Ο ΕΦΙΑΛΤΗΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ΣΕ ΔΥΟ ΜΕΤΩΠΑ
Σοβιετικέ στρατιώτη,
Iδού ευρίσκεσαι στα σύνορα της καταραμένης Γερμανίας,
της γης που προκάλεσε τόσο αίμα και δάκρυα σ’ εσένα,
στην οικογένειά σου, στην πατρίδα.
Συμπεριφέρσου κατά τρόπον ώστε η είσοδος των στρατευμάτων μας
να παραμείνει χαραγμένη στην μνήμη όχι μόνον των Γερμανών
του σήμερα, αλλά και των πλέον μακρινών απογόνων τους.
Στρατάρχης Ζούκωφ
Στρατιώτες του Ερυθρού στρατού ….
Σκοτώστε. Σκοτώστε.Στην Γερμανική φυλή
δεν υπάρχει τίποτα το καλό.
Ακολουθείστε τις παραινέσεις του συντρόφου Στάλιν.
Σκοτώστε για πάντα το φασιστικό θηρίο μέσα στην φωλιά του!
Βιάστε τις Γερμανίδες και ταπεινώσατε την φυλετική τους υπερηφάνεια …
Σκοτώστε . Σκοτώστε ένδοξοι στρατιώτες του Ερυθρού Στρατού.
Ηλίας Έρενμπουργκ
Το καλοκαίρι του 1944 αμέσως μετά την μεγάλη Ρωσική αντεπίθεση, ατελείωτα καραβάνια προσφύγων αρχίζουν να πλημμυρίζουν τους δρόμους πού οδηγούν προς την Δύση. Άνθρωποι απελπισμένοι προσπαθούν να ξεφύγουν από την φρίκη του πολέμου , αναζητούν καταφύγιο πίσω από τα σύνορα του Γερμανικού Ράιχ , όπως παλιά όταν οι ανατολικοί λαοί της Ευρώπης, περνούσαν τα σύνορα του Αγίου Ρωμαϊκού Κράτους για να προστατευθούν από την αγριότητα και τους βαρβαρισμούς των Ούννων του Αττίλα. Ανάμεσά τους είναι Λετονοί, Λιθουανοί,
Εσθονοί, Αρμένιοι, Γερμανικές
μειονότητες της Ρουμανίας, της Ουγγαρίας, της Βεσσαραβίας, της Ουκρανίας, της
Κριμαίας και της Πολωνίας. Σέρνουν μαζί τους τα λίγα τους υπάρχοντα πάνω σε κάρα, σε
χειροκίνητα ξύλινα καρότσια, πάνω σε παραφορτωμένα υποζύγια. Τα αυτοκίνητα και
πολύ περισσότερο τα φορτηγά είναι ανύπαρκτα. Στα πλάγια κάθε φάλαγγας κοπάδια
ολόκληρα από κατοικίδια ζώα σύρονται και αυτά στην υποχώρηση. Από την εποχή του Αττίλα, διαπιστώνει επιγραμματικά ο Ελβετός
'Ιστορικός Eddy Bauer ή Ευρώπη δεν είχε ξαναδεί μία τέτοια μαζική μετακίνηση
των λαών.[1]
Τον Ιούνιο του 1944 η εμπόλεμη Γερμανία βρίσκεται αντιμέτωπη με το χειρότερο εφιάλτη της. Στις 6 Ιουνίου ισχυρότατες συμμαχικές δυνάμεις ενεργούν μεγάλης έκτασης απόβαση στη Νορμανδία. 16 ημέρες αργότερα οι Σοβιετικοί εξαπολύουν μιας μεγάλης εκτάσεως αντεπίθεση ανάμεσα στα Καρπάθια και τα έλη του Πρίπετ . ....
