλαιάς Ελλάδος διακοσίας εισέτι χιλιάδας στρατιωτών χωρίς νά ληΦθή μάλιστα υπ' όψιν η εν Μ. Ασία επιστράτευσις.
    Η ελληνική στρατιά θα ενεφανίζετο ούτω τον Ιούνιον 1921 με δύναμιν πλησιάζουσαν τας 600 χιλιάδας ανδρών, οπότε και τα αποτελέσματα της προς Άγκυραν εκστρατείας πιθανώς να ήσαν εντελώς διάφορα.
    Οποίας δε κεφαλαιώδους σημασίας ήτο η συγκέντρωσις των ως ανωτέρω 600 χιλιάδων, καταφαίνεται, νομίζομεν, εκ του γεγονότος ότι εις την προαναφερομένην Συνδιάσκεψιν του Λονδίνου, κατά Φεβρουάριον 1921, εδηλώθη εις την ελληνικήν αντιπροσωπείαν, ότι τόσον το γαλλικόν έπιτελείον όσον και το αγγλικόν τοιούτον συνεφώνουν, κατόπιν σχετικής μελέτης του ζητήματος, ότι θ' απητούντο εξακόσιαι περίπου χιλιάδες στρατού δια την εξουδετέρωσιν του Μ. Κεμάλ."

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Και ο Ι. Μεταξάς είχε υποστηρίξει την θέση για γενική επιστράτευση. Η «επίσημη έκθεση του αντιστράτηγου Σ. Γεννάδη της Ανωτέρας Στρατιωτικής Διοικήσεως Παλαιάς Ελλάδος» αναφέρονταν συγκεκριμένα με στοιχεία στα επίπεδα δυνάμεων αναγκαία για την Μ. Ασία;
    Δηλ. υπήρχε γνωστό στην τότε Κυβέρνηση ανάλογη μελέτη/πόρισμα από πλευράς Ελληνικής Στρατιωτικής ηγεσίας;
    Υπάρχει και μια άλλη πτυχή. Επιστρατεύονται και δημιουργείται στρατός με 400-600.000 άνδρες όπως γράφεις στο σχόλιο σου. Οπλισμός (πχ. Τυφέκια, Πολυβόλα, Πυροβόλα); επιμελητεία; υπήρχαν; Υπάρχουν πλήρη στοιχεία με διαθέσιμες ποσότητες ελαφρού και βαρέως οπλισμού σε χρήση την περίοδο 1919-1922; Είναι γνωστό τι υλικό αποκτήθηκε (καινούργιο ή μεταχειρισμένο από παραχώρηση) την ίδια περίοδο; Πχ. Τα 24 Skoda 105mm M.14/19 των 3 μοιρών της στρατιάς το 1922 ήταν από λάφυρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. ΗΤΑΝ μαγαλο λαθος να παμε στην Μ. Ασια ακομη κι αν διαθεταμε τις 600,000 διασκορπισμενες ηταν ζητημα χρονου να ηττηθουμε .Το ιδιο λαθος εκανε και ο Χιτλερ οταν επετεθη στην Ρωσια.Ο ΜΕΤΑΞΑΣ ειχε την γνωμη να κρατησουμε την Α. Θρακη επεμενε μεχρι παραιτησης.Απο τα στενα δεν μπορουσε να περασει ουτε βαρκα Τουρκικη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κάτω από άλλες συνθήκες , μόνο για την αφομοίωση των απελευθερωμένων εδαφών από τους Βαλκανικούς πολέμους και το Μεγάλο Πόλεμο , οι Ελληνικές κυβερνήσεις όφειλαν να διασφαλίσουν ειρήνη στη χώρα για τουλάχιστον 50 χρόνια. Αντί γι αυτό συνειδητά ,όλες οι κυβερνήσεις που ακολούθησαν οδήγησαν τη χώρα σε μια πρωτοφανέρωτη περιπέτεια και μια εθνική καταστροφή .Για το αποδεδειγμένο αυτό έγκλημα βρέθηκαν μόνο 6 βασικοί ένοχοι, και αυτοί πρόσφατα αθωώθηκαν από την ανθρώπινη Δικαιοσύνη ,έστω και μετά θάνατο. "Ούτε γάτα ,ούτε ζημια" ,όπως λέει ο λαός.

      Διαγραφή