9 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1935 (3)

3. Οι 40 ημέρες του Κονδύλη.
Συνήθως ο Αύγουστος είναι για την Ελλάδα ένας μήνας χαλάρωσης και διακοπών ,στη διάρκεια του οποίου τα προβλήματα παγώνουν και η κρατική μηχανή υπολειτουργεί. Ο Αύγουστος όμως του 1935 δεν είναι σαν τους άλλους. Ξεκινά με μια εργατική απεργία διαρκείας στο Ηράκλειο της Κρήτης, [1] που πρακτικά καταλήγει σε εξέγερση. Για τη καταστολή της εξέγερσης αυτής, ο Νομάρχης Σπ. Θεοτόκης [2] ζητά την επέμβαση του στρατού και ο θλιβερός απολογισμός της αναπόφευκτης αιματοχυσίας είναι 7 πολίτες νεκροί και δεκάδες τραυματίες. 

Υποστράτηγος Μπακόπουλος.
Συνέτριψε τη λαϊκή εξέγερση στο Ηράκλειο.

 Στην Αθήνα ο πόλεμος των εντυπώσεων μέσα από τις στήλες των εφημερίδων καλά κρατεί. Τρεις εφημερίδες της αντιπολίτευσης υποχρεώνονται να κλείσουν έστω και προσωρινά και άλλες 3 σέρνονται στα δικαστήρια με διάφορες κατηγορίες [3]. Στις 11 Αυγούστου βάνδαλοι εισβάλουν στα γραφεία της Βενιζελική εφημερίδα " ΠΑΤΡΙΣ" αφήνοντας πίσω τους καταστροφές και τραυματίες.
To τυφλό και πρωτόγονο πολιτικό μίσος στην ημερήσια διάταξη. Η Κυβέρνηση αντιδρά σπασμωδικά με συλλήψεις , απαγορεύσεις και καθησυχαστικές δηλώσεις των επιφανών στελεχών της. Φοβούμενη και θέλοντας να προλάβει αιματηρές συγκρούσεις, απαγορεύει στις 18 Αυγούστου και αυτή ακόμα τη λαοφιλή "γιορτή Αθηναικών ασμάτων" που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στο Στάδιο.
Οι απεργίες και οι διαδηλώσεις διαδέχονται η μία την άλλη και σχεδόν πάντα εκφυλίζονται σε οχλοκρατικού τύπου συμπεριφορές..
Μπροστάρηδες στους απεργιακούς αγώνες, οι εργάτες των μηχανουργείων. Ακολουθούν οι λατόμοι, οι εργάτες οικοδομών Πειραιά , οι μυλεργάτες των επαρχιών. Γίνονται σχέδια για την οργάνωση μιας πανεργατικής απεργίας, που με τη μαζικότητά της θα παραλύσει τη πρωτεύουσα αλλά η κυβέρνηση βρίσκει το τρόπο να τη τορπιλίσει. Στην υπόλοιπη χώρα η κοινωνική αναστάτωση λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις. Ο καυτός Αύγουστος τελειώνει με μια άλλη εξέγερση , εκείνη των σταφιδοπαραγωγών της Μεσσηνίας την οποία η Κυβέρνηση για να τη καταστείλει, κηρύσσει το στρατιωτικό νόμο και στέλνει στη περιοχή όχι μόνο στρατό ξηράς αλλά ναυτικό και αεροπορία.


Ο υπουργός των Εσωτερικών
Περικλής Ράλλης

Στους Γαργαλιάνους, στο Ζευγολατιό, στην Κυπαρισσία, στα Φιλιατρά, στην Πύλο συγκροτούνται ένοπλα συλλαλητήρια και γίνονται πραγματικές μάχες ανάμεσα στη χωροφυλακή και στους ξεσηκωμένους αγρότες, που είναι οπλισμένοι με καραμπίνες, φτυάρια, αξίνες, μαγκούρες, δρεπάνια και ξύλα. Η κυβέρνηση,ανάστατη για την εξέγερση μιας περιοχής που τη θεωρούσε κομματικό της φέουδο,παίρνει έκτακτα μέτρα. Κηρύσσεται ο στρατιωτικός νόμος στη Μεσσηνία και έκτακτα στρατοδικεία δικάζουν τους «πρωταιτίους των γεγονότων» στην Καλαμάτα. Για να πνίξει την εξέγερση των αγανακτισμένων αγροτών, η κυβέρνηση υποχρεώθηκε να στείλει δυο μεραρχίες στρατού και ένα αντιτορπιλικό ! Έγιναν εκατοντάδες συλλήψεις και πολλοί αγρότες βασανίζονταν επί μέρες στα κρατητήρια...... [4 ]
Και μέσα σ΄ αυτό το κακό χαμό, των κοινωνικών αναταραχών οι φήμες που έχουν να κάνουν με το πολιτειακό, πάνε και έρχονται ,φουσκώνουν και ξεφουσκώνουν και συντηρούν την ανασφάλεια των πολιτών και τη νευρικότητα του χρηματιστηρίου [5].....
Πιστός στην υπόσχεση που είχε δώσει στο πρωθυπουργό πριν φύγει ο Κονδύλης παραμένει υπερασπιστής της νομιμότητας. Σε κάθε ευκαιρία δηλώνει, αυστηρά και προς κάθε κατεύθυνση, ότι δεν πρόκειται να επιτρέψει κανενός είδους εκτροπή,από οπουδήποτε και να προέρχεται και τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει τουλάχιστον μέχρι την επιστροφή του Πρωθυπουργού.
Σε αντιδιαστολή με τη θέση του "αντιδημοκράτη" Κονδύλη που η συγκυρία τον έχει ανακηρύξει θεματοφύλακα του Δημοκρατικού πολιτεύματος, οι πολιτικές θέσεις κάποιων φανατικών υπερμάχων της Δημοκρατίας δεν μοιάζουν να είναι τόσο ξεκάθαρες. Όλοι αυτοί ζουν με το τρόμο του Δημοψηφίσματος μια που έχουν κάθε λόγο να πιστεύουν, ότι το ναι υπέρ της Βασιλείας θα βάλει ταφόπετρα στα όνειρα τις ελπίδες και τα μικροκομματικά τους συμφέροντα [6]. Οι όποιες πολιτικές αντιστάσεις του Τσαλδάρη αν δεν έχουν ήδη καμφθεί, θα καμφθούν πολύ σύντομα από τις πιέσεις, που ασκούνται και θα συνεχίσουν να ασκούνται κύρια από το εξωτερικό.

Είναι πολύ δύσκολο να υποθέσουμε ότι όλοι αυτοί, οι οπαδοί της Αβασίλευτης Δημοκρατίας, περιμένουν μοιρολατρικά να συμβεί το μοιραίο, με τα χέρια σταυρωμένα. Η κοινή λογική λέει ότι σίγουρα κάποιοι από αυτούς, αναζητούν, έστω και στο «παραπέντε»τρόπους και μεθόδους αντίδρασης, κάνουν σχέδια ,ακόμα και παράτολμα για να βγουν από το πολιτικό αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιέλθει.....Το βασικό ερώτημα που τίθεται είναι: Μπορεί έστω και τώρα να ματαιωθεί το δημοψήφισμα; Και αν ναι με ποιο τρόπο;.......