Στις 13 Ιουλίου η σοβιετική επίθεση επεκτείνεται και στον τομέα της ομάδας στρατιών «Α» με κατεύθυνση Πρεζεμύσλ –Σαν—Λινί-Πουλαβύ επί του Βιστούλα [3]. Και ενώ τα πάντα ισορροπούν στην κόψη του ξυραφιού και η Γερμανία βρίσκεται ανάμεσα σε σφύρα και άκμονα , μια ομάδα συνωμοτών αξιωματικών επιχειρούν στις 20 Ιουλίου να δολοφονήσουν τον Φύρερ.[4] Η απόπειρα αν και σωστά προετοιμασμένη, αποτυγχάνει ως εκ θαύματος και ο Φυρερ σώζεται με επιπόλαιες μόνο αμυχές.
Την ώρα που στην Γερμανία και στις κατεχόμενες ακόμα χώρες ξεκινά ένα δίχως έλεος αυτή τη φορά κυνήγι μαγισσών κυρίως μέσα στις τάξεις του στρατού , ο Φύρερ καλεί το στρατηγό Γκουντέριαν για να του αναθέσει την Αρχηγία του Γενικού Επιτελείου Στρατού (Chef des Generalstabs des Heeres) σε αντικατάσταση του Kurt Zeitzler [5] Για τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου στρατηγό Γκουντέριαν [6] η με κάθε μέσον στήριξη του Ανατολικού μετώπου έχει πρωταρχική σημασία. Παρατημένο ουσιαστικά τόσους μήνες στην τύχη του βρίσκεται υπό κατάρρευση. Η Σοβιετική επίθεση του καλοκαιριού έχει απλά καταδείξει τις αδυναμίες του που πολλές από αυτές είναι πλέον αθεράπευτες. Από τον προκάτοχό μου δεν παρέλαβα μόνον ένα διαλελυμένο Επιτελείο αλλά και ένα εν καταρρεύσει ευρισκόμενον μέτωπο. Το αρχηγείο δεν διέθετεν εφεδρείες.Οι μόνες διαθέσιμες μονάδες ευρίσκοντο εις την Ρουμανίαν πίσω από το μέτωπον της Ομάδος Στρατιών «Νοτίου Ουκρανίας» . Μια ματιά στον χάρτη αρκούσε όμως για να δείξη πόσον χρόνον θα απαιτούσε η μετακίνησι των δυνάμεων αυτών . Οι ελάχιστες δυνάμεις οι οποίες ετέθησαν εις την διάθεσίν μου από το εφεδρικόν στράτευμα ευρίσκοντο ήδη εν κινήσει προς την δεινώς χειμαζομένην Ομάδα Στρατιών του «Κέντρου».[7]
Με τους Ρώσους σε απόσταση βολής από τα σύνορα του Ράιχ, και με ένα μέτωπο που δεν προσφέρει τις στοιχειώδεις εγγυήσεις για την αναχαίτιση του εχθρού , ο Γκουντέριαν επιστρεφει στη λύση των οχυρωματικών έργων κατά μήκος των ανατολικών συνόρων της Γερμανίας. Η ιδέα δεν είναι καινούργια. Στο παρελθόν βέβαια είχε απορριφθεί γιατί απλά και μόνο η η ιδέα μιας αμυντικής συμπεριφοράς υπονόμευε τότε την πίστη του λαού για την τελική νίκη. Τώρα όμως τα δεδομένα έχουν αλλάξει και η κατασκευή των οχυρών αντιπροσωπεύει μια πικρή αναγκαιότητα. Σε πρώτη φάση ο Γκουντέριαν δίνει προτεραιότητα στην ανακαίνιση και την ενίσχυση των παλαιών οχυρώσεων και σε δεύτερη τη παραπέρα θωράκισή τους με την οχύρωση των σημαντικότερων συνδέσεων μεταξύ των οχυρώσεων αυτών και των μεγάλων υδάτινων οδών.
