MICHEL DE GRECE: ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ

MICHEL DE GRECE
ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΦΕΡΕΝΙΚΗ 2005
Σελ. 213

Η Ισπανία που γνώρισα τότε, εξαθλιωμένη, άγρια, αδάμαστη και αγέρωχη, απείχε έτη φωτός από τη σημερινή ανεπτυγμένη, πλούσια και ανοικτή σε όλους Ισπανία, που ίσως κάπου αναζητά μια χαμένη ταυτότητα. Οι νικητές σύμμαχοι κατηγορούσαν τον Φράνκο για τη «συνεννόηση» του με τον Χίτλερ, ξεχνώντας ότι ο Καουντίγιο ήταν ο μόνος ο οποίος του αντιτάχθηκε, αρνούμενος τη διάβαση των γερ­μανικών στρατευμάτων από το ισπανικό έδαφος. «Δεν ξέρει παρά να απαντά No, No, No σε όλα μου τα αιτήματα», είχε ξεσπάσει ο Φύρερ εξερχόμενος από τη συνάντηση της Αντάιγ, τη μοναδική που επρό­κειτο να έχει με τον Φράνκο. Παραταύτα, για να τον τιμωρήσουν για τη «συνεργασία» του με τον ακατονόμαστο, οι σύμμαχοι σφράγισαν ερμητικά την Ισπανία. Εν πρώτοις την απομόνωσαν διπλωματικά. Ο μόνος αρχηγός κράτους σε διάστημα πολλών ετών που δέχθηκε να επισκεφθεί τον Φράνκο ήταν ο βασιλεύς Αμπντάλα της Ιορδανίας. Όπως ήταν φυσικό, οι Ισπανοί τον υποδέχθηκαν με τις μεγαλύτερες τιμές. Έφθασαν μάλιστα μέχρι το σημείο να αντιγράψουν το σπαθί του επιφανέστερου ήρωα τους, του Γκονθάλγο της Κορδούης, για να  το χαρίσουν στο μεγάλο αυτό πολεμιστή. Η μητέρα μου διασκέδαζε με την ιδέα ότι ο Άραβας μονάρχης επρόκειτο να παραλάβει το όπλο εκείνου που οι σύγχρονοι τον είχαν επονομάσει για τα ανδραγαθή­ματα του "el matamoros", δηλαδή «ο φονέας των Αράβων».

Ο Φράνκο δεν μετέβαινε ποτέ στο εξωτερικό για τον απλούστα­το λόγο ότι δεν τον προσκαλούσε ποτέ κανείς. Πολύ αργότερα, όταν κάποια κράτη επεζήτησαν την εύνοια του, εκείνος οχυρώθηκε πίσω από την υπερηφάνεια του και αρνήθηκε όλες τις προσκλήσεις για επίσημα ταξίδια. Περίμενε οι ηγέτες που τον είχαν θέσει στο περι­θώριο των εθνών να έλθουν στη Μαδρίτη για να τον παρακαλέσουν. Δεν έκανε καμία εξαίρεση, ούτε καν για το φίλο του τον Σαλαζάρ, τον ηγέτη της Πορτογαλίας ' οι συναντήσεις των δύο δικτατόρων λάμβαναν χώρα στα ισπανο-πορτογαλικά σύνορα. Αυτός ο σκληρός και πείσμων άνδρας, ο μικρόσωμος και παχύσαρκος, είχε, δεν ξέρου­με πώς, καταφέρει να ενσαρκώσει την Ισπανία και να της προσδώσει ένα ιδιαίτερο ύφος, όσο παράξενο και αν ακούγεται αυτό. Ο Ντε Γκωλ το αντιλαμβανόταν αυτό και παρέμενε γοητευμένος από τον Φράνκο. Την περίοδο που ήταν στην εξουσία, δεν υπήρχε περίπτω­ση να τον συναντήσει. Ο πόλεμος τους χώριζε πάντα. Μόλις όμως παραιτήθηκε, το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να σπεύσει στη Μαδρίτη για να συναντήσει τον ανεξιχνίαστο τύραννο.

Ο Φράνκο είχε ευθύς εξαρχής αποκαταστήσει τη μοναρχία, αλλά χωρίς βασιλέα. Ζούσαμε στο βασίλειο της Ισπανίας του οποίου τα εστεμμένα οικόσημα απλώνονταν παντού. Όμως ο Φράνκο δεν τα πήγαινε καλά με το μνηστήρα του θρόνου, τον ακραιφνή φιλελεύθε­ρο κόμη της Βαρκελώνης. Το ζήτημα ενός μελλοντικού Βασιλέα δεν ετίθετο ακόμη, καθώς βασίλευε o Caudillo de España - όπως παρου­σιαζόταν πάνω στα νομίσματα που έφεραν την προτομή του. Όμως βασίλευε σε ένα λαό πεινασμένων, διότι οι σύμμαχοι είχαν επιβάλλει τον πιο ανηλεή οικονομικό αποκλεισμό. Η Ισπανία είχε άδεια την κοιλιά, αλλά, σκληρή και υπερήφανη καθώς ήταν, δεν παραπονείτο και αρνείτο να σκύψει το κεφάλι. Οι δούκισσες, με τα καπέλα και τα μαργαριτάρια τους, φορώντας τα προπολεμικά μεταξωτά τους φορέματα, συναθροίζονταν στην τραπεζαρία του ξενοδοχείου Μιραμάρ την ώρα του τσαγιού για να δοκιμάσουν μπαγιάτικα γλυκά σα να επρόκειτο για τα πιο θεσπέσια παρασκευάσματα του καλύτερου ζαχαροπλάστη. Το «ελαιόλαδο», φτιαγμένο κυρίως από κατακάθια, ήταv τόσο παχύ που μπορούσα να κρατήσω με αυτό εντελώς ίσιο το κουτάλι μου. Όσο για τη ζάχαρη, που την αγόραζε απερίσκεπτα η κουβερνάντα μου η Μαμάρ, ήταν κατά τα τρία τέταρτα νοθευμένη με  αλάτι. Εν τω μεταξύ, η ένδεια αυξανόταν, έπρεπε να γίνει κάτι.

Τότε ο Φράνκο είχε τη φαεινή ιδέα να προσκαλέσει την Εβίτα Περόν. Ήξερε πως αυτή η πρώην άσημη ηθοποιός δεν κατόρθωνε να ξεχάσει την ταπεινή της προέλευση. Έχοντας αναρριχηθεί στην κορυφή  της εξουσίας, ονειρευόταν πάντα να την καλούν, και άρα να την αναγνωρίζουν, εκείνοι τους οποίους θεωρούσε σημαντικούς. Όμως κανείς  δεν την προσκαλούσε. Έτσι πλημμύρισε από ευτυχία στην ιδέα ότι  θα επιδείκνυε στη γηραιά Ευρώπη τα κρινολίνα της, τα απαστράπτοντα κοσμήματα της και τους άψογους κότσους της. Ο Φράνκο της επιδαψίλευσε φιλοφρονήσεις, ενώ η κυρία Φράνκο, αδύνατη και ξερακιανή, κοίταζε με αηδιασμένο Βλέμμα τους φραμπαλάδες της εκπληκτικής τυχοδιώκτριας. Όμως το εγχείρημα πέτυχε και το σιτάρι από την Αργεντινή έφθανε άφθονο στην πεινασμένη Ισπανία.

Ο πόλεμος τελείωσε χωρίς η Ισπανία να το καταλάβει, διότι δεν της επέτρεψαν να ανοιχθεί στον κόσμο. Οι συνθήκες της ζωής μας δεν  άλλαξαν στο ελάχιστο. Η ασφάλεια δεν είχε ποτέ αποκατασταθεί  πλήρως μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου. Οι «συμμορίτες» εξακολουθούσαν να κρατούν τα βουνά πίσω από τη Μάλαγα και ο δρόμος μεταξύ Μαλάγας και Γρανάδας ήταν ουσιαστικά κομμένος. Μόνο  ο σιδηρόδρομος εξακολουθούσε να κινείται ελεύθερα και αυτό όχι  πάντα... Παρευρέθηκα στον επίσημο ενταφιασμό έξι πολιτοφυλάκων, που τους σκότωσαν οι συμμορίτες ενώ εκτελούσαν διατεταγμένη υπηρεσία. Στεκόμενος στις μύτες των ποδιών, μπόρεσα να  διακρίνω τα επιβλητικά μαύρα φτερά των νεκροθαφτών που παρήλαυναν στην κεντρική πλατεία, εν μέσω πυκνού πλήθους. Ο εμφύλιος ήταν πάντα ζωντανός μέσα στο μυαλό τους. Μου έδειξαν τον  Cristo Mutilado [1] του οποίου  οι «κόκκινοι» είχαν πριονίσει και τα δύο πόδια.Ιδιαίτερη ευσέβεια  με κυρίευσε για τη Virgen de la Angustia.[2]  Ένας "κόκκινος" είχε μαχαιρώσει την καρδιά του αγάλματος, και αμέσως το λευκό  τριαντάφυλλο που φορούσε εκείνη την ημέρα η Παρθένος  έγινε κόκκινο σαν αίμα. Έκτοτε αντικατέστησαν το λουλούδι με  μία απομίμηση από ύφασμα την οποία έμελλε να μου χαρίσει ο εφημέριος την ημέρα που εγκατέλειψα για πάντα τη Μάλαγα.