Υπουργός των Εσωτερικών της Κυβέρνησης Τσαλδάρη είναι ο Περικλής Ράλλης [7] . Στα 44 χρόνια του είναι περισσότερο γνωστός σα δεδηλωμένος οπαδός της αβασίλευτης Δημοκρατίας παρά σα τέκτονας. Πριν γίνει υπουργός είχε υπηρετήσει για λιγότερο από ένα χρόνο [ 8] σα γενικός διοικητής Μακεδονίας . Από τον τελευταίο ανασχηματισμό και μετά εμφανίζεται σαν επίσημος εκφραστής του ρεύματος των Δημοκρατικών Λαϊκών [9 ].Ο ίδιος απολαμβάνει της απόλυτης εμπιστοσύνης του Πρωθυπουργού (και του Προέδρου της Δημοκρατίας).
Αυτός ο αμφιλεγόμενος πολιτικός , στο παντοδύναμο υπουργείο των Εσωτερικών , είναι ένας από εκείνους που δεν σκοπεύουν να καταθέσουν τα όπλα δίχως μάχη .Όπως τελικά θα αποδείξουν τα πράγματα , θα διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη κρίση της 9 Σεπτεμβρίου….
Φεύγει ο Αύγουστος, οι φήμες για ένα ενδεχόμενο πραξικόπημα αρχίζουν και πάλι να φουντώνουν, μπαίνει ο Σεπτέμβριος, τα χρονικά περιθώρια όμως για να εκδηλωθεί στενεύουν. Η ώρα της επιστροφής του Τσαλδάρη πλησιάζει , ενός Τσαλδάρη που έγκυρες πηγές διαβεβαιώνουν ότιέχει αναθεωρήσει ολοκληρωτικά τις θέσεις του πάνω στο πολιτειακό και πρακτικά έχει συνθηκολογήσει [10 ].

Υποσημειώσεις:.
3. 1 Βλέπε Κύριο άρθρο της εφημερίδας ΕΣΤΙΑ της 9 Σεπτεμβρίου 1935 με τίτλο. ΕΝΤΟΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΤΑ ΜΟΝΟΝ ΗΜΕΡΩΝ
3. 2
3. 3 Πρόκειται για τις εφημερίδες: "Πατρίς", "Αλήθεια" και "Δημοκρατική Δράσις". .Mηνύθηκαν για παράβαση της ΚΗ Συντακτικής Πράξης και η δίκη τους ξεκίνησε στο Πενταμελές Εφετείο τη Δευτέρα 12 Αυγούστου.
3. 4
3. 5 Βλέπε εφημερίδα Ημερήσιος Κήρυξ της 7 Σεπτεμβρίου 1935.
3. 6
3. 7 Περικλής Ράλλης (1891- 20 Αυγούστου 1945) ήταν Έλληνας πολιτικός που διετέλεσε βουλευτής Μεσσηνίας και υπουργός.
3. 8 8 Ιουνίου 1934- 20 Μαρτίου 1935.
3. 9
3.10

(Επιστροφή)

9 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1935 (2)

2. Ο κ. Πρωθυπουργός αναχωρεί για διακοπές.

Όσο και αν είναι δύσκολα τα πράγματα μέσα και έξω από τη χώρα , ο Πρωθυπουργός Τσαλδάρης δεν θέλει να θυσιάσει τις προγραμματισμένες διακοπές του στη Βαυαρική λουτρόπολη Βιεζέε. Γνωρίζει βέβαια ότι στη διάρκεια της απουσίας του τα ινία της διακυβέρνησης της χώρας θα περάσουν στα χέρια του Αντιπρόεδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού των Στρατιωτικών Κονδύλη. Οι φήμες (στο μεγαλύτερο μέρος τους κατευθυνόμενες) δεν παύουν να επισημαίνουν τις βαθύτερες προθέσεις του Αντιπρόεδρου της Κυβέρνησης να ενεργήσει με τη πρώτη ευκαιρία στρατιωτικό πραξικόπημα , με σκοπό να ανατρέψει τη κυβέρνηση και να φέρει πίσω "με το έτσι θέλω" το Βασιλιά . Ο Τσαλδάρης δεν φαίνεται να πολυπιστεύει στις φήμες αυτές, που άλλωστε, εκείνη τη δεδομένη στιγμή δεν έχουν καμία λογική βάση και πολιτικά είναι αφελείς.. Ο εξόριστος βασιλιάς έχει αποκλείσει κατηγορηματικά κάθε ενδεχόμενο να επιστρέψει σαν ηγέτης μιας συγκεκριμένης φατρίας . Επιπλέον διατηρεί για τον εαυτό του το δικαίωμα να αποφασίσει αν θα επιστρέψει στο θρόνο του ή όχι, ανεξάρτητα αν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα είναι ευνοϊκό προς αυτόν. Βέβαια οι υποστηρικτές της Βασιλείας όψιμοι και μη, δε λείπουν. Ο καθένας από αυτούς φαντάζεται, ότι η επιστροφή του Βασιλιά θα λύσει ως δια μαγείας, όλα τα προβλήματα του τόπου και δεν είναι λίγοι αυτοί που εύχονται ,ανάλογα με τη φαντασία που διαθέτουν , μια αιφνιδιαστική επιστροφή παρόμοια με εκείνη του Ρουμάνου Βασιλιά ,του Καρόλου [2.1].

Στη πραγματικότητα οι φήμες εκείνες που θέλουν την εκτροπή από την ομαλότητα –όπως θα δείξουν τα πράγματα δεν είναι παρά οι στοιχειωμένοι φόβοι όλων εκείνων που βρίσκονταν στην αντίθετη όχθη. Μέσα από αυτές, στελέχη της αντιπολίτευσης αλλά και της Κυβέρνησης, προσπαθούν να κρατήσουν σε εγρήγορση και να διασφαλίσουν τη συνοχή των αντιβασιλικών ψηφοφόρων . Γνωρίζουν ότι αν τα πράγματα οδηγηθούν τελικά στο δημοψήφισμα, το παιχνίδι θα χαθεί οριστικά.

Από τη πλευρά του ο Κονδύλης το τελευταίο πράγμα που σκέπτεται, είναι να μεθοδεύσει σε εντελώς λάθος χρόνο, ένα πραξικόπημα για να ανατρέψει μια Κυβέρνηση στην οποία είναι Αντιπρόεδρος και την οποία σε μεγάλο βαθμό ελέγχει. Το διεθνές τοπίο είναι θολό, ο Τσαλδάρης δεν έχει ακόμα ξεκαθαρίσει τη θέση του,το Λαϊκό Κόμμα δεν έχει πληρώσει στο σύνολό του το τίμημα της κρίσης που διαχειρίζεται, οι συζητήσεις ανάμεσα σε Αθήνα, Λονδίνο και Παρίσι δεν έχουν ακόμα καταλήξει σε κάποια πολιτική συμφωνία πάνω στο επίμαχο θέμα της επιστροφής ή όχι του Βασιλιά......

Ο Κονδύλης διαβεβαιώνει το Τσαλδάρη,με το λόγο της τιμής του, ότι για όσο διάστημα θα λείψει στο εξωτερικό, δεν πρόκειται να υπάρξουν εκπλήξεις και ο ίδιος δεν πρόκειται να επιτρέψει κανενός είδους εκτροπή από την υπάρχουσα νομιμότητα . Επιφυλάσσει όμως για τον εαυτό του το δικαίωμα μετά την επιστροφή του Πρωθυπουργού, να υποβάλει τη παραίτησή του, αν διαπιστώσει, ότι η παραμονή του στη Κυβέρνηση, δημιουργεί προβλήματα στο πολιτικό του αγώνα υπέρ της επιστροφής του Βασιλιά. Θέση διαυγής, κρυστάλλινη που δεν επιδέχεται παρερμηνείες .

Λίγο πριν αναχωρήσει το τραίνο
με το Πρωθυπουργό και τη συνοδεία του
για τη Γερμανία.

Πέρα από τη κατηγορηματική διαβεβαίωση του Κονδύλη, ο Πρωθυπουργός σε κατ' ιδίαν συναντήσεις του με ανώτατους αξιωματικούς έχει κάθε λόγο να πιστεύει ότι η αφοσίωση της συντριπτικής πλειοψηφίας των στρατιωτικών στη νομιμότητα είναι δεδομένη. Οι αξιωματικοί που πρωτοστατούν σε αυτή την επίδειξη νομιμότητας χωρίς να αποχωρίζονται όμως από τα φιλοβασιλικά τους αισθήματα είναι : ο Διοικητής του Α Σ.Σ Παναγιωτάκος, ο Διοικητής της 2ης Μεραρχίας Δεμέστιχας και ο Φρούραρχος Γεώργιος Τσολάκογλου .

Ο Πρωθυπουργός παρουσιάζεται αισιόδοξος για την εσωτερική κατάσταση, και αυτή την αισιοδοξία επιχειρεί να τη διοχετεύσει στο λαό με τη παρακάτω δήλωσή :
Ουδείς κίνδυνος ανωμαλίας υφίσταται και ουδεμία ανησυχία είναι δικαιολογημένη.Αν υπήρχε και το ελάχιστον ίχνος ανησυχίας δεν θα ανεχώρουν βεβαίως εις το εξωτερικόν.

Τη 1η Αυγούστου σύμφωνα με το πρόγραμμα, ο Πρωθυπουργός και η συνοδεία του αναχωρούν σιδηροδρομικώς με τελικό προορισμό του τη γερμανική λουτρόπολη . Την ίδια ημέρα στη τελευταία σελίδα του ο Ριζοσπάστης δίνει την είδηση της αναχώρησης του Πρωθυπουργού και επιμένει: "Ο κίνδυνος του μοναρχοφασιστικού Πραξικοπήματος παραμένει".

 

(Επιστροφή)

ΝΕΟΛΑΙΑ: ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΚΑΘΕ ΕΘΝΟΥΣ

ΒΕΡΟΛΙΝΟΝ, 14. (Ασύρματος "Ελλην.Μέλλοντος") .
Ολόκληρος η Γερμανία έχει εστραμμένην την προσοχήν προς την Νυρεμβέργην , όπου συνεχίζεται ,  το Συνέδριον του Εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος, Εις το Συνέδριον αυτό, η Γερμανία διεκήρυξε την θέλησίν της να εργασθή δια την ειρήνην, αλλά και να διεκδικήση τα δικαιώματά της , ως Μεγάλης Δυνάμεως .Ούτω , σήμερον την πρωίαν ο Χίτλερ , ομιλών προς τους πολιτικούς ηγέτας του κόμματός του, είπε τα εξής: "H Γερμανία δεν εδημιούργησε τον νέον στρατόν της δι΄επιθετικούς πολέμους, αλλά δια την προστασίαν του ιδίου του λαού. Δεν προτίθεται να στερήση της ελευθερίας των άλλους λαούς. Προσκαλεί κληρωτούς με μόνην την πρόθεσιν να αναστήση τον θαυμάσιον στρατόν της. Σεις είσθε οι πολιτικοί αξιωματικοί του έθνους, συνδεδεμένοι αρρήκτως και εσαεί μετ΄εμού.

ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΝΕΟΛΑΙΑΝ
Κατόπιν ο Χίτλερ ωμίλησε προς την γερμανικήν νεολαίαν, η οποία αποτελεί σήμερον την ελπίδα και την δύναμιν του έθνους. Εις το στάδιον της Νυρεμβέργης είχον συγκεντρωθή πενήντα χιλιάδες μέλη της Χιτλερικής Νεολαίας , αναμένοντα τον μέγαν λόγον του Χίτλερ . Την 10.15 πρωινήν προσήλθεν ο Χίτλερ , άμα τη εμφανίσει του οποίου , ολόκληρον το πλήθος εξέσπασεν εις ενθουσιώδεις επευφημίας. Όταν οι ήχοι της μουσικής έπαυσαν , ο αρχηγόςτης Χιτλερικής Νεολαίας , φον Σίραχ, εχαιρέτησε τον Χίτλερ με τις λέξεις:-Ενώπιόν σας, αρχηγέ, ευρίσκονται οι αντιπρόσωποι ολοκλήρου της νέας γενεάς του λαού μας".
Ευθύς αμέσως, έλαβε τον λόγον ο Χίτλερ, ο οποίος είπεν: -Όχι μόνον αριθμητικώς , αλλά και ψυχικώς, η γερμανική νεολαία βελτιούται από έτους εις έτος. Ο λαός μας καθίσταται επί μάλλον και μάλλον πειθαρχικός. Σήμερον η νεολαία δεν εμπνέεται από ιδέας κραιπάλης και δεν επαίρεται πόσας νύκτας θα διέλθη εν διασκεδάσει, αλλά πόσα χιλιόμετρα θα διανύση. Το ιδεώδες του γερμανικού λαού σήμερον είναι : σωματική υγεία και χαλυβδίνη θέλησις . Η νέα φυσική αγωγή αρχίζει από την νεολαίαν και συνεχίζεται άνευ τέλους. Αρχίζει από την παιδικήν νεολαίαν και δεν τελειώνει ούτε εις την ηλικίαν του γηραιοτέρου πολεμιστού .Θέλωμεν να εμφυσήσωμεν εις τας καρδίας της νεολαίας το πνεύμα το οποίον βραδύτερον μόνον του θα μας εξασφαλίση ασφαλές μέλλον. Εν τούτοις , ουδέν είνε δυνατόν αν δεν κυβερνά μια θέλησις και αν δεν επικρατή πειθαρχία , από του πρώτου μέχρι και του τελευταίου Γερμανού. Μετά την φυσικήν αγωγήν , η μεταφύτευσις της ιδέας της πειθαρχίας είνε το δεύτερον μέγα έργον, όπερ πρόκειται να κριθή ενώπιόν μας. Ολόκληρος ο λαός πρέπει να είναι ησκημένος, ώστε, όταν εις έχει την αρχηγίαν, οι λοιποί να αναγνωρίζουν το καθήκον των προς την υπακοήν, διότι ίσως αμέσως κατόπιν να είναι προωρισμένοι να αναλάβουν αρχηγίαν. Αύτη είναι η αρχή επί της οποίας ιδρύθη το κράτος της επιβολής , εν τω οποίω ο λαός από της παιδικής του ηλικίας διδάσκεται την πειθαρχίαν. Άλλοι λαοί πιθανώς, να μην εννούν τούτο. Αυτό, όμως δεν θα μας κάμη να αποστώμεν της γραμμής , ην εχαράξαμεν. Θα έλθη εποχή , καθ ην η γερμανική νεολαία θα είναι θαυμασίως υγιής, ειλικρινής,γενναία και τολμηρά.

ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

 "-Αν ο λοιπός κόσμος δεν αναγνωρίζη τον σκοπόν της πειθαρχίας ταύτης, εις τούτο δεν πταίωμεν ημείς. Δεν είμεθα ταραξίαι. Κάμνομεν ολιγώτερον θόρυβον εν τω κόσμω από τους δημοκρατικώς και κοινοβουλευτικώς κυβερνομένους λαούς. Καθωρίσαμεν τον προορισμόν μας και θέλομεν να εκτελέσωμεν τα σχέδιά μας αδιατάρακτοι. Αυτός είναι ο μόνος λόγος , δια τον οποίον αγαπώμεν την ειρήνην. Δεν βλάπτομεν τους άλλους, αλλά και δεν ανεχόμεθα να μας βλάψουν άλλοι. Δεν θέλομεν να λησμονήσωμεν ότι μόνον οι ισχυροί είνε άξιοι φιλίας και μόνον οι ισχυροί επιτυγχάνουν φιλίας. Θέλομεν να είμεθα ισχυροί , δια να μας εννοούν. Δεν θέλομεν να είμεθα οι τελευταίοι εν τη συναυλία των εθνών .Θέλομεν να είμεθα μεταξύ των πρώτων. Καταλήγων ο Χίτλερ , ετόνισεν ότι η πραγματοποίησις της ευχής ταύτης εξαρτάται από την γερμανικήν νεολαίαν.Τους λόγους του Χίτλερ υπεδέχθη η νεολαία με θύελλαν χειροκροτημάτων και επευφημίας υπέρ του Φύρερ . Και ο αρχηγός αυτής φον Σίραχ εδήλωσεν ότι οι νέοι της Γερμανίας , πειθαρχικοί και εμπνεόμενοι από τας ηθικάς αρχάς της γερμανικής πατρίδος, θα αφιερωθούν ψυχή τε και σώματι εις το έργον της αναδημιουργίας, της νέας Γερμανίας.

(EΛΛΗΝΙΚΟΝ ΜΕΛΛΟΝ Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 1935)

9 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1935

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
  1. Ανίχνευση του εδάφους.
  2. Ο κ. Πρωθυπουργός αναχωρεί για διακοπές.  
  3. Οι 40 ημέρες του Κονδύλη.  
  4. Ο Υποστράτηγος Παναγιωτάκος όμηρος (ή συνεργός) των μηχανορραφιών του Περικλή Ράλλη;  
  5. Ο Κονδύλης στις Σπέτσες. 
  6. Για τη προάσπιση της απειλούμενης (δημοκρατικής ) νομιμότητας,  όλα επιτρέπονται.
  7. Ο Πρωθυπουργός ενημερώνεται καθ οδόν για τις τελευταίες εσωτερικές εξελίξεις. Άφιξη στην Αθήνα .
  8. Ο Κονδύλης καταδικάζει τις πρωτοβουλίες Παναγιωτάκου και απαιτεί την απομάκρυνσή του από τη Διοίκηση του Α. Σ.Σ
  9. Το έκτακτο Υπουργικό συμβούλιο.
10. Τα έκτροπα στο ναό της Δημοκρατίας.
11. Μετά την επεισοδιακή διακοπή του υπουργικού συμβουλίου,
12. Τελικά "πολύ κακό για το τίποτα".

ΑΡΙΣΤΕΙΔHΣ Ε ΒΕΚΙΑΡΕΛΗΣ :TO ΣYNTEΧΝΙΑΚΟΝ ΚΡΑΤΟΣ

                 IV         

ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΚΟΡΠΟΡΑΤΙΣΜΟΥ

Το Υπουργείον των Συντεχνιών. Συσταθέν δια του Ν. 2.7.1926, εχαρακτηρίσθη υπό του Μουσολίνι, όστις διετελεσεν και πρώτος υπουργός αυτού, ως «όργανον πρσγματοποιούν και όλοκληρώνον την συντεχνιακήν οργάνωσιν και την ισορρόπισιν των συμφερόντων και των δυνάμεων του κοινωνικού και οικονομικού κόσμου». Εις τούτο μετεβιβάσθησαν αι αρμοδιότητες οργανώσεως, συντονισμού και ελέγ­χου, όσας αρχικώς είχεν η κυβέρνησις και το υπουργείον Ε­θνικής Οικονομίας, καταργηθέν τω 1929. Περιλαμβάνει 5 διευθύνσεις : της Γραμματείας του Συμβου­λίου Συντεχνιών, των Επαγγελματικών οργανώσεων, της Ερ­γασίας, Προνοίας και Περιθάλψεως, της Βιομηχανίας και του Εμπορίου, και διαθέτει Σώμα Επιθεωρήσεως Συντεχνιακής, εξήσκησε δέ, μέχρις ιδρύσεως των Συντεχνιών, απ' ευθείας τας συνδιαλλακτικάς λειτουργίας με τας οποίας αύται επιφορτί­ζονται.
Αι δικαιοδοσίαι του είνε πολλαί και μεγάλαι αφού είνε το «όργανον της οικονομικής πολιτικής του καθεστώτος», από της ιδρύσεως του δε μέχρι της «συντεχνιακής μεταρρυθμίσεως» διηυθύνετο αυτοπροσώπως υπό του Μουσολίνι, εκτός μιας πε­ριόδου καθ' ην διετέλεσεν υπουργός ο G. Bottai.
Τo Eθνικόν Συμβούλιον των Συντεχνιών. Τούτο συνεστήθη διά Β. Δ, της 2 Ιουλίου 1926 συγχρόνως με το υπουργείον Συντεχνιών. Κατέστη το βασικόν όργανον του συντεχνια­κού συστήματος, εκπληρώσαν (Ν. 20, 3. 1930 αρθρ. 13) μέχρις ολοκληρώσεως αυτού τας αρμοδιότητας και εξουσίας των Συντεχνιών,των οποίων ήδη επικυρώνει τας αποφάσεις διά της Γε­νικής αυτού Συνελεύσεως.
Εις το Συμβούλιον των Συντεχνιών «ανήκει η γενική οικο­νομική πολιτική εν ταις σχέσεσι μεταξύ εθνικών αναγ­κών και Συντεχνιών», Το Συμβούλιον αποτελείται από 125 μέλη, αντιπροσωπεύοντα τας Συνομοσπονδίας, 25 το φασιστικόν κόμμα και 15 πραγματογνώμονας, ονομαζόμενα διά Β, Δ, και οφείλοντα να έχουν προσόντα βουλευτικής εκλογιμότητος (Ν. 1930 αρθ. 9).
Ως όργανα του έχει τα τμήματα και υποτμήματα αυτού (ελευθέρων επαγγελμάτων και τεχνών, βιομηχανίας και βιο­τεχνίας, γεωργίας, εμπορίας, μεταφορών ξηράς, θαλάσσης, αέρος, και τραπεζών) ως και τας μονίμους του Επιτροπάς, και την Γενικήν Συνέλευσιν. (αρ.2) Η προεδρία του ανήκει εις τον Αρχηγόν της Κυβερνήσεως, συγκαλούντα αυτό. (αρ. 3) κατ' εξουσιοδότησιν δε και εις τον υπουργόν των Συντεχνιών.
Αι κυριώτεραι αρμοδιότητες του είναι: Να γνωματεύη επί της εφαρμογής και πραγματοποιήσεως των εν τω Χάρτη Εργασίας αρχών, συμφώνως προς την εξέλιξιν του συντε­χνιακού συστήματος και επί σχεδίων νόμων και διαταγμάτων εχόντων αντικείμενον την ρύθμισιν της παραγωγής και της εργασίας. Να εφορά και εποπτεύη επί των σωματειακών οργανώσεων, να κανονίζη την δράσιν αυτών εντός του πλαι­σίου των συμφερόντων της παραγωγής, να δίδη κατευθύν­σεις εις αυτάς, να κανονίζη τας εισφοράς, να προβαίνη εις την σύστασιν των Συντεχνιών και εις έπιστημονικήν και εκλαϊκευτικήν προπαγάνδαν των συντεχνιακών αρχών (άρθρ, 10). Επίσης να καθορίζη κανόνας και διατάξεις διά το έργον της περιθάλψεως, την ρύθμισιν των σχέσεων εργασίας την προβλεπομένην διά των συλλογικών συμβολαίων, την διευθέτησιν των οικονομικών σχέσεων μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών της παραγωγής κλπ. (άρθρ. 12).
Παρά τω Εθν. Συμβουλίω των Συντεχνιών λειτουργεί Κεν­τρική Επιτροπή, συντονίζουσα την δράσιν του Συμβουλίου και αναπληρούσα την Γενικήν Συνέλευσιν (Διάταγμα 18.4,1935) εις την οποίαν μετέχουν οι Υπουργοί των Συντεχνιών, Ε­σωτερικών, Γεωργίας και Δασών, ο γραμματεύς του Κόμματος, οι υφυπουργοί των Συντεχνιών, οι πρόεδροι.των Συν­ομοσπονδιών εργοδοτών, εργαζομένων και ελευθέρων επαγ­γελματιών, ο πρόεδρος του Οργανισμού του Συνεργατισμού, του της Κοινωνικής περιθάλψεως και ο γενικός γραμματεύς του Συμβουλίου Συντεχνιών. (16)
Διά της μεταγενέστερος συστάσεως των Συντεχνιών (1934) εγένετο αναπροσαρμογή των δικαιοδοσιών του, ήδη δε κατά τας δηλώσεις του Αρχηγού της Κυβερνήσεως, το Εθνικόν Συμβούλιον των Συντεχνιών προορίζεται συντόμως ν' αντικαταστήση την Βουλήν, καθιστάμενον Επαγγελματικόν κοινοβούλιον, «Κοινοβούλιον των Παραγωγών», ως λέγει ο καθηγη­τής G. Bortolotto και «τοιουτοτρόπως όπως με την ίδρυσιν του Υπάτου Φασιστικού Συμβουλίου ετάφη ο πολιτικός λιμπεραλισμός και με την ίδρυσιν των Συντεχνιών ετάφη ο οικο­νομικός, ούτω με την υποκατάστασιν του Εθνικού Συμβου­λίου των Συντεχνιών εις την Βουλήν, θα ταφή και ο κοινο­βουλευτικός λιμπεραλισμός.»
Αι Συντεχνίαι. Το Κορπορατικόν σύστημα ολοκληρώνεται διά των Συντεχνιών.
Ο Ν. 563 του 1926 (άρθρ. 3) δεν είχε μεταχειρισθή ακό­μη τον όρον «συντεχνίαι», αλλ' ωμίλει «περί ενώσεων των συνδικάτων εργοδοτών και εργαζομένων διά κεντρικών συν­δετικών οργάνων, υπό κοινήν ανωτέραν ιεραρχίαν», ωσεί περί «μικτών» ανωτέρων οργανώσεων. Το Β. Δ. του Ιουλίου του ιδίου έτους ομιλεί το πρώτον εις κεφ. Ill «περί κεντρικών ορ­γάνων συνδέσεως ή Συντεχνιών» διά των ακολούθων άρ­θρων :
42. «Τα όργανα συνδέσεως τα προβλεπόμενα εις άρθρον 3 του Ν. 3.4.1926 έχουσι χαρακτήρα εθνικόν. Ταύτα συνενώ­νουν τας εθνικάς συνδικαλιστικάς οργανώσεις των διαφόρων συντελεστών της παραγωγής, εργοδοτών και εργαζομένων διανοητικώς ή σωματικώς, τας αφορώσας καθωρισμένον κλάδον παραγωγής ή μίαν ή πλείονας κατηγορίας επιχειρήσεων».
Αι ούτω συνενούμεναι οργανώσεις αποτελούν Συντεχνίαν.»

42—43. «Αι Συντεχνίαι συνιστώνται διά διατάγματος του υπουργού, δεν έχουν δε νομικήν προσωπικότητα, αλλ' απο­τελούν όργανα του Κράτους».

44. «Καθήκοντα των Συντεχνιών είναι η συνδιαλλαγή των μεταξύ των εξ αυτών έξηρτημένων συνδικάτων διαφο­ρών και η έκδοσις των προβλεπομένων υπό του  Ν. 1926 γενικών κανόνων επί των όρων της εργασίας, η προώθησις, ενθάρρυνσις και επιχορήγησις των πρωτοβουλιών των συντελουσών εις την προαγωγήν της παραγωγής, η ίδρυσις γραφείων εξευρέσεως εργασίας και ο καθορισμός του χρόνου της μαθητεύσεως, εφαρμοζομένων των διατάξεων περί συλλο­γικών συμβολαίων».

46. »Οι πρόεδροι των Συντεχνιών διορίζονται και ανακαλούνται διά διατάγματος του Υπουργού. Εκάστη Συν­τεχνία έχει Συμβούλιον, τελούν υπό την άμεσον εξάρτησιν του Υπουργού, αποτελούμενον εξ ίσου αριθμού αντιπροσώ­πων των υπαγομένων εις αυτήν οργανώσεων εργοδοτών και εργαζομένων».

Ο δε Χάρτης της Εργασίας (1927) διά της VI διακηρύξεως καθορίζει ότι «αι Συντεχνίαι αποτελούν την ενιαίαν οργάνωσιν των δυνάμεων της παραγωγής».

Μέχρις όμως του 1934 μία και μόνη Συντεχνία είχε συσταθή, των συντεχνιακών λειτουργιών ενασκουμένων υπό του Εθνικού Συμβουλίου των Συντεχνιών, του Υπουργείου και των Συνομοσπονδιών.

Ούτω το «Συντεχνιακόν Κράτος» εστερείτο Συντεχνιών, κατά την πρώτην μορφήν του, το δε επίθετον «συντεχνιακόν» αναφέρεται κατά βούλησιν είτε εις την δράσιν των συνδικά­των είτε εις την ιδέαν της αλληλεγγύης και τας προγραμματικάς αρχάς του κόμματος (ίδε μέρος Ι σημ. 2), είτε εις τας διακηρύξεις του Χάρτου, ουχί όμως ακόμη εις  την λειτουργίαν των Συντεχνιών—Οργάνων.

Ο μη σαφής καθορισμός των δικαιοδοσιών των διαφόρων Αρχών και Οργανώσεων προσκαλεί συγχύσεις και παρεξηγή­σεις έστιν ότε δε και εχθρότητας, εκάστης οργανώσεως διεκ­δικούσης υπέρ αυτής μεγαλειτέρας δικαιοδοσίας, εις ην κατάστασιν μετά μακράς συζητήσεις έθεσεν τέρμα ο Ν. της 5 Φε­βρουαρίου 1934 αριθ. 163, διά του οποίου  εδημιουργήθησαν αι Συντεχνίαι, ως πραγματική έκφρασις των οικονομι­κών δυνάμεων και δεσμός όχι μόνον μεταξύ των ατόμων και των παραγωγικών κατηγοριών αλλά και μεταξύ όλων αυτών των   συμφερόντων   και της Εθνικής Κοινωνίας.

Εις το  όργανον τούτο, δια του οποίου το Κράτος διευθύ­νει και ρυθμίζει την οικονομίαν, εδόθη αυτεξουσιότης» ώστε μολονότι υπό την αιγίδα του Κράτους διατελούντος να μη δύναται να χαρακτηρισθή εντελώς κρατικόν όργανον. Το Εθνικόν Συμβούλιον των Συντεχνιών εις την συνεδρίασίν του της 13ης Νοεμβρίου 1933 διά της εγκριθείσης ημερησίας διατάξεως την οποίαν παρουσίασεν ο Μουσολίνι, καθορίζει τας Συντεχνίας : «το όργανον το οποίον υπό την αιγίδα του Κράτους, πραγματοποιεί την ολοκληρωτικήν, οργανικήν και ενιαίαν πειθαρχίαν των παραγωγικών δυνάμεων επί σκοπώ αναπτύξεως του πλούτου, της πολιτικής δυνάμεως και της Ευημερίας του Ιταλικού λαοϋ»-

Η Συντεχνιακή οργάνωσις δέον να θεωρηθή ιδιαιτέρα της συνδικαλιστικής (επαγγελματικής) ήτις εξακολουθεί να παραμένη   η   βάσις   του   συστήματος.

Αντί πάσης άλλης διασαφηνίσεως της διαφοράς μεταξύ Επαγγελματικών Σωματείων (συνδικάτων) και Συντεχνιών (διότι και εν Ιταλία με την ίδρυσιν των Συντεχνιών ενομίσθη ότι εμειώθησαν τα δικαιώματα των συνδικάτων—εξ άλλου δε  ο αδόκιμος όρος «συντεχνία» δίδει συχνάς αφορμάς εις παρανοήσεις αναγκάζων και αυτούς τους Ιταλούς να πλατυλογούν προς εξήγησιν της ουσίας του), παραθέτομεν απόσπασμα λόγου του Μουσολίνι τής 21.4.30, εγκαινιάζοντος το Συμβούλιον των Συντεχνιών, όπερ εξεπλήρου, ως εϊπομεν, τας συντεχνιακάς λειτουργίας μέχρι της εφαρμογής του Νόμου του 1934 : «Εν τη Συντεχνία ο συνδικαλισμός ευρίσκει τον σκοπόν του. Ο συνδικαλισμός δεν δύναται να είναι σκοπός αυτός ο ίδιος. Όδηγεί εις τον Σοσιαλισμόν ή την Συντεχνίαν. Μόνον εν τη Συντεχνία πραγματοποιείται η οικονομική ενότης των   διαφόρων   παραγόντων κεφαλαίου,   εργασίας   και τεχνικής. Μόνον μέσω της Συντεχνίας ήτοι διά της συνεργασίας όλων των παραγόντων κατευθυνομένων προς ενιαίον σκοπόν, εξασφαλίζεται η ζωτικότης των συνδικάτων. Εν άλ­λοις λόγοις Συνδικάτον και Συντεχνία είναι ανεξάρτητα, μολονότι αμοιβαίως συμπληρούνται. Χωρίς το Συνδικάτον, η Συντεχνία είναι αδύνατος, αλλά και χωρίς την Συντεχνίαν το Συνδικάτον περιορίζεται εις λεπτομερειακήν δράσιν, ξένην προς την εξέλιξιν της παραγωγής, δράσιν θεατού και όχι πρωταγωνιστού,  στατική κι όχι δυναμικήν».

«Η Συντεχνία, λέγει ο υφυπoυργός των Συντεχνιών Biaggi, προορίζεται όχι μόνον να συμβιβάση τα ενίοτε αντιτιθέμενα συμφέροντα του κεφαλαίου και της εργασίας και να εξασφαλίση υπερτέραν κοινωνικήν δικαιοσύνην, αλλά πρέπει επί­σης να θεωρηθή και ως τύπος ολοκληρωτικής εκπροσωπήσεως των οικονομικών συμφερόντων και να δώση εις το Κράτος μίαν συνεργασίαν εν τω πεδίω της οικονομικής πολιτικής».
Πάντως η διάκρισις είναι περισσότερον νοητή όταν σημειωθή ότι τα σωματεία είναι νομίμως ανεγνωρισμέναι οργα­νώσεις επαγγελματικαί προσώπων εχόντων ομοειδή συμ­φέροντα προς υποστήριξιν τούτων, ενώ αι Συντεχνίαι είναι κρατικά όργανα, μη αποτελούντα ίδια νομικά πρόσωπα, μη εκπροσωπούντα επαγγελματικάς κατηγορίας προσώπων, αλλά κατηγορίας προϊόντων παραγωγής, όργανα χρησιμοποιούμενα υπό του Κράτους προς πραγματοποίησιν των σκοπών του. (Rocco, Υπ. Δικαιοσύνης. Λόγος εις Βουλήν Ιανουάριος 1934).
«Τα συνδικάτα εργοδοτών, εργαζομένων, τοπικά, περιφερειακά κλπ. έχουν υπεράνω τας ομοσπονδίας και συνομοσπονδίας, ιδιαιτέρας διά τους εργοδότας και ιδιαιτέρας διά τους εργαζομένους. Μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών (εργοδοτών—εργατών) υπάρχουν φυσικά αντιθέσεις και ανταγωνισμοί, αλλά όχι συγκρούσεις, αίτινες άλλως τε απο­φεύγονται διά των συλλογικών συμβολαίων και του Δικαστηρίου εργασίας. Αύτη είναι η κάθετος διάταξις. Είναι όμως προφανές ότι η διάταξις αύτη ρυθμίζει την εργασίαν' αλλά η ενιαία οργάνωσις και τα συμφέροντα της Εθνικής παραγωγής ρυθμίζονται διά των Συντεχνιών, αι οποίαι είναι όρ­γανα συνδέσεως των καθέτων, εν οριζοντίω διατάξει. Τα όρ­γανα ταύτα προέβλεψεν ο Νόμος 563 και το Β. Δ. Ιου­λίου 1926, ταύτα δέ αντεκαθίστα το Εθνικόν Συμβούλιον των Συντεχνιών και το Υπουργείον, μέχρι συστάσεως των τω 1934. Άνευ αυτών το Φασιστικόν Κράτος ηδύνανο να ονομασθή «συνδικαλιστικόν» αλλ' όχι «συντεχνιακόν.» Η διάκρισις μεταξύ Συνδικαλισμού .και Συντεχνισμού (κορπορατισμού) είναι οργανική» (G. Bottai, τότε Υπουργός Συν­τεχνιών).
Αι Συντεχνίαι συνιστώνται δια διατάγματος του Αρχηγού της Κυβερνήσεως, προτάσει του Υπουργείου των Συντεχνιών και κατόπιν γνωμοδοτήσεως του Κεντρικού Συντεχνιακού Συμβουλίου (αρθρ. 1) και προεδρεύονται υπό Υπουργού, Υφυπουρ­γού ή του Γραμματέως του Κόμματος, διοριζομένων δια δια­τάγματος του Αρχηγού της Κυβερνήσεως.
Το συστατικόν διάταγμα καθορίζει τον αριθμόν των μελών του Συμβουλίου και πόσα εκ τούτων θα προέρχονται εξ εκάστης των ομοσπόνδων επαγγελματικών ενώσεων (αρθρ. 3).
Εις τας Συντεχνίας ενθ' αντιπροσωπεύονται κατηγορίαι δια­φόρων κλάδων, δύνανται να ιδρυθώσιν ειδικά τμήματα. Δια ζητήματα ευρυτέρου ενδιαφέροντος ο αρχηγός της Κυβερ­νήσεως δύναται να συγκαλέση τας Συντεχνίας ανά δύο ή περισσοτέρας, εχούσας ως προς τα υπό μελέτην θέματα την αυτήν εξουσίαν των μεμονωμένων Συντεχνιών (αρθρ. 5).
Διά τον καθορισμόν των ενεργειών ως προς ωρισμένα προϊόντα δύνανται να συνιστώνται συντεχνιακά συμβούλια, εις τα οποία μετέχουν αντιπρόσωποι των οικονομικών κατηγοριών, των αρμοδίων υπηρεσιών του Κράτους και του Κόμματος, των οποίων αι αποφάσεις υπόκεινται εις έγκρισιν των οικείων Συντεχνιών και της Γενικής Συνελεύσεως του Εθνικού Συμβουλίου των Συντεχνιών (αρθρ. 6).
Εις το συνδικαλιστικόν πεδίον τα σωματεία καθίστανται αυτόνομα, αλλ' εξακολουθούν να υπάγωνται εις τας ιδίας αυτών συνομοσπονδίας, κατά τα υπό του υπουργείου καθορισθησόμενα (αρθρ. 7).
Αι Συντεχνίαι εκτός των λειτουργιών και εξουσιών, ας αναγνωρίζουν ο Ν. 3.4.26 και το Β.Δ. 1.7.26 κανονίζουν τας οικονομικάς σχέσεις και την ρύθμισιν της παραγωγής, ασκούσαι την λειτουργίαν ταύτην προτάσει των αρμοδίων υπουργών ή αιτήσει των εις αυτάς συνδεδεμένων σωματείων (αρθρ. 8),
Αι Συντεχνίαι γνωμοδοτούν επί των καταρτιζομένων υπό των επαγγελματικών σωματείων συμβάσεων, αίτινες υποβάλλονται προς έγκρισιν εις την γενικήν Συνέλευσιν του Εθν. Συμβουλίου των Συντεχνιών, καθιστάμεναι υποχρεω­τικαί διά διατάγματος, (αρ. 9.11).
Επίσης καθορίζουν τας τιμάς των ειδών και των υπηρε­σιών των παρεχομένων υπό του Κράτους (αρ. 10). Γνωμοδοτούσιν επί των ζητημάτων των ενδιαφερόντων τον κλάδον πα­ραγωγής, ον αντιπροσωπεύουν και ασκούν δι' ειδικής επιτρο­πής την απόπειραν συμβιβασμού των συλλογικών διαφο­ρών εργασίας, (αρθρ. 12.13).
Δυνάμει του Νόμου τούτου ιδρύθησαν, διά διαταγμάτων Μαΐου-Ίουνίου 1934, είκοσι δύο Συντεχνίαι προεδρευόμεναι υπό του Υπουργού των Συντεχνιών, όστις κατά το 1934 ήτο αυτός ούτος ο αρχηγός της Κυβερνήσεως και εδρεύουσαι εν τω Υπουργείω Συντεχνιών.

1) Συντεχνία των Δημητριακών.

2) Λαχανοκομίας, ανθοκο­μίας και οπωροκομίας.

3) Αμπελουργίας και οινολογίας.

4) Ελαιουργίας και παραγομένων.

5) Τεύτλων και ζακχάρεως.

6) Ζωοτεχνίας και Αλιείας,

7) Ξυλουργίας,

8) Υφαντικών προϊόντων,

9) Οικοδομικών κατασκευών.

10) Μεταλλουργίας και Μηχανουργίας.

11) Ιματισμού.

12) Υέλου και κεραμι­κής.

13) Χημικών προϊόντων.

14) Χάρτου και Τύπου.

15) Ε­ξορυκτικών βιομηχανιών.

16) Ύδατος, Αεριόφωτος και ηλεκ­τρισμού.

17) Ελευθέρων επαγγελμάτων και τεχνών (με τμή­ματα νομικών επαγγελμάτων,υγειονομικών, τεχνικών και καλλιτεχνίας

18) Συγκοινωνιών εσωτερικού (με τμήματα σιδη­ροδρόμων, τροχιοδρόμων και εσωτερικών ναυτικών συγκοι­νωνιών, μεταφορών δι' αυτοκινήτου, βοηθητικών υπηρεσιών εμπορίου, συγκοινωνιών τηλεφωνικών και ραδιοφωνικών).

19) Θαλάσσης και αέρος.

20) Ξενοδοχείων και Τουρισμού,

21) Προνοίας και Πίστεως (με τμήματα Τραπεζών, Ταμιευτηρίων και Οργανισμών δημοσίου δικαίου και Ασφαλειών)

22) Θεάματος.

Συμβούλια και Επιτροπαί

Κατά το σύστημά του ο κορπορατισμός έχει συστήσει διάφορα Συμβούλια και Επιτρο­πάς τοπικάς, αίτινες παρακολουθούν τα ιδιαίτερα τοπικά συμφέροντα και φροντίζουν διά τον συντονισμόν αυτών με τα καθολικά συμφέροντα της παραγωγής. Τοιαύτα τα«Επαρ­χιακά Συμβούλια της Συντεχνιακής Οικονομίας», προεδρευόμενα υπό των νομαρχών και απαρτιζόμενα από αντιπρο­σώπους των εν τη περιφερεία εργοδοτών και εργαζομένων. Τα Συμβούλια ταύτα φροντίζουν και διά την συνδιαλλαγήν των αντιθέτων συμφερόντων και έχουν δικαιοδοσίαν τινά «επαρχιακών τμημάτων Συντεχνιών».

Εξ άλλου εις εκάστην πρωτεύουσαν επαρχίας εδρεύει Επιτροπή «Διασυνδικαλιστική» προεδρευομένη από αντιπρόσωπον του κόμματος, η οποία είναι τοπικόν πολιτικόν όργανον παρακολουθήσεως της εφαρμογής των συντεχνιακών αρχών.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής κατευθύνει τα «Γραφεία εξευ­ρέσεως εργασίας» άτινα εδρεύουν παρα τώ «Επαρχιακώ συμβουλίω» και εφορά επί των σωματείων και της παραγωγής, καθόσον, κατά το φασιστικόν δόγμα, η πολιτική τάξις και η οικονομική τοιαύτη εισίν αλληλένδετοι.

Ο κορπορατισμός αντιτάσσει εις την ατομικιστικήν οικονομίαν ότι «η παραγωγή εμπιστευομένη εις το κριτήριον των ατόμων και ανταποκρινομένη εις σκοπούς ιδιωτικούς αυτών, είναι αναγκαίως εις δυσαρμονίαν και ασυμβίβαστος με τους σκοπούς του Κράτους» εις δε την κρατικήν ή κολλεκτιβιστικήν οικονομίαν αντιτάσσει «ότι οικονομία εμπιστευομένη εις οργανισμούς δημοσίους, των οποίων οι εκπρόσωποι ενδια­φέρονται μόνον εμμέσως, είναι αναγκαίως κατωτέρα εκείνης την οποίαν το ατομικόν συμφέρον περιβάλλει αμέσως» (46).

«Το φασιστικόν καθεστώς δεν προτίθεται να κρατικοποίηση-ή όπερ χειρότερον να «υπαλληλοκρατήση» την εθνικήν οικο­νομίαν, του αρκεί να την ελέγχη και να την ρυθμίζη δια των Συντεχνιών», είπεν προσφάτως έτι ο Μουσολίνι (47), εις δε την εισηγητικήν του Έκθεσιν προς την Γερουσίαν επί του σχεδίου του περί Συντεχνιών νόμου (8.1.34) έλεγεν: «Εκ της αναλύ­σεως των διατάξεων του νομοσχεδίου εξάγεται ότι τούτο τείνη να πραγματοποιήση την συλλογικήν διεύθυνσιν της παραγωγής, ήτις είναι η περισσότερον καταστάσα αισθητή ανάγκη του οικονομικού κόσμου. Όπως άλλοτε ελέχθη, ο κορπορατισμός είναι οικονομία πειθαρχημένη και κατά συνέπειαν ελεγχομένη, καθόσον δεν δύναται να νοηθή πειθαρχία άνευ ελέγχου. Ο κορπορατισμός υπερβάλλει τον σοσιαλισμόν και τον ψιλελευθερισμόν, δημιουργών νέαν σύνθεσιν... Η πρωτοτυπία της Ιτα­λικής λύσεως έγκειται εις το ότι η διεύθυνσις της παράγω­γης δεν επιβάλλεται εκ των άνω, ούτε υπό οργάνου ευρισκο­μένου εκτός της παραγωγικής δραστηριότητος, αλλά δια της Συντεχνίας, ήτις είναι αυταί αύται αι παραγωγικαί κατηγορίαι. Εν μια λέξει ο νόμος ούτος πραγματοποιεί την αντίληψιν καθ' ην η Συντεχνία καθωρίσθη «μέσον οργανικής αυτοπειθαρχήσεως της παραγωγής».

Διά των παρεχομένων δικαιοδοσιών εις τας Συντεχνίας αύ­ται έχουν ν' ασχοληθούν εν τη εννοία τής « ενιαίας ρυθμίσεως της παραγωγής» με τας παραγομένας ποσότητας, τας ανάγκας της καταναλώσεως, την επάρκειαν και κα­τανομήν των πρώτων υλών, την αναζήτησιν τοιούτων εν τη χώρα διά συσταθέντων ειδικών οργανισμών, την ϊδρυσιν, επέκτασιν, συγχώνευσιν ή συγκέντρωσιν των βιομηχανιών κλπ. διότι εις διευθυνομένην οικονομίαν ενδιαφέρει όχι μό­νον η ποσότης και η ποιότης των προϊόντων εν σχέσει με τας ανάγκας της καταναλώσεως, αλλά και ο τρόπος και ο τόπος της παραγωγής (48). Ως εκ τούτου ρυθμίζεται η συγκέντρωσις ή κατανομή των βιομηχανιών και εν γένει επι­χειρήσεων εις ωρισμένα σημεία του εθνικού εδάφους ανα­λόγως των παρουσιαζομένων ευκολιών ως προς τα μεταφο­ρικά μέσα, τας εν γένει συνθήκας, το κόστος παράγω­γης κλπ.

Σειρά ολόκληρος μέτρων λαμβάνεται διά την αξιοποίηαιν της γης, ενθαρρυνομένων και ενισχυομένων των προοδευ­τικών αγροτών εις εκτέλεσιν έργων αποξηράνσεων,αρδεύ­σεων, και οδοποιίας, ανεξαρτήτως των απ' ευθείας εκτελουμένων υπό του Κράτους, προβλεπομένων και μέτρων αναγκαστικών συνεταιρισμών και απαλλοτριώσεων διά τους δυστροπούντας ή ανικάνους ίδιοκτήτας (49).

Συγχρόνως δι' άλλων μέτρων ρυθμίζεται η εσωτερική μετανάστευσις διά την κατανομήν του πληθυσμού κατά τας ανάγ­κας πάντοτε της παραγωγής. «Κυβερνάν είναι περισσότερον κατευθύνειν παρά εξουσιάζειν», λέγει ό Rossoni, και τας κατευθύνσεις αυτάς οφείλει να δίδη το Κράτος,

Εις τον λόγον του επί της συστάσεως τών Συντεχνιών της 14-11-1933 ο Μουσολίνι αναλύων τας «οικονομικάς κα­τηγορίας» δίδει τους ακολούθους αριθμούς της συνθέσεως του πληθυσμού: (50)

« Επί 8 εκατομμυρίων προσώπων ασχολουμένων εις την Γεωργίαν 3 εκατομ,εκμεταλλεύονται ιδιόκτητον έδαφος, 858 χιλ. είναι μισθωταί κτημάτων, 1600 επίμορτοι και έποικοι και 2500 χιλ. μισθωτοί και εν γένει εργάται γεωργίας. Οι Βιομήχα­νοι ανέρχονται εις 523 χιλ., οι έμποροι εις 841 χιλ., οι χειροτέχναι εις 724 χιλ., οι ημερομίσθιοι εργάται εις4.283 χιλ.. οι λοιποί παρέχοντες σωματικήν εργασίαν εις 849 χιλ., αι ένοπλοι δυνάμεις εις 541 χιλ., οι ελεύθεροι έπαγγελματίαι και οι καλλιτέχναι εις 553χιλ., οι υπάλληλοι ιδιωτικοί και κρατι­κοί 905 χιλ.. Σύνολον 17 εκατομμύρια. Οι ιδιοκτήται και είσοδηματίαι 201 χιλ., φοιτηταί και σπουδασταί 1.945 χιλ., αι οικοκυραί11.244 χιλ. και οι μη ανήκοντες εις επαγγελματικήν κατηγορίαν εις 1.295 χιλ.

« Η εθνική λοιπόν οικονομική συγκρότησις είναι ποικίλη αφού και οι 523 χιλ. βιομήχανοι είναι όλοι σχεδόν μικροβιομήχανοι ή μέσοι τοιούτοι....

« Πόσον άδικον είχεν ο Καρλ Μαρξ, ο οποίος με τας απο­καλυπτικάς κατατάξεις του, διετείνετο ότι η κοινωνία ηδύνατο να διαιρεθή εις δύο τάξεις εντελώς διακρινομένας μεταξύ των και αιωνίως ασυνδιαλλάκτους.»

Αφού τοιαύτη η σύνθεσις των επιχειρήσεων, μένουν ολίγαι εκτάσεως τοιαύτης ώστε να «παύουν να είναι οικονομικόν φαινόμενον, καθιστάμενοι κοινωνικόν ζήτημα».«Η μεν μικρά και μέση βιομηχανία, λέγει, (λόγος 25.3.1936) θα πα­ραμείνουν εντός του πλαισίου της ατομικής πρωτοβουλίας και ευθύνης, εναρμονιζόμεναι υπό πνεύμα εθνικόν και κοινωνικόν διά της συντεχνιακής αυτοπειθαρχίας. Η μεγάλη όμως βιο­μηχανία, η εργαζομένη αμέσως ή εμμέσως διά την άμυναν της χώρας και η οποία εσχημάτισε τα κεφάλαια της δι' εγγραφής μετοχών, και η άλλη εκείνη βιομηχανία,ήτις εξελίχθη εις καταπιταλιστικήν και υπερκαπιταλιστικήν — τουθ' όπερ θέτει προβλήματα όχι πλέον οικονομικής τάξεως αλλά κοινωνικής—θα συγκροτηθούν εις μεγάλας μονάδας και θα προσλάβουν ειδικόν χαρακτήρα εντός του πλαισίου του Κρά­τους,πράγμα διευκολυνόμενον, διότι το Κράτος διά του «Οργανισμούτης Βιομηχανικής Ανασυγκροτήσεως» (51) έχει ικανήνσυμμετοχήν και ενίοτε τηνπλειοψηφίαν του μετο­χικού κεφαλαίου...

Το θλιβερόν φαινόμενον του νεοπλούτου δεν θα αναφανή πλέον και με το σύστημα μας αι αποστάσεις οφείλουν να σμι­κρύνουν—και θα σμικρύνουν—μεταξύ των κατηγοριών της παραγωγής».

Υπενθυμίζομεν ότι «κατηγορίαι παραγωγής» εις την φασιστικήνορολογίαν σημαίνει «τάξεις».

Υποσημειώσεις

46. Ugo Spirito. Capitalismo e corporativismo σελ. 5.

47. Λόγος Καπιτωλίου (εις συνελ. Συντεχνιών) 23.3·1936.

4b. Εν Ελλάδι από χρόνων νομοθεσία ρυθμιστική ποσοτήτων παραγιυγής (εκρίζωσις αμπέλων, παρακράτημα σταφίδος κλπ.) και ποιοτήτων (φυτείαι καπνού, ποιότης ελαίου κλπ,). .

49. Οι Κορπορατισταί υπερηφανεύονται διότι δια του νόμου «Μουσολίνι 1928», διά των σωματείων των «πιστών της γης», διά των απαλλοτρίω­σεων και της παραχωρήσεως εις τον Οργανισμόν των Πολεμιστών μη επαρ­κώς καλλιεργουμένων, γαιών, αξιοποιήθησαν υπέρ τα 2 εκατομ, εκτάρια,εγένοντο έργα 5 δισεκατομ. λιρεττών, εδόθη εργασία εις 100 χιλιάδας εργάτας,εδημιουργήθησαν νέα κέντρα και προέκυψαν επαρχίαι ολόκληροι — η Littoria τω1934.—Εάν και η Ελλάς ομιλήση ποτέ διά την έργασίαν της (διότι οί νεοέλληνες δεν υπερηφανεύονται αλλά κατά συνήθειαν μεμψιμοι­ρούν και αλληλοκατακρίνονται)θα αναοφέρη τας αποξηρανθείσας εκτάσεις της, τα παραγωγικά της έργα, την αγροτικήν της πολιτικήν, την ρυθμιστικήν της πρόβλεψιν διά την καλλιέργειαν,τας νέας πόλεις και επαρχίας αίτινες ανέκυψαν και την «δυναμικότητα» της, η οποία της επέτρεψεν ν' απορροφήση ,εγκαταστήση και καταστήση «παράγοντας παραγωγής» εν και ήμισυ εκατομμύριον πληθυσμού ομαδικώς εισρεύσαντος.

50. Επεκτεινόμενα ολίγον διότι εξ αυτού δυνατόν να.εξαχθούν και δι' ημάς αναλογίαι

51· Δι' αυτονόμων πιστωτικών οργανισμών προβλέπεται η παροχή δα­νείων εις τας επιχειρήσεις. Τω 1932 ιδρύΰη ο Οργανισμός Βιομηχανικής Ανασυγκροτήσεως διά κεφαλαίων χορηγηθέντων υπό του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, όστις χρηματοδοτεί τας βιωσίμους βιομηχανίας δι'εκδόσεως ομολογιών 15—20 ετών και προβλέπει διά την εκκαθάρισιν των μη βιωσίμων.........
(Επιστροφή)