Σ΄αυτή την προσπάθεια πρωταγωνιστικό ρόλο καλείται να διαδραματίσει ο άμαχος πληθυσμός. Οι γυναίκες, τα παιδιά και οι γέροντες. Η πίστη τους ότι με τη συμμετοχή τους στη προσπάθεια αυτή προσφέρουν στην πατρίδα τους κάποια ασφάλεια στους δε στρατιώτες τους που πολεμούν μπροστά τους κάποια ανακούφιση κάνει το έργο τους λιγότερο οδυνηρό. Η επάνδρωση των οχυρωματικών έργων ανατίθεται σε στρατιώτες «δεύτερης γραμμής» Προβλέπεται να οργανωθούν 100 τάγματα πεζικού οχυρώσεων. Για τον εξοπλισμό των οχυρών ο Γκουντέριαν προσβλέπει σε μέρος των λαφυραγωγημένων πυροβόλων που βρίσκονταν παρατημένα κατά χιλιάδες στις αποθήκες του Στρατού. Η γραφειοκρατία όμως απορρίπτει το αίτημα του για τη παραχώρηση του συγκεκριμένου οπλισμού. Χειρότερα ακόμη. Ο Στρατηγός ενημερώνεται "αρμοδίως" ότι τα περισσότερα από τα τάγματα που οργανώνονται για την άμυνα του Ανατολικού Μετώπου έχουν αφαιρεθεί από τη δικαιοδοσία του για χάρη των αναγκών του Δυτικού.
Ο στρατάρχης Φον Ρούνστεντ παρόλα τα 70 του χρόνια και παρ' όλη την αντιπάθειά του για το Χιτλερικό καθεστώς είναι από τη 1η Σεπτεμβρίου ο Αρχηγός του δυτικού μετώπου. Δικαιολογεί την απόφασή του αυτή με το σκεπτικό: « Όταν τόσοι Γερμανοί στρατιώτες πολεμούν, ο γηραιότερος Γερμανός στρατιώτης δεν μπορεί να κάθεται στο σπίτι του"[8]
Αναζητώντας λύση για την επάνδρωση των οχυρωματικών γραμμών ο Γκουντέριαν δεν βλέπει άλλη λύση παρά την συγκρότηση Εθνοφρουράς την οποία για λόγους πρακτικούς την θέλει κάτω από τον έλεγχο των S A . .....
Στις 10 Οκτωβρίου ύστερα από αγώνα 5 ημερών το 1ο Μέτωπο της Βαλτικής (Bagramian) διασπά την αμυντική διάταξη του Σαίρνερ και φθάνει στη Βαλτική στην περιοχή Polonga 24 χμ βορείως του Μέμελ . Με αυτή την επιθετική ενέργεια 26 μεραρχίες ανάμεσα στις οποίες 2 τεθωρακισμένες βρίσκονται αποκομμένες από το υπόλοιπο μέτωπο με την πλάτη στη θάλασσα. Τρεις ημέρες αργότερα άνδρες του 3ου Μετώπου της Βαλτικής ( A.I Eremenko) καταλαμβάνουν την Ρίγα. Στις 16 το 3ο Μέτωπο της Λευκορωσίας(Cerniakovskij) επιχειρεί να διασπάσει την άμυνα της 4ης Στρατιάς (Hossbach) που του κλείνει τον δρόμο προς την Ανατολική Πρωσία.
Στις Ι8 Οκτωβρίου, επέτειο της ιστορικής μάχης των Εθνών[10] ο Φύρερ της Εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας Αδόλφος Χίτλερ βάζει την υπογραφή του κάτω από το διάταγμα περί δημιουργίας των «Λαϊκών τμημάτων εφόδου» (Volksturm). Το σχέδιο μεγαλόπνοο. Ο αρχηγός των SS[11] Χάιντριχ Χίμλερ[12] αναλαμβάνει να δημιουργήσει ένα σύνολο 25 τουλάχιστον μεραρχιών των οποίων η ιδεολογική προπαρασκευή ανατίθεται στον Μάρτιν Μπόρμαν[13].
Ο ενθουσιασμός των Γερμανών πού σπεύδουν νά καταταγούν υπερβαίνει κάθε προσδοκία. Ο Α. ΤυΙΙy παραδέχεται ότι ,περισσότεροι από 500.000 άνδρες θα φορέσουν το περιβραχιόνιο με το όνομα αυτό μέσα στον ίδιο μήνα του Οκτωβρίου[14].
