Σάββατο 20 Απριλίου 2013

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΜΑΝΙΑΤΗΣ: Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝΓΚΡΑΝΤ 6

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ
Η ΜΥΣΤΗΡΙΏΔΗΣ ΕΞΑΦΆΝΙΣΗ
Στις 19 Ιουνίου ένα ακόμη επεισόδιο παρόμοιο μ΄ εκείνο των πιλότων στο Μέλχερεν –συρ-Μεζ [1] υπονομεύει ακόμα περισσότερο την επιτυχία της "Κυανής επιχείρησης" και προσφέρει στον Στάλιν μια επιπλέον επιβεβαίωση των γερμανικών προθέσεων.
Στις 2 το μεσημέρι, ο αρχηγός του τομέα επιχειρήσεων της 23ης  Mεραρχίας Aρμάτων  ,ταγματάρχης Reichel, συνοδευόμενος από το λοχαγό Dechant  επιβιβάζονται  σε ένα  "πελαργό" [2] .Από τη θέση του πιλότου, ο Dechant απογειώνει το μικρό αεροσκάφος με κατεύθυνση  την έδρα της  Τακτικής Διοίκησης του XVII Σώματος Αρμάτων. Πρόκειται για μια  αποστολή ρουτίνας δίχως ιδιαίτερους κινδύνους. Σκοπός του ταγματάρχη Reichel είναι να επιχειρήσει μια από αέρα ανίχνευση του εδάφους που οι Μεραρχίες των δύο Σωμάτων Στρατού θα κληθούν να διατρέξουν στη  διάρκεια της πρώτης φάσης της επιχειρήσεως. [3] Ενάντια στις αυστηρές διαταγές που απαγορεύουν στους αξιωματικούς να μεταφέρουν μαζί τους οποιοδήποτε έγγραφο που μπορεί  να φανεί χρήσιμο στον εχθρό, ο ταγματάρχης κουβαλά μαζί του ένα δερμάτινο χαρτοφύλακα με σημαντικά απόρρητα έγγραφα ανάμεσα στα οποία, το μνημόνιο [4] που προβλέπει την σύμπραξη των δύο Σωμάτων Στρατού, στο πρώτο στάδιο της επιχείρησης,  και  ένα χάρτη σε κλίμακα 1:100.000 της περιοχής με σημειωμένες μάλιστα τις θέσεις των γερμανικών μονάδων .
Αυτή η πτήση ρουτίνας εξελίσσεται σε ένα τρομερό εφιάλτη  με  ανυπολόγιστες μάλιστα συνέπειες. 

Πίσω στη βάση οι ώρες της αναμονής μετατρέπονται σταδιακά σε ώρες αγωνίας. Η εξαφάνιση  του αεροπλάνου με τους δύο αξιωματικούς είναι από μόνη της  ένα μεγάλο πρόβλημα που γίνεται μεγαλύτερο όταν μοιραία συνδυάζεται με την εξαφάνιση του χαρτοφύλακα και των απόρρητων εγγράφων που περιέχει.
Ο Μέραρχος von Boineburg-Lengsfeld για την ώρα αγνοεί τα όσα τραγικά συμβαίνουν στην Μεραρχία του. Προσκεκλημένος με άλλους ανώτερους αξιωματικούς στην έδρα της Διοίκησης του 40ου Σώματος Αρμάτων, μια διώροφη έπαυλη με κήπο, λίγα χιλιόμετρα από το Χάρκοβο, απολαμβάνει αυτό που ο Σωματάρχης Stumme διαφημίζει  χαριτολογώντας  " γεύμα αντάξιο για μελλοθάνατους". Το  πιάτο της ημέρας είναι προσφορά του  αντισυνταγματάρχη  Franz . Επιστρέφοντας από μια επιθεώρηση σε προωθημένη μονάδα του Μετώπου κάποιες ώρες πίσω , έτυχε να συναντήσει στο δρόμο του ένα αμέριμνο ζαρκάδι  και φυσικά ο αντισυνταγματάρχης   δεν άφησε την ευκαιρία να περάσει ανεκμετάλλευτη. Ο γλυκός αφρώδης οίνος , το χαβιάρι της Κριμαίας και διάφορα άλλα αγαθά,   συμπληρώνουν ένα πλούσιο δείπνο.

Η  καταστροφική είδηση της εξαφάνισης των δύο αξιωματικών καθώς και των απόρρητων εγγράφων φτάνει στην έδρα της Διοίκησης του 40ου Σώματος Αρμάτων ,με μεγάλη καθυστέρηση , στις 10 το βράδυ , κάτι που σημαίνει ότι όλες οι  προηγούμενες προσπάθειες  να διευθετηθεί το θέμα σε επίπεδο Μεραρχίας, είχαν αποτύχει. Από τη μια στιγμή στην άλλη η γιορταστική ατμόσφαιρα  διαλύεται και οι αξιωματικοί επιστρέφουν βιαστικά στις μονάδες τους για συντονίσουν τις έρευνες.
Λακωνικές  διαταγές ταξιδεύουν μέσα από τα καλώδια και τα ραδιοφωνικά κύματα . Αγωνιώδη ερωτηματικά κατακλύζουν τις προωθημένες μονάδες του μετώπου.Κάθε πληροφορία που μπορεί να φωτίσει με οποιοδήποτε τρόπο την υπόθεση, οφείλει να μεταδοθεί δίχως καθυστέρηση .
Σε αναμονή των πρώτων συγκεκριμένων πληροφοριών μια σειρά από υποθέσεις εργασίας  επιχειρούν να ερμηνεύσουν τη λογική των γεγονότων που πιθανόν να έλαβαν χώρα από τη πιθανολογούμενη κατάρριψη του αεροσκάφους και μετά . Όλοι φαίνεται να συμφωνούν ότι το αεροπλάνο είτε καταρρίφθηκε είτε αναγκάστηκε να προσγειωθεί, πιθανότατα, πέρα από τις γερμανικές γραμμές.   Το ότι οι δύο αξιωματικοί νεκροί ή ζωντανοί βρίσκονται ακόμα πίσω από τις γραμμές του εχθρού μοιάζει λογική και  αυταπόδεικτη πραγματικότητα . Και τα έγγραφα; Είχαν το χρόνο οι δύο αξιωματικοί να τα καταστρέψουν πριν εντοπισθούν από τον εχθρό; Και αν δεν πρόλαβαν ; Και αν έπεσαν ζωντανοί στα χέρια του εχθρού; Στη περίπτωση αυτή  ο εχθρός είχε τη δυνατότητα  να πληροφορηθεί πολλά περισσότερα από τη  προβλεπόμενη σύμπραξη των δύο σωμάτων στρατού που αποκάλυπταν τα έγγραφα.
Η συντονισμένη κινητοποίηση μέσα στη νύχτα φέρνει τα πρώτα αποτελέσματα. 
Σαράντα πέντε λεπτά αργότερα μια  πρώτη πληροφορία φτάνει στην έδρα διοίκησης του Stumme. Προέρχεται από την διοίκηση της 336ης Μεραρχίας .Σύμφωνα με τη μαρτυρία παρατηρητή  του πυροβολικού , που κρίνεται αξιόπιστη , ένα  αεροπλάνο του ίδιου τύπου είχε εμφανιστεί  στη περιοχή νωρίς το απόγευμα. Πετούσε ανάμεσα  σε κουρέλια ομίχλης , ο τρόπος που πετούσε ήταν προβληματικός, έχανε συνεχώς ύψος  και παρασυρόταν προς τις εχθρικές θέσεις. 
-Στείλετε επί τόπου έναν λόχο επιθέσεως διατάζει ο Stumme.
Πρόκειται για μια επικίνδυνη  αποστολή πίσω από τις γραμμές του εχθρού .
 Οι εθελοντές που αναλαμβάνουν να φέρουν σε πέρας την επιχείρηση το ίδιο κιόλας βράδυ έχουν σαφέστατες οδηγίες.
Αν δεν βρεθούν οι δύο αγνοούμενοι ζωντανοί ή νεκροί,   πρέπει να βρεθούν οπωσδήποτε τα έγγραφα. Αν κατά την έρευνά τους αυτή διαπιστωθεί ότι "έφθασαν δεύτεροι" πρέπει να αναζητηθούν  αποδείξεις ή ενδείξεις  που θα βεβαιώνουν ότι τα έγγραφα έχουν καταστραφεί.


 Δίχως να περιμένει τα αποτελέσματα γύρω στις μια τη νύχτα ξημερώνοντας η 20η Ιουνίου, ο Franz αναλαμβάνει την άχαρη αποστολή να ενημερώσει για το συμβάν τον Επιτελάρχη της 6ης Στρατιάς Συνταγματάρχη Arthur Schmidt . Ο Schmidt με τη σειρά του ενημερώνει τον Paulus. Ο   Paulus χωρίς να χάσει χρόνο αναφέρει, μέσα από την διοίκηση της Ομάδας Στρατιών , στο Rastenburg, στο Γενικό Επιτελείο του Φύρερ. Ο Φύρερ όμως βρίσκεται στο Berchtesgaden  και ο Στρατάρχης Κeitel αναλαμβάνει έστω και προσωρινά, τη διαχείριση της κρίσης.
Στο μεταξύ οι άνδρες του λόχου επιθέσεως καταφέρνουν να εντοπίσουν το αεροπλάνο στη θέση που έχει επιδειχθεί κοντά στη τοποθεσία που οι χάρτες καταγράφουν σαν  Nezhegol.Το αεροπλάνο είναι άδειο ή για την ακρίβεια λεηλατημένο. Κανένα ίχνος από τους δύο αξιωματικούς , κανένα ίχνος από τα έγγραφα ή από τις στάχτες τους , καμία ένδειξη από στοιχεία που μπορεί να φανερώνουν παρουσία του εχθρού, σύγκρουση ή πάλη. Μια τρύπα μόνο στο ρεζερβουάρ του αεροπλάνου φανερώνει ξεκάθαρα την αιτία που υποχρέωσε το πιλότο να επιχειρήσει   αναγκαστική προσγείωση.
Ο επικεφαλής λοχαγός επιμένει. Σε μικρές ομάδες οι Γερμανοί ακροβολίζονται και με φακούς κατοπτεύουν το χώρο . Σχεδόν τριάντα μέτρα παρακάτω ανακαλύπτονται δύο φρεσκοκλεισμένοι τάφοι...
Η ομάδα επιστρέφει στη βάση της και  αναφέρει.

Ο Στρατηγός  Stumme κούνησε σκεπτικός το κεφάλι μόλις του ανέφεραν για τους δύο τάφους.
-Από πότε οι Ρώσοι μπαίνουν στο κόπο να θάβουν τους νεκρούς; Και μάλιστα δίπλα στο αεροπλάνο!
-Και εγώ δεν το καταλαβαίνω απάντησε σαν ηχώ ο αντισυνταγματάρχης Franz.
-Θα ήθελα πολύ να γνωρίζω πως ακριβώς έχουν τα πράγματα ,ίσως και να πρόκειται για κάποιο διαβολικό τέχνασμα των Ρώσων , συμπέρανε ο Stumme [5 ]

Τα ευρήματά  δεν κρίνονται αρκετά για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων. Το μυστήριο που μπορεί να κρύβουν  οι πιθανολογούμενοι τάφοι, οδηγεί στη σκέψη ότι είναι απαραίτητη μια  παραπέρα διερεύνηση. Είναι ανάγκη να  επιβεβαιωθεί η τύχη του Reichel.Με κάθε θυσία.
Έχει αρχίσει να χαράζει όταν οι άνδρες του αποσπάσματος περνούν και πάλι μέσα στο εχθρικό έδαφος στο χώρο του εγκαταλελειμμένου αεροπλάνου για να συνεχίσουν την έρευνα . Τους συνοδεύει και ένας στενός συνεργάτης του του αγνοούμενου ταγματάρχη που έχει τον άχαρο ρόλο να αναγνωρίσει το πτώμα του προϊσταμένου του.
Όλα γίνονται γρήγορα και μεθοδικά. Οι φρεσκοκλεισμένοι τάφοι ανοίγονται . Δυο γυμνά ανδρικά σώματα αποκαλύπτονται .Το θέαμα είναι  μακάβριο ,αποκρουστικό, εξαιτίας των κακώσεων που τα δύο σώματα έχουν υποστεί από πυροβόλα όπλα. Ο συνεργάτης του Reichel δηλώνει αδυναμία να βεβαιώσει ότι το ένα από αυτά ανήκει στον προϊστάμενό του. Το μυστήριο αντί να διαλύεται φαίνεται να πυκνώνει.[6]


Η πρώτη αξιολόγηση των εγγράφων από το χαρτοφύλακα του Reichel έγινε στο Στρατηγείο του του Νοτιοδυτικού Μετώπου.[7]  
Στις 20 Ιουνίου ο Στρατάρχης Timoshenko τηλεφωνεί στο Στάλιν και αναφέρει όλα τα σχετικά για την υπόθεση.Το εχθρικό αεροπλάνο  εξαιτίας μηχανικής βλάβης επιχείρησε αναγκαστική προσγείωση πίσω από τις ρωσικές γραμμές, έγινε αντιληπτό από μια σοβιετική περίπολο που έσπευσε αμέσως προς το μέρος του. Ένας Γερμανός αξιωματικός , δίπλα στο αεροπλάνο αρνήθηκε να παραδοθεί και προέβαλε μάταιη αντίσταση .Τα έγγραφα που βρέθηκαν πάνω του αφορούν την αναμενόμενη επίθεση του εχθρού και μοιάζουν αυθεντικά. Ο ίδιος έχει μεριμνήσει να φτάσουν αεροπορικά στη Μόσχα.
Σχεδόν ταυτόχρονα οι ίδιες πληροφορίες διαβιβάζονται κωδικοποιημένες στο στρατηγείο του Μετώπου του Μπριάνσκ .
O Στάλιν καχύποπτος από τη φύση του, δείχνει να αντιμετωπίζει τα χαρτιά του νεκρού Γερμανού ταγματάρχη , μάλλον αδιάφορα. Από τους Στρατηγούς του δεν κρύβει τις υποψίες του ότι πρόκειται για μια καλοστημένη παγίδα του εχθρού που έχει σα σκοπό να τους αποπροσανατολίσει. Ο Στρατηγός Φίλιππος Golikov , αντίθετα δεν εφησυχάζει . Έχει κάθε λόγο να πιστεύει ότι όσα καταγράφονται στα χαρτιά του Reichel βρίσκονται σε πλήρη αρμονία με όσα βλέπουν τα μάτια του στο τομέα του Μετώπου που διοικεί.
Στις 22 Ιουνίου ο Στρατηγός ενημερώνει τη Σταβκα μέσω ασυρμάτου ότι επίγειες και εναέριες παρατηρήσεις αναφέρουν έντονη κινητικότητα του εχθρού. Μόνο στη περιοχή του Κουρσκ έχουν ήδη επισημανθεί 6-7 τεθωρακισμένο και μηχανοκίνητοι σχηματισμοί την ώρα που τα τραίνα μεταφέρουν στη περιοχή συνεχώς και περισσότερες δυνάμεις.
Ο Στάλιν τον επαναφέρει στη τάξη. Το μόνο που επιδιώκει ο εχθρός είναι να καλύψει τις προθέσεις του . Η κατάσταση αργά η γρήγορα θα ξεκαθαρίσει και μέχρι τότε οφείλει να διατηρήσει τη ψυχραιμία του και να κοιτά μπροστά του τον εχθρό.
Στην άλλη πλευρά του μετώπου η τραγική ιστορία που ξεκίνησε στις 19 Ιουνίου με την εξαφάνιση του Reichel φτάνει στη μοιραία κατάληξή της το μεσημέρι της 25 Ιουνίου . Ο Φύρερ, αμέσως μετά την επιστροφή του ενημερώνεται για το συμβάν , και όπως είναι φυσικό, ζητά διευκρινήσεις από τη Στρατιωτική ηγεσία. Κύριο μέλημά του είναι να αναδειχθεί το μέγεθος του κινδύνου που απειλεί το στρατό του. Οι εξηγήσεις και οι δικαιολογίες που προβάλλονται τον εξοργίζουν. Πολλά πράγματα έπαψαν να γίνονται όπως παλιά και μια απαράδεκτη χαλάρωση παρατηρείται στις ηγεσίες αρκετών μεγάλων μονάδων του μετώπου. Κάποιοι διοικητές , αψηφούν και αδιαφορούν ακόμα και για τους στοιχειώδεις κανόνες ασφαλείας. Διαβαθμισμένες διαταγές που έπρεπε να κοινοποιηθούν μόλις τη τελευταία στιγμή και μάλιστα προφορικά, όχι μόνο κυκλοφορούν γραπτά με τη μορφή μνημονίων και σημειωμάτων , αλλά περιφέρονται ανεξέλεγκτα από μονάδα σε μονάδα.
Η πρωτοβουλία του Stumme να μοιράσει ένα περιληπτικό μνημόνια των κινήσεων των τεθωρακισμένων μονάδων στους Μεράρχους, παρά τα όποια ελαφρυντικά , καταδικάζεται απερίφραστα. Όπως μπορεί να υποθέσει κανείς η τιμωρία προς παραδειγματισμό, είναι αναπόφευκτη.Το θέμα είναι πόσο βαριά θα πληρώσουν το "παράπτωμα" ο Σωματάρχης Stumme ο Επιτελάρχης του Franz και ο Μέραρχος von Boineburg-Lengsfeld πάνω στους οποίους επικεντρώνονται οι ευθύνες.
Ο Φύρερ δεν κρύβει τις προθέσεις του. Δηλώνει την απόφασή του να αναβάλει ή ακόμα και να ακυρώσει την επιχείρηση αν οι Στρατηγοί του το προτείνουν. Το ερώτημα που υποβάλλει στους Weichs και Paulus είναι αμείλικτο. Η θέση των δύο στρατιωτικών γίνεται τραγική . Αν παραδεχθούν ότι τα χαρτιά του Reichel επηρεάζουν την επιτυχή έκβαση τη επιχείρησης καταδικάζουν αυτόματα τους τρεις συναδέλφους σε θάνατο [9]. Αν υποστηρίξουν την άποψη ότι δεν την επηρεάζουν θα χρεωθούν οι ίδιοι οποιες μελλοντικές συνέπειες από τη πράξη αυτή. Weichs και Paulus διαλέγουν την ενδιάμεση λύση. Σαφώς επηρεάζουν αλλά ο χρόνος που οι Ρώσοι έχουν στη διάθεσή τους για να κάνουν τις όποιες διορθωτικές κινήσεις στη διάταξή τους είναι υπερβολικά περιορισμένος. Αρα η επίθεση θα εκδηλωθεί στην ώρα της.



Υποσημειώσεις:

[1]
[2]
[3]
[4]
[5]Το αίνιγμα έχει μια μόνο λογική λύση.Ο Ράιχελ και ο πιλότος του συνελήφθησαν από μία ομάδα Ρώσων ανιχνευτών και εκτελέστηκαν.Όταν ο διοικητής της ομάδας έφερε το χαρτοφύλακα με τα ντοκουμέντα και το τοπογραφικό χάρτη στον αξιωματικό του , αυτός συνειδητοποίησε αμέσως ότι επρόκειτο για ανώτερο αξιωματικό του γερμανικού γενικού . Έτσι για να αποφύγει ¨μπελάδες" και για να αποφύγει πιθανές εγκλίσεις ή σε ερωτήματα για το τι έκανε με τα πτώματα , ο σοβιετικός αξιωματικός , έστειλε πίσω τους ανιχνευτές στο σημείο για να θάψουν τους δύο νεκρούς αξιωματικούς. (Καρέλ Α 578)
[6]
[7]
[8]
[9]

( Συνέχεια 6ου Κεφαλαίου)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου