ΜΙΣΑΗΛΙΔΗΣ ΚΩΣΤΑΣ :ΠΟΛΕΜΙΚΑ ΦΥΛΛΑ

ΝΕΟΝ ΕΥΖΩΝΟΧΩΡΙ. Μάης 1922.

Μη σκύψετε πάνω στον χάρτη για να βρήτε το Νέο Ευζωνοχώρι. Αν όμως επιμένετε προχωρείτε από το Αφιόν Κάρα Χισάρ, τριάντα χιλιόμετρα βορείως και παρά το Αγιάζ Ιν, τοποθετήστε τον καινούριον αυτόν συνοικισμόν των τσολιάδων του 5/42 ευζωνικού συντάγματος του Πλαστήρα.

Οι τσολιάδες του Πλαστήρα δεν είναι μονάχα οι περήφανοι αετοί, που τα μεγαλόπρεπα ξεπετάματά τους τα καμάρωσεν όλος ο κόσμος, μέσα στο  φωτεινό τους δρόμο ως το Καλέ Γκρότ. Έχουν μέσα τους και κάποιο εκπολιτιστικό δαιμόνιο. Πάνω στα ερείπια μιας μάχης, αυτοί αψηλώνουν μια πολιτεία καινούρια, που δεν της λείπει τίποτε και τα έχει όλα.  Όλα όσα απαιτεί και η κοσμική ζωή, εκτός από τα χαρτιά και τα παρόμοια...

Έτσι κι' εδώ επάνω στο Αγιάζ Ιν. Στην Προκάλυψι. Όταν το σύνταγμα βρέθηκε στην ερημιάν αυτήν, επιστρέφονταν από τον Σαγγάριο, σ' ύψος 1200—1400 μέτρα, με τη διαταγή να περάση τους ατέλειωτους και φρικτούς χειμωνιάτικους μήνες, οι τσολιάδες έστρεψαν κι' είδαν τον συνταγματάρχη τους, κι' εκείνος τους τσολιάδες του. Μια ερώτησις άστραψε στο άφωνο καί βουβό αυτό κύταγμα.

Και συνεννοήθηκαν. Και πάλι σαν τους πρωτόγονους ανθρώπους. Ροβινσώνες στον αψηλόν κι' ακραιον αυτόν σταθμόν της Μικρασιατικής μας παρατάξεως, μέσα στα έρημα αυτά βάθη της Ανατολής, που δεν τα ξέρουν οι άνθρωποι και τα ξέχασεν θεός, θα δημιουργούσαν μια καινούργια πολιτεία, που θα τους σκέπαζε από τα χιόνια που δε λοιώνουν ούτε το καλοκαίρι, και θα τους έκαμνε τη ζωή πιο ανθρώπινη, κάτι που να θύμιζε στους αετούς αυτούς, τους αρνητάς των θελγήτρων της ζωής, πως είναι κι' αυτοί άνθρωποι, πως έζησαν μια φορά στα χωριά τους τη ζωή του ανθρώπου, να τους θύμιζε τη ζωή τους την παλιά, που την εξέχασαν από βουνό σε βουνό κι' από κατσάβραχο σε κατσάβραχο στον ατέλειωτο δρόμο, που άρχισε από τα Μακεδονικά βουνά κι' επέρασεν από τις απέραντες εκτάσεις της Κριμαίας, για να φτάση ως έξω από την Άγκυρα—δρόμος Τροπαίων και Βωμών.

Κι' εξεφύτρωσεν η καινούρια πολιτεία των αετών πάνω στο Αγιάζ Ιν, το Νέο Ευζωνοχώρι, μίμησις των έργων των Μεγάλων Πολεμάρχων του παληού καιρού, που στο δρόμο τους ανάσταιναν πολιτείες, σημάδια του μεγάλου ή του μικρού τους πολιτισμού. Κι' όπως είπαμε, τίποτε δε του λείπει του Ευζωνοχωριού. Ένας ολόκληρος κόσμος μ' όλες τις κοσμικές του εκδηλώσεις.

Έχτισαν τα σπίτια τους. Από μύριες καπνοδόχες ανεβαίνουν σύννεφα καπνού προς τον μολυβένιον ουρανό. Σκάρωσαν την εφημερίδα τους.Την περίφημη «Φούντα». Τετρασέλιδη, εξασέλιδη και κατά τας ανάγκας της ύλης,γραμμένη από τους τσολιάδες και τυπωμένη στην... γραφομηχανή του συντάγματος , η «Φούντα».

.... των τσολιάδων

 φημερίδα ξακουσμένη, 

τακτικά κάθε βδομάδα 

στο Ευζωνοχώρι βγαίνει.

Με τα σκίτσια της, με τις προσωπογραφίες της, με το άρθρο της, το χρονογράφημα, τα επίκαιρα της, την κοσμική της κίνησι, τα τηλεγραφήματα του ασυρμάτου η «αχρημάτου» της και με την στήλην των δημοσίων θεαμάτων!

Εδώ οι άναγνώσται μου θα διαμαρτυρηθούν. Καλά όλα! Μα τί δημόσια θεάματα, μπορεί νάχη ένα Ευζωνοχώρι πάνω στα κατσάβραχα του  Αγιάζ Ιν;

 Εδώ ακριβώς είναι το μυστικό δαιμόνιο του Πλαστήρα, του Στρατιώτη, του Νοικοκύρη, του Πατέρα Πλαστήρα

—«Τί τα θέλεις, φίλε μου. μου 'γραφεν ο Πλαστήρας τον Απρίλη του 1921, από το στρατόπεδο του—ένα γράμμα με πόνο γραμμένο για την κατάστασιν—οι τσολιάδες μου χωρίς θέατρο και κινηματογράφο δε μπορούν να κάνουν, ενώ χωρίς κοκορέτσι κάνουν!»

'Επρεπε λοιπόν να χτιστή και θέατρο! Κάτω η ευζωνική αρχιτεκτονική και δραστηριότης.

Τα δάση τα βουνά έδωκαν την πρώτην ύλη. Ένα σύνταγμα Ελληνικό  τα έχει όλα. Ευρέθηκαν οι αρχιτέκτονες. Εργάται όλο το σύνταγμα. Και μέσα σε είκοσι μέρες εχτίστηκε και το θέατρο. Το βλέπετε στη φωτογραφία. Μπορείτε να του βρήτε ελλείψεις; Στη σκηνή του στην πλατεία, στα θεωρεία του. Δεν του λείπει ούτε ο ηλεκτροφωτισμός! Μερόνυχτα βογγά το μοτέρ του κινηματογράφου. Γιατί, πρέπει να ξέρετε, πως μέσα στα μεταγωγικά, και της μάχης ακόμα, κουβαλιέται από κάμπο σε κάμπο, κι' από βουνό σε βουνό, κι' όλη η συσκευή του κινηματογράφου του συντάγματος. Τη μέρα ξεθεώνονται οι τσολιάδες στην πορεία. Αφανίζονται στήν μάχη. Το βράδυ, τί νομίζετε, πως θα πέσουν ξεροί από την κούρασι να κοιμηθούν;

Όχι. Θα στηθή ο κινηματογράφος. Κι' οι τσολιάδες θα θυμηθούν τη ζωή που την ξέχασαν τη μέρα, στη λύσσα της μάχης, θα την ιδούν πάνω στην οθόνη, θα δουν τη ζωή να κινήται πάνω στο άσπρο σεντόνι της σκηνής, υπό τους ήχους μανδολινάτας από είκοσι όργανα.

Κάμνει ζέστη; Ο κινηματογράφος εργάζεται στο ύπαιθρο αλά... πλατεία Συντάγματος!

Συχνά πυκνά δίνονται και θεατρικές παραστάσεις. Ο Μήτρος γίνεται Κρυστάλλω κι ο Κόλλιας μαρκησία! Διοργανώνονται και χορευτικές ημερίδες. Οι αετοπόδαροι τσολιάδες περπατούν πάνω στα ρυθμικά αχνάρια των γραμμών του Φοξ-Τροτ, του Ουάν-Στεπ και του Σίμμυ

Έτσι περνούν οι τσολιάδες του 5/42 ευζωνικού συντάγματος στα βάθη της Ανατολής. Οι τσολιάδες του Πλαστήρα, όταν αύριο επιστρέψουν στα χωριά τους, θα φέρουν μαζύ με τις δάφνες τους κι' έναν πολιτισμό που δεν το είχαν όταν ξεκινούσαν για τον στρατώνα.