Είναι οι τελευταίες εφεδρείες του Ράιχ οι οποίες έπειτα από σύντομη εκπαίδευση θα σταλούν να καλύψουν τα τεράστια κενά του Μετώπου.
Το ανθρώπινο υλικό τους αποτελείται από τραυματίες πού βγαίνουν από τα νοσοκομεία. από άνδρες προερχομένους από το πολεμικό ναυτικό και την Λουφτβάφφε. από παλιές κλάσεις και από πολύ νεαρά άτομα. Μ' αυτή την σύνθεση θα έχουν την αξία τους και θα πολεμήσουν μάλλον καλύτερα από τις παραγεμισμένες στατικές μεραρχίες των Osttruppen του Τείχους του Ατλαντικού[15].
Εάν στην Δύση η διαφημιζόμενη με κάθε τρόπο "απρονοησία" των Δυτικών παρέχει στους Γερμανούς έναν ακόμη λόγο για να πεθάνουν με το όπλο στο χέρι[16] , στην Ανατολή κανείς δεν υποτιμά τον θανάσιμο κίνδυνο πού πλησιάζει.
Επανειλημμένα ο στρατηγός Γκουντέριαν επισκέπτεται τον Αδόλφο Χίτλερ για να του εκθέσει τη κατάσταση και να ζητήσει ενισχύσεις. Όμως για το Φύρερ άμεση προτεραιότητα έχει η μεγάλη Γερμανική αντεπίθεση που οργανώνεται στις Αρδένες με την οποία φιλοδοξεί να ρίξει τους εισβολείς πίσω στη θάλασσα. [17]
Ύστερα από αναβολές, η αντεπίθεση πραγματοποιείται το χάραμα της 16ης Δεκεμβρίου. Η πόλη της Αμβέρσα το μεγαλύτερο λιμάνι ανεφοδιασμού των συμμάχων μονοπωλεί το ενδιαφέρον του Φύρερ . Αν την αποσπάσει από τα χέρια των Αγγλοαμερικανών, αναπόφευκτα μία δεύτερη Δουγκέρκη θα επισφραγίσει το τέλος των πολεμικών επιχειρήσεων στην Δύση[18]. Έπειτα θα έχει όλο τον καιρό να ασχοληθεί απερίσπαστος με τις επιχειρήσεις της Ανατολής.
Φοβούμενος τα χειρότερα από τη γερμανική αντεπίθεση στις Αρδένες ο Αϊζενχάουερ και το Επιτελείο του ζητούν με επανειλημμένα διαβήματα τη βοήθεια και τις καλές υπηρεσίες της φίλης και συμμάχου Σοβιετικής Ένωσης. Οι Σοβιετικοί δεν δείχνουν το απαιτούμενο ενδιαφέρον και έτσι ο Τσόρτσιλ αναλαμβάνει να μεσολαβήσει απευθυνόμενος προσωπικά στο Στάλιν.
6 Ιανουαρίου 1945
Ο Πρωθυπουργός Τσώρτσιλ προς τον Πρωθυπουργόν Στάλιν. Η μάχη στην δύση είναι πολύ σκληρή και η Ανωτάτη Διοίκησις ίσως αναγκασθή να λάβη σοβαρές αποφάσεις. Και ο ίδιος γνωρίζετε από πείρα σε πόσο αβέβαιη κατάσταση ευρίσκεται κάνεις όταν έχη να υπερασπισθή ένα τόσο εκτεταμένο μέτωπο αφού προς στιγμήν έχει χάσει την πρωτοβουλία. Ο Αϊζενχάουερ έχει μεγάλη επιθυμία και μεγάλη ανάγκη να μάθη τι σκέπτεσθε να κάνετε, επειδή αυτό ασφαλώς θα επηρεάση όλες τις σημαντικές αποφάσεις του και τις δικές μας....... θα σας ήμουν ευγνώμων να μου πήτε, εφ' όσον το κρίνετε δυνατόν, ότι μπορούμε να υπολογίζωμε σε μια μεγάλη ρωσική επίθεση κατά τον Ιανουάριο, στο μέτωπο του Βιστούλα ή αλλού, με κάθε άλλη πληροφορία που θα μπορούσατε να μας δώσετε. Δεν θα ανακοινώσω την εξαιρετικά μυστική αυτήν πληροφορία σε κανέναν εκτός από τον στρατάρχη Μπρουκ και τον στρατηγό Αϊζενχάουερ, και μόνον υπό όρους που θα εξασφαλίζουν απολύτως το μυστικό. Θεωρώ την ερώτηση επείγουσα»[19].
Ο Στάλιν απαντά την επομένη.
«7 Ιανουαρίου 1945
Ο Πρωθυπουργός Στάλιν προς τον Πρωθυπουργόν Τσώρτσιλ. Έλαβα το τηλεγράφημα σας, της 6ης, το βράδυ της 7ης Ιανουαρίου. Ο στρατάρχης της Αεροπορίας Τέντερ, δυστυχώς, δεν έχει φθάσει ακόμη στη Μόσχα.Είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι είμαστε σε θέση να επωφεληθούμε της υπεροχής μας έναντι των Γερμανών σε πυροβολικό και αεροπορία. Χρειάζεται γι' αυτό καιρός αίθριος και να μην υπάρχουν σύννεφα που εμποδίζουν την ρύθμιση της βολής. Ετοιμάζομε επίθεση, αλλά τελευταία οι μετεωρολογικές συνθήκες είναι δυσμενείς. Επειδή όμως γνωρίζομε την κατάσταση των συμμάχων μας στο Δυτικό μέτωπο, η Ανωτάτη Διοίκησις απεφάσισε να επιταχύνη την έναρξη της προετοιμασίας μας και να αρχίσωμε, χωρίς να λαμβάνωμε υπ' όψιν τον καιρό, επιθετικές επιχειρήσεις μεγάλης εκτάσεως εναντίον των Γερμανών εφ' όλου του κεντρικού μετώπου, το αργότερο μέσα στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου. Να είσθε βέβαιος ότι θα κάνωμε ό,τι είναι δυνατόν για να βοηθήσωμε τα ένδοξα στρατεύματα των συμμάχων μας».[20]
Η σοβιετική βιβλιογραφία δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην έκκληση των δυτικών συμμάχων για βοήθεια καθώς και στη προθυμία του Στάλιν να επιταχύνει τις προετοιμασίες για τη σχεδιαζόμενη επίθεση.Ο καθηγητής Boris S. TelpukovSki μεταξύ των άλλων γράφει:
Τον Δεκέμβριο του 1944 τα Χιτλερικά στρατεύματα του Δυτικού μετώπου εξαπέλυσαν μία επίθεση στις , Αδένες. Με τα σχετικά αδύναμα στρατεύματα τα oποία διέθεταν κατόρθωσαν να δημιουργήσουν ένα ρήγμα πού έφερε σε δύσκολη θέση την , Αγγλοαμερικανική διοίκηση, τόσο δύσκολη ώστε να βλέπει μπροστά της την απειλή μιας καινούργιας Δουγκέρκης. Έπειτα από αυτά o Τσόρτσιλ απευθύνθηκε στον Στάλιν για να του ζητήσει βοήθεια υπέρ των στρατευμάτων τα οποία πολεμούσαν στην Δύση [21]
΄Στην έκκληση για βοήθεια ο Στάλιν αντιδρά άμεσα. Η ημερομηνία της επίθεσης που είχε προσδιοριστεί για τις 20 Ιανουαρίου τώρα μετατοπίζεται στις 12. . Η υπεροχή του Κόκκινου Στρατού σε άνδρες άρματα κανόνια και αεροπλάνα είναι εξασφαλισμένη. Το χρονοδιάγραμμα πραγματικά φιλόδοξο κόβει την ανάσα. Οι Σοβιετικοί οφείλουν να καλύψουν την απόσταση
Βιστούλας- Όντερ σε διάστημα μόλις 15 ημερών και σε χρόνο ακόμα μικρότερο , την απόσταση
Όντερ Έλβας. Σ' αυτή τη προσπάθεια η αναλογία ανδρών και μέσων σε σχέση με τον εχθρό προβλέπεται σταθερή ,10:1.......
Υποσημειώσεις
[ 1] Eddy Bauer: Storia controversa della seconda guerra mondiale Agostini Ι976 - Τόμος 6ος σελ. 376.
[ 2]
[ 3] Η συνολική δύναμη του Κόκκινου Στρατού εκείνη την εποχή ανέρχονταν σε 430 Μεραρχίες Πεζικού, 40 Μεραρχίες Ιππικού, 290-300 Τεθωρακισμένες ή Μηχανοκίνητες Μεραρχίες 95 Ανεξάρτητα συντάγματα αρμάτων μάχης
[ 4]
[ 5] Kurt Zeitzler
[ 6]
[ 7] Χάιντς Γκουντέριαν Αναμνήσεις ενός Στρατιώτου σελ 350
[ 8] Η στάση του γηραιού στρατιώτη μπροστά στον κίνδυνο πού απειλεί την Γερμανία θα συγκινήσει αφάνταστα τον Χίτλερ. Στον στρατηγό Γιοντλ θα πει: Είναι καταπληκτικός. Αν ήταν δέκα χρόνια νεώτερος θα του ανέθετα την αρχιστρατηγία των γερμανικών στρατιών. Γνωρίζω πολύ καλά ότι δεν είναι Εθνικοσοσιαλιστής και ότι δεν με αγαπά αλλά ή ιστορία θα μου αναγνωρίσει ότι πάντα οδηγήθηκα από το καλό και το ωφέλιμο.
[ 9]
[10] Η μάχη των 'Εθνών διεξήχθη από 16 έως 19 Οκτωβρίου 1813
[11] S.S. : Schutzstaffel. Τμήματα προστασίας.
[12]
[13]
[14] Andrew Tully : Le ultime ore di Berlino - Longanesi σελ. 36
[15] Ρεϋμόν Καρτιέ : Ιστορία του Β ' Παγκοσμίου Πολέμου. Τόμος Β , σελ. 283
[16] Πρόκειται για το σχέδιο MORGENTHAU, από το όνομα του Αμερικανού υπουργού των Οικονομικών. Το σχέδιο αυτό καθόριζε την μελλοντική συμπεριφορά των νικητών έναντι της Γερμανίας. Η Γερμανία έπρεπε v’ απογυμνωθεί από τις βιομηχανίες της και οι πηγές των πρώτων υλών της θα καταστρέφονταν συστηματικά, ώστε ο λαός να στραφεί υποχρεωτικά προς την γεωργία και την κτηνοτροφία. Το επίπεδο ζωής του - αυτά είναι τα ίδια λόγια του 'Αμερικανού προέδρου - δεν πρέπει να υπερβαίνει το κατώτερο επίπεδο της ζωής των λαών εκείνων πού κάποτε οι ίδιοι ( οι Γερμανοί) είχαν κατακτήσει. Αργότερα ο πρόεδρος των Η.Π.Α. θα προσπαθήσει να δικαιολογηθεί ισχυριζόμενος ότι ποτέ δεν είχε πάρει στα σοβαρά αυτήν την ιστορία. Αντίθετα όμως ο Τσόρτσιλ στα απομνημονεύματά του τον διαψεύδει. Βλέπε και J.V. Forrestall: Jοurnal-Παρίσι Amiot Dumond 1952. σel 38-39.
[17]
[18]
[19]Ουίνστον Τσόρτσιλ .Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος Τόμος 6 Σελ 309
[20]Ουίνστον Τσόρτσιλ .Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος Τόμος 6 Σελ 310
[21] Boris S. TelpukovSki: Die Sowjetische Geschechte Des Grossen Vaterlandischen Krieges Ι94Ι-4,5. Ι96Ι. σελ. 439-440